Ούτε ψύλλος στον κόρφο της Νάθενα

Ο Μίκης Θεοδωράκης και η ζωή του -ανακοινώθηκε- θα είναι το θέμα της επόμενης, δεύτερης μεγάλου μήκους ταινίας της Εύας Νάθενα. Η είδηση δεν με ενθουσίασε καθόλου -και αυτό δεν έχει σχέση με τη Νάθενα, ούτε με ό,τι συνέβη με τη «Φόνισσα» και τη, μάταιη τελικά, ελληνική πρόταση για τα Οσκαρ. Ευθύνεται κατ’ αρχάς πως ό,τι ήταν στην αρχή ενδιαφέρον μετά έγινε «μόδα»: η ατελείωτη σειρά βιογραφιών σπουδαίων, ιδιοσυστασιακών, αναγνωρισμένων ή λιγότερο, προσωπικοτήτων, της ελληνικής μουσικής κυρίως.

Στο θέατρο ο κατάλογος μακραίνει κι αν βάλουμε ως ανεπίσημο σημείο έναρξης του φαινομένου το 1999 και την τεράστια επιτυχία της Αννας Βαγενά με την «Αγγέλα Παπάζογλου» έχουμε έκτοτε δει δεκάδες θεατρικές βιογραφίες, συνήθως μονολόγους, οι οποίες έτυχαν μάλιστα σπουδαίων κατά κανόνα ερμηνειών από ταλαντούχους ηθοποιούς. Πρόχειρα ανακαλώ: Σωτηρία Μπέλλου, Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, Ρόζα Εσκενάζυ, Μάρκος Βαμβακάρης, Μαρινέλλα, Φλέρυ Νταντωνάκη, πρόσφατα Μανώλης Χιώτης, Στράτος Διονυσίου κ.ά. Τότε;

Ισως αυτό που ήταν μοναδικό να είναι μια λούπα νοσταλγικής εμμονής που γοητεύει το ευρύ κοινό, αλλά –όπως και οι ατελείωτες τηλεοπτικές «ηθογραφίες»- έχει πια τον χαρακτήρα σπιτικής, comfort «συνταγής». Στο σινεμά τον τομέα του ελληνικού «biopic» μετά από τον «Ελευθέριο Βενιζέλο» του Παντελή Βούλγαρη ανέλαβε επί χρόνια (με «υποειδίκευση» στις ιστορικές προσωπικότητες της τέχνης και της πολιτικής) ο Γιάννης Σμαραγδής και ίσως από εκεί να προέρχεται η δυσανεξία μου ειδικά για τις επικές κινηματογραφικές βιογραφίες, οι οποίες παρουσιάζουν τα βιογραφούμενα πρόσωπα αγιογραφούμενα ή βάζουν κάτω απ’ το χαλί όλα τα χοντρά «σκουπιδάκια» ή τέλος πάντων κόβουν και ράβουν τις προσωπικότητες στα μέτρα του σελιλόιντ και όχι της «ανθρωπίλας», ευελπιστώντας, τουλάχιστον από πλευράς παραγωγής σε μία μεγάλη εμπορική επιτυχία.

Γι’ αυτό απέφυγα μέχρι στιγμής να δω το «Υπάρχω» κι ας αγαπώ τον Τσεμπερόπουλο κι ας μη με απογοήτευσε η «Ευτυχία» του Φραντζή, παρότι κι εκεί τα πάθη αυτής της ανεπανάληπτης στιχουργού παρουσιάζονταν με ψυχολογική κατανόηση την οποία η κοινωνία δεν συνηθίζει να δείχνει παρά μόνον όταν υπάρχει πια ασφαλής ιστορική απόσταση. Ασφαλής ιστορική απόσταση από τον Μίκη δεν υπάρχει. Πέθανε πριν από 4 χρόνια αφού υπήρξε ένας τεράστιος συνθέτης και μία προσωπικότητα που συνδιαλεγόταν διαρκώς με την Ιστορία αλλά ήταν και συντριπτικά αντιφατική. Αν η Νάθενα είναι αποφασισμένη να υπαινιχθεί όλα όσα θυμόμαστε, ούτε ψύλλος στον κόρφο της. Αν, πάλι, όχι, τι νόημα έχει;