Μπούμερανγκ οι επιδοτήσεις στα τιμολόγια

Δέκα ευρώ ανά μεγαβατώρα η έκτακτη εισφορά στους παραγωγούς ρεύματος; Είκοσι ευρώ η αύξηση στη χονδρεμπορική τιμή του ηλεκτρισμού! Τέτοια μεγάλη επιτυχία και τόσο άμεση επίπτωση από κυβερνητικά μέτρα είχαμε να δούμε από τα «καλάθια της νοικοκυράς»…

Η τροπολογία για την έκτακτη εισφορά των 10 ευρώ ψηφίστηκε στη Βουλή χθες, αλλά με κάποιες κρίσιμες διαφορές σε σχέση με όσα είχε προαναγγείλει πριν από δύο εβδομάδες ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) Θεόδωρος Σκυλακάκης. Χθες, όμως, ανακοινώθηκε από το ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας και η μέση Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) για σήμερα 1η Αυγούστου 2024, δηλαδή την πρώτη μέρα εφαρμογής της έκτακτης εισφοράς.

Και ω του θαύματος! Η μέση ΤΕΑ, αυτό που κοινώς αποκαλούμε χονδρεμπορική τιμή, ανέβηκε «αυτομάτως» στα 128,8 ευρώ ανά μεγαβατώρα έναντι 108,8 ευρώ χθες 31/7. Η ανώτατη TEA ανέβηκε από τα 279,8 ευρώ χθες στα 320,4 ευρώ σήμερα και η κατώτατη υπερδιπλασιάστηκε από τα 36,5 στα 75 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Και όλα αυτά σε μια ημέρα όπου η ζήτηση για ενέργεια προβλέπεται μειωμένη σε σχέση με χθες.

Υπενθυμίζεται ότι η χονδρεμπορική τιμή είναι εκείνη που έχει άμεση επίπτωση στις χρεώσεις ρεύματος που βαρύνουν τους καταναλωτές και ιδιαίτερα την πλειονότητά τους, όσους δηλαδή είναι ενταγμένοι στα «πράσινα» ειδικά τιμολόγια που λανσάρισε το ΥΠΕΝ αλλά και τα κυμαινόμενα «κίτρινα». Υποτίθεται, άλλωστε, πως ήταν αυτή ακριβώς η εκτόξευση των χονδρεμπορικών τιμών στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου που κινητοποίησε την κυβέρνηση να λάβει μέτρα αφού έφτασε και ο πρωθυπουργός να μιλά για «ουρανοκατέβατα κέρδη» των παραγωγών ρεύματος. Τι είχε τότε (17/7/24) ανακοινώσει η ηγεσία του ΥΠΕΝ;

Εκτός ο Ιούλιος

Ο υπουργός Θ. Σκυλακάκης εξήγγειλε:

«Εκτακτη επαναφορά του τέλους στην ηλεκτροπαραγωγή φυσικού αερίου. Αυτός ο φόρος θα επιβληθεί προσωρινά, για τουλάχιστον δύο μήνες, συγκεκριμένα για τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2024». Αυτή η εξαγγελία χάθηκε στον δρόμο καθώς η χθεσινή τροπολογία επιβάλλει τέλος μόνο για τον Αύγουστο. Είναι προφανές ότι ο Ιούλιος βγήκε από τον λογαριασμό για χατίρι των ηλεκτροπαραγωγών, ακόμη και αν στην τροπολογία υπάρχει πρόβλεψη για πιθανή παράταση του μέτρου για δύο ακόμη μήνες. Ομως, η ανωμαλία στην αγορά καταγράφηκε μέσα στον Ιούλιο, όταν οι ηλεκτροπαραγωγοί έφτασαν να ζητούν τιμές πάνω από τα 800 ευρώ ανά μεγαβατώρα τις βραδινές ώρες. Γιατί λοιπόν εξαιρέθηκε ο Ιούλιος;

Την απάντηση δίνει ίσως το γεγονός ότι η κατανάλωση ρεύματος είναι κατά κανόνα μικρότερη τον Αύγουστο σε σχέση με τον Ιούλιο. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικού Ρεύματος (ΑΔΜΗΕ), η συνολική πανελλαδική κατανάλωση τον Ιούλιο του 2023 ήταν 5.421.834 μεγαβατώρες – δηλαδή η υψηλότερη κατανάλωση σε σχέση με όλους τους υπόλοιπους μήνες, κάτι που εξηγείται από τους καύσωνες αλλά και το γεγονός ότι τον Αύγουστο μειώνεται η βιομηχανική παραγωγή και πολλοί καταναλωτές μετακινούνται στην εξοχή. Τον Αύγουστο του 2023, λοιπόν, η συνολική κατανάλωση ήταν 4.846.708 μεγαβατώρες, για να μειωθεί δραστικά τον Σεπτέμβριο (3.752.033 MWH) και τον Οκτώβριο (3.591.616 MWH). Με άλλα λόγια, όσο μικρότερη η ζήτηση, τόσο μικρότερη η παραγωγή ρεύματος αλλά και ο έκτακτος φόρος που θα κληθούν να πληρώσουν οι ηλεκτροπαραγωγοί.

Επιδότηση ανακυκλωμένη

Το δεύτερο που είχε προαναγγείλει ο κ. Σκυλακάκης στις 17 Ιουλίου ήταν η επιδότηση των νοικοκυριών που θα αφορά την κατανάλωση του Αυγούστου. Αυτό δεν άλλαξε στην τροπολογία αλλά δεν είναι και κάτι που μπορεί ακόμη να ανακοινωθεί ως προς το ύψος της. Οι εταιρείες προμήθειας ρεύματος αναμένεται σήμερα να ανακοινώσουν τα τιμολόγια για τον Αύγουστο και το υπουργείο ΠΕΝ να ανακοινώσει αύριο την επιδότηση που θα ισχύσει. Στόχος, όπως έχει ήδη γράψει η «Εφ.Συν.», είναι η χρέωση ενέργειας να μείνει στα ίδια πλαίσια με τους προηγούμενους μήνες μεταξύ των 14 και 16 λεπτών του ευρώ ανά κιλοβατώρα. Είναι άλλωστε αυτές οι τιμές που θυμούνται πολύ καλά οι καταναλωτές την περίοδο της μεγάλης ενεργειακής κρίσης μετά το καλοκαίρι του 2022 - μόνο που τότε οι χονδρεμπορικές τιμές είχαν πετάξει πάνω και από τα 400 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Δηλαδή, τότε η κυβέρνηση τα έδωσε όλα για να υπάρχουν τιμολόγια 14-16 λεπτών όταν η χονδρεμπορική αντιστοιχούσε στα 40 λεπτά ενώ ο Ιούλιος έκλεισε με μέση ΤΕΑ 13,5 λεπτών ανά κιλοβατώρα.

Το σημαντικότερο είναι όμως ότι οι καταναλωτές θα επωφεληθούν για ακόμη μια φορά από ανακυκλωμένα δικά τους χρήματα. Η έκτακτη εισφορά θα μαζεύει χρήματα στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης για να πληρώνονται οι επιδοτήσεις. Αλλά την ίδια στιγμή, λόγω της έκτακτης εισφοράς, θα αυξάνεται η χονδρεμπορική τιμή που ανεβάζει τα τιμολόγια.

Την ίδια ώρα, η έκτακτη εισφορά επιβάλλεται μόνο στους παραγωγούς ρεύματος από φυσικό αέριο και όχι στα υδροηλεκτρικά που διαχειρίζεται η ΔΕΗ. Το παράδοξο είναι ότι η ΔΕΗ -και τα υδροηλεκτρικά φράγματα- είναι εκείνη που πρωτίστως επωφελήθηκε από την απογείωση των χονδρεμπορικών τιμών τον Ιούλιο. Ο τιμές εκτοξεύονταν τις βραδινές ώρες όταν μηδενιζόταν η παραγωγή αιολικών-φωτοβολταϊκών και το κενό κάλυπταν οι μονάδες φυσικού αερίου και τα υδροηλεκτρικά. Προφανώς, η ΔΕΗ και τα funds στα οποία ανήκει όμως, έπρεπε να προστατευτούν κατά προτεραιότητα… Υπενθυμίζεται ότι έκτακτη εισφορά 10 ευρώ στους ηλεκτροπαραγωγούς είχε επιβληθεί για ένα διάστημα και τον χειμώνα του 2023 προκαλώντας και τότε έντονες διαμαρτυρίες από τους «φορολογούμενους» και αυτόματη αύξηση της χονδρεμπορικής κατά 20 ευρώ.