Σημαντικές αλλαγές στον εξωδικαστικό

Αν ο πρώτος και πιο σημαντικός στόχος της κυβέρνησης με το νομοσχέδιο με τίτλο «Ενίσχυση της Κεφαλαιαγοράς και άλλες διατάξεις» που κατατέθηκε χθες στη Βουλή είναι να μαζέψει όλο το χρήμα στο Χρηματιστήριο, μια δεύτερη, επίσης σημαντική για άλλους λόγους, επιδίωξη είναι να κάνει ένα φιλικό διάβημα προς αυτό που η ίδια ονομάζει «μεσαία τάξη» με τα νέα μέτρα για τη λειτουργία του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών προς τράπεζες, servicers, Δημόσιο κ.λπ. Εξαιτίας των «μεταρρυθμίσεων» του τέως υπουργού Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη, οι σχέσεις της κυβέρνησης με τη «μεσαία τάξη» έχουν τρωθεί σημαντικά και χρήζουν «αναθέρμανσης»...

Αυτό που αλλάζει σημαντικά στη λειτουργία του εξωδικαστικού μηχανισμού είναι η «περίμετρος» των δικαιούχων, δηλαδή οι προϋποθέσεις ώστε κάποιος οφειλέτης να μπορεί να υπαχθεί στον μηχανισμό. Ενώ ο μηχανισμός θεσμοθετήθηκε το 2020 με τον νόμο 4738/2020, πέρασαν σχεδόν 5 χρόνια στη διάρκεια των οποίων ο αριθμός των δικαιούχων ήταν πολύ μικρός εξαιτίας των προϋποθέσεων ένταξης, οι οποίες ήταν πολύ «στενές» και αφορούσαν δανειολήπτες της κατηγορίας «ευάλωτοι».

Συγκεκριμένα, με βάση την προηγούμενη ρύθμιση ίσχυαν τα εξής εισοδηματικά κριτήρια:

● Μονοπρόσωπο νοικοκυριό: 7.000 €

● Νοικοκυριό με δύο μέλη: 10.500 €

● Νοικοκυριό με τρία μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο: 14.000 €

● Νοικοκυριό με τέσσερα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα: 17.500 €

● Νοικοκυριό με πέντε μέλη και άνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα και άνω: 21.000 €

Παρ’ όλα αυτά, η «ζήτηση» για υπαγωγή στον μηχανισμό ήταν μαζική, ιδιαίτερα τη διετία 2023-2024, όταν ο αριθμός των ρυθμίσεων και τα ποσά των δανείων που ρυθμίστηκαν εκτινάχτηκαν. Αθροιστικά, από τη λειτουργία του μηχανισμού μέχρι σήμερα έχουν ρυθμιστεί οφειλές συνολικού ύψους 10,45 δισ. ευρώ στο πλαίσιο 31.953 επιτυχών ρυθμίσεων, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος εντός του 2023 και 2024, συγκεκριμένα 5,13 δισ. ευρώ το 2024 και 3,54 δισ. ευρώ το 2023 (αύξηση 45%).

Η κυβέρνηση δεν θέτει καν ώστε να απαντήσει η ίδια το αυτονόητο ερώτημα γιατί έπρεπε να φτάσουμε στο 2025, 5 χρόνια μετά τη σύσταση του μηχανισμού, για να θεσμοθετηθούν ευνοϊκότερες ρυθμίσεις – όταν μάλιστα ο μηχανισμός «πήγαινε τρένο»...

Η απάντηση είναι μάλλον ότι δόθηκε, για ακόμα μία φορά και σε ακόμα ένα ζήτημα της πολιτικής της κυβέρνησης απέναντι στις τράπεζες και τους servicers, πολύς χρόνος ώστε τα πράγματα να διευθετηθούν «ανορθόδοξα», με καταχρηστικές πρακτικές κάθε είδους σε βάρος των δανειοληπτών ή όσων έχουν οφειλές κάθε είδους. Εξάλλου, τώρα δεν υπάρχει πλέον λόγος για άλλη καθυστέρηση.

Το νομοσχέδιο προβλέπει και δυνατότητα ένταξης στο «ενδιάμεσο πρόγραμμα», το οποίο παρατείνεται για ένα εξάμηνο ακόμα. Στο τέλος του, αν δεν έχουμε νέα παράταση, θα συσταθεί ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, ο οποίος θα αναλάβει να «ξεμπλοκάρει» τη διαδικασία των πλειστηριασμών η οποία έχει κορεσθεί καθώς πολλοί πλειστηριασμοί αποβαίνουν άγονοι. Τα εκπλειστηριαζόμενα ακίνητα που δεν μπορεί να απορροφήσει η αγορά, θα τα αποκτά το Δημόσιο. Αυτό που μένει να αποδειχτεί είναι πώς θα συμπεριφερθούν τράπεζες και servicers στις αιτήσεις ρύθμισης και ειδικά στις περιπτώσεις που θα ενταχθούν στο ενδιάμεσο πρόγραμμα. Αν θα ανταποκριθούν ή θα προβάλουν προσκόμματα αναμένοντας τον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης...

Τούτων δοθέντων, η χθεσινή «πανηγυρική» ανάρτηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Facebook κρίνεται παντελώς παραπλανητική. Οταν γράφει «Είμαι λοιπόν ιδιαίτερα χαρούμενος, καθώς τα αποτελέσματα του εξωδικαστικού μηχανισμού μέχρι στιγμής φαίνεται να μας δικαιώνουν», ισχύει το ακριβώς αντίθετο: αφού υπήρξε τόση «δίψα» για ένταξη στον εξωδικαστικό μηχανισμό, ποιους εξυπηρέτησε η «στενότητα» των κριτηρίων και γιατί έπρεπε να φτάσομε στο 2025 για να προωθηθούν προς ψήφιση οι ρυθμίσεις που κατατέθηκαν χθες;

Η απάντηση είναι σαφής: τράπεζες, servicers...