Στην εξέγερση του Νοέμβρη του 1973 στις λίγες μέρες πάθους, έντασης και μεγάλης προσδοκίας που πνίγηκαν στην καταστολή και στο αίμα εμφανίστηκε σε μικρογραφία ο αστερισμός των δυνάμεων της Αριστεράς ο οποίος έναν χρόνο μετά, με την πτώση της δικτατορίας, μέσα από ένα ιδεολογικό και οργανωτικό big bang εξελίχθηκε στον πολύμορφο γαλαξία της Αριστεράς της Μεταπολίτευσης.
Παρότι η εκλογική επιρροή των αριστερών κομμάτων και σχηματισμών, με διακηρυσσόμενο στόχο τον σοσιαλισμό και ιδεολογική αναφορά στον μαρξισμό/λενινισμό, τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης δεν ήταν αυτή που περίμεναν οι πρωταγωνιστές του αντιδικτατορικού αγώνα που μόλις είχαν βγει από την παρανομία και είχαν γυρίσει από εξορίες και φυλακές, τα κόμματα της Αριστεράς έβαλαν τη σφραγίδα τους στην 50χρονη Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία. Με τους αγώνες τους, με τις μικρές και μεγάλες νίκες τους, τις μικρές και μεγάλες ήττες τους, αλλά και τις μικρές και μεγάλες διασπάσεις και συγκρούσεις τους.
Η Αριστερά, και ειδικά η κομμουνιστική ή κομμουνιστογενής, η οποία τίθεται στο επίκεντρο της έκδοσης που προσφέρει η «Εφ.Συν.» στους αναγνώστες με το φύλλο της 3/5, είχε βεβαίως ήδη το 1974 μια μακρά προϊστορία διασπάσεων και διαιρέσεων, με κορυφαία τη διάσπαση του ΚΚΕ το 1968 σε συνθήκες δικτατορίας και παρανομίας. Αυτές οι διαιρέσεις άλλοτε υπάγονταν σε αυτό που αποκαλείται «ναρκισσισμός των ελάχιστων διαφορών», προκαλώντας αμηχανία στους αριστερούς πολίτες που ζούσαν με την προσδοκία της αριστερής ενότητας. Αλλοτε αφορούσαν βαθύτατες πραγματικές διαφωνίες που προέκυπταν από τραγικές και τραυματικές εξελίξεις στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα και ιδιαίτερα στο υπαρκτό -μέχρι το 1989- μπλοκ σοσιαλιστικών χωρών, το οποίο όμως ήδη είχε πληγώσει βαθιά το όραμα μιας άλλης κοινωνίας και της ανθρώπινης χειραφέτησης.
Παρά τις διαιρέσεις και τις διαψεύσεις της, η Αριστερά όλου του φάσματος κατάφερε να επηρεάσει καθοριστικά τις πολιτειακές και πολιτικές εξελίξεις της Μεταπολίτευσης. Από το Σύνταγμα του 1975, ένα από τα πιο προοδευτικά της εποχής, μέχρι τον συνδικαλιστικό νόμο τον οποίο ξηλώνει με ζήλο σήμερα η κυβέρνηση της Ν.Δ., και από το αυτοδιοίκητο των δημόσιων πανεπιστημίων μέχρι τον πολιτικό γάμο και τα γυναικεία δικαιώματα, είναι μερικά από τα δημοκρατικά κεκτημένα της Μεταπολίτευσης που φέρουν σαφέστατα αριστερό αποτύπωμα. Κι αυτό συνεχίζεται μέχρι σήμερα, έστω κι αν από την «επιθετική» διεκδικητικότητα της πρώτης μεταπολιτευτικής δεκαετίας η κατακερματισμένη Aριστερά σήμερα έχει περάσει στην «άμυνα» υπεράσπισης των δημοκρατικών κατακτήσεων που απειλούνται από τη νεοφιλελεύθερη απορρύθμιση.
Στα πρωτότυπά κείμενα που φιλοξενεί η έκδοση αυτή της «Εφ.Συν.», με την πολύτιμη συνδρομή των Βασίλη Λιόση, Γιάννη Μαυρή και Δημήτρη Καλτσώνη, οι οποίοι έχουν τον συντονισμό αυτής και άλλων συλλογικών εκδόσεων στο πλαίσιο της σειράς «50 Χρόνια Μεταπολίτευση» της εφημερίδας μας, αποτυπώνεται αδρά η μεταπολιτευτική περιπέτεια της Αριστεράς και των επιμέρους κομμάτων τόσο με μερικές εκ των ένδον οπτικές, που παίρνουν μια διάσταση αυτοαξιολόγησης και αυτοκριτικής, όσο και με τις οπτικές της θεωρίας, της πολιτικής επιστήμης, της Ιστορίας.
Ο βουλευτής του ΚΚΕ, Γιάννης Γκιόκας, αποτιμά τη διαδρομή του κόμματος στην 50χρονη Μεταπολίτευση συμπεραίνοντας ότι, παρά τις περιπέτειες αυτής της διαδρομής, η επικαιρότητα του σοσιαλισμού «φωνάζει από παντού». Ο Βασίλης Ασημακόπουλος σκιαγραφεί τις διαφορές ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ στην προσπάθεια ηγεμονίας στη λεγόμενη δημοκρατική παράταξη. Ο Αλέξανδρος Μπίστης γράφει για την «υπέροχη ευκαιρία» του ΣΥΡΙΖΑ και αναρωτιέται τι έμαθε από αυτήν η Αριστερά. Ο Γιάννης Μαυρής αναλύει τα ιδεολογικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά της εκλογικής ανόδου και πτώσης του ΣΥΡΙΖΑ από το 2009 μέχρι σήμερα. Ο Βασίλης Λιόσης παρακολουθεί τους ιδεολογικούς μετασχηματισμούς του ΚΚΕ την τελευταία 50ετία μέσα από τα επίσημα κείμενά του.
Ο Δημήτρης Μπελαντής κάνει μια αντίστοιχη αξιολόγηση της διαδρομής του ΚΚΕ Εσωτερικού και του ευρωκομμουνιστικού ρεύματος. Ο Θανάσης Σκαμνάκης μιλά για την προϊστορία της δεύτερης διάσπασης του ΚΚΕ, το 1989. Και οι Μανόλης Αρκολάκης και Χρίστος Μάης καταγράφουν τις συνιστώσες του λεγόμενου μαρξιστικού-λενινιστικού/μαοϊκού ρεύματος της Αριστεράς, που έδωσε κι αυτό το δικό του χρώμα στη μεγάλη περιπέτεια της Μεταπολίτευσης.
● Η έκδοση αυτή είναι η 4η της σειράς 19 προσφορών της «Εφ.Συν.» για τα 50χρονα της Μεταπολίτευσης με κάθε φύλλο Σαββατοκύριακου που θα κορυφωθούν μέχρι το τέλος Ιουλίου, αλλά θα συνεχιστούν και θα εμπλουτιστούν σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας