Σε «εκλεκτούς» οι χρηματοδοτήσεις

Διπλή υστέρηση στην υλοποίηση των έργων και την απορρόφηση των πόρων, τόσο του ΕΣΠΑ όσο και του Ταμείου Ανάκαμψης, αποκαλύπτουν τα στοιχεία που παρατίθενται στο 4ο Report του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών (ΕΝΑ). Οσον αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), η πραγματική απορρόφηση των πόρων υστερεί σημαντικά, ιδιαίτερα στο σκέλος των δανείων, όπου μόνο 800 εκατ. ευρώ έχουν «φτάσει» στις επιχειρήσεις που υλοποιούν τα έργα.

Οσον αφορά το ΕΣΠΑ της περιόδου που λήγει στα τέλη Δεκεμβρίου (2014-2020), οι απώλειες πόρων ύψους 1 δισ. ευρώ «επιστρέφουν» με τη μορφή ευρωπαϊκής «αλληλεγγύης» για την επούλωση των πληγών από την καταστροφή στη Θεσσαλία. Τέλος, αλλά όχι έσχατο σε σημασία, οι χρηματοδοτήσεις πάνε σε λίγους και «εκλεκτούς», με το 86,6% στο σκέλος των δανείων να κατευθύνεται σε 36 μεγάλες επιχειρήσεις.

Ταμείο Ανάκαμψης

Οσον αφορά το ταμείο Ανάκαμψης, παρατηρείται μεγάλη απόκλιση στα ποσοστά ανάμεσα στην πραγματική απορρόφηση (τους πόρους που έχουν διατεθεί στις επιχειρήσεις που υλοποιούν τα έργα) και τη λογιστική απορρόφηση (δηλαδή τους πόρους που έχουν έρθει από την Ευρώπη). Αυτό σημαίνει, πρώτο, ότι υπάρχει καθυστέρηση και στη λογιστική απορρόφηση, δηλαδή στην εκταμίευση πόρων από την Ευρώπη, και δεύτερο, ότι η υλοποίηση των έργων έχει ήδη καθυστερήσει, άρα εγγράφεται η υποθήκη να χαθούν πόροι, καθώς μάλιστα τα χρονικά περιθώρια για την πλήρη απορρόφηση των πόρων στο ΤΑΑ είναι μέχρι τα τέλη του 2026.

Συγκεκριμένα:

● Στους συνολικούς πόρους, περιλαμβανομένων τόσο των επιχορηγήσεων όσο και των δανείων, η λογιστική απορρόφηση είναι 22% αλλά η πραγματική 8%. Αυτά τα ποσοστά κατανέμονται ως εξής: Στο σκέλος των επιχορηγήσεων, η πραγματική απορρόφηση είναι 10% και η λογιστική 21%. Στο σκέλος των δανείων, η πραγματική απορρόφηση είναι 23% και η λογιστική 6%. Αυτό σημαίνει ότι η υλοποίηση των έργων προχωρεί πιο αργά στο σκέλος των δανείων.

● Για σύνολο διαθέσιμων πόρων 11,1 δισ. ευρώ, οι λιμνάζοντες πόροι είναι 4,5 δισ. ευρώ, οι λογιστικές πληρωμές 4,1 δισ. ευρώ και οι πραγματικές πληρωμές μόνο 2,5 δισ. ευρώ.

Τέλος, τα στοιχεία για το σκέλος των δανείων αποδεικνύουν ότι τα χρήματα πάνε σε λίγους και «εκλεκτούς»:

● Το 86% (2,3 δισ. ευρώ) πάει σε έργα με προϋπολογισμό άνω των 10 εκατ. ευρώ και κατευθύνεται σε 36 μεγάλες εταιρείες.

● Από κει και πέρα, το 8% (225 εκατ. ευρώ) κατευθύνεται σε 30 εταιρείες για έργα προϋπολογισμού 5-10 εκατ. ευρώ, το 5% (145,5 εκατ. ευρώ) σε 48 εταιρείες για έργα προϋπολογισμού 1-5 εκατ. ευρώ και το 0,4% (10,8 εκατ.) σε 20 εταιρείες για έργα προϋπολογισμού κάτω του ενός εκατομμυρίου ευρώ.

Ουσιαστικά, όλο το «πακέτο» πάει σε μεγάλες, μεγαλομεσαίες και μεσαίες επιχειρήσεις – οι «μικροί» θα βολευτούν με υπεργολαβίες…

ΕΣΠΑ

Οσον αφορά το ΕΣΠΑ της περιόδου που λήγει στα τέλη Δεκεμβρίου, ύστερα από την τριετή παράταση (2014-2020), δυόμισι μήνες πριν λήξει η περίοδος καταγράφονται καθυστερήσεις επικίνδυνες για την απώλεια πόρων στα προγράμματα:

Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη, με ποσοστό απορρόφησης 71%, Αγροτικής Ανάπτυξης με ποσοστό 73%, Θάλασσα και Αλιεία με ποσοστό απορρόφησης 74%, Εδαφικής Συνεργασίας με ποσοστό απορρόφησης 76%, το Περιφερειακό Πρόγραμμα Δυτικής Μακεδονίας με ποσοστό απορρόφησης 79%, Στερεάς Ελλάδας με ποσοστό απορρόφησης 89% και Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευσης και Διά Βίου Μάθησης με 90%.

Η απώλεια πόρων ανέρχεται σε 1 δισ. ευρώ, το οποίο «επιστράφηκε» από την Ε.Ε. με τη μορφή «ευρωπαϊκής αλληλεγγύης» ύστερα από την καταστροφή στη Θεσσαλία για να ενταχθεί στο νέο ΕΣΠΑ της περιόδου 2021-2027.

❗❗ Τα στοιχεία αντλήθηκαν από το Report αρ. 4 του Παρατηρητηρίου Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» και ΕΣΠΑ 2014/2020 – 2021-2027, που θα παρουσιάσει το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών (ΕΝΑ) στις αρχές της επόμενης βδομάδας.