Αθήνα, 6°C
Αθήνα
Αραιές νεφώσεις
6°C
6.8° 4.6°
3 BF
73%
Θεσσαλονίκη
Αυξημένες νεφώσεις
3°C
4.5° 1.6°
2 BF
66%
Πάτρα
Αίθριος καιρός
8°C
7.7° 5.0°
4 BF
54%
Ιωάννινα
Ελαφρές νεφώσεις
-4°C
-4.1° -4.1°
1 BF
93%
Αλεξανδρούπολη
Αραιές νεφώσεις
0°C
-0.1° -0.4°
0 BF
69%
Βέροια
Αίθριος καιρός
4°C
4.3° 3.0°
1 BF
80%
Κοζάνη
Αυξημένες νεφώσεις
-1°C
0.6° -0.6°
0 BF
86%
Αγρίνιο
Ελαφρές νεφώσεις
4°C
4.1° 4.1°
1 BF
78%
Ηράκλειο
Ασθενείς βροχοπτώσεις
8°C
8.8° 6.5°
5 BF
80%
Μυτιλήνη
Ελαφρές νεφώσεις
6°C
6.0° 3.5°
2 BF
62%
Ερμούπολη
Αυξημένες νεφώσεις
8°C
8.4° 6.6°
5 BF
61%
Σκόπελος
Αυξημένες νεφώσεις
5°C
4.6° 4.6°
5 BF
57%
Κεφαλονιά
Αίθριος καιρός
6°C
5.9° 5.9°
3 BF
57%
Λάρισα
Αραιές νεφώσεις
3°C
3.0° 2.9°
0 BF
100%
Λαμία
Αραιές νεφώσεις
5°C
4.5° 4.5°
1 BF
83%
Ρόδος
Αίθριος καιρός
8°C
8.2° 4.8°
0 BF
50%
Χαλκίδα
Αραιές νεφώσεις
5°C
6.0° 4.2°
0 BF
80%
Καβάλα
Αίθριος καιρός
0°C
0.5° 0.5°
1 BF
71%
Κατερίνη
Αραιές νεφώσεις
4°C
5.0° 4.2°
1 BF
80%
Καστοριά
Αυξημένες νεφώσεις
0°C
0.2° 0.2°
1 BF
86%
ΜΕΝΟΥ
Δευτέρα, 10 Φεβρουαρίου, 2025
simitis kliridis
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
Κώστας Σημίτης και Γλαύκος Κληρίδης, 1997 | AP PHOTO

Ο Σημίτης και η Κύπρος

Ο Κ. Σημίτης υπήρξε ο πρωθυπουργός της Μεταπολίτευσης που έδωσε πραγματικό περιεχόμενο στη συνεργασία ανάμεσα στις κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου - έξω από κενές διακηρύξεις. Με συγκροτημένη στρατηγική στο δίπτυχο «ένταξη - επίλυση», έθεσε τις προϋποθέσεις για να βγει η Κύπρος από την αβεβαιότητα και να πατήσει γερά εντός Ε.Ε. ώστε να καταλήξει σε βιώσιμο συμβιβασμό στο πλαίσιο του ΟΗΕ.

ΑΝΑΛΥΣΗ*

Ο Κώστας Σημίτης έφυγε από τη ζωή στα 88 του χρόνια, αφήνοντας τη δική του σφραγίδα στη νεότερη Ιστορία της Ελλάδας και της Κύπρου. Ειδικά για τους Κύπριους, όμως, όσα εκτυλίχθηκαν την περίοδο της δικής του πρωθυπουργίας (1996 - 2004) αποτελούν πολύτιμη παρακαταθήκη για χάραξη αξιόπιστης πολιτικής ώστε να βγει η Κύπρος από τον σημερινό φαύλο κύκλο του άλυτου Κυπριακού.

Ενταξη - επίλυση

Κατ’ αρχάς ο Κ. Σημίτης υπήρξε ο πρωθυπουργός της Μεταπολίτευσης που έδωσε πραγματικό περιεχόμενο στη συνεργασία ανάμεσα στις κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου - έξω από κενές διακηρύξεις. Με συγκροτημένη στρατηγική στο δίπτυχο «ένταξη - επίλυση», έθεσε τις προϋποθέσεις για να βγει η Κύπρος από την αβεβαιότητα και να πατήσει γερά εντός Ε.Ε. ώστε να καταλήξει σε βιώσιμο συμβιβασμό στο πλαίσιο του ΟΗΕ.

Στη δική του πρωθυπουργία ο Σημίτης δεν μπορούσε βέβαια να υποκαταστήσει την κυπριακή ηγεσία που έκανε διαφορετικές επιλογές. Γεγονός είναι όμως ότι πέρασαν 20 χρόνια από τότε. Το κεφάλαιο που άφησε ο «πρωθυπουργός της ένταξης» έμεινε σε μεγάλο βαθμό αναξιοποίητο. Τώρα ολοκληρώνεται ένας κύκλος με τους ανθρώπους που πρωταγωνίστησαν για να γίνει η Κύπρος ένα επανενωμένο και φυσιολογικό κράτος-μέλος στην Ε.Ε. Ο χρόνος στενεύει επικίνδυνα, αλλά η Ε.Ε. προσφέρει ακόμα όλα όσα χρειάζονται οι Κύπριοι για επανένωση, αφήνοντας τα θλιβερά μνημόσυνα μισού αιώνα διαίρεσης.

Πλακάτ στην κηδεία του Κώστα Σημίτη: «Η Κύπρος σε ευχαριστεί - Λευτεριά στην Κύπρο μας» | ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ/EUROKINISSI

Με τον Γ. Κληρίδη

Η πρωθυπουργία Σημίτη συνέπεσε βασικά με την προεδρία Κληρίδη. Ηταν μια περίοδος ζύμωσης, με διαφωνίες και τριβές μέχρι να ληφθούν αποφάσεις σε στρατηγικού τύπου διλήμματα για την Κύπρο. Κεντρικό παράδειγμα, η στρατηγική Ελσίνκι (1999) για ένταξη της Κύπρου χωρίς η επίλυση του Κυπριακού να είναι προϋπόθεση. Αυτή πέρασε από χίλια μύρια κύματα, προτού αφομοιωθεί από την κυβέρνηση.

Τα κυπριακά κόμματα, εθισμένα στον λαϊκισμό και την πατριδοκαπηλία, ασκούσαν σφοδρή κριτική στον Σημίτη. Η εθνικολαϊκή ρητορική ευδοκιμεί πολύ στην Κύπρο εναντίον κάθε συμβιβαστικής πρότασης του ΟΗΕ για ομοσπονδιακή λύση. Μέχρι σήμερα ένα συμπαγές μέτωπο ετερόκλητων δυνάμεων στο νησί την απορρίπτει, εν ονόματι μιας αόριστης λύσης που δεν ήρθε ποτέ, βαθαίνοντας τη διχοτόμηση με το άγονο πέρασμα του χρόνου.

Ιμια

Η απειλή πολέμου με την Τουρκία στα Ιμια έδωσε τροφή σε πολλούς στην Κύπρο να συκοφαντούν τον Σημίτη - το κάνουν ανελέητα μέχρι σήμερα. Αγνοούν βέβαια ότι εκείνο το βράδυ του Ιανουαρίου του ’96, η Κύπρος δεν είχε πάρει μυρωδιά για το τι θα συνέβαινε στο νησί αν το θερμό επεισόδιο στη βραχονησίδα εξελισσόταν σε σύρραξη. Ο τουρκικός στρατός είχε κινητοποιηθεί, η θάλασσα ήταν αποκλεισμένη, ενώ η κυπριακή ηγεσία και η Εθνική Φρουρά ξύπνησαν την επομένη…

Ο Σημίτης μίλησε καθαρά στους Κύπριους: το Κυπριακό έπρεπε να βγει από τα αδιέξοδα και τις εντάσεις -αυτό αφορούσε και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις- για να μπει στο γήπεδο της διπλωματικής διεκδίκησης της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ομως, ακόμα και ο μετριοπαθής Κληρίδης διακήρυσσε στρατιωτικά δόγματα. Παράδειγμα, η μεταφορά ρωσικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς S-300 στην Κύπρο - κι ας έμεναν ασυναρμολόγητοι! Ο Θ. Πάγκαλος κάποια στιγμή δεν άντεξε και το είπε ανοιχτά: «Αν η Ελλάδα θα μπει σε πόλεμο, δεν θα το αποφασίσουν κάποιοι άλλοι…».

Ελσίνκι

Ο Γιάννος Κρανιδιώτης λειτουργούσε συχνά ως το «αλεξικέραυνο» για τον Σημίτη, ώστε να ξεπεραστούν οι αντιρρήσεις στη Λευκωσία. Μέχρι να φτάσει η διαπραγμάτευση στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Ελσίνκι (1999), ο Κρανιδιώτης ήταν αποξενωμένος από τους Κύπριους. Αυτό δεν τον εμπόδισε να οργώνει τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για να τις πείσει να στηρίξουν την ανεμπόδιστη ένταξη της Κύπρου. Στη Λευκωσία όμως, μέχρι τον θάνατό του πάνω από το Βουκουρέστι, ήταν μονίμως στο στόχαστρο των ακραίων, των «τενόρων των ραδιοφώνων», όπως έλεγε ο πρέσβης Κυριάκος Ροδουσάκης.

Δεν βρέθηκε πολιτική δύναμη στην Κύπρο να στηρίξει το Ελσίνκι, αλλά σήμερα όλοι διεκδικούν δάφνες για την ένταξη της Κύπρου. Ομως, είναι χάρη στην επιμονή του Σημίτη που η Κύπρος πέρασε τις Συμπληγάδες - ο καθηγητής Παναγιώτης Ιωακειμίδης καταγράφει το Ελσίνκι ως τη μοναδική περίπτωση που η Ελλάδα έθεσε στην πράξη βέτο για να κάμψει τις αντιρρήσεις ισχυρών Ευρωπαίων εταίρων.

Σχέδιο Ανάν

Μετά το Ελσίνκι, Σημίτης και Κληρίδης εφάρμοσαν με αξιοσημείωτη μεθοδικότητα την πολιτική του: πρώτον, σύζευξη λύσης - ένταξης, χωρίς η επίλυση να είναι προϋπόθεση, αλλά σταθερή προσήλωση στη λύση, δεύτερον, πρόσδεση Τουρκίας στην Ε.Ε. ως υποψήφιας για ένταξη, τρίτον, διμερής διάλογος και Χάγη για το Αιγαίο, τέταρτον, ειλικρινές άνοιγμα προς τους Τουρκοκύπριους για ένα κοινό ευρωπαϊκό μέλλον.

Ο Σημίτης έθεσε επίσης το σύνολο των διπλωματικών υπηρεσιών στη διάθεση του Κληρίδη. Εστειλε συνεργάτες του στην Κύπρο για τις διαπραγματεύσεις (Γιώργος Παπαδημητρίου, Δημήτρης Στεφάνου). Με τον πρέσβη Χρίστο Παναγόπουλο ενσωματώθηκαν στην ομάδα Κληρίδη. Η συνεργασία αυτή συνεχίστηκε μέχρι το οριστικό «κλείδωμα» της ένταξης στην Κοπεγχάγη (Δεκέμβριος 2002) και στη Χάγη (Μάρτιος 2003). Τότε ο εκλεγείς πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος πέρασε κι αυτός το τεστ του ΟΗΕ, αποδεχόμενος την τρίτη εκδοχή του Σχεδίου Ανάν. Η επισφράγιση της ένταξης έγινε με την υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης στη Στοά του Αττάλου (16 Απριλίου 2003).

Με τον Τ. Παπαδόπουλο

Στις 19/4/2003 ο Κώστας Σημίτης επισκέφθηκε την Κύπρο μέσα σε ένα κλίμα ενθουσιασμού για την ένταξη. Ισως να μην υπήρξε ποτέ τέτοια λαϊκή υποδοχή σε πρωθυπουργό. Ο Σημίτης παρέδωσε στον Παπαδόπουλο πλήρη φάκελο για να επιχειρήσει βελτιώσεις σε σημεία του Σχεδίου Ανάν, εδράζοντας τις εισηγήσεις του στην τελεσίδικη ένταξη. Τον παρότρυνε να κάνει ανοίγματα προς την Τουρκοκυπριακή Κοινότητα. Ο Σημίτης πήρε και την πρωτοβουλία να προσκαλέσει εκείνος την ηγεσία των Τουρκοκυπρίων στο Λήδρα Πάλας και όλοι ανταποκρίθηκαν (Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, Μουσταφά Ακιντζί κ.ά.). Μόλις τέσσερις ημέρες μετά, κάτω από την πίεση των εξελίξεων και τις μαζικές διαδηλώσεις των Τουρκοκυπρίων, άνοιξαν τα πρώτα οδοφράγματα…

Ο Παπαδόπουλος αγνόησε τις εισηγήσεις Σημίτη και δεν έκανε προετοιμασία για διαπραγματεύσεις. Μέχρι που βρέθηκε στη Νέα Υόρκη τον Φεβρουάριο του 2004 στο δίλημμα να αποδεχθεί επιδιαιτησία του ΟΗΕ στο Σχέδιο Ανάν και δημοψηφίσματα (24/4/2004). Πολλά από τα γεγονότα εκείνης της περιόδου είναι γνωστά, όπως και το «ηχηρό όχι» του Παπαδόπουλου. Λίγοι γνωρίζουν, όμως, ότι ο Σημίτης τον προειδοποίησε για την επιδιαιτησία -συμπλήρωση των κενών που δεν είναι συμφωνημένα- προτού δώσει τη συγκατάθεσή του: αν δεν ήθελε το Σχέδιο του ΟΗΕ, θα έπρεπε να το πει για να επιχειρηθεί άλλος χειρισμός.

*Το άρθρο αναδημοσιεύεται στην εφημερίδα «Πολίτης» της Κύπρου

Google News ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS
Ο Σημίτης και η Κύπρος

ΣΧΕΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.

Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.

Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.

Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.

Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας