Η ικανότητα να συνθέτεις

Ανδρέας Παπανδρέου, ο απαράμιλλος πολιτικός συνθέτης. Παράδειγμα: πήρε τον Τζουμάκα που διακήρυσσε ότι στα υπουργικά γραφεία έπρεπε να είναι αναρτημένο το πορτρέτο του Αρη Βελουχιώτη και τον έβαλε δίπλα στον Στέλιο Παπαθεμελή που είχε στον τοίχο του τον Εσταυρωμένο. Στην Ελλάδα δεν μπορείς να κυβερνήσεις, αν δεν μπορείς να συνθέσεις τόσο στο πεδίο της ανθρωπογεωγραφίας όσο και σ’ εκείνο του πολιτικού προγράμματος. Οσοι επικαλούνται τον Ανδρέα, εμμέσως ή ευθέως, ας μη λησμονούν πώς ενεργούσε. Ελεγε στους Αμερικανούς «μην κοιτάτε τι λέω, αλλά και τι κάνω». Σύνθεση είναι κι αυτό. Τα μονοκόμματα και τα μονολιθικά ο Ανδρέας τα απέρριπτε στον κάλαθο των αχρήστων. Το κυριότερο: πήρε την Ελλάδα μισή και την έκανε ολόκληρη.

Ολοι οι αποκλεισμένοι κατά τις προηγούμενες δεκαετίες μπήκαν στο σύστημα. Η Εθνική Αντίσταση αναγνωρίστηκε. Ακόμη και η προσφώνηση «σύντροφοι» από αυτόν πρωτοακούστηκε, ύστερα από χρόνους και καιρούς, σε πραγματικά μεγάλη μαζική εκδήλωση (υπάρχουν βίντεο). Λάθη έκανε ο άνθρωπος ουκ ολίγα. Αλλά λάθευε επειδή δρούσε (αυτά συγχωρούνται). Αγαπούσε τα άγουρα φρούτα, γιατί νόμιζε πως μπορούσαν να ωριμάσουν κάτω από τον πράσινο ήλιο του, αλλά τελικά μερικά από αυτά τον δηλητηρίασαν. Απέναντι στην προσωπικότητά του στάθηκε και μια άλλη συγκλονιστική προσωπικότητα, ο Λεωνίδας Κύρκος. Στον θάνατο του Καραμανλή τού ζητήσαμε να κάνει αποτίμηση του έργου του.

Είπε πολλά εναντίον του, αλλά και το εξής αμίμητο (υπάρχει βίντεο): «Οταν εκείνος μιλούσε για ανάπτυξη, εμείς πρώτη φορά ακούγαμε αυτή τη λέξη». Γιατί το είπε; Διότι στη σκέψη του αγωνιζόταν πάντα να συνθέσει. Δυστυχώς, κάπου εδώ η σύνθεση τελειώνει. Και τελειώνει διότι δεν την επέτρεπε ο ελληνικός λαός, ο οποίος, όσο και αν τον υμνολογούμε, έχει κι αυτός τις ευθύνες του στη δημοκρατία. Το άλλοθι των 400 χρόνων σκλαβιάς δεν επιτρέπεται να ισχύσει άλλα 400 χρόνια.

Αλλο παράδειγμα από βορειοευρωπαϊκή χώρα. Υπήρξε Ευρωπαίος πολιτικός ηγέτης (ο Ούλοφ Πάλμε) που όταν ο υπουργός του Περιβάλλοντος «σκοτωνόταν» με τον συνάδελφό του των Δημοσίων Εργων δήλωνε: «Θαυμάσια! Ετσι αποδεικνύουν και οι δυο ότι κάνουν καλά τη δουλειά τους». Ο άνθρωπος ήξερε να συνθέτει.

Συνθετικές ικανότητες αναμένονται τώρα και από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ. Η νέα ανθρωπογεωγραφία της Κεντρικής Επιτροπής και η «για μια φορά» απλή αναλογική αποτελούν θαυμάσιες ευκαιρίες. Ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται περισσότερες από δύο εκατομμύρια ψήφους για να εφαρμόσει το σχέδιό του. Συνεπώς, είναι μαθηματικά βέβαιο ότι δεν έχει άλλη οδό. Αυτή η αλήθεια θα τον ακολουθεί. Προσπάθησα να μιλήσω καφενειακά. Δεν θεωρώ ότι το καφενείο μπορεί να ασκήσει αποτελεσματική πολιτική. Ψηφίζει όμως…

* Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ