Μυρίζοντας αποτυχία

Γράμμα σ’ έναν (λογοτεχνικό) ήρωα

Ανθρωποι της γραφής (ποιητές, πεζογράφοι, κριτικοί, πανεπιστημιακοί) στέλνουν γράμμα στον αγαπημένο λογοτεχνικό τους ήρωα. Σύντομα επιστολικά κείμενα, διακειμενικά παίγνια, μεταιχμιακές αφηγήσεις στην κόψη επινοημένης πραγματικότητας και μυθοπλαστικής οικειότητας.

Επιμέλεια: Μισέλ Φάις

Αγαπητέ μου Λυσιέν

Επίτρεψέ μου τον ενικό, αλλά σε νιώθω σαν ακριβό φίλο. Σου γράφω για να σου μεταφέρω τα τελευταία νέα και θα ήθελα να εκλάβεις τις λίγες γραμμές ως μια χειρονομία παρηγοριάς και υπεράσπισης από τις κακές γλώσσες των αιώνων. Διαπρεπείς κριτικοί και βιαστικοί αναγνώστες έσπευσαν να σε χαρακτηρίσουν ματαιόδοξο.

Οτι εγκατέλειψες την ποίηση και συμβιβάστηκες με την ανήθικη δημοσιογραφία. Αλλά σ’ αυτή την «Ανθρώπινη κωμωδία» που ζούμε ποιος τάχα είναι αναμάρτητος; Ποιος μπορεί να σε κατηγορήσει σήμερα για «χαμένες ψευδαισθήσεις» –όπως εμμέσως, πλην σαφώς, έκανε ο δημιουργός σου– όταν ολόκληρος πρωθυπουργός δηλώνει στη Βουλή, ελαφρά τη καρδία, ότι θεωρεί τις αυταπάτες μια συγγνωστή αδυναμία;

Σε πληροφορώ ότι δεν άλλαξαν πολλά πράγματα έκτοτε. Συνεχίζονται οι αθλιότητες, οι φήμες που κηλιδώνουν υπολήψεις, το αδυσώπητο μίσος των πρώην. Οι εφημερίδες εξακολουθούν να είναι στα χέρια µπακάληδων ή εργολάβων με γερό πορτοφόλι που εξαγοράζουν κονδυλοφόρους, ενώ αλλάζουν στρατόπεδο με την ταχύτητα των πολιτικών. Απλώς τώρα το ονομάζουμε «διαπλοκή».

Κατηγόρησες τη μαντάμ Ντε Μπαρζετόν ότι σε αποπλάνησε και σε εγκατέλειψε ως επαρχιώτη στο Παρίσι. Ωστόσο, οι ευτυχισμένοι έρωτες είναι σπάνιοι και, ίσως, φαντασίωση των λογοτεχνών. Θα μπορούσαν να σε διαβεβαιώσουν η Εμμα Μποβαρύ και η Αννα Καρένινα που ακολούθησαν. Αν το καλοσκεφτείς, συγκριτικά με το αρσενικό ή τις κοφτερές λάμες των σιδηροδρομικών γραμμών που επέλεξαν οι εν λόγω κυρίες ως κατάληξη, θα λέγαμε ότι «φτηνά την έβγαλες».

Είπαν ότι πρόδωσες ανθρώπους και ιδανικά. Ομως, το σκληρό Παρίσι που ήθελες να δαμάσεις σου έμαθε ότι στη ζωή όλα αποτιμώνται όσο αξίζουν στην αγορά. Και ότι ο κόσμος πάντα θα ξεμυαλίζεται από την εξουσία, τη δόξα και το χρήμα. Και γύρισες στην ταπεινή Ανγκουλέμ μυρίζοντας αποτυχία. Ωστόσο, έτσι, ηττημένος, φορτωμένος δηλητηριώδεις ενοχές και στα πρόθυρα της αυτοκτονίας, έγινες στα μάτια μου ακόμη πιο συμπαθητικός. Καλέ μου Λυσιέν, εδώ χρεοκόπησε ολόκληρη χώρα και δεν ακούστηκε ούτε μια συγγνώμη από κανέναν.

Σ’ ευχαριστώ, λοιπόν, γιατί μου έμαθες ότι οι ματαιοδοξίες, τα πάθη, οι χαμένοι έρωτες και όπως είπες «τα ευγενή εκείνα πιστεύω που αργότερα ο άνθρωπος αποκαλεί ψευδαισθήσεις» είναι αναπόφευκτα και ίσως αυτά που δίνουν «έναν αέρα μυθιστορηματικό στην ασήμαντη ζωή μας».

Ειλικρινά θαυμαστής σου

Μ.Κ.

Αναφέρεται στον Λυσιέν Ντε Ρυμπαμπρέ από τις «Χαμένες ψευδαισθήσεις» του Ονορέ ντε Μπαλζάκ.

Τελευταίο βιβλίο του Μ. Καραγιάννη το άρτι εκδοθέν μυθιστόρημα «Πόλη χωρίς θεούς» (Μεταίχμιο, 2016).