H πανδημία δεν άλλαξε μόνο τον τρόπο που εργαζόμαστε, άλλαξε ώς έναν βαθμό και τον τρόπο που μετακινούμαστε μέσα στις πόλεις. Τα τελευταία δύο χρόνια οι δήμοι των περισσότερων ευρωπαϊκών πόλεων προσπαθούν να επιλύσουν τον στριφνό γρίφο της ρύθμισης του χαοτικού τοπίου των δημοφιλών ηλεκτρικών πατινιών, τα οποία, παρότι αποτελούν αναμφίβολα μια λύση στην ενίσχυση της μικροκινητικότητας στις υπερτουριστικοποιημένες αστικές περιοχές, προκαλούν παράλληλα πονοκέφαλο σε πεζούς, άτομα με κινητικά προβλήματα και οδηγούς διαφόρων οχημάτων.
Πριν από λίγες εβδομάδες ο δήμαρχος της Αθήνας, Xάρης Δούκας, εξέφρασε πρόθεση επιβολής δραστικών μέτρων σχετικά με τη χρήση των ενοικιαζόμενων ηλεκτρικών πατινιών στο κέντρο μιας πόλης που γίνεται ολοένα και πιο αβίωτη ως προς τις μετακινήσεις: «Δεν είμαστε κατά της μικροκινητικότητας. Θέλουμε να προχωρήσει. Ομως, βλέπετε την εικόνα με τα πατίνια παρατημένα πάνω σε οδεύσεις τυφλών, πάνω σε ράμπες αναπήρων, χύμα σε δρόμους κάθετα, σε πεζοδρόμια, πάνω σε νησίδες.
»Αυτό θα αλλάξει. Είχαμε βρεθεί με τις ιδιωτικές εταιρείες, τους είχαμε ζητήσει να υπάρξουν προτάσεις. Θα απαγορευτεί η χρήση των πατινιών σε κάποιους δρόμους της Αθήνας και θα οριοθετήσουμε συγκεκριμένους χώρους στάθμευσης –ήδη έχουν εντοπιστεί 70 σημεία– και όταν τα πατίνια δεν σταθμεύουν εκεί, τα πρόστιμα θα είναι ιδιαίτερα υψηλά για τις εταιρείες. Πρέπει να υπάρξει ρύθμιση, υπάρχει πρόβλημα».
Οι τζαμπατζήδες
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», αυτή τη στιγμή στους δρόμους της πρωτεύουσας κυκλοφορούν 5.500-6.000 πατίνια από επτά ιδιωτικές εταιρείες. Τα χιλιάδες αυτά πατίνια κινούνται και σταθμεύουν πράγματι πάνω στα στενά πεζοδρόμια της Αθήνας, σε ράμπες αναπήρων, σε πάρκα, σε οδηγούς τυφλών και σε θέσεις στάθμευσης μονίμων κατοίκων.
Οι εταιρείες επωφελούνται και βγάζουν σημαντικά κέρδη από τη χρήση χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων δημοσίου χώρου, χωρίς να πληρώνουν ούτε ευρώ και χωρίς καμία άδεια. Τα αντεπιχειρήματα των εταιρειών είναι πως φταίνε οι χρήστες, ο δήμος και η... έλλειψη ρυθμίσεων. Ο δήμος ετοιμάζει μια κανονιστική ρύθμιση για το θέμα, αλλά θα χρειαστεί αρκετός χρόνος ακόμη για την εφαρμογή της.
Το παράδοξο είναι πως ο δήμος και το κράτος δεν έχουν καμία δυνατότητα να εποπτεύουν και να διασταυρώνουν τον ακριβή αριθμό των ηλεκτρικών πατινιών και όσες πληροφορίες έχουν προκύπτουν από τις ιδιωτικές εταιρείες. Σύμφωνα με τη νομοθεσία στην Ελλάδα, τα ηλεκτρικά πατίνια (όπως και τα ποδήλατα) δεν μπορούν να κινούνται πάνω σε πεζόδρομους, ωστόσο αυτό είναι μια πραγματικότητα και η αστυνομία δεν επιβάλλει πρόστιμα στους παραβάτες. Επιπλέον, απουσιάζουν καθορισμένοι χώροι στάθμευσης για τα ενοικιαζόμενα ηλεκτρικά πατίνια.
Σύμφωνα με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, τα ηλεκτρικά πατίνια απαγορεύεται να κυκλοφορούν σε δρόμους με όριο ταχύτητας άνω των 50 χλμ./ώρα, ενώ η μέγιστη ταχύτητά τους δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 25 χιλιόμετρα. Αν η μέγιστη ταχύτητα είναι έως 6 χλμ./ώρα, θεωρούνται πως κυκλοφορούν ως πεζοί και η χρήση τους επιτρέπεται σε άτομα άνω των 12 ετών. Η χρήση κράνους, αν και υποχρεωτική, τηρείται πολύ σπάνια.
Σύμφωνα με τους συγκοινωνιολόγους, μια διαδρομή με πατίνι στην Αθήνα διαρκεί κατά μέσο όρο 7 λεπτά. Ο Δήμος της Αθήνας έχει ζητήσει από τις εταιρείες να δώσουν άμεσα περισσότερα στοιχεία για τη γεωγραφική κατανομή της κίνησής τους, έτσι ώστε να επεξεργαστούν αναλυτικά το θέμα της στάθμευσης.
Σημειώνεται ότι οι εταιρείες επιβεβαίωσαν πως διαθέτουν τα τεχνικά μέσα για να επιβληθούν συγκεκριμένα όρια ταχύτητας και να καθοριστούν ζώνες απαγόρευσης κυκλοφορίας, όπως και η δυνατότητα ρύθμισης χρέωσης χρηστών λόγω αντικανονικής συμπεριφοράς. Κάθε πατίνι φέρει έναν μοναδικό σειριακό αριθμό, συνεπώς μπορεί να είναι εφικτός ο έλεγχος και η επιβολή προστίμων.
Στην κανονιστική διάταξη θα προβλεφθεί η θέσπιση ανταλλάγματος για τον χώρο που καταλαμβάνουν τα οχήματα στις υποδομές της πόλης. Επίσης, σύμφωνα με τον σχεδιασμό, 50 μέτρα πριν προσεγγίσει ένα ηλεκτρικό πατίνι έναν πεζόδρομο, θα υπάρχει ειδοποίηση προκειμένου ο οδηγός να μειώσει ταχύτητα. Ολα αυτά βέβαια στη θεωρία.
Πρωτοβουλίες πολιτών
Σημειώνεται ότι ο Δήμος της Αθήνας άνοιξε την κουβέντα για το θέμα των ηλεκτρικών πατινιών, ενώ είχαν προηγηθεί δεκάδες καταγγελίες πολιτών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ενας από αυτούς είναι ο μηχανικός λογισμικού Χρήστος Πόριος, που προσπάθησε να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο, δημιουργώντας μια ειδική ιστοσελίδα με σκοπό την άσκηση πίεσης.
Ο τίτλος της ιστοσελίδας είναι «Δεν υπάρχει καμία αγάπη μέσα στη ζούγκλα» (There is no love in the jungle). Σύντομα δημιουργήθηκε μια κοινότητα ανθρώπων που απαιτεί την προστασία του δημόσιου χώρου της Αθήνας από τα ενοικιαζόμενα πατίνια.
«Αυτό που ζητάμε είναι να φύγουν προσωρινά εντελώς όλα τα ηλεκτρικά πατίνια από την Αθήνα, μέχρι να έρθει ο κανονισμός του δήμου. Και όταν αποφασίσουμε συλλογικά το αν θέλουμε να έχουμε πατίνια, το πώς θέλουμε να έχουμε πατίνια, πόσα θέλουμε να είναι, πόσες εταιρείες πρέπει να είναι, σε ποιες θέσεις πρέπει να σταθμεύουν, τι υποχρεώσεις πρέπει να έχουν, αν πρέπει να μοιράζονται τα δεδομένα τους, και αφού γίνει η διαβούλευση με τις τοπικές κοινότητες και εγκριθεί ο κανονισμός, τότε μόνο να επιστρέψουν τα πατίνια στην Αθήνα», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο Χρήστος Πόριος.
Θέσαμε το συγκεκριμένο αίτημα στην αρμόδια αντιδήμαρχο Αστικής Αναζωογόνησης και Ανθεκτικότητας, Μάρω Ευαγγελίδου, η οποία το απέρριψε λέγοντας πως, παρότι ήταν λάθος του κεντρικού κράτους ότι έδωσε άδεια λειτουργίας σε αυτές τις ιδιωτικές εταιρείες χωρίς ρυθμιστικό πλαίσιο κανόνων, τώρα δεν γίνεται να απομακρύνει τα πατίνια από την Αθήνα, γιατί αυτό αντίκειται σε κανόνες της ελεύθερης αγοράς και της Ε.Ε.
Δαιμονοποίηση
Ο συγκοινωνιολόγος Κοσμάς Αναγνωστόπουλος δίνει μια άλλη διάσταση: «Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να δαιμονοποιήσουμε το ηλεκτρικό πατίνι. Δεν είναι αυτό το πρόβλημα. Ο Δήμος της Αθήνας επιχειρεί να ρυθμίσει το θέμα της στάθμευσης των πατινιών, ενώ τα πραγματικά προβλήματα είναι αλλού. Ολα τα ζητήματα ξεκινούν από το ότι το αρμόδιο υπουργείο Μεταφορών ακόμα δεν έχει περάσει τον νόμο για τον νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας για το όριο ταχύτητας των 30 χιλιομέτρων την ώρα.
»Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας και της μικροκινητικότητας. Σκεφτείτε ότι αν όλοι οι δρόμοι κατοικίας είχαν όριο ταχύτητας τα 30 χιλιόμετρα και το μέτρο εφαρμοζόταν, τότε θα ήταν πολύ πιο απλό να μιλάμε για ποδήλατο και πατίνι πάνω στους δρόμους, και όχι στα πεζοδρόμια, ούτε καν στους ποδηλατοδρόμους, που δυστυχώς έχουμε ελάχιστους».
Σε ανάλογο μήκος κύματος κινείται και η αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Πάτρας, Ζωή Χριστοφόρου, που ασχολείται εδώ και χρόνια με τη μελέτη μορφών ήπιας κινητικότητας, έχοντας φτιάξει και προσομοιωτές οδήγησης ηλεκτρικών πατινιών και ποδηλάτων.
«Πιο συχνά στις πόλεις βλέπεις ένα Ι.Χ. να κλείνει μια ράμπα παρά ένα πατίνι. Δεν είναι το πρόβλημα τα πατίνια. Ωστόσο υπάρχει ανάγκη να ρυθμιστεί αυτό το καινούργιο μέσο. Το πατίνι μπορεί να είναι μέρος της λύσης. Αποτελεί ζητούμενο προς επίλυση και χρειάζονται ειδικές έρευνες για να διαπιστώσουμε πώς μπορούν να συνυπάρξουν αρμονικά τα πατίνια με πεζούς και άλλα ήπια μέσα μεταφοράς. Υπεύθυνα για την πρόκληση των περισσοτέρων ατυχημάτων παραμένουν βέβαια τα Ι.Χ.».
Πόσο «πράσινα» είναι τα πατίνια;
Οι περισσότεροι θεωρούν ότι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα ενός ηλεκτρικού πατινιού είναι ελάχιστο. Ωστόσο, το πόσο «πράσινη» είναι μια μετακίνηση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: δεν είναι μόνο η ενέργεια που καταναλώνει και οι ρύποι που παράγονται για την παραγωγή της, αλλά είναι και το αποτύπωμα της κατασκευής του πατινιού, της συντήρησής του, και η μπαταρία του.
«Πρόκειται για μια συζήτηση που δυστυχώς δεν ακούγεται καθόλου στην Ελλάδα», επισημαίνει η καθηγήτρια Ζωή Χριστοφόρου, εξηγώντας ότι «όλα αυτά τα ενοικιαζόμενα πατίνια που έρχονται στην Ελλάδα δεν πληρούν κανένα περιβαλλοντικό κριτήριο, δεν γνωρίζουμε ούτε τα τεχνικά τους χαρακτηριστικά, αν είναι ασφαλή ως οχήματα, κατά πόσο είναι οικολογικά, ποια είναι η διάρκεια ζωής τους, αν έχουν πληρώσει περιβαλλοντικά τέλη. Ανακυκλώνονται στο τέλος της ζωής τους;
»Διότι είναι γνωστό ότι, επειδή έχουν εντατική χρήση και είναι κοινόχρηστα, ο χρήστης δεν τα προσέχει, δυστυχώς, όσο ένα ιδιωτικό πατίνι, με αποτέλεσμα να έχουν πολύ μικρότερη διάρκεια ζωής. Αυτή η διάσταση πρέπει να συμπεριληφθεί στη συζήτηση, όπως και πώς ακριβώς γίνεται η φόρτιση αυτών των οχημάτων». Σε παλαιότερη μελέτη της η Χριστοφόφου είχε δείξει πως το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των ενοικιαζόμενων πατινιών είναι σημαντικά μεγαλύτερο απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς, πλησιάζοντας αυτό της μετακίνησης με λεωφορείο και με ιδιόκτητο σκούτερ μικρού κυβισμού.
Πρόξενοι εκρήξεων και πυρκαγιών
Τουλάχιστον 16 άνθρωποι σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν χάσει τη ζωή τους από πυρκαγιές λόγω εκρήξεων σε ηλεκτρονικά ποδήλατα ή πατίνια από τον Ιούλιο του 2022. Μέχρι τον Μάιο του 2023, τουλάχιστον 190 άτομα στην Αγγλία είχαν τραυματιστεί σε αντίστοιχες πυρκαγιές. Η υπερφόρτιση ενός ηλεκτρικού πατινιού μπορεί να οδηγήσει στην υποβάθμιση της μπαταρίας του, όπως συμβαίνει και στα κινητά τηλέφωνα αν αφήνονται για πολλές ώρες στην πρίζα.
«Δεκαέξι νεκροί και 190 τραυματίες στη Βρετανία από τον Ιούλιο του 2022, εξαιτίας ατυχημάτων που οφείλονται στην υπερφόρτιση των μπαταριών»
Αυτές οι μπαταρίες ιόντων λιθίου έχουν περιορισμένο αριθμό κύκλων φόρτισης και η υπερφόρτιση μπορεί να προκαλέσει την απώλεια της ικανότητας των συσσωρευτών να συγκρατούν τη σωστή ποσότητα ενέργειας. Για όλους αυτούς τους λόγους πλέον έχει απαγορευτεί η μεταφορά αυτών των οχημάτων σε αεροπλάνα (ακόμα και στον χώρο των αποσκευών) και σε τρένα.
Αμφιλεγόμενη η μείωση ατυχημάτων
Τα ατυχήματα με εμπλοκή κοινόχρηστων οχημάτων μικροκινητικότητας (ηλεκτρικά πατίνια, ποδήλατα) μειώθηκαν για τέταρτη συνεχή χρονιά στην Ευρώπη, σύμφωνα με τα δεδομένα του οργανισμού Micro-Mobility for Europe, ο οποίος αποτελείται βέβαια από τους παρόχους, τις ίδιες δηλαδή τις ιδιωτικές εταιρείες που προωθούν τα συγκεκριμένα οχήματα.
Χρησιμοποιώντας δεδομένα από περισσότερες από 312 εκατομμύρια διαδρομές με κοινόχρηστα e-scooters και 79 εκατομμύρια διαδρομές με κοινόχρηστα ηλεκτρικά ποδήλατα, διαπιστώθηκε ότι ο κίνδυνος τραυματισμού ήταν 7,9% χαμηλότερος το 2024 σε σχέση με το 2023. Σημειώνεται ότι ο κίνδυνος τραυματισμού με πατίνι είναι 36% χαμηλότερος από ό,τι με ηλεκτρικό ποδήλατο.
Ως προς τη μείωση των ατυχημάτων, διαφορετική εικόνα δίνουν, πάντως, δεδομένα από κάποιες ευρωπαϊκές χώρες. Για παράδειγμα, στην Ιρλανδία, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2024 από γιατρούς του νοσοκομείου Connolly Blanchardstown στο Δουβλίνο αποκάλυψε ότι υπήρξε σχεδόν τετραπλασιασμός των τραυματιών που σχετίζονταν με ηλεκτρικά πατίνια από το 2020. Μια νέα μελέτη διαπίστωσε ότι λιγότερα από 1 στα 10 άτομα που προσήλθαν στο νοσοκομείο μετά από πτώση ή σύγκρουση φορούσαν προστατευτικό κράνος.
H αποθέωση της μικροκινητικότητας
Βαλτικές χώρες
Η «Εφ.Συν.» βρέθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Pulse στις τρεις βαλτικές πρωτεύουσες: Βίλνιους (Λιθουανία), Ρίγα (Λετονία) και Ταλίν (Εσθονία). Τρεις τουριστικές, μεσαιωνικές πόλεις (με το 1/10 του πληθυσμού της Αθήνας η καθεμία), με πολύ αστικό πράσινο, ελάχιστη άναρχη δόμηση και ένα εκτεταμένο δίκτυο ποδηλατοδρόμων και πεζοδρόμων που λειτουργεί σε συνδυασμό με μέσα σταθερής τροχιάς (τραμ).
Παρά το τσουχτερό κρύο, κάτοικοι όλων των ηλικιών και τουρίστες χρησιμοποιούν συστηματικά τα ενοικιαζόμενα ηλεκτρικά πατίνια και το ποδήλατο. Και στις τρεις πόλεις, στις οποίες επιχειρήσαμε διαδρομές με ηλεκτρικό σκούτερ, οι θέσεις στάθμευσης ήταν καθορισμένες. Σε δύο περιπτώσεις στο Ταλίν της Εσθονίας, όπου στην πρώτη περίπτωση αφήσαμε το πατίνι μισό μέτρο μακριά από τη θέση στάθμευσης και στη δεύτερη δεν είχε κλειδωθεί καλά το ποδήλατο, μας καταλογίστηκε μέσα σε 10 λεπτά πρόστιμο 20 ευρώ μέσω της τραπεζικής κάρτας (με κοινοποίηση στο mail), το οποίο ωστόσο μπορούσε να διαγραφεί αν επιστρέφαμε στο σημείο και παρκάραμε το όχημα με τον σωστό τρόπο.
Στη Λιθουανία, νέοι κανονισμοί εισήχθησαν στον κανονισμό οδικής κυκλοφορίας το 2024. Τα ηλεκτρικά οχήματα μικροκινητικότητας μπορούν να χρησιμοποιούνται από άτομα ηλικίας 16 ετών και άνω και από άτομα ηλικίας 14 ετών και άνω μόνο μετά την ολοκλήρωση μαθημάτων κατάρτισης και την απόκτηση πιστοποιητικού που εκδίδεται από σχολή. Δεν υπάρχουν ηλικιακοί περιορισμοί για την οδήγηση σε κατοικημένες περιοχές, αλλά τα παιδιά κάτω των 10 ετών πρέπει να επιβλέπονται από ενήλικα.
Από την 1η Ιανουαρίου 2024 αυτά τα οχήματα μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνο σε ποδηλατόδρομους και πεζόδρομους και, όπου δεν υπάρχουν, στην κατάλληλη πλευρά του δρόμου. Το μέγιστο όριο ταχύτητας για αυτά τα ηλεκτρικά οχήματα είναι 20 χιλιόμετρα την ώρα, και όταν προσπερνούν πεζούς, όχι περισσότερο από 7 χιλιόμετρα. Κατά την οδήγηση στο οδόστρωμα, η χρήση γιλέκου με έντονο χρώμα είναι υποχρεωτική.
Στην Παλιά Πόλη του Βίλνιους οι οδηγοί ηλεκτρικών σκούτερ δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν την ταχύτητα των 12 χιλιομέτρων. Σε λίγους κεντρικούς δρόμους με έντονη κυκλοφορία πεζών βλέπουμε πινακίδες που απαγορεύουν τα σκούτερ και τα ποδήλατα.
Η πρωτεύουσα της Λιθουανίας συνεχίζει να επεκτείνει χρόνο με το χρόνο τις υποδομές για ηλεκτρικά πατίνια και ποδήλατα. Μέχρι τα μέσα Ιουνίου προβλέπεται η εγκατάσταση επιπλέον 350 νέων θέσεων στάθμευσης, οι οποίες θα συμβάλουν στην αυξανόμενη ζήτηση. Μετά την επέκταση αυτή, θα υπάρχουν 800 ειδικές θέσεις στάθμευσης για ηλεκτρικά πατίνια και ποδήλατα σε όλη την πόλη. Στην Αθήνα των εκατομμυρίων κατοίκων και τουριστών δεν υπάρχει καμία ώς τώρα και σχεδιάζεται η δημιουργία 70-100 θέσεων.
«Ο αυξανόμενος αριθμός θέσεων στάθμευσης θα βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι τα ηλεκτρικά σκούτερ και τα ποδήλατα δεν θα αποτελέσουν εμπόδιο για τους άλλους χρήστες του δρόμου, αλλά θα παραμείνουν μια λύση για γρήγορη, ασφαλή και ομαλή μετακίνηση», λέει ο Adomas Bužinskas, διευθυντής της διοίκησης του Δήμου του Βίλνιους. Το 2024 στο Βίλνιους υπήρχαν περίπου 4.500 ηλεκτρικά πατίνια και ποδήλατα και η συνολική απόσταση που κάλυψαν οι χρήστες τους το 2024 έφτασε σχεδόν τα 3 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Ωστόσο δεν είναι όλα ρόδινα.
Ενα πείραμα που διεξήχθη από τη λιθουανική Υπηρεσία Ασφάλειας Μεταφορών (LTSA) έδειξε ότι περισσότεροι από τους μισούς οδηγούς ηλεκτρικών σκούτερ δεν ακολουθούν τους κανόνες κυκλοφορίας. Οι περισσότεροι οδηγοί μάλιστα δεν γνωρίζουν τους κανόνες που ισχύουν γι’ αυτούς και δεν ενδιαφέρονται για τη δική τους ασφάλεια ή την ασφάλεια των άλλων χρηστών του οδικού δικτύου όταν συμμετέχουν στην κυκλοφορία.
Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι έως και το 70% των αναβατών σκούτερ διασχίζουν τις διαβάσεις πεζών ενώ θα έπρεπε να κατέβουν και να σπρώξουν το πατίνι, ένας στους δέκα αναβάτες οδηγεί με συνεπιβάτη, παρόλο που αυτό απαγορεύεται, μόνο το 2% φοράει κράνος, ενώ οι οδηγοί πατινιών προσπερνούν τους πεζούς χωρίς να διατηρούν ασφαλή απόσταση και ταχύτητα.
Η κατάσταση σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη
Αυστρία
Στη Βιέννη τα ηλεκτρονικά πατίνια αποτελούν θέμα μεγάλων πολιτικών συζητήσεων τα τελευταία χρόνια. Ακόμα και ο Ulli Sima (SPÖ), αρμόδιος σύμβουλος μεταφορών στη Βιέννη από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPÖ), χαρακτήρισε «χάος» το σύστημα της ανεξέλεγκτης ενοικίασης ηλεκτρονικών σκούτερ. Στα μέσα του 2023, ο δήμος προώθησε νέους κανονισμούς. Εκτοτε, τα e-scooters δεν επιτρέπεται πλέον να σταθμεύουν σε πεζοδρόμους. Οι οδηγοί χρησιμοποιούν τους καθορισμένους χώρους στάθμευσης (υπάρχουν περίπου 400 στη Βιέννη) ή να σταθμεύουν τα ενοικιαζόμενα πατίνια σε σηματοδοτημένους χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων.
Ο αριθμός των ηλεκτρικών πατινιών στη Βιέννη μειώθηκε από 9.000 το 2019 σε περίπου 4.000 το 2025 και δεν προβλέπεται να παραχωρηθεί η δυνατότητα για επιπλέον οχήματα. Μέσα σε σχεδόν δύο χρόνια από την έναρξη των νέων κανονισμών, επιβλήθηκαν περισσότερα από 50.000 πρόστιμα (50 ευρώ) για λανθασμένα σταθμευμένα σκούτερ. Τα ηλεκτρικά πατίνια οφείλουν να χρησιμοποιούν ποδηλατόδρομους. Μόνο αν δεν υπάρχουν, οι οδηγοί επιτρέπεται να χρησιμοποιούν λωρίδες αυτοκινήτων. Τα ενοικιαζόμενα σκούτερ πρέπει επίσης να έχουν πινακίδα κυκλοφορίας.
Ισπανία
Η κατάσταση των ηλεκτρικών σκούτερ στην Ισπανία θυμίζει λίγο Ελλάδα: προβλήματα με την κυκλοφορία, ασεβείς οδηγοί, παρατημένα πατίνια σε άσχετα σημεία, απουσία ελέγχων στις εταιρείας ενοικίασης, συχνές εντάσεις μεταξύ πεζών και οδηγών, αύξηση ατυχημάτων.
Το νομικό κενό που υπήρχε άλλαξε με το βασιλικό διάταγμα 970/2020 που τέθηκε σε ισχύ το 2021. Τα ηλεκτρικά σκούτερ και μονόκυκλα δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ευρωπαϊκού κανονισμού 168/2013. Κατά συνέπεια, δεν απαιτούν άδεια οδήγησης και υποχρεωτική ασφάλιση του οχήματος. Η ταχύτητά τους δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 25 χιλιόμετρα την ώρα και κατά κανόνα απαγορεύεται η χρήση τους σε πεζοδρόμια. Η καθηγήτρια πολιτικός μηχανικός Julián Sastre, πρόεδρος του ισπανικού Ινστιτούτου Κινητικότητας, σημειώνει: «Το ποδήλατο και το πατίνι αποτελούν την τέλεια συμμαχία για την εισαγωγή της βιώσιμης κινητικότητας στην υποδομή των δημόσιων μεταφορών. Στην πραγματικότητα, η εφαρμογή τους θα αυξήσει την προσβασιμότητα. Για μένα, το ποδήλατο είναι εξίσου βιώσιμο και πιο υγιεινό, αλλά είναι αναμφισβήτητο ότι το σκούτερ ήρθε για να μείνει, αλλά πρέπει να ρυθμιστεί».
Ιρλανδία
Ενας νέος νόμος το 2024 ήρθε να ξεκαθαρίσει το θολό τοπίο. Πλέον απαγορεύεται η χρήση ηλεκτρικών σκούτερ από όσους είναι κάτω από 16 ετών. Τα ηλεκτρονικά πατίνια επιτρέπονται σε ποδηλατοδρόμους ή λεωφορειολωρίδες και σε τοπικούς, περιφερειακούς ή εθνικούς δρόμους. Απαγορεύονται σε πεζοδρόμια και σε αυτοκινητόδρομους. Είναι παράνομο επίσης να χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά αγαθών (π.χ. διανομή φαγητού).
Για να επιτραπεί η χρήση σε δημόσιους δρόμους, τα ηλεκτρονικά σκούτερ πρέπει να έχουν: μέγιστη συνεχή ονομαστική ισχύ 400w, μέγιστο καθαρό βάρος 25 κιλών (συμπεριλαμβανομένων των μπαταριών), μέγιστη σχεδιασμένη ταχύτητα 20 χλμ./ώρα, τροχούς με ελάχιστη διάμετρο 200mm, να διαθέτουν εμπρόσθια και οπίσθια φώτα και ανακλαστήρες, φρένα και κουδούνι και να είναι εφοδιασμένα με πινακίδα που πιστοποιεί την ισχύ, το βάρος και την ταχύτητα σχεδιασμού.
Η Lime, μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες κοινής χρήσης e-scooter στον κόσμο, δήλωσε τον Αύγουστο του 2024 ότι δεν μπορεί πλέον να λειτουργήσει στην Ιρλανδία λόγω των νέων νόμων με τους περιορισμούς βάρους. Ωστόσο, άλλες εταιρείες κοινής χρήσης εξακολουθούσαν να θέλουν να εισέλθουν στην ιρλανδική αγορά. Τα ηλεκτρικά πατίνια απαγορεύτηκαν στα δημόσια μέσα μεταφοράς τον Οκτώβριο του 2024, λόγω πιθανού κινδύνου πυρκαγιάς ύστερα από ανησυχίες για την ασφάλεια που σχετίζονται με τις μπαταρίες ιόντων λιθίου. Οποιος συλληφθεί με ένα ηλεκτρικό πατίνι σε τρένο αντιμετωπίζει πρόστιμο 100 ευρώ.
* Το άρθρο γράφτηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος PULSE, στο οποίο συμμετέχει κατ’ αποκλειστικότητα η «Εφ.Συν.». Συνεργάστηκαν: David Krutzler (Der Standard - Αυστρία), Ana Somavilla (El Confidencial - Ισπανία), Maria Delaney (The Journal Investigates - Ιρλανδία)
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας