Η υπερβολικά «θερμή» συνεργασία με το Christmas Theatre

Η σπουδαία Royal Philharmonic Orchestra (Βασιλική Φιλαρμονική Ορχήστρα), σε μουσική διεύθυνση του περίφημου Ρωσοβρετανού Βασίλι Πετρένκο, με σολίστ τον Κορεάτη, νέο σούπερ σταρ του πιάνου, Ιντσαν Λιμ (13/10).

Ο Θεόδωρος Κουρεντζής με τη σχετικά νέα Ορχήστρα του Utopia, όχι μόνο στην Πέμπτη του Μάλερ αλλά και στην παγκόσμια πρεμιέρα μιας πρωτότυπης σύνθεσης (Passacaglia του Τζέι Σβαρτς], αφιερωμένης στον ίδιο τον, διεθνούς κύρους, Ελληνα μαέστρο (2, 3/11).

Ο διάσημος Ρωσογάλλος βιρτουόζος του πιάνου Αρκάντι Βόλοντος, σ’ ένα ρεσιτάλ (3/12). Και κάπου εκεί τελειώνουν για το πρώτο τετράμηνο του προγραμματισμού του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 2024) οι βροντερές μετακλήσεις και ονόματα που κάποτε, πολλαπλασιασμένα, υποστήριζαν τον Κύκλο «Μεγάλες Ορχήστρες» και ισχυροποιούσαν τον λόγο για τον οποίο ιδρύθηκε εξ αρχής ο, αφοσιωμένος κατ’ αρχάς στη συμφωνική μουσική, Οργανισμός.

Πρόγραμμα

Οχι ότι δεν υπάρχουν σ’ αυτό το πρώτο τετράμηνο και άλλες συμπαθητικές προτάσεις στον τομέα της συμφωνικής μουσικής (χωρίς βέβαια να συνυπολογίσουμε το ανεξάρτητο πρόγραμμα της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών που είναι ορχήστρα in residence του Μεγάρου). Και δύο συναυλίες της Καμεράτα υπό τον Γιώργο Πέτρου περιλαμβάνονται. Και μία συναυλία της Ελληνικής Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων υπό τον Διονύση Γραμμένο και ακόμα μία της Φιλαρμόνια υπό τον Βύρωνα Φιδετζή.

Και μια σειρά ρεσιτάλ αφιερωμένων στα lieder με σπουδαίους Ελληνες μονωδούς και γνωστούς πιανίστες - άλλωστε και ολόκληρο το φετινό πρόγραμμα δίνει έμφαση στους πιανίστες κι αλίμονο αν δεν γνώριζε ο νυν καλλιτεχνικός διευθυντής του Μεγάρου και επίσης γνωστός πιανίστας Γιάννης Βακαρέλης τον κατ’ εξοχήν χώρο του. Και κατά τ’ άλλα περιλαμβάνονται: Η καθιερωμένη γιορτή της τζαζ με εκλεκτά ονόματα. Θέατρο με τη «Φαύστα» του Μποστ σε σκηνοθεσία Τάσου Πυργιέρη. Μια μεγάλη σειρά από εκπαιδευτικά προγράμματα, ευφάνταστα κι ενδιαφέροντα, για ηλικίες που ξεκινούν από τα βρέφη. Ενα διήμερο αφιερωμένο στην πολύ «Σύγχρονη μουσική και ηχητική τέχνη» με συναυλίες και συζητήσεις (19, 20/10). Και βέβαια ακόμα μία -η τρίτη- εκδήλωση της σειράς «Ρηξικέλευθο» του γνωστού και μη εξαιρετέου καθηγητή και πολιτικού επιστήμονα Στάθη Καλύβα που συνδέει την καινοτομία με το επιχειρείν, την επιστήμη αλλά και τον πολιτισμό. Και άλλα...

Τι ξεχάσαμε; Τον χορό, στον οποίο έχει ανοιχτεί εδώ και χρόνια το Μέγαρο Μουσικής - και σωστά αν σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για την πιο «αδικημένη» οικονομικά και χωροταξικά τέχνη στην Ελλάδα. Εξι παραγωγές χορού θα φιλοξενήσει αυτό το τετράμηνο ο φορέας, αλλά καμία Ελληνα δημιουργού, αν εξαιρέσει κανείς το γεγονός ότι τo Netherlands Dans Theater (NDT 1), που ξανάρχεται, φέρνει αυτή τη φορά τρεις χορογραφίες εκ των οποίων η μία αφορά το νέο έργο του ανερχόμενου Ελληνα χορογράφου Χρήστου Παπαδόπουλου - και οι άλλες παλαιότερες χορογραφίες των Κρίσταλ Πάιτ και Γίρζι Κίλιαν (6-9/11).

Οι υπόλοιπες πέντε είναι συμπαραγωγές του Μεγάρου με το Christmas Theatre και όλες έχουν «πρωταγωνιστή» το Μπαλέτο της Εθνικής Οπερας της Οδησσού: «Ζιζέλ» (για 6 παραστάσεις, 19-24/9), «Η Κοκκινοσκουφίτσα» (για 9 παραστάσεις, 21-29/9), «Η Μπαγιαντέρα» (για 6 παραστάσεις, 25-30/9), αλλά και ενταγμένες στις χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις του φορέα «Δον Κιχώτης» (για 4 παραστάσεις, 16-19/12) και σε «παγκόσμια πρεμιέρα», όπως τονίζεται, «Η Βασίλισσα του Χιονιού» (για 16 παραστάσεις, 14-30/12).

Ας σταθούμε όμως λίγο σ’ αυτές τις τελευταίες συμπαραγωγές του, επιδοτούμενου από το ΥΠΠΟ πλέον, κρατικού πλέον, Μεγάρου Μουσικής και της, ιδιωτικών συμφερόντων, επωνυμίας Christmas Theatre (του επιχειρηματία Γιώργου Εριτσίδη) που ξέρουμε ότι έχει κύρια βάση της τα Ολυμπιακά Ακίνητα Γαλατσίου. Δεν θα είχαμε βέβαια επισημάνει τη συνεργασία αν δεν ήταν τόσο στενή: δεν είναι 1-2 οι παραγωγές που συνυπογράφονται από τους δύο φορείς. Είναι πέντε, υπέρ συνολικά 41 παραστάσεων του Μπαλέτου της Εθνικής Οπερας της Οδησσού. Και δεν θα μιλούσαμε, αφού μάλιστα πρόκειται για ένα γνωστό μπαλέτο από τη χειμαζόμενη από τον πόλεμο Ουκρανία, αλλά οι τόσες συμπαραγωγές ένα πράγμα λογικά σημαίνουν: μια συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας των δύο φορέων, του κρατικού και του ιδιωτικού, η οποία, όμως, μέχρι στιγμής τουλάχιστον δεν έχει ανακοινωθεί από κανέναν εκ των δύο.

Παραχωρήσεις

Αν δεν πρόκειται για τέτοια συμφωνία, τότε πρόκειται για μια «υπερβολικά»... ένθερμη, στην καλύτερη περίπτωση, συνεργασία που δεν δικαιολογείται. Φυσικά ακόμα και στις καλύτερες εποχές του το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών φρόντιζε να περιλαμβάνει παραχωρήσεις στον προγραμματισμό του. Ηταν μέρος της διοικητικής και οικονομικής του πρωτίστως στρατηγικής, ώστε να συντηρεί την αρχική του αποστολή: μεγάλες ορχήστρες, μεγάλα έργα, μεγάλα ονόματα, αλλά και ένα σημαντικό κομμάτι σύγχρονης ελληνικής δημιουργίας.

Τώρα όμως; Στις εξαιρετικά δύσκολες εποχές ενός φορέα που μας έμαθε πρώτος δυστυχώς ότι τα «φαραωνικά» έργα στη χώρα μας ευημερούν όσο υπάρχει ένας ισχυρός ιδρυτής με όραμα αλλά και με εξουσία και χρήμα και μετά η τύχη τους, ακόμα κι αν εν τω μεταξύ έχουν ενταχθεί στους εποπτευόμενους από το κράτος φορείς, ακολουθεί την πορεία και τις ανυπέρβλητες κάποτε δυσκολίες αυτού που σημαίνει «σύγχρονος πολιτισμός» στην Ελλάδα; Κι όμως. Ακόμα και τώρα σ’ ένα πρόγραμμα, ένα μεγάλο μέρος του οποίου δεν έχει σχέση με ό,τι παρουσίαζε κάποτε στους κεντρικούς του προγραμματισμούς το Μέγαρο, η υπερβολή παραπέμπει, στην πιο καλοπροαίρετη περίπτωση, σε παραγέμισμα και σε ευκολία και καταλήγει σε μελαγχολία. Σε όλα αυτά πάντως ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, Γιάννης Βακαρέλης, στον οποίο απευθυνθήκαμε ρωτώντας «γιατί πέντε παραγωγές με το Christmas Theatre;», δεν μας έχει απαντήσει ακόμα.