Οι πολιτικές εξουσίες ανέκαθεν φτιάχνουν καθεστώτα αλήθειας: συστήματα σκέψης που προσπαθούν να επιβάλουν το δικό τους νόημα σε όσα ζούμε, να μας πουν τι είναι φυσιολογικό και ρεαλιστικό να σκεφτόμαστε και να επιθυμούμε. Ο,τι δεν συμφέρει την εξουσία, καταδικάζεται ως ανεδαφικό, ανεφάρμοστο, επικίνδυνο και μιαρό.
Η πιο ακραία μορφή αυτής της πρακτικής δεν αφορά την απόδοση νοήματος σε όσα ζούμε αλλά τον ορισμό αυτών που ζούμε. Μ’ άλλα λόγια, ό,τι δεν ταιριάζει με τις επιδιώξεις της πολιτικής εξουσίας, απλά διαγράφεται από τον κόσμο μας, μπαζώνεται. Παύει να υπάρχει, ακόμα και αν είναι εξόφθαλμα ορατό.
Αυτή η πρακτική διαγραφής συνήθως επικρατεί σε ολοκληρωτικά πολιτικά καθεστώτα που επιδιώκουν την επιβολή της αλήθειας μέσω της πράξης. Στην κλασική του μελέτη περί της ανατομίας του φασισμού ο Ρόμπερτ Πάξτον εξηγεί ότι αυτά τα καθεστώτα στον Μεσοπόλεμο δεν νοιάζονταν για την ιδεολογική στήριξη της θέσης τους, καθώς «κάθε πράξη που έκαναν δικαιολογούνταν λόγω του γεγονότος ότι ήταν η πράξη που έκαναν». Για να πετύχουν αυτό το πλαίσιο εξουσιαστικής κυριαρχίας χρειάστηκε «να εξασφαλίσουν τη συνεργασία, ή τουλάχιστον τη συναίνεση, των αποφασιστικών φορέων της εξουσίας -του στρατού, της αστυνομίας, της Δικαιοσύνης, των ανώτερων δημόσιων υπαλλήλων- και των ισχυρών κοινωνικών και οικονομικών δυνάμεων».
Υπάρχει ένα κοινό νήμα που συνδέει το βαγόνι με τις παράνομες ουσίες, τους/ις αιώνιους/ες φοιτητές/τριες, τους μισθούς φτώχειας, τον αφανισμό της κτηνοτροφίας, τα κατεστραμμένα χωράφια της Θεσσαλίας, τις υποκλοπές των πολιτικών, την αστυνομική βία και ασύστολη καταστολή, τους αριθμούς των νεκρών της πανδημίας, την απέχθεια και υποβάθμιση της δημόσιας Υγείας και Παιδείας, τα παιδιά που θα μείνουν εκτός των σχολείων της γειτονιάς τους γιατί θα δημιουργηθούν τα Ωνάσεια Σχολεία για «άριστους», τις επαναπροωθήσεις προσφύγων στο Αιγαίο, την αισχροκέρδεια των τραπεζών και των εταιρειών ενέργειας, τις συνέπειες των καλοκαιρινών πυρκαγιών, τις απευθείας αναθέσεις σε ημετέρους, την κατάργηση του οκταώρου και την επιδείνωση των συνθηκών εργασίας, την κατασπατάληση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, τον Πτωχευτικό Κώδικα και την υπερχρέωση των νοικοκυριών, την εκτόξευση του δημόσιου χρέους και τόσα άλλα. Το κοινό νήμα είναι ότι για την κυβέρνηση δεν πρέπει να υπάρχουν.
Αφού δεν πρέπει να υπάρχουν, η λύση είναι η διαγραφή: μπάζωμα, κυριολεκτικό ή μεταφορικό. Μπαζώθηκαν τα Τέμπη και άρα το παράνομο φορτίο δεν υπήρξε ποτέ. «Μπαζώνονται» οι κατάλογοι των φοιτητών/τριών και άρα δεν υπάρχει ανάγκη να ενισχύουμε όσους/ες λόγω αντικειμενικών δυσκολιών αδυνατούν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους («αιώνιοι»). «Μπαζώνονται», στα ελεγχόμενα από την κυβέρνηση κανάλια, τα δεδομένα της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας που δείχνουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση στην Ε.Ε. στον μέσο μισθό πλήρους απασχόλησης, προσαρμοσμένο ως προς την αγοραστική αξία. Αρα, δεν είμαστε οι πιο φτωχοί στην Ε.Ε. και δεν υπάρχει ανάγκη μέτρων ενίσχυσης των κοινωνικά ευάλωτων.
Αν εξετάσουμε αυτές τις διαγραφές-μπαζώματα, θα διαπιστώσουμε το παράλογο. Για παράδειγμα, οι φοιτητές/τριες που καθυστερούν τις σπουδές τους ούτε δωρεάν συγγράμματα παίρνουν, ούτε σίτιση και στέγαση δικαιούνται, ούτε παίρνουν τη θέση κάποιου/ας άλλου/ης. Αρα, είναι παράλογη και άσκοπη η διαγραφή τους. Σημασία όμως δεν έχει αν κάτι είναι ή όχι παράλογο. Το μπάζωμα ως πράξη, μεταφορικό ή κυριολεκτικό, τελειώνει τη συζήτηση. Τα παραπάνω δεν γράφονται για να υποστηριχτεί ότι ζούμε σε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς. Επισημαίνεται όμως το επικίνδυνο μιας δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης που υιοθετεί ολοκληρωτικές πρακτικές. Επισημαίνεται επίσης ότι η αποτελεσματικότητα αυτών των πρακτικών δέχτηκε ένα ισχυρό πλήγμα την Κυριακή 26 Ιανουαρίου.
*Καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας