Υπερασπίζοντας τους πρόσφυγες, υπερασπίζουμε την ειρήνη και τη δημοκρατία

Η ελληνική κυβέρνηση, διά στόματος του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, συνεχίζει να παρεμβαίνει στο έργο της Δικαιοσύνης, πολιτικοποιώντας μια υπόθεση παραβίασης δικαιωμάτων των προσφύγων και αλλεπάλληλων επαναπροωθήσεων.

Στο έργο αυτό έχει συμπαραστάτες τα περισσότερα ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης. Σε αυτό το πεδίο παραφωνίας και παραπληροφόρησης, ο λόγος μας ως δικηγόρων υπερασπιστών των προσφύγων είναι ένας λόγος που δεν μπορεί εύκολα να ακουστεί.

Για όσους ασχολούμαστε με την καταγραφή των παραβιάσεων στα σύνορα του Εβρου και για εμένα προσωπικά, ως πρώην εργαζόμενη, έμμισθη δικηγόρο της οργάνωσης HumanRights360, από την οποία παραιτήθηκα στις 29.8.2022 όταν διείδα τις πιέσεις από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, είναι γνωστό ότι είχαμε στοχοποιηθεί ήδη από τον Μάιο του 2022 όταν καταγγείλαμε την επαναπροώθηση μιας άλλης ομάδας προσφύγων.

Οι θεωρίες συνωμοσίας και η κατασκευή ενός εσωτερικού εχθρού στο πρόσωπο των υπερασπιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι απόδειξη μιας συνεχούς αυταρχικοποίησης της μεταναστευτικής πολιτικής της κυβέρνησης που θέτει ζητήματα παρέκκλισης από τις δημοκρατικές αρχές.

Η κυβέρνηση ψεύδεται ανερυθρίαστα για τη δράση των κρατικών οργάνων, που παραβιάζουν συστηματικά και εκτεταμένα την αρχή της μη επαναπροώθησης, σε επιχειρήσεις που αντιστοιχούν σε απαγωγές και συστηματική κακομεταχείριση των προσφύγων στα σύνορα: οι επαναπροωθήσεις είναι ο τρόπος με τον οποίο χτίζεται τα τελευταία χρόνια η αστυνομική αυθαιρεσία και ασυλία των αστυνομικών οργάνων. Και αυτό επεκτείνεται και σε άλλες ομάδες πληθυσμού και σε πολίτες του ελληνικού κράτους, που συχνά πέφτουν θύματα αστυνομικής αυθαιρεσίας, όπως οι περιπτώσεις των Ρομά Νίκου Σαμπάνη και Κώστα Φραγκούλη.

Σχετικά με την υπόθεση των 38 προσφύγων, με τους οποίους είχα την κύρια επικοινωνία ως δικηγόρος κατά το διάστημα της περιπέτειάς τους, είμαι κατ’ αρχάς ικανοποιημένη που οι άνθρωποι αυτοί μπόρεσαν να καταγραφούν και να ζητήσουν διεθνή προστασία, να αναγνωριστούν τελικά ως πρόσφυγες, και δεν επαναπροωθήθηκαν και πάλι στην Τουρκία και από εκεί μετά πιθανότατα στη Συρία, όπως έχει συμβεί σε αλλεπάλληλες περιπτώσεις.

Ομως από την αρχή της ιστορίας της συγκεκριμένης υπόθεσης, έχουμε αντιμετωπίσει άρνηση των Αρχών ως προς τον εντοπισμό τους, με την επίκληση αδυναμίας εντοπισμού τους (σε μια περιοχή με στρατιωτικό φυλάκιο, drone και θερμικές κάμερες) και στη συνέχεια επαναπροώθηση στην Τουρκία. (Για την επαναπροώθηση της 25ης Ιουλίου 2022 και παρά προηγούμενη απόφαση ασφαλιστικών μέτρων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που διέταζε τη μη απομάκρυνσή τους από την Ελλάδα, οι ίδιοι οι πρόσφυγες έχουν καταθέσει αναλυτικά τόσο στην ποινική διαδικασία, όσο και στη διαδικασία ασύλου, με λεπτομερείς αναφορές ως προς τον τρόπο που κουκουλοφόροι εισήλθαν στη νησίδα, συνέλαβαν ατύπως και μετέφεραν στην ενδοχώρα τους πρόσφυγες και μετά βιαίως τους επαναπροώθησαν στην Τουρκία.)

Στη συγκεκριμένη υπόθεση ακόμη αντιμετωπίσαμε αναφορές ότι η νησίδα δεν είναι ελληνική, προκειμένου να αποποιηθούν οι ελληνικές αρχές την υποχρέωση διάσωσης των προσφύγων, παρά δύο αντίθετες αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, και παρότι η πρόσβαση σε αυτήν από την ελληνική όχθη ήταν απόλυτα ευχερής.

Είδαμε ακόμη:

■ Στοχοποίηση δημοσιογράφων και κήρυξη ενός ανελέητου πολέμου, με απειλές και πιέσεις σε μάρτυρες να αλλάξουν τις καταθέσεις τους, ακόμη και προς την οικογένεια που -παρόλες τις επιθέσεις και απειλές που έχει δεχθεί- συνεχίζει να θρηνεί για τον θάνατο της κόρης τους.

■ Aπειλές και υπόγειες πιέσεις στη μη κυβερνητική οργάνωση όπου προηγούμενα εργαζόμουν, οι οποίες οδήγησαν στην από 17.9.2022 δήλωση «μετάνοιας» του ιδρυτή της και μετέπειτα απειλές για άσκηση ποινικής δίωξης σε βάρος του για αδικήματα άσχετα με την υπόθεση των 38.

■ Παρεμβάσεις στο έργο της Δικαιοσύνης, με επίκληση καταθέσεων και άλλων στοιχείων που δεν ήταν δημόσια, απειλές για μηνύσεις και συλλήψεις σε δικηγόρους, υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οργανώσεις, στο πλαίσιο θεωριών συνωμοσίας.

Αλήθεια, για ποια πρόκληση επεισοδίου μιλά ο υπουργός Μετανάστευσης; Συνοριακό πρόβλημα είναι οι επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο και όχι η διάσωση προσφύγων. Η υπεράσπιση των προσφύγων είναι μια πράξη διασφάλισης της ειρήνης και της αλληλεγγύης.

Υπάρχουν στιγμές που όλοι θα πρέπει να αποφασίσουμε με ποια θέση είμαστε. Και υπάρχουν κρίσιμες στιγμές που θα πρέπει να αποφασίσουμε αν είμαστε με την αλληλεγγύη και την ανθρωπιά ή με τον κανιβαλισμό και τις δολοφονίες των προσφύγων στα σύνορα.

Από την πλευρά μας, είμαστε με τους πρόσφυγες και είμαστε ενάντια στο κράτος έκτακτης ανάγκης στα σύνορα. Η δημοκρατική εκτροπή, η απανθρωποποίηση, οι θεωρίες συνωμοσίας, η ποινικοποίηση των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα μας βρουν απέναντι.

*Δικηγόρος