Μονόδρομος κατά της ακρίβειας οι μειώσεις ΦΠΑ

Ταραχή έχει πέσει στην κυβέρνηση από το ράλι των ανατιμήσεων στα τρόφιμα που έχει βάλει φωτιά στον πληθωρισμό, συρρικνώνοντας την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και τρώγοντας πάνω από το 23% της συνολικής καταναλωτικής δαπάνης, με το πλήγμα να είναι ισχυρότερο στα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού. Πάνω στο τραπέζι βρίσκεται έκτακτο σχέδιο για φορολογικά αναχώματα στο μεθεόρτιο κύμα ακρίβειας, καθώς το πρόβλημα έχει ξεφύγει, ενώ δε διαφαίνεται φως αποκλιμάκωσης στο βάθος των επόμενων μηνών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο οικονομικό επιτελείο εξετάζουν μειώσεις στον ΦΠΑ, με προσωρινές μετατάξεις προϊόντων από τον υψηλό 24% στον χαμηλό συντελεστή 13% ή ακόμη και στον υπερ-μειωμένο 6%. Στο μέτρο θα μπουν είδη διατροφής από το καλάθι της νοικοκυράς, στα οποία καταγράφονται μεγάλες αυξήσεις που εξαφανίζουν τα κέρδη από το πάγωμα της εισφοράς αλληλεγγύης, τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, καθώς και από την αναπροσαρμογή κατά 2% του κατώτατου μισθού. Εναλλακτικά, προτείνεται η θέσπιση ειδικού συντελεστή ΦΠΑ για τα τρόφιμα και τα μη οινοπνευματώδη ποτά που βρίσκονται στη δίνη του κυκλώνα, καθώς η συγκεκριμένη ομάδα, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τρέχει με ταχύτητα κοντά στο 4%, ενώ τα μηνύματα που στέλνουν οι εκπρόσωποι των σουπερμάρκετ είναι ότι έρχονται νέες αυξήσεις έως 20% σε δεκάδες αγαθά πρώτης ανάγκης, μετά τις 15 Ιανουαρίου.

Αρμόδιες πηγές με γνώση του εκκολαπτόμενου σχεδίου κατάσβεσης της ακρίβειας στα βασικά είδη διατροφής θεωρούν ότι το μόνο άμεσης δραστικότητας φάρμακο είναι οι μειώσεις στον ΦΠΑ. Ωστόσο, σπεύδουν να διευκρινίσουν ότι το μέτρο, εφόσον εφαρμοστεί, θα έχει ημερομηνία λήξης και θα διαρκέσει για όσο διάστημα συνεχίζεται η κούρσα της ακρίβειας, ενώ θα είναι στοχευμένο, δηλαδή θα αφορά συγκεκριμένα είδη από την κατηγορία των τροφίμων.

Βέβαια, μια τέτοια κίνηση προϋποθέτει την έγκριση της Κομισιόν και των θεσμών, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι το θέμα θα τεθεί στις συζητήσεις με τους επικεφαλής των θεσμών που ξεκινούν στις 25 Ιανουαρίου, στο πλαίσιο της 13ης αξιολόγησης. Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι τυχόν ενεργοποίηση ενός τέτοιου μέτρου δεν θα έχει επιπτώσεις στα κρατικά ταμεία, καθώς ο ΦΠΑ είναι αναλογικός φόρος και συνεπώς θα μπορούσαν τα επιπλέον έσοδα που φέρνει η αύξηση των τιμών να χρησιμοποιηθούν για χαμηλότερο ΦΠΑ σε ορισμένα αγαθά με ουδέτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Πάντως, σε αυτή τη φάση έχουν αποκλειστεί παρεμβάσεις στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, που θα άνοιγαν μεγάλες τρύπες στα δημόσια ταμεία, τη στιγμή που για την αναχαίτιση των ενεργειακών επιβαρύνσεων βρίσκεται σε ισχύ το πρόγραμμα των κρατικών επιδοτήσεων.

Η κυβερνητική στροφή στη φορολογία πηγάζει από το γεγονός ότι η ένταση και η διάρκεια της πληθωριστικής καταιγίδας έχουν ανατρέψει τις αρχικές προβλέψεις και οι επικαιροποιημένες προβολές εγχώριων και διεθνών οργανισμών δείχνουν ότι το φαινόμενο δεν αναμένεται να αποκλιμακωθεί νωρίτερα από το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας απέφυγε να προβεί σε εκτιμήσεις για την πορεία του πληθωρισμού, αναγνωρίζοντας ότι «το ενεργειακό κόστος και ο πληθωρισμός κινείται υψηλότερα και από τις εκτιμήσεις της ΕΚΤ, κρατάει περισσότερο, έχει πιο βίαιες επιπτώσεις, αλλά φαίνεται ότι θα είναι παροδικό και προς το δεύτερο τρίμηνο θα αρχίσει να σβήνει». Από την πλευρά του, ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης τόνισε ότι «κάνουμε την άσκηση για το καλάθι της νοικοκυράς για να εξετάσουμε τα μέτρα τα οποία μπορούμε να πάρουμε για να το κάνουμε αυτό λιγότερο οδυνηρό. Όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι οι επόμενοι δύο με τρεις μήνες θα είναι δύσκολοι στον τομέα της ακρίβειας».

Την ανησυχία επιτείνουν και τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για νέα άνοδο της καμπύλης του πληθωρισμού τον Δεκέμβριο, σπάζοντας το φράγμα του 5% έναντι 4,8% τον Νοέμβριο, με κινητήριες δυνάμεις την ενέργεια, αλλά και την ακρίβεια σε ευρύ φάσμα αγαθών και υπηρεσιών. Σημειώνεται ότι με ρυθμό πάνω από 5% κινήθηκε ο πληθωρισμός το 2010, οπότε διαμορφώθηκε στο 5,2% και το αμέσως προηγούμενο ρεκόρ ήταν το 1996 με 7,3%. Έτσι, για την Ιστορία…