Ο άστεγος που έγινε «ορατός»

Μπορεί ένας άστεγος να είναι ευτυχισμένος; Ναι, απαντά ο Μιχάλης Σαμόλης, ένας άνθρωπος της διπλανής πόρτας, που ένα πρωί την εποχή της κρίσης έβαλε όλη τη ζωή του σε μια βαλίτσα, βρέθηκε στον δρόμο, αλλά κατάφερε να σταθεί ξανά στα πόδια του. Με τη βοήθεια ανθρώπων, ομάδων, ΜΚΟ, κοινωνικών προγραμμάτων και δομών, μα πάνω από όλα με τη δύναμη της ψυχής του. Σκοπός της ζωής του πλέον είναι να βοηθάει τους συνανθρώπους του να ξεπεράσουν τις δυσκολίες τους, να πετύχουν ό,τι επιθυμούν και να βρουν τη δική τους αποστολή.

Εντεκα χρόνια άστεγος, ο Μιχάλης Σαμόλης αφηγείται τη συγκλονιστική ιστορία του, που μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης και παράδειγμα προς μίμηση, ενώ η δημοσιογράφος Τόνια Τσακίρη την καταγράφει στο βιβλίο «Αόρατοι άνθρωποι», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Πρόκειται για το βιβλίο ενός ανθρώπου που κατρακύλησε χωρίς σταματημό μα βρήκε το κουράγιο να πάρει ξανά τον δρόμο προς την επιφάνεια. Προκαλεί τον αναγνώστη να βιώσει τις προσωπικές, συναρπαστικές ιστορίες του, να διδαχθεί από τα μαθήματα ζωής του δρόμου και να πάρει ένα θετικό και αισιόδοξο μήνυμα. Γιατί σήμερα ο Μιχάλης Σαμόλης είναι «ορατός»: μένει σε ξενώνα αστέγων, είναι πωλητής του περιοδικού δρόμου «σχεδία» και οδηγός στις «Αόρατες διαδρομές» - το κοινωνικό πρόγραμμα περιηγήσεων στο κέντρο της Αθήνας με οδηγούς νυν και πρώην αστέγους. Παράλληλα, έχει δώσει συνεντεύξεις σε κανάλια της Αμερικής, της Κίνας, στο BBC, έχει εμφανιστεί σε θεατρικές παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου και της Λυρικής Σκηνής και... συνεχίζει.

Μότο της ζωής του είναι ότι η ευτυχία βρίσκεται στα λίγα, που είναι και τα σπουδαία, και όχι στα πολλά. «Μέσα από την εξιστόρηση της δικής μου ιστορίας για το πώς κατέληξα στον δρόμο άστεγος, αλλά πλέον είμαι ευτυχισμένος και απόλυτα ικανοποιημένος από τη ζωή μου, μπορεί να εμπνευστεί κάποιος άλλος άνθρωπος. Και μόνο μια ψυχή να σώσω, θα είναι επιτυχία», αναφέρει ο ίδιος. Γεννήθηκε το 1957 και μεγάλωσε στην Καλλιθέα, σε μια πενταμελή οικογένεια. Σπούδασε μηχανικός αεροσκαφών στην Αμερική, αλλά επιστρέφοντας εργάστηκε στην οικογενειακή επιχείρηση μεταφορών για πολλά χρόνια. Το 2012 τού έκλεψαν το φορτηγό και έτσι έναν χρόνο μετά, θύμα της οικονομικής κρίσης, βρέθηκε στον δρόμο. Με μια βαλίτσα στο χέρι, σε ένα παγκάκι, χωρίς ένα ευρώ πάνω του. Η σχέση με τα δύο παιδιά του, από δύο γάμους, στο ναδίρ. «Αν και είχα μεγάλη οικογένεια, οι συγγενείς εξαφανίστηκαν όλοι. Αλλοι δεν ήθελαν, άλλοι δεν μπορούσαν, άλλοι δεν ενημερώθηκαν», λέει.

Σαράντα δύο ημέρες πάλευε να επιβιώσει, ενώ από το μυαλό του περνούσαν ακόμα και σκέψεις αυτοκτονίας, όταν μια άγνωστη κυρία τον πλησίασε και τον ενημέρωσε για την Κλίμακα. «Είναι μια ΜΚΟ που ειδικεύεται στην παροχή ψυχιατρικών και ψυχολογικών υπηρεσιών σε περιθωριοποιημένα άτομα και εφαρμόζει προγράμματα κοινωνικής ένταξης σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού. Μου πρόσφεραν πολύτιμη επιστημονική βοήθεια».

Μέσα από την ιστορία του ο Μιχάλης Σαμόλης περιγράφει πώς γνώρισε τις δομές φιλοξενίας, ψυχολογικής υποστήριξης, τα συσσίτια, τα περιοδικά δρόμου, τους εθελοντές και τις ΜΚΟ που προσφέρουν βοήθεια στους «αόρατους» ανθρώπους που ζουν ανάμεσά μας και δεν είναι απλά νούμερα στατιστικής. Αφηγείται πώς άλλαξε η ζωή του στα τέλη του 2013 όταν ανακάλυψε τη «σχεδία» και έγινε πωλητής του περιοδικού δρόμου, αναφέρεται μεταξύ άλλων στις ξεναγήσεις στις «Αόρατες διαδρομές» -για όσους «θέλουν να δουν την πραγματική ζωή σε μια πόλη που πέρασε δύσκολα με την κρίση»-, στην αγάπη του για το θέατρο και στη συμμετοχή του στην παράσταση «Στη μέση του δρόμου» του Πρόδρομου Τσινικόρη στο Εθνικό Θέατρο, στον εθελοντισμό και στις ομάδες Hopeaholics και Mentori «που είναι σαν δεύτερες οικογένειες», στους Γιατρούς του Κόσμου που προσφέρουν πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, στο «Mall» των απόρων που το Κέντρο Υποστήριξης Αστέγων του Δήμου Αθηναίων έχει δημιουργήσει απέναντι από τον Σταθμό Λαρίσης, αλλά και στην Εθνική Ομάδα Ποδοσφαίρου Αστέγων. Θυμάται τη μέρα που ο Κώστας Μπακογιάννης (υπογράφει τον πρόλογο στο βιβλίο) τον δήλωσε λαμπαδηδρόμο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Τόκιο, τις συνεντεύξεις που έδωσε σε αγγλικά και κινεζικά κανάλια.

«Σήμερα κατοικώ σε ξενώνα αστέγων που ανήκει στον Δήμο Αθηναίων», αφηγείται ο Μ. Σαμόλης. «Μοιράζομαι ένα δωμάτιο με έναν μεγαλύτερο άντρα. Εχω μια ντουλάπα για τον εαυτό μου, όπου μπορώ να αποθηκεύσω τα λίγα υπάρχοντά μου (...). Το καινούργιο μου σπίτι έχει στέγη, άπλετη ζέστη τον χειμώνα, φαγητό, όλες τις συνθήκες για να ζήσει αξιοπρεπώς ένας άνθρωπος. Εκεί έκανα το πρώτο μου μπάνιο ύστερα από 42 ολόκληρες ημέρες. Ετριβα εμμονικά το δέρμα μου, προσπαθώντας να εξαφανίσω την εξαθλίωση του δρόμου...».

Με θάρρος κάνει τον απολογισμό του και κοιτάει μπροστά: «Χάρη στις “Αόρατες διαδρομές” έχω μεταμορφωθεί και έχω αναγνωριστεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Δεν ξέρω αν αύριο θα είμαι εδώ. Παλιά έκανα όνειρα δίχως να υπολογίζω σε ένα δίχτυ ασφαλείας. Ηρθε ένα χτύπημα και με βρήκε απροετοίμαστο», λέει στην Τόνια Τσακίρη.

«Οτιδήποτε κι αν αντιμετωπίσεις, μικρό ή μεγάλο πρόβλημα, να ξέρεις ότι η ζωή συνεχίζεται. Ολοι έχουμε δύναμη μέσα μας. Αρκεί να μπορέσεις να τη βρεις». Και συμπληρώνει: «Οταν ανασυγκροτήθηκα, κάποιους μήνες μετά την αστεγία, αποφάσισα ότι... ήρθε η ώρα να διώξω τους τοξικούς ανθρώπους. Ηρθε η ώρα να μην ενδιαφέρομαι μόνο για τα καταναλωτικά αγαθά. Ηρθε η ώρα να προσφέρω αλληλεγγύη. Ηρθε η ώρα να εμπιστευτώ. Ηρθε η ώρα να συγχωρέσω. Ηρθε η ώρα να γίνω ο καπετάνιος της ζωής μου. Ηρθε η ώρα να λυτρωθώ».