Πακτωλός δολαρίων για... φίμωτρο σε διαδηλωτές

Στα επτά χρόνια που πέρασαν από τη μαζική αντίσταση των Ινδιάνων κατά του αγωγού Dakota Access στο Standing Rock, η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων και το πολιτικό της προσωπικό δεν έπαψαν ποτέ να εργάζονται σκληρά για να μην επαναληφθεί. Τότε, πάνω από 400 φυλές Ινδιάνων είχαν κατασκηνώσει επί μήνες στην εν λόγω περιοχή όπου ζουν 8.000 Σιου, αντιδρώντας στα σχέδια κατασκευής αγωγού που θα μετέφερε καθημερινά 570.000 βαρέλια αργού πετρελαίου μέσα από τα εδάφη τους με κίνδυνο μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα. Η αντίστασή τους είχε συγκινήσει την υφήλιο και οδήγησε μετά από 7 μήνες αγώνα με τις δυνάμεις καταστολής στην αναστολή της κατασκευής του έργου. Ο αγωγός ολοκληρώθηκε και λειτούργησε τελικά μόνο μετά την έλευση του Ντόναλντ Τραμπ στον προεδρικό θώκο των ΗΠΑ.

Μια νέα έκθεση που έδωσε αυτή την εβδομάδα στη δημοσιότητα η αμερικανική Greenpeace αποκαλύπτει ότι στα 7 χρόνια που πέρασαν από το Standing Rock η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων εργάστηκε ακούραστα παρασκηνιακά και δαπάνησε δισεκατομμύρια προκειμένου να θεσπιστούν αυστηρότεροι πολιτειακοί νόμοι, οι οποίοι ουκ ολίγες φορές εκλαμβάνουν όσους πολίτες επιχειρούν να διαμαρτυρηθούν για να προστατεύσουν τη γη και την υγεία των παιδιών τους από την επικίνδυνη ρυπογόνο δράση ως κακούργους.

Η έκθεση (Dollars vs. Democracy 2023: Inside the Fossil Fuel Industry’s Playbook to Suppress Protest and Dissent in the United States) διαπιστώνει συγκεκριμένα ότι περίπου το 60% των υποδομών πετρελαίου και φυσικού αερίου των ΗΠΑ θωρακίζεται πλέον με νόμους κατά των διαδηλώσεων. Στην εξέλιξη αυτή καθοριστικό ρόλο έχει η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων και η προώθηση πολιτειακών νόμων προστασίας των αποκαλούμενων «κρίσιμων υποδομών».

Κυρώσεις

Οι εν λόγω νόμοι επιβάλλουν πρόσθετες κυρώσεις σε όσους διαδηλωτές τολμήσουν να εισέλθουν για να διαμαρτυρηθούν σε περιοχή η οποία ανήκει σε αγωγούς ή άλλες υποδομές ορυκτών καυσίμων. Υιοθετήθηκαν δε, παρότι οι πολιτείες είχαν ήδη νόμους κατά της καταπάτησης.

Η «μηχανή» παραγωγής, προώθησης και υιοθέτησης νόμων φίμωσης των διαμαρτυριών κατά του τομέα των ορυκτών καυσίμων εντείνεται μετά το 2017, όταν ο κολοσσός διύλισης πετρελαίου Marathon Petroleum και ο αμερικανικός σύνδεσμος παραγωγών καυσίμων και πετροχημικών American Fuel and Petrochemical Manufacturers ασκούν πιέσεις προς το American Legislative Exchange Council (ALEC) προκειμένου να εντάξει τις διαμαρτυρίες κατά των ορυκτών καυσίμων σε ένα από τα νομοθετικά του «μοντέλα». Το ALEC αποτελεί ένα σκιώδες δίκτυο εταιρειών και πολιτικών που γράφει προσχέδια νόμων τα οποία είναι ευθυγραμμισμένα με τα επιχειρηματικά συμφέροντα και μπορούν εύκολα να διαδοθούν από πολιτεία σε πολιτεία. Σύμφωνα με την έκθεση της Greenpeace, 18 αμερικανικές πολιτείες έχουν εγκρίνει από το 2017 τέτοιου είδους νόμους για την προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας, θωρακίζοντας σχεδόν το 60% των αγωγών και άλλων υποδομών πετρελαίου και φυσικού αερίου στην επικράτεια των ΗΠΑ έναντι των διαδηλωτών. Ακόμη τέσσερις πολιτείες έχουν ψηφίσει ανάλογες αλλά ηπιότερες εκδοχές τους. Φέτος μόνο οι εμπλεκόμενοι φίλιοι νομοθέτες του τομέα κατέθεσαν 23 τέτοιους νόμους σε συνολικά 15 πολιτείες, ενώ τα κοινοβούλια 4 πολιτειών ενέκριναν νόμους που περιορίζουν τις διαμαρτυρίες κατά των ορυκτών καυσίμων.

Η πιο αυστηρή νομοθεσία πέρασε στην πολιτεία της Βόρειας Καρολίνας. Ο σχετικός νόμος εκλαμβάνει την παραβίαση μιας ενεργειακής εγκατάστασης ως κακούργημα το οποίο τιμωρείται με φυλάκιση έως και δύο χρόνια. Κακούργημα ακόμη μεγαλύτερο θεωρείται και η απόπειρα «παρακώλυσης και παρεμπόδισης των υπηρεσιών μετάδοσης μιας ενεργειακής εγκατάστασης» που επισύρει ποινή φυλάκισης έως 19 έτη και πρόστιμο 250.000 δολάρια. Το Ορεγκον, η Γιούτα και η Τζόρτζια ψήφισαν ανάλογους αλλά πιο ήπιους νόμους.

Η υιοθέτηση αυτών των νόμων δεν είναι άμοιρη του χρήματος που έριξε η βιομηχανία πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα μετά τo Standing Rock. Σύμφωνα με την έκθεση της Greenpeace, εννέα από τους δέκα κορυφαίους λομπίστες που πίεσαν σφοδρά για την υιοθέτηση των νέων νόμων κατά των διαδηλωτών στην εξαετία 2017-2023 ήταν εταιρείες αυτού του τομέα και πιο συγκεκριμένα οι Marathon, ExxonMobil, Enbridge, TC Energy, Koch Industries, Chevron, Energy Transfer, Williams Companies και Valero. Στο ίδιο διάστημα 25 εταιρείες ορυκτών καυσίμων συνεισέφεραν συνολικά για την εκλογή των πολιτειακών βουλευτών που στήριξαν και προώθησαν αυτούς τους νόμους 5 δισ. δολάρια. Εξ αυτών κορυφαίοι χορηγοί ήταν οι Duke Energy, Dominion Energy, Marathon Petroleum, BNSF Railway Co. και Koch Industries.

Ακραίοι νόμοι

Αυτή η διαδικασία φίμωσης εξεγείρει ήδη αρκετούς. «Είναι καιρός να σταματήσουμε να προσποιούμαστε ότι η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων είναι τόσο ζωτικής σημασίας για το εθνικό μας συμφέρον που πρέπει να προστατεύεται από κάθε κριτική. Απέχει παρασάγγας από την αλήθεια. Η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων άσκησε πιέσεις για αυτούς τους ακραίους νόμους έναντι στις διαμαρτυρίες προκειμένου να σταματήσει η κριτική εναντίον τους», υπογραμμίζει ο Νίκολας Ρόμπινσον, ανώτερος νομικός σύμβουλος στο Διεθνές Κέντρο για το Μη Κερδοσκοπικό Δίκαιο, προσθέτοντας ότι «η κλιματική αλλαγή συνιστά μια επείγουσα πρόκληση και όλοι οι Αμερικανοί, συμπεριλαμβανομένων των κοινοτήτων που επηρεάζονται περισσότερο από τη δράση των ορυκτών καυσίμων, έχουν το δικαίωμα να ακουστεί η φωνή τους, όχι να φιμωθεί, αυτή την κρίσιμη στιγμή για τον πλανήτη».

Η προώθηση των παραπάνω νόμων είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων προσπαθεί να καταπνίξει τις εναντίον της διαμαρτυρίες. Μία ακόμη από τις πάγιες τακτικές που ακολουθεί εδώ και χρόνια είναι και οι στρατηγικές αγωγές κατά της δημόσιας συμμετοχής (SLAPP). Σχεδόν τα τρία τέταρτα των 116 αγωγών SLAPP που υποβλήθηκαν μετά το 2010 προήλθαν από εταιρείες οι οποίες υποστήριξαν επίσης νέους νόμους κατά των διαδηλώσεων. Μεταξύ αυτών και η Energy Transfer –η εταιρεία που ήταν πίσω από τον αγωγό Dakota Access–, η ExxonMobil, η Murray Energy Corporation, η Chevron και η TransCanada.