Δημοκρατία και σκάνδαλο των υποκλοπών

Η δικαστική έρευνα έχει επώνυμο: Αχιλλέας Ζήσης. Αυτή η έρευνα αρχειοθέτησε το σκάνδαλο. Από την άλλη, ο επικεφαλής της ΑΔΑΕ Χρ. Ράμμος διατύπωσε τη δική του ερμηνευτική πρόταση για το ίδιο θέμα. Υπάρχει όμως και μια τρίτη ερμηνευτική εκδοχή, την οποία διατυπώνει η πολιτική και κοινωνική συνείδηση της ελληνικής πολιτικής κοινωνίας. Εάν συνοψίσουμε τις ερμηνευτικές εκδοχές για το σχετικό ζήτημα αυτές τελικά είναι τρεις: η δικαστική εκδοχή του Αρείου Πάγου, η ερμηνεία του Χρ. Ράμμου και η λογική ερμηνεία της πολιτικο-κοινωνικής συνείδησης. Εξ αρχής δηλώνω ότι δεν έχουμε να κάνουμε με ένα πολιτικό και κοινωνικό φαινόμενο (πράγμα) το οποίο ονομάζεται «σύγκρουση ερμηνειών». Εννοείται πως ούτε έχουμε να κάνουμε με ευκαιριακές ανασυγκροτήσεις σε θεωρητικό επίπεδο που αιωρούνται.

Το σκάνδαλο των υποκλοπών αποκάλυψε ότι η Γ' Ελληνική Δημοκρατία είναι γυμνή. Η θεσμική θωράκισή της αποδείχθηκε ανεπαρκής μπροστά στην προστασία των προσωπικών ελευθεριών. Η Γ' Ελληνική Δημοκρατία ως πολιτική μορφή ζωής κινδυνεύει. Θα μπορούσα να ισχυριστώ ότι και αργοπεθαίνει στον βαθμό που είναι ανήμπορη να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί το σκάνδαλο των υποκλοπών.

Εξ αιτίας αυτού του σκανδάλου (το οποίο δεν μπορεί να συγκαλυφθεί με κανένα νόμιμο τρόπο) στην ελληνική πολιτική κοινωνία η κρίση της Δημοκρατίας βαθαίνει και θα είναι ανεπανόρθωτη. Μια τέτοιου τύπου εξέλιξη μας οδηγεί ως κοινωνία κατευθείαν στον γκρεμό.

Μετά απ’ αυτές τις παρατηρήσεις και τα σχόλιά μου θα ήθελα να εξετάσουμε πώς και γιατί εξ αιτίας του σκανδάλου των υποκλοπών η Δημοκρατία στην Ελλάδα υπονομεύεται. Χρησιμοποιώ τον όρο «υπονόμευση» της Δημοκρατίας, επειδή δεν θα ήθελα να μιλήσω για την κατάσταση της Δημοκρατίας στον τόπο μας με τους όρους «κατάργηση» ή «τέλος».

Τρία είναι τα πραγματολογικά πεδία στα οποία εντοπίζεται η κρίση της Δημοκρατίας στον τόπο μας (επαναλαμβάνω, εξ αιτίας του σκανδάλου των υποκλοπών). Αναφέρω αυτά τα τρία πεδία και είναι τα εξής: πρώτον, δεν λειτουργούν οι μηχανισμού ελέγχου που σε κάθε δημοκρατική κοινωνία έχουν αποφασιστικό ρόλο. Δεύτερον, ο κοινοβουλευτικός έλεγχος ως ο κατεξοχήν πολιτικός έλεγχος είναι ασθενής ελεγκτικός παράγοντας. Και το τρίτο πεδίο αναφέρεται στη σύγχυση πολιτικών αρμοδιοτήτων που εντοπίζουμε ανάμεσα στη δικαστική εξουσία και τις Ανεξάρτητες Αρχές Δημοσίου Δικαίου.

Σε μια δημοκρατικώς δομημένη πολιτική κοινωνία όλοι οι μηχανισμοί ελέγχου έχουν ισότιμη μεταχείριση από την ύψιστη δημοκρατική αρχή που ονομάζεται «συνταγματικός λαός». Στην περίπτωση της Ελλάδας ισχύει και για το σκάνδαλο των υποκλοπών μια «ιδιότυπη εξαίρεση»! Απ’ όλους τους ελεγκτικούς μηχανισμούς (πολιτικούς, κοινοβουλευτικούς, δικαστικούς κ.λπ.) η Δικαστική Αρχή αναγορεύεται σε ύψιστη εξουσία ελέγχου! Δεν θα επιμείνω, αλλά πρόκειται για μια εγγενή παθογένεια της Γ' Ελληνικής Δημοκρατίας αυτή η θέσμιση.

Το άλλο θέμα, δηλ. ο ασθενής κοινοβουλευτικός (δηλ. πολιτικός) έλεγχος συνδέεται οπωσδήποτε με τα κόμματα που βρίσκονται στο Κοινοβούλιο, αλλά προ πάντων έχει να κάνει με την αποτελεσματικότητα της πολιτικής κριτικής. Από τη στιγμή κατά την οποία στο Κοινοβούλιο βρίσκονται «μορφώματα» αντιπροσώπευσης δεν υπάρχουν περιθώρια πολιτικού ελέγχου για το σκάνδαλο των υποκλοπών.

Οσον αφορά τη σύγχυση των πολιτικών αρμοδιοτήτων ανάμεσα στη δικαστική αρχή και την ανεξάρτητη αρχή θα τονίσω μόνον ότι τελικά η Γ' Ελληνική Δημοκρατία έχει βρεθεί σε μια παγίδα, από την οποία δεν θα απαλλαγεί ποτέ!

Συνοψίζοντας τις σκέψεις μου και τα θεωρητικο-πολιτικά σχόλιά μου για το σκάνδαλο των υποκλοπών θα ήθελα να τονίσω το εξής: η Γ' Ελληνική Δημοκρατία μπορεί να υπάρξει στο μέλλον μόνον και εφ’ όσον διαχειριστεί και επεξεργαστεί το σχετικό σκάνδαλο ως πολιτικό πρόβλημα, ως πρόβλημα δημοκρατίας. Η Ελλάδα δεν συγκροτείται ως δικαστική δημοκρατία. Η Ελλάδα δομείται και λειτουργεί ως πολιτική Δημοκρατία!

*Πολιτικός φιλόσοφος