Αθήνα, 7°C
Αθήνα
Αραιές νεφώσεις
7°C
7.9° 6.0°
3 BF
59%
Θεσσαλονίκη
Αυξημένες νεφώσεις
5°C
6.4° 3.6°
2 BF
78%
Πάτρα
Αίθριος καιρός
9°C
9.3° 7.7°
5 BF
69%
Ιωάννινα
Ελαφρές νεφώσεις
8°C
7.9° 7.9°
2 BF
46%
Αλεξανδρούπολη
Ελαφρές νεφώσεις
3°C
3.5° 2.9°
4 BF
56%
Βέροια
Αυξημένες νεφώσεις
6°C
6.0° 5.7°
2 BF
81%
Κοζάνη
Αραιές νεφώσεις
2°C
2.4° 1.5°
2 BF
87%
Αγρίνιο
Αίθριος καιρός
6°C
5.7° 5.7°
1 BF
59%
Ηράκλειο
Αραιές νεφώσεις
10°C
11.0° 9.1°
5 BF
54%
Μυτιλήνη
Σποραδικές νεφώσεις
6°C
5.9° 3.5°
4 BF
58%
Ερμούπολη
Σποραδικές νεφώσεις
8°C
8.4° 7.7°
6 BF
48%
Σκόπελος
Αυξημένες νεφώσεις
4°C
4.0° 4.0°
4 BF
57%
Κεφαλονιά
Αίθριος καιρός
12°C
11.9° 8.7°
3 BF
62%
Λάρισα
Αραιές νεφώσεις
5°C
5.2° 4.9°
4 BF
87%
Λαμία
Αυξημένες νεφώσεις
5°C
5.6° 5.1°
2 BF
94%
Ρόδος
Ελαφρές νεφώσεις
8°C
8.7° 7.8°
4 BF
39%
Χαλκίδα
Αραιές νεφώσεις
7°C
7.7° 6.2°
3 BF
52%
Καβάλα
Ελαφρές νεφώσεις
3°C
3.3° 3.3°
3 BF
57%
Κατερίνη
Αυξημένες νεφώσεις
6°C
6.7° 6.4°
3 BF
76%
Καστοριά
Αυξημένες νεφώσεις
2°C
1.9° 1.9°
2 BF
81%
ΜΕΝΟΥ
Παρασκευή, 07 Φεβρουαρίου, 2025
elegtiko synedrio
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΝΗΣ/EUROKINISSI
Εκθεση - «κατηγορητήριο» του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τους φορείς υλοποίησης των έργων

«Κεραυνοί» για το Ταμείο Ανάκαμψης

Διαπιστώνονται καθυστερήσεις στην υποβολή των αιτημάτων πληρωμής και στην πραγματική απορρόφηση των πόρων ● Ενάμιση χρόνο πριν από τη λήξη της προγραμματικής περιόδου έχει εκταμιευτεί το 50% της συνολικής χρηματοδότησης, ενώ η πραγματική απορρόφηση είναι κάτω από 25% ● Οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση των έργων κρύβονται με απένταξη και επανένταξη με νέα προκήρυξη, συχνά πάνω από μία φορά.

Με μια 87σέλιδη Εκθεση Ελέγχου, που μοιάζει με μεγάλης έκτασης έγκληση και κατηγορητήριο προς τους φορείς υλοποίησης των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και επομένως προς την κυβέρνηση, το Ελεγκτικό Συνέδριο αποκαλύπτει εμμέσως πλην σαφώς τα τεράστια κενά στους μηχανισμούς ελέγχου της υλοποίησης των έργων και προϊδεάζει γι’ αυτό που είναι κοινή υποψία και «μυστικό»: τον κίνδυνο μεγάλων καθυστερήσεων στην υλοποίηση των έργων, που θα σημάνει μαζικές απεντάξεις έργων και απώλεια σημαντικών ευρωπαϊκών πόρων. Δεν είναι τυχαίο ότι η λέξη που χρησιμοποιείται πιο συχνά στην Εκθεση είναι η «καθυστέρηση».

Η Εκθεση εστιάζει ευθέως στην αντιμετώπιση του κινδύνου «μη επίτευξης οροσήμων και στόχων και συνακόλουθα στον κίνδυνο απώλειας ενωσιακής χρηματοδότησης», παραπέμποντας μάλιστα στις σχετικές ευρωπαϊκές προειδοποιήσεις: «Οι κίνδυνοι αυτοί έχουν εντοπισθεί και στην ειδική έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου 13/2024 με τίτλο ‘‘Απορρόφηση των κονδυλίων του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας – Πρόοδος αλλά και καθυστερήσεις, ενώ δεν έχουν εξαλειφθεί οι κίνδυνοι σχετικά με την ολοκλήρωση των μέτρων, υπονομεύοντας την επίτευξη των στόχων του ΜΑΑ’’».

Ετος «της κρίσεως»

Η εξαντλητική αποτύπωση των κενών και αδυναμιών του συνολικού μηχανισμού ένταξης, παρακολούθησης- ελέγχου και υλοποίησης των έργων δεν αφήνει κανένα περιθώριο παρερμηνείας: οι κίνδυνοι αυτοί είναι άμεσοι και σοβαροί. Τόσο, ώστε το όλο πρότζεκτ να απειλείται από πραγματική πανωλεθρία. Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που άρχισαν να διαρρέουν κυβερνητικές προθέσεις -και ελπίδες- για εξασφάλιση παράτασης στην περίοδο υλοποίησης των έργων του ΤΑΑ.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, αλλά και άλλοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, οι οποίοι θριαμβολογούσαν για τον πακτωλό των πόρων που εξασφάλισε η Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης, δεν είναι το ίδιο… ομιλητικοί επ’ εσχάτω. Το 2025 μπήκε απειλητικό, καθώς θα είναι το έτος καμπής κατά το οποίο θα αποκαλυφθεί η αλήθεια: πόση είναι η πραγματική «απορροφητικότητα» του ελληνικού κράτους, του κυβερνητικού μάνατζμεντ και της επιχειρηματικής τάξης της χώρας, δηλαδή ποια είναι η πραγματική τους ικανότητα να υλοποιήσουν το όλο πρότζεκτ χωρίς σοβαρές απώλειες.

Οσον αφορά αυτό, η έκθεση σημειώνει ότι ακόμη και η διαδικασία κατάθεσης αιτημάτων για εκταμίευση των δόσεων γνωρίζει καθυστέρηση που προϊόντος του χρόνου γίνεται ακόμη μεγαλύτερη. Συγκεκριμένα μόνο το πρώτο αίτημα πληρωμής κατατέθηκε εντός των προβλεπόμενων χρονικών ορίων (29/12/2021).

Εκτοτε έχουμε καθυστερήσεις που διαρκώς μεγαλώνουν: το δεύτερο αίτημα πληρωμής κατατέθηκε με 3 μήνες καθυστέρηση, το τρίτο με 4,5 μήνες καθυστέρηση, το 4ο με 10 μήνες καθυστέρηση όσον αφορά το δανειακό σκέλος και με 12 μήνες καθυστέρηση όσον αφορά το σκέλος των επιχορηγήσεων, το 5ο αίτημα πληρωμής προβλεπόταν ότι θα κατατεθεί το 4ο τρίμηνο του 2023 και κατατέθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου του 2024 (1 έτος καθυστέρηση).

Σημειώνεται ότι κατόπιν υποβολής σχετικού ελληνικού αιτήματος το χρονοδιάγραμμα των αιτημάτων πληρωμής αναθεωρήθηκε με την από 12/6/2024 τροποποίηση της Συμφωνίας των Επιχειρησιακών Ρυθμίσεων μεταξύ Ελλάδας και Κομισιόν. Βάσει αυτής το 5ο αίτημα πληρωμής τοποθετήθηκε στα τέλη του 2024 και η υποβολή του 9ου και τελευταίου αιτήματος πληρωμής τοποθετήθηκε στο 3ο τρίμηνοι του 2026.

Συμπέρασμα: απομένουν ακόμη να κατατεθούν 4 αιτήματα πληρωμής, που αντιστοιχούν στο 50% των συνολικών πόρων. Ομως η εκταμίευση πόρων με την κατάθεση αιτημάτων πληρωμής, την έγκριση και εκταμίευση των σχετικών ποσών δεν λέει την αλήθεια για τους ρυθμούς υλοποίησης των έργων.

Διότι οι εκταμιευόμενοι πόροι κατατίθενται στον λογαριασμό του Δημοσίου στην Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά δεν φτάνουν αυτόματα στους φορείς υλοποίησης των έργων, δηλαδή στους τελικούς δικαιούχους. Αν το ποσοστό εκταμίευσης των πόρων είναι λίγο πάνω από το 50%, ο πραγματικός ρυθμός υλοποίησης είναι κάτω από το 25%.

Πρέπει λοιπόν στον απομένοντα 1,5 χρόνο να καλυφθεί τεράστιο έδαφος: να εκταμιευτεί το υπόλοιπο 50% των πόρων και να ανέβει το ποσοστό πραγματικής απορρόφησης από το 25% στο… 100%! Σύμφωνα με την έκφραση του συρμού, «η εξίσωση δεν βγαίνει». Το Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι μπροστά στο φάσμα της σοβαρής απώλειας πόρων –και το 2025 θα είναι η χρονιά των αποκαλύψεων…

Η Εκθεση

Η Εκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου αποκαλύπτει τα σημαντικά κενά στον έλεγχο της υλοποίησης των έργων και στην αποφυγή καθυστερήσεων. Οπως αναφέρεται στην πρώτη παράγραφο των Συμπερασμάτων, «στις διαδικασίες παρακολούθησης της υλοποίησης των έργων του ΤΑΑ, διαπιστώθηκαν ελλείψεις στο θεσμικό πλαίσιο του ΣΔΕ που πλήττουν την αποτελεσματικότητά του στην πρόληψη και τον έγκαιρο εντοπισμό τυχόν καθυστερήσεων, αφού πέραν των συμφωνηθέντων με την Ε.Ε. οροσήμων, δεν προβλέπεται η υποχρεωτική σύνταξη και καταχώριση επιμέρους αναλυτικού χρονοδιαγράμματος υλοποίησης των ελεγχόμενων έργων εντός του ΟΠΣ ΤΑ, με αναφορά των κρίσιμων ενδιάμεσων ημερομηνιών προόδου.

Ο κίνδυνος μη έγκαιρου εντοπισμού καθυστερήσεων επιτείνεται από το γεγονός ότι στο οικείο ρυθμιστικό πλαίσιο του ΣΔΕ δεν έχει αποτυπωθεί με σαφήνεια ο ορισμός της έννοιας ‘‘καθυστερήσεις’’, ούτε έχουν τεθεί κριτήρια διαβάθμισης αυτών, ενώ η σύνδεση των ‘‘καθυστερήσεων’’ αποκλειστικά με την επίτευξη των συμφωνηθέντων στο ΕΣΑΑ οροσήμων και στόχων εγκυμονεί κινδύνους απώλειας πόρων».

Τα συμπεράσματα

Στα Συμπεράσματα αποκαλύπτεται, αν και με δυσνόητη-επιχειρησιακή γλώσσα, ο τρόπος που μέχρι σήμερα «γιατρεύονται» οι καθυστερήσεις: τα έργα απεντάσσονται και επανεντάσσονται με νέα προκήρυξη: «Στα ελεγχόμενα έργα διαπιστώθηκαν καθυστερήσεις στη διαδικασία ωρίμανσης και έναρξης της υλοποίησης σε σχέση με τα προβλεπόμενα στις αρχικές αποφάσεις ένταξης των έργων.

»Ως διορθωτικό μέτρο, οι εμπλεκόμενοι φορείς επέλεξαν τη λύση της τροποποίησης των οικείων αποφάσεων ένταξης (σε αρκετές περιπτώσεις περισσότερες από μία φορές) ή -στην περίπτωση του ελεγχόμενου υποέργου του Κτηματολογίου- της αναθεώρησης της ημερομηνίας επίτευξης οροσήμου, χωρίς όμως να καταγράψουν στις αποφάσεις αυτές (ή σε άλλα εντός του ΟΠΣ ΤΑ έγγραφα) τις αιτίες των καθυστερήσεων ή, σε μια περίπτωση που υπήρξε τέτοια καταγραφή, περαιτέρω, τα συγκεκριμένα μέτρα αντιμετώπισης των καθυστερήσεων». Τα Συμπεράσματα συνεχίζουν:

● Αν και στο οικείο εγχειρίδιο του ΣΔΕ περιλαμβάνονται διαδικασίες καταγραφής της ωρίμανσης των έργων και της παρακολούθησης της υλοποίησής τους, εντούτοις δεν έχουν υιοθετηθεί εξειδικευμένες διαδικασίες ανάλυσης κινδύνων (risk assessment) καθυστέρησης, με σαφή ορισμό και κριτήρια αξιολόγησης του βαθμού σημαντικότητας των κινδύνων καθυστερήσεων, καθώς και καθορισμό των ενδεχόμενων επιπτώσεών τους ανά στάδιο υλοποίησης των έργων, ούτε έχουν προσδιοριστεί/περιγραφεί εκ των προτέρων τα μέτρα/ενέργειες αντιμετώπισης των καθυστερήσεων αυτών, ανάλογα με την αιτία προέλευσης, τη φύση και τη σημαντικότητά τους, ώστε να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα του ΣΔΕ στην πρόληψη και τον έγκαιρο εντοπισμό του κινδύνου καθυστερήσεων και την επιτυχή αντιμετώπισή τους.

● Οι προβλεφθείσες στο ΣΔΕ διαδικασίες παρακολούθησης της ωρίμανσης και υλοποίησης των έργων, εφαρμόστηκαν πλημμελώς από τους εμπλεκόμενους φορείς. Ειδικότερα, κατά τον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι οι Διαδικασίες Δ2 και Δ6 εφαρμόστηκαν πλημμελώς όσον αφορά: α) την υποχρέωση της μηνιαίας, κατ’ ελάχιστον, υποβολής των σχετικών δελτίων και β) την υποχρέωση καταγραφής των καθυστερήσεων, με αποτέλεσμα ακόμα και σε περιπτώσεις υφιστάμενων καθυστερήσεων στην επίτευξη συμφωνηθέντων οροσήμων, να μην υπάρξει καταγραφή αυτών και των διορθωτικών μέτρων που τυχόν ελήφθησαν στα αντίστοιχα πεδία των δελτίων ωρίμανσης και παρακολούθησης της υλοποίησης που αναρτήθηκαν στο ΟΠΣ ΤΑ.

● Πρόβλημα υποστελέχωσης των Φορέων Υλοποίησης καταγράφηκε στην πλειονότητα των ελεγχόμενων υποέργων. Στο πλαίσιο αυτό συνήφθησαν συμβάσεις με εταιρείες Τεχνικών Συμβούλων με αντικείμενο την υποστήριξη στην υλοποίηση, διαχείριση και παρακολούθηση των δράσεων/υποδράσεων καθ’ όλη την περίοδο υλοποίησής τους.

Πλημμελής εφαρμογή

Εντούτοις, κατά τον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι α) η υποστηρικτική δράση των τεχνικών συμβούλων δεν λειτούργησε έτσι ώστε να αποτραπεί η πλημμελής εφαρμογή των Διαδικασιών Δ2 και Δ6 του Εγχειριδίου του ΣΔΕ και να διασφαλισθεί η καταγραφή των καθυστερήσεων στις ημερομηνίες εκπλήρωσης οροσήμων στα αντίστοιχα έντυπα, και β) στις περισσότερες περιπτώσεις οι εκθέσεις των τεχνικών συμβούλων δεν περιείχαν αναφορές στις καθυστερήσεις, στις αιτίες αυτών ή στα ληφθέντα διορθωτικά μέτρα, αν και επισημαίνεται ότι ο ρόλος των τεχνικών συμβούλων είναι υποστηρικτικός και δεν δύναται να υποκαθιστά τις προβλεπόμενες από το ΣΔΕ αρμοδιότητες των εμπλεκόμενων φορέων για την ορθή τήρηση του ΟΠΣ ΤΑ με την καταχώριση όλων των αναγκαίων δεδομένων παρακολούθησης.

● Επιπρόσθετα, μέχρι και την περίοδο διενέργειας του ελέγχου, οι μονάδες/υπηρεσίες Εσωτερικού Ελέγχου των Φορέων Υλοποίησης και των Υπουργείων Ευθύνης ουδόλως συμμετείχαν στην παρακολούθηση της υλοποίησης των έργων του ΤΑΑ, δεν είχαν καταγράψει πρόσθετες διαδικασίες και δικλίδες για την αντιμετώπιση κινδύνων που αφορούν ειδικά στην παρακολούθηση και εποπτεία των ενταγμένων στο ΤΑΑ έργων, ούτε είχαν ζητήσει την ανάπτυξή τους και δεν είχαν εντάξει σχετικούς ελέγχους στο ετήσιο πρόγραμμα ελέγχων τους.

Google News ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS
«Κεραυνοί» για το Ταμείο Ανάκαμψης

ΣΧΕΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.

Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.

Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.

Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.

Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας