«Στις σκιές μιας ξεχασμένης χώρας, ξυπνώ καθημερινά με καρδιά βαριά και βλέφαρα υγρά. Είμαι μια Αφγανή, άλλοτε γεμάτη όνειρα, τώρα αιχμάλωτη στην ίδια μου τη γη. Τα χέρια μου, που κάποτε κρατούσαν βιβλία λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Καμπούλ, τώρα τρέμουν σύροντας τις κουρτίνες για να κοιτάξω φευγαλέα τον έξω κόσμο… Είμαι παγιδευμένη μέσα σε τέσσερις τοίχους, τα φτερά μου σπασμένα, η φωνή μου αποσιωπημένη».
Γράμμα Αφγανής στο δίκτυο RTVE, για τα τρία χρόνια της παλινόρθωσης των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν.
Οταν οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την Καμπούλ στις 15 Αυγούστου του 2021, έπειτα από την εσπευσμένη αποχώρηση των δυτικών δυνάμεων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, πίσω από τη «μετριοπαθή» μετάλλαξή τους κυριαρχούσε η εμμονή τους για επιστροφή στο παρελθόν και στις μεσαιωνικές τους πρακτικές, όσο κι αν η Δύση επιχειρούσε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις. Στο ισλαμικό εμιράτο τους όλα δουλεύουν για να πετύχουν αυτή την τραγική οπισθοδρόμηση και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως των γυναικών, είναι τα πρώτα θύματα μιας παλινόρθωσης που γίνεται με νομιμοποιητική αρχή τη θεία δικαιοσύνη της Σαρία.
Απορρίπτοντας τον ποινικό και αστικό κώδικα που ίσχυε πριν από την επάνοδό τους στην εξουσία και στηριγμένοι σε θρησκευτικές νομολογίες που φτάνουν πίσω ώς και τον 8ο αιώνα, έχουν εκδώσει αυτά τα τρία χρόνια περισσότερα από 100 διατάγματα που περιορίζουν και ελέγχουν ασφυκτικά τη ζωή των Αφγανών.
Επέστρεψαν οι σωματικές τιμωρίες, το δημόσιο μαστίγωμα, οι δημόσιες εκτελέσεις, ο πετροβολισμός, οι ακρωτηριασμοί και πολλά ακόμη βασανιστήρια. Αναθεωρούνται περισσότερες από 355.000 δικαστικές αποφάσεις (το 30% για θέματα οικογενειακά) ώστε να συνάδουν με τις αρχές της Σαρία.
Οι Tαλιμπάν επαίρονται πως οι «δικαστές» τους (μουλάδες συνήθως χωρίς καμία νομική κατάρτιση παρά μόνο σπουδές στις μαντράσες) κάνουν υπερωρίες για να ανακαλέσουν προηγούμενες αποφάσεις. Εννοείται οι άντρες «δικαστές» τους, γιατί όπως δήλωσε με επιστημονική βεβαιότητα ο Αμπντουραχίμ Ρασίντ, διευθυντής Επικοινωνιών του Ανώτατου Δικαστηρίου, «οι γυναίκες δεν έχουν τα προσόντα ή την κατάρτιση να κρίνουν, γιατί σύμφωνα με τις αρχές της Σαρία, η δικαστική δουλειά απαιτεί ανθρώπους με υψηλό επίπεδο ευφυΐας».
Σε αυτούς δε τους ανθρώπους που θεωρούν μικρότερης ευφυΐας, τις γυναίκες, στέρησαν τη δευτεροβάθμια και πανεπιστημιακή παιδεία. Δεν τους επιτρέπουν να εργάζονται, παρά περιορισμένα στον υγειονομικό τομέα και ως δασκάλες για κορίτσια δημοτικού. Εκλεισαν ακόμη και κομμωτήρια ή τους χώρους αθλητισμού για γυναίκες (όπου επιπλέον απασχολούνταν πολλές από αυτές). Τις απέκλεισαν από πάρκα και ανοιχτούς χώρους. Τους απαγορεύουν να τραγουδούν, να χορεύουν, ακόμη και να γελούν. Περιόρισαν ασφυκτικά την κάθε τους κίνηση, εξαφανίζοντάς τες κυριολεκτικά από τη δημόσια ζωή, όπου τις σπάνιες φορές που κυκλοφορούν θυμίζουν μαύρα φαντάσματα.
Πρόσφατη έκθεση της ανθρωπιστικής οργάνωσης Rawadari προειδοποιεί για αύξηση της παρενόχλησης και της κακοποίησης και βάθεμα των περιορισμών στη ζωή των γυναικών λόγω των «συστηματικών διακρίσεων» που εφαρμόζουν οι Ταλιμπάν. Τα Ηνωμένα Εθνη κατήγγειλαν πέρσι πως οι γυναίκες στο Αφγανιστάν βιώνουν ένα είδος «απαρτχάιντ φύλου» που εκφράζεται με τις επιθέσεις και τον σταδιακό περιορισμό στοιχειωδών δικαιωμάτων τους απλά επειδή είναι γυναίκες. Και τον περασμένο Ιούνιο συνέστησαν ξανά να αναγνωριστεί αυτή η πολιτική ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας ώστε (κάποια στιγμή) να μπορεί να τιμωρηθούν οι δράστες.
Οι ιστορίες που κυκλοφορούν (ξανά) αυτές τις ημέρες στα διεθνή ΜΜΕ είναι αποκαρδιωτικές. Γυναίκες που δεν γίνονται δεκτές στα επείγοντα ενός νοσοκομείου επειδή δεν συνοδεύονται από άντρα κηδεμόνα. Αλλες που συλλαμβάνονται επειδή διαπραγματεύονται την τιμή ενός φαρμάκου στην αγορά (να θεωρείται ότι αυθαδιάζουν;)
«Επί χρόνια άκουγα τη μητέρα μου να αφηγείται πώς οι Ταλιμπάν δεν της επέτρεψαν να σπουδάσει όταν κυβερνούσαν (1996-2001) και τώρα συμβαίνει το ίδιο με εμένα. Νιώθω ότι είμαι σε έναν τάφο. Αυτή δεν είναι πια ζωή», λέει η 22χρονη Μαριάμ, άλλοτε φοιτήτρια Ιατρικής, περιγράφοντας έναν κόσμο όπου κυριαρχούν μόνιμος φόβος, οργή και απελπισία.
«Ο κόσμος σωπαίνει. Οι ζωές εκατομμυρίων γυναικών έχουν καταστραφεί. Είμαστε θύματα ενός διεστραμμένο πολιτικού παιχνιδιού. Ξέρει η διεθνής κοινότητα ποιοι είναι πραγματικά οι Ταλιμπάν; Ξέρουν πώς ζούμε; Γιατί είμαστε στο 2024 και αν ήθελαν μπορούσαν να ενημερωθούν για τις καταχρήσεις και τα εγκλήματα που διαπράττουν. Αλλά δεν τους νοιάζουμε. Πού είναι η στήριξη;».
Και η διεθνής κοινότητα;
Δεν ήταν αφέλεια της διεθνούς κοινότητας να θεωρεί ότι οι θριαμβευτές Ταλιμπάν του 2021 θα ήταν πιο διαλλακτικοί από τους ηττημένους του 2001. Εν γνώσει της επέλεξε έναν από τους συνήθεις πολιτικούς συμβιβασμούς έπειτα από αποτυχημένες επεμβάσεις. «Η κανονικοποίηση των σχέσεων με τους Ταλιμπάν δεν σημαίνει αναγνώριση της κυβέρνησης (μόνο Νικαράγουα και Κίνα έχουν διπλωματικές σχέσεις με το ισλαμικό εμιράτο), αλλά δείχνει ότι τα κράτη έχουν καταλάβει πως δεν υπάρχει άλλη λύση από το να συζητήσουν μαζί τους, γιατί δεν υφίσταται καμία εναλλακτική (δύναμη) εξουσίας», σχολίαζε ο Τζαβίντ Αχμάντ, ερευνητής του think tank Atlantic Council, περιγράφοντας με διπλωματικούς όρους την κυνική realpolitik με την οποία διέψευσαν υποσχέσεις και εγκατέλειψαν τους πολίτες της χώρας.
Μια προσέγγιση που για πολλές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνιστά ένα είδος ξεπλύματος του καθεστώτος. «Μας είπαν ότι οι Tαλιμπάν είχαν αλλάξει. Μας είπαν να μην τροχοπεδήσουμε τις προσπάθειες για επίτευξη της ειρήνης. Μας είπαν ότι ο κόσμος θα μας στήριζε. Και σήμερα ζούμε μόνες τη δυστυχία μας», έλεγε η άλλοτε καθηγήτρια Ναζίφα στη Διεθνή Αμνηστία. Είναι ενδεικτικό πως σε πρόσφατη σύνοδο του ΟΗΕ για το μέλλον του Αφγανιστάν συμμετείχαν οι Ταλιμπάν, αλλά καμία γυναίκα: ούτε μία δεν είχε προσκληθεί. «Δεν υπάρχει χρυσή τομή», λέει η Βρίντα Ναραΐν, της οργάνωσης Γυναίκες που Ζουν υπό Μουσουλμανικούς Νόμους. «Ο πραγματισμός της Δύσης και η αποκατάσταση οικονομικών σχέσεων είναι ένα χαστούκι για τις Αφγανές».
Οπως «λόγος ντροπής για τον κόσμο, τρία χρόνια μετά, είναι η πλήρης απουσία συγκεκριμένων μέτρων για να αντιμετωπιστεί η καταστροφή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Αφγανιστάν», σημειώνει έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας. «Η διεθνής κοινότητα όχι μόνο απέτυχε να λογοδοτήσουν οι Ταλιμπάν για τα εγκλήματά τους, αλλά ούτε σχεδίασε καμιά στρατηγική για να αποτρέψει περαιτέρω δεινά».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας