Κυριάκος Μητσοτάκης, ο νεοφιλελεύθερος γόνος

Η Ν.Δ. είναι ένα κόμμα μηχανισμών και όλοι προσδιορίζονται
ανάλογα με το ποιον ξέρουν. Με μένα αυτά θα τελειώσουν.
Θέλω ένα κόμμα αρχών και αξιών.

Ο συγκεκριμένος υποψήφιος της οικογενείας ξεδίπλωσε το κυβερνητικό του έργο σε ένα κρίσιμο υπουργείο μια εξαιρετικά κρίσιμη χρονική περίοδο, αυτήν της εφαρμογής σκληρών μνημονιακών νόμων. Από τον Ιούνιο του 2013 μέχρι τον Ιανουάριο του 2015 ήταν ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Μπορεί πρόσφατα έγκυρα έντυπα του εξωτερικού να τον χαρακτηρίζουν πολύ επιτυχημένο υπουργό, αλλά είναι πράγματι έτσι;

■ Το 2013 περνάει κατά πλειοψηφία η τροπολογία Μητσοτάκη που προέβλεπε την κατάργηση ή συγχώνευση δημόσιων οργανισμών με απλά προεδρικά διατάγματα.

■ Επιχειρώντας να βάλει... τάξη στο Δημόσιο, είχε διορίσει στο γραφείο του 25 συμβούλους, των οποίων η θητεία έληξε μετά τις εκλογές του 2015.

■ Οι απολύσεις ήταν στο επίκεντρο της πολιτικής του, «ώστε να μην εγείρουν οι δανειστές νέες ποσοτικές αξιώσεις», όπως έλεγε. Κατάφερε να εντάξει στο απαράδεκτο καθεστώς της διαθεσιμότητας 25.000 υπαλλήλους τη διετία 2013-14.
Απομακρύνθηκαν εν τέλει από τις θέσεις τους περίπου 1.000, ενώ ο ίδιος μιλούσε για 9.000-10.000 απολύσεις, στην «προσπάθειά» του να «πετύχει» 15.000!
Ηταν προφανές εξαρχής ότι η πλειονότητα των υπαλλήλων που απολύονταν θα δικαιώνονταν στα δικαστήρια. Τελικά, στον Γ. Κατρούγκαλο, κατά την παράδοση-παραλαβή, παρέδωσε και μια λίστα 400 ανεκτέλεστων αμετάκλητων δικαστικών αποφάσεων.

■ Ο υπουργός έφερε στη Βουλή τον Φεβρουάριο 2014 ένα ν/σ για την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, με το οποίο καθιέρωνε το αναχρονιστικό και αποτυχημένο σύστημα της συγκριτικής αξιολόγησης στη βάση υποχρεωτικών ποσοστώσεων (25% άριστα, 60% μέτρια, 15% αρνητικά).

Παρότι το σύστημα επικρίθηκε από το σύνολο των επιστημονικών φορέων του χώρου, από το εποπτευόμενο από τον ίδιο Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης, αλλά και από την Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής, ο υπουργός, προβάλλοντας γνωστά στερεότυπα χωρίς επιχειρήματα και με το σύνολο των ΜΜΕ να τον στηρίζει, πέτυχε την ψήφισή του ως νόμου (4250/2014).
Ο νόμος φυσικά δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Η προκρούστεια αξιολόγηση που επιχειρούσε να περάσει υπάκουε στη λογική των απολύσεων. Επιβεβαιώθηκε στη συνέχεια ότι «προβάδισμα» στην αξιολόγηση είχαν οι εγγύτεροι στην πολιτική ηγεσία υπάλληλοι.

■ Στο διετές σχέδιο («Εθνική Στρατηγική για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση 2014-2016»), που είχε ανακοινώσει ο Μητσοτάκης, είχε πει: «Ο δημόσιος τομέας θα εξακολουθήσει και κατά τα επόμενα χρόνια να μειώνεται προς όφελος του ιδιωτικού!».

■ Οι «μεταρρυθμίσεις» Μητσοτάκη αποδομήθηκαν και η υποτιθέμενη «αξιοκρατία» που ευαγγελιζόταν έγινε κουρελόχαρτο, ειδικά στο σύστημα επιλογής προϊσταμένων που επιχείρησε να εισαγάγει. Η Ενωση Αποφοίτων της ΕΣΔΔΑ (τεχνοκράτες) κατήγγειλε «ρεσάλτο του κομματικού κράτους», υπογραμμίζοντας ότι το σύστημα είναι διαμορφωμένο ώστε να διαρκέσουν μόνο οι μεταβατικές διατάξεις. Ως αποτέλεσμα, θα παρέμεναν επί μακρόν σε θέσεις ευθύνης γενικοί γραμματείς και διευθυντές που είχαν επιλεγεί από τις πολιτικές ηγεσίες των υπουργείων.

■ Ως προς τον προσχηματικό «επανέλεγχο μετατροπής συμβάσεων σε αορίστου χρόνου» (μέσω Π.Δ. Παυλόπουλου), ήταν μόνο ένα κυνήγι μαγισσών για την αναζήτηση νέων δεξαμενών απολύσεων (βλ. «Αναζητά προφάσεις για… απολύσεις», αποκάλυψη της «Εφ.Συν.» για τον επανακαθορισμό κριτηρίων, «Επανέλεγχος από ελεγκτές εκτός ελέγχου» και «Το ΑΣΕΠ αδειάζει τον Μητσοτάκη»).

■ Μετά την καθολική αντίδραση των δημοσίων υπαλλήλων, με μια κομψή παραδοχή της αποτυχίας του, ο κ. Μητσοτάκης προχώρησε στο νέο σύστημα αξιολόγησης, που ουσιαστικά αποτελούσε επιστροφή στο 1992, την περίοδο πρωθυπουργίας του επίτιμου. Με τη συγκεκριμένη διαδικασία το υπουργείο ήθελε απλά να μεγαλώσει τον αριθμό των απολύσεων, προσθέτοντας προς «συμπλήρωση δεξαμενών» εργαζόμενους των οποίων οι συμβάσεις εκτιμούσε ότι είχαν «γκρίζα σημεία».

Οι έλεγχοι που έγιναν από το Σώμα Ελεγκτών Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης δεν απέδειξαν σε καμία περίπτωση παράνομες νομιμοποιήσεις. Το νέο σύστημα ήταν τόσο περίπλοκο και προβληματικό που εμφανώς δεν μπορούσε να εφαρμοστεί, μπορούσε όμως μια χαρά να δώσει άλλοθι στον εισηγητή υπουργό και να του επιτρέψει να προβάλλεται προς Ελληνες, και κυρίως προς τους δανειστές, σαν «μεταρρυθμιστής».

■ Με την ολοκλήρωση του έτους, ολοκληρώθηκε τυπικά και η διάρκεια του Επιχειρησιακού Προγράμματος Διοικητικής Μεταρρύθμισης (ΕΠΔΜ). Τα αποτελέσματα της αξιοποίησής του ήταν πενιχρά: 20% μόνο απορρόφηση των πόρων.

■ Στις 21/6/2014 επαναφορά της αδιαφάνειας! Το πρώτο χτύπημα ήταν με την κατάργηση της υποχρέωσης δημοσίευσης των ισολογισμών στις εφημερίδες. Το δεύτερο ήρθε με την παραγωγή σύγχυσης στη Διαύγεια, με τις αλλαγές που επέφερε ο Μητσοτάκης. Στόχος, όπως όλα έδειχναν, η προσπάθεια συσκότισης στην αναζήτηση των πληροφοριών που αφορούν τη διοίκηση και τις εταιρείες που κινούνται στον δημόσιο βίο, κατά το «χτίσιμο» της «νέας Ελλάδας».

■ Μισθολόγιο. Με τη μονιμότητα να αποτελεί παρελθόν για τον δημόσιο τομέα, στην ελληνική δημόσια διοίκηση προκρίνεται η τοποθέτηση «νεοδιοριζόμενων» εργαζομένων που θα αποκτούν πλήρη μισθολογικά δικαιώματα μετά την πάροδο μιας διετίας -νεότεροι και με χαμηλότερο κόστος. Η περικοπή της μισθολογικής δαπάνης, κατά ορισμένους, συνδέθηκε με την προοπτική παραχώρησης των συγκεκριμένων «φιλέτων» κερδοφορίας στον ιδιωτικό τομέα.

■ Στις 22/10/2014, με το αιτιολογικό ότι παρεισέφρησε κατά λάθος σε νομοσχέδιο του ΥΠΟΙΚ, η υφυπουργός κ. Χριστοφιλοπούλου απέσυρε τροπολογία του Μητσοτάκη. Η ρύθμιση προέβλεπε την πληρωμή υποχρεώσεων χωρίς να έχει προηγηθεί η σχετική ανάρτηση στη Διαύγεια.

■ Τον Δεκέμβριο του 2014 ο Μητσοτάκης φέρνει στη Βουλή (για δεύτερη φορά) νομοθέτημα σύμφωνα με το οποίο η πιστοποίηση του ίδιου προσόντος για γνώση και καλή χρήση Η/Υ για διορισμό στο Δημόσιο θα πρέπει να επαναλαμβάνεται ανά τριετία. Η ρύθμιση αυτή ήταν μάννα εξ ουρανού για μερικές δεκάδες επιχειρηματίες που ελέγχουν τον χώρο και εκμεταλλεύονται βάναυσα τις ελπίδες και την αγωνία χιλιάδων εργαζομένων και ανέργων. Τελικά η τροπολογία αποσύρθηκε.

■ Στις 18.12.2014 αναστέλλονται οι απολύσεις χάρη σε τροπολογία Μητσοτάκη με άρωμα εκλογών. Λίγες ώρες μετά τις 160 ψήφους στην πρώτη προεδρική εκλογή αναστέλλεται η απόλυση δημοσίων υπαλλήλων, συστήνονται προσωποπαγείς θέσεις για διορισμό με ευνοϊκές διατάξεις, δίνεται παράταση προθεσμιών για αξιολόγηση φορέων και άλλα.
Η τροπολογία κατατέθηκε σε νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας. Αποδοχές που καταβλήθηκαν σε προϊσταμένους οργανικών μονάδων κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, των οποίων η επιλογή ακυρώθηκε για τυπικό λόγο με απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου, δεν αναζητούνται.

■ Καταθέτει τροπολογία για τη διαθεσιμότητα, που επέτρεπε τη μετατροπή της υπηρεσιακής κατάστασης προσωπικού που έχει τεθεί σε διαθεσιμότητα ή κινητικότητα, λίγο πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Η ρύθμιση είχε συναντήσει αντιδράσεις λόγω της προεκλογικής περιόδου, κατά την οποία απαγορεύονται εργασιακές μεταβολές στο Δημόσιο, και τελικά την απέσυρε ο Ν. Δένδιας.

Το καλό: Αναμφισβήτητα, ο συγκεκριμένος υποψήφιος απέχει σε κοινωνικά ζητήματα από απόψεις της σκληρής Δεξιάς και Ακροδεξιάς. Για παράδειγμα, είναι υπέρ του συμφώνου συμβίωσης, δεν διατυπώνει εθνικιστικές κορόνες, ενώ κυριολεκτικά «άδειασε» το 2015 τον Αντώνη Σαμαρά για τις παραληρηματικές δηλώσεις του με τις οποίες συνέδεσε τη σφαγή στο Παρίσι με το μεταναστευτικό στην Ελλάδα. Βέβαια, λόγω ίσως και της προεκλογικής περιόδου έσπευσε να ταυτιστεί με δηλώσεις του στο γενικό «λιντσάρισμα» Φίλη.

! Στην «Εφ.Συν.» 6/11/2015 το πορτρέτο του Απόστολου Τζιτζικώστα