Τα μεσάνυχτα της περασμένης Παρασκευής επέλεξε η κυβέρνηση Μητσοτάκη για να συμπληρώσει το κυνηγητό στελεχών των Ανεξάρτητων Αρχών Ελέγχου παραβιάζοντας ανοιχτά το ελληνικό και το Κοινοτικό Δίκαιο.
Στο νομοσχέδιο για την ψηφιακή διακυβέρνηση και «άλλα επείγοντα ζητήματα», το οποίο βρίθει αντισυνταγματικών διατάξεων σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των δήμων και των παρατάξεων που δραστηριοποιούνται στην Αυτοδιοίκηση, στην αυθαίρετη τροποποίηση άρθρων του νέου Ποινικού Κώδικα με γνώμονα την επιβολή του κράτους-χωροφύλακα που οραματίζεται το δίδυμο Μητσοτάκη-Χρυσοχοΐδη ήρθε να προστεθεί μία μη σύννομη διάταξη (άρ.101) με μοναδικό στόχο να οδηγήσει σε αποπομπή τα μη αρεστά στη Ν.Δ. πρόσωπα που υπηρετούν στην Επιτροπή Ανταγωνισμού και ειδικότερα την πρόεδρο και πρώην πρόεδρο του Αρείου Πάγου Βασιλικής Θάνου.
Περιφρονώντας το Σύνταγμα και ανατρέποντας όλη την προηγούμενη και, όπως αποδεικνύεται, κενή περιεχομένου ρητορική της Ν.Δ. για τη δήθεν προστασία των Ανεξάρτητων Αρχών, η κυβέρνηση μέσα στην απόλυτη σιωπή όλων των ελεγχόμενων από αυτήν ΜΜΕ προωθεί τη νέου τύπου αξιοκρατία, που περιλαμβάνει αποκλειστικά τα δικά της κομματικά στελέχη.
Αφού λοιπόν με ένα νομοσχέδιο καθεστωτικής λογικής Μπολσονάρο υποβαθμίζει τα σώματα ελέγχου και καταργεί πλήρως τον θεσμό του ΓΕΔΔ, που λειτουργούσε απρόσκοπτα με τους δημόσιους επιθεωρητές του επί χρόνια, τώρα παρεμβαίνει ευθέως στην ανεξάρτητη Αρχή Ανταγωνισμού και μάλιστα την ώρα που καυτές υποθέσεις παράνομων καρτέλ βρίσκονται στο πεδίο διερεύνησης.
Η ευρωπαϊκή οδηγία είναι ξεκάθαρη
ΟΔΗΓΙΑ (Ε.Ε.) 2019/1 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 11ης Δεκεμβρίου 2018 για την παροχή αρμοδιοτήτων στις Αρχές Ανταγωνισμού των κρατών-μελών ώστε να επιβάλλουν αποτελεσματικότερα τους κανόνες και για τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς.
Τα άρθρα 101 και 102 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΣΛΕΕ) είναι διατάξεις ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ και θα πρέπει να εφαρμόζονται αποτελεσματικά σε ολόκληρη την Ενωση για να διασφαλίζεται ότι δεν υπάρχει στρέβλωση του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά.
(άρ. 16): «Η λειτουργική ανεξαρτησία των εθνικών διοικητικών Αρχών Ανταγωνισμού θα πρέπει να ενισχυθεί προκειμένου να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική και ομοιόμορφη εφαρμογή των άρθρων 101 και 102 ΣΛΕΕ. Προς τούτο, η εθνική νομοθεσία θα πρέπει να προβλέπει ρητώς ότι κατά την εφαρμογή των άρθρων 101 και 102 ΣΛΕΕ, οι εθνικές διοικητικές Αρχές Ανταγωνισμού προστατεύονται έναντι εξωτερικών παρεμβάσεων ή πολιτικών πιέσεων δυναμένων να θέσουν σε κίνδυνο την ανεξάρτητη αξιολόγησή τους για τα θέματα των οποίων επιλαμβάνονται. Για τον σκοπό αυτό, η εθνική νομοθεσία θα πρέπει ΕΚ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΡΩΝ να ορίζει τους λόγους παύσης από την εθνική διοικητική Αρχή Ανταγωνισμού των προσώπων που λαμβάνουν αποφάσεις ασκώντας τις εξουσίες των άρθρων 10, 11, 12, 13 και 16 της παρούσας οδηγίας, ώστε να αρθούν τυχόν εύλογες υπόνοιες όσον αφορά την αμεροληψία τους και τη θωράκισή τους έναντι εξωτερικών παραγόντων. Ομοίως, η εθνική νομοθεσία θα πρέπει ΕΚ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΡΩΝ να ορίζει σαφείς και διαφανείς κανόνες και διαδικασίες για την επιλογή, την πρόσληψη ή τον διορισμό των εν λόγω προσώπων».
Ωμή παρέμβαση σε μορφή νόμου
Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι παύονται τα μέλη και στελέχη της Επιτροπής Ανταγωνισμού σε περίπτωση που έχουν υπηρετήσει πρόσφατα σε κυβερνητικά γραφεία. Το ίδιο δηλαδή μέτρο που επιχειρήθηκε να περάσει στο νομοσχέδιο του «επιτελικού κράτους» για τους γενικούς γραμματείς και την τελευταία στιγμή μετά τη γενική κατακραυγή αποσύρθηκε, ήρθε στη Βουλή μεσάνυχτα προκειμένου να επιχειρηθεί ακόμα ένα ρεσάλτο στην προστατευόμενη από το Κοινοτικό Δίκαιο Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Το αδιανόητο στην περίπτωση αυτή είναι ότι με αναδρομική ισχύ η Ν.Δ. θέλει να θεσπίσει νέους κανόνες ασυμβίβαστου για τα μέλη και τα στελέχη της Επιτροπής ώστε να αποπέμψει τους μη αρεστούς. Αμέσως αντέδρασαν στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης και ειδικότερα ο τομεάρχης Οικονομίας του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Παππάς, ενώ ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Δημ. Παπαδημούλης δήλωσε ότι καταθέτει ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή: «Η ωμή και “φωτογραφική” κυβερνητική παρέμβαση πλήττει την ανεξαρτησία της Επιτροπής Ανταγωνισμού, με μεταμεσονύχτια προσθήκη στο πολυνομοσχέδιο. Φέρνω το θέμα άμεσα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με επείγουσα ερώτηση που καταθέτω προς την αρμόδια επίτροπο Μαρ. Βεστάγκερ».
Το επίμαχο άρθρο 101 προβλέπει ασυμβίβαστο για τη θέση του προέδρου της Επιτροπής Ανταγωνισμού και ειδικότερα όταν υπήρξε προηγούμενη θητεία με οποιαδήποτε μορφή σε γραφείο πρωθυπουργού, ή μελών της κυβέρνησης, ειδικού ή γενικού γραμματέα υπουργείου, με τη συγκεκριμένη απαγόρευση να ισχύει για 5 χρόνια από την προηγούμενη θητεία του υπηρετούντος.
Η διάταξη έχει άμεση ισχύ από τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως αλλά και αναδρομική ισχύ προβλέποντας ότι δεν θα υπάρξει μεταβατικό στάδιο, μέχρι δηλαδή τη νόμιμη λήξη της θητείας των συγκεκριμένων στελεχών, και ότι το ασυμβίβαστο θα ισχύσει και για τα εν ενεργεία πρόσωπα με αυτοδίκαιη έκπτωση από το αξίωμα. Η διάταξη είναι φωτογραφική για την πρόεδρο Βασιλική Θάνου, και όχι μόνο.
Οταν η Ν.Δ. και η ΔΗΣΥ «μάχονταν» για την ανεξαρτησία
Η «αξιοκρατία» της Ν.Δ. και η «ανεξαρτησία» των ΜΜΕ, που διερρήγνυαν τα ιμάτιά τους όταν το 2016 ο τότε υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης κατέθετε στη Βουλή τροπολογία (26 και 29/1/2016) σχετικά και με το ασυμβίβαστο συγγένειας μελών της Επιτροπής Ανταγωνισμού με βουλευτές ή υπουργούς (κάτι που άλλωστε προβλέπεται και από τη σχετική κοινοτική οδηγία), έγινε σήμερα καπνός μπροστά στην ανάγκη πλήρους ελέγχου της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Στη σιωπή των ΜΜΕ μπροστά στις κατάφωρες αυτές παρεμβάσεις πρωτοστατούν συμπτωματικά οι εκδότες που αυτήν την εποχή ελέγχονται για ύπαρξη μονοπωλίου στον χώρο διανομής του Τύπου.
Το 2016 η τροπολογία Σταθάκη, που περιείχε και τη διάταξη για αποκλεισμό από μέλη της Επιτροπής συγγενών υπουργών, αφορούσε και τον σύζυγο της σημερινής υπουργού Παιδείας που ήταν τότε μέλος της.
Ο τότε υπουργός Οικονομίας Γ. Σταθάκης υποστήριξε στη Βουλή ότι με τη διάταξη «ενισχύεται η ανεξαρτησία της αρχής στο πλαίσιο του Κανονισμού και της νομολογίας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης και εισάγονται ισχυρότεροι κανόνες στον διορισμό των μελών και το προσωπικό της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Δηλαδή, πρώτον, τίθενται περιορισμοί σχετικά με τον διορισμό και τη θητεία των μελών της Επιτροπής. Για τα μέλη της Επιτροπής εισάγεται το ασυμβίβαστο της ιδιότητας μέλους της Επιτροπής Ανταγωνισμού με εξ αίματος συγγένεια, με εξ αγχιστείας μέχρι δευτέρου βαθμού ή με συζυγική σχέση με πρόσωπο που υπηρετεί την κυβέρνηση, το Ελληνικό Κοινοβούλιο ή το Ευρωκοινοβούλιο».
Η αντιπολίτευση της Ν.Δ. και της ΔΗΣΥ βροντοφώναξαν στη Βουλή ότι είναι αντισυνταγματική η διακοπή της θητείας ενός μέλους, ειδικά όταν δεν έχει λήξει η θητεία του, ενώ διαφώνησαν και με όλες τις υπόλοιπες διατάξεις της τροπολογίας που προέβλεπε και ηλικιακά όρια για τα μέλη της Επιτροπής.
Η ίδια η Ν. Κεραμέως δήλωνε: «Δεν υπάρχει σε όλη την ελληνική επικράτεια άλλος άνθρωπος που να θίγεται από αυτή τη διάταξη, μόνο εγώ προσωπικά. Και παρεμπιπτόντως, κύριε υπουργέ, πιο φωτογραφική δεν μπορούσατε να κάνετε τη διάταξη! Θα μπορούσατε να βάλετε και την ιδιότητα της εγκύου, ενδεχομένως, για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία πλέον ότι πρόκειται για εμένα!».
Ο Θεόδ. Φορτσάκης, ο Αν. Λοβέρδος και ο Ευάγγ. Βενιζέλος είχαν θέσει ακόμα και θέμα αντισυνταγματικότητας επικαλούμενοι το άρθρο 100 και το άρ. 28 του Συντάγματος που προστατεύουν και την ανεξαρτησία της Επιτροπής. Ο υπουργός Γ. Σταθάκης απαντώντας υπενθύμισε πως «η τελευταία οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής λέει ότι όλες οι Ανεξάρτητες Αρχές πρέπει να λειτουργούν με κανόνες, όπου δεν θα υπάρχει ίχνος πολιτικής επιρροής» και διευκρίνισε ότι η διάρκεια των μελών που αφορά το ηλικιακό κριτήριο δεν θίγει τα υπάρχοντα μέλη που θα ολοκληρώσουν τη θητεία τους». Σημειώνεται εδώ ότι και ο σύζυγος της Ν. Κεραμέως ολοκλήρωσε τη θητεία του και μετά αποχώρησε.
Θα έχουν επομένως εξαιρετικό ενδιαφέρον οι τωρινές τοποθετήσεις των ίδιων πολιτικών που στηλίτευσαν τις προσπάθειες συμμόρφωσης της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ με τις κοινοτικές οδηγίες και μάλιστα χωρίς αναδρομική ισχύ, σε αντίθεση με τις φωτογραφικές διατάξεις του σημερινού νομοσχεδίου που απλά θέλει να εκπαραθυρώσει εν μέσω της θητείας τους όσα μέλη της Ε.Α. δεν είναι αρεστά στον πρωθυπουργό και στους επιχειρηματικούς κύκλους που ελέγχονται για καρτέλ.
Η τότε αντίδραση της Επιτροπής Ανταγωνισμού
Αμέσως μετά την κατάθεση της συγκεκριμένης τροπολογίας, την ίδια ημέρα είχε εκδοθεί ανακοίνωση της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού με αιχμές για το κατεπείγον αλλά και τη μη συνεννόηση με τα μέλη της στη διαμόρφωση της τροπολογίας. Υπό τον τότε πρόεδρο κ. Κυριτσάκη, του οποίου συνεχώς ανανεωνόταν με παρατάσεις η θητεία, η ΕΕΑ ζητούσε την απόσυρση της τροπολογίας διότι «δεν πληροί τα εχέγγυα της ορθής νομοθέτησης και επιφέρει σοβαρό πλήγμα στην ανεξαρτησία της Αρχής. [...] Ιδίως, εισάγει φωτογραφικές ρυθμίσεις που επιδρούν ευθέως δυσμενώς στη θεσμική ανεξαρτησία, τη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα της Αρχής».
Η επικριτική ανακοίνωση υπενθύμιζε ότι: «Ιδιαίτερα όσον αφορά την Επιτροπή Ανταγωνισμού, ορόσημα αποτέλεσαν οι νομοθετικές ρυθμίσεις, πρωταρχικά, του 1995 (όταν η Επιτροπή Ανταγωνισμού κατέστη για πρώτη φορά Ανεξάρτητη Αρχή), του 2000 (όταν η Ελληνική Πολιτεία ενδυνάμωσε την Επιτροπή Ανταγωνισμού, καθιερώνοντας την οικονομική της αυτοτέλεια), του 2005, έτος κατά το οποίο προβλέφθηκε νομική προσωπικότητα για την Επιτροπή Ανταγωνισμού, και του 2011, οπότε μεταξύ άλλων διατάξεων αποσυνδέθηκε η θητεία των μελών της Αρχής από τον εκλογικό κύκλο, προβλέφθηκε η επιλογή του προέδρου και αντιπροέδρου αυτής από τη Διάσκεψη Προέδρων της Βουλής και εισήχθη σειρά ασυμβιβάστων. [...]».
Τέλος, η ΕΕΑ τόνιζε ότι «βάσει της ενωσιακής νομολογίας, σε περίπτωση αλλαγής του θεσμικού πλαισίου είναι απαραίτητη η λήψη μεταβατικών μέτρων τα οποία θα επέτρεπαν τη διασφάλιση του σεβασμού της διάρκειας της θητείας των μελών των Ανεξάρτητων Αρχών που υπηρετούν κατά τον χρόνο υιοθέτησης της ρύθμισης (C-288/12 σκ. 61)». Σύμφωνα δηλαδή με την ανακοίνωση Κυριτσάκη, δεν υπάρχει κανένα απολύτως περιθώριο για τις εκπαραθυρώσεις που επιθυμεί σήμερα η κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Σε δημοσίευμα της «Εφ.Συν.» («Αποφάσεις με ρυθμό χελώνας στην Επιτροπή Ανταγωνισμού», 27/9/2018) λίγο πριν λήξει η θητεία των τεσσάρων εισηγητών και μελών της Επιτροπής Ανταγωνισμού επισημαίναμε μεγάλες καθυστερήσεις, π.χ. σε αποφάσεις που έπληξαν με πρόστιμα τις ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες που εμφάνισαν πρακτικές καρτέλ αλλά καθυστέρησαν ανεξήγητα σε σχέση με ανάλογη απόφαση για τις αντίστοιχες ξένες εταιρείες.
Ο απερχόμενος πρόεδρος Δ. Κυριτσάκης, που βρισκόταν στο τιμόνι της Επιτροπής Ανταγωνισμού επί 10 χρόνια, υπήρξε στενός συνεργάτης του Χαρ. Αθανασίου και επιλογή του υπουργού Κωστή Χατζηδάκη το 2008. Η θητεία του ανανεωνόταν με συνεχείς παρατάσεις και έληξε τον Δεκέμβριο του 2018, χωρίς φυσικά να υπάρξει οποιαδήποτε παρέμβαση από την πρώην κυβέρνηση.
Στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής τον Δεκέμβρη του 2018 λίγο, πριν αντικατασταθεί από τη Βασιλική Θάνου, ο κ. Κυριτσάκης τοποθετήθηκε για τη μονομερή απόφαση του (μονοπωλιακού) πρακτορείου «Αργος» (τις μετοχές του οποίου ο αποκλειστικός κάτοχος Βαγγ. Μαρινάκης παραχώρησε εσπευσμένα στους εκδότες των «Παραπολιτικών» και του «Πρώτου Θέματος») να αυξήσει τα τιμολόγια που πληρώνουν σε αυτό οι εφημερίδες.
Ο κ. Κυριτσάκης δήλωνε ότι δεν μπορούσε να διατάξει ασφαλιστικά μέτρα διότι δεν διέθετε τα απαραίτητα στοιχεία και σημείωνε: «Εάν υπάρχουν στοιχεία, τότε δεν θα γλιτώσει κανείς. Αν δεν υπάρχουν στοιχεία, δεν θα τιμωρηθεί κανείς». Οπως ήδη είναι γνωστό, σε ασφαλιστικά μέτρα παγώματος των αυξήσεων μέχρι την οριστική έκδοση απόφασης προχώρησε η Αρχή υπό την προεδρία της Βασιλικής Θάνου. Τελικά όλα εξηγούνται!
Επιτροπή Ανταγωνισμού
Τρεις είναι οι μεγάλες υποθέσεις που διαχειρίζεται αυτή την περίοδο η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Η πρώτη αφορά την εταιρεία «Ελμίν»-Βωξίτες, βασικό προμηθευτή της «Αλουμίνιον της Ελλάδος», θυγατρικής της «Μυτιληναίος», η οποία προσέφυγε στην Επιτροπή Ανταγωνισμού για το θέμα της τιμής προμήθειας αλλά και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του μεταλλεύματος. Η Επιτροπή πριν από λίγες μέρες προχώρησε στη λήψη ασφαλιστικών μέτρων εις βάρος της εταιρείας «Ελμίν».
Αυτή την εβδομάδα η Επιτροπή θα έπαιρνε στα χέρια της τα στοιχεία του οικονομικού ελέγχου που έγινε στο πρακτορείο διανομής Τύπου «Αργος», συμφερόντων του εκδότη και εφοπλιστή Βαγγέλη Μαρινάκη, στοιχεία που αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Τέλος, η Επιτροπή προς τα τέλη του μήνα αναμενόταν να εκδώσει απόφαση για κατασκευαστικές εταιρείες, έναν κλάδο ο οποίος την έχει απασχολήσει ουκ ολίγες φορές στο παρελθόν.
- ! Η Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν είναι η μόνη ανεξάρτητη αρχή που θα πέσει θύμα του κυβερνητικού «οδοστρωτήρα». Σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», κορυφαίος κυβερνητικός παράγων απαίτησε πρόσφατα την παραίτηση του προέδρου ανώτατης εποπτικής αρχής, που λειτουργεί βάσει κοινοτικής οδηγίας από το 2003 ως ανεξάρτητη, με κρίσιμο ρόλο στην εποπτεία των ελεγκτικών και λογιστικών θεσμών στη χώρα μας.
Στην απάντηση του προέδρου της Αρχής, ότι έχει επιλεγεί με διακομματική συναίνεση από τη Βουλή, ότι ποτέ μέχρι τώρα δεν έχει διακοπεί θητεία προέδρου της επιτροπής και ότι ο ίδιος δεν προτίθεται να παραιτηθεί, ο κυβερνητικός παράγων απάντησε ότι «τότε η κυβέρνηση θα νομοθετήσει για να δρομολογήσει την αντικατάστασή του». Κατά πληροφορίες, για τη θέση προαλείφεται πρόσωπο από το ίδιο ακαδημαϊκό ίδρυμα από το οποίο προέρχεται ο υπό απομάκρυνση πρόεδρος της ανεξάρτητης αρχής.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας