Σε φροντίζω

Οι θεραπευόμενοί μου, κατά βάθος, ήταν βουβοί κι αμίλητοι – κι ας μου μιλούσαν… Σαν να είχαν αναδιπλωθεί εντός τους, ενώ την ίδια στιγμή απουσίαζε ακόμα κι ο διάλογος με τον εαυτό τους. Το φαγητό είχε γίνει ο ενδιάμεσος μεταξύ αυτών των ιδίων και του εσωτερικού τους κόσμου, με όλα τα συναισθήματα.

Διέκρινα μια «απόσταση» μέσα τους – μια απόσταση που κρατούσαν από τα ίδια τους τα συναισθήματα και την οποία ερχόταν να καλύψει η τροφή. Ακουμπούσαν στο φαγητό κι ένιωθαν «μέσω» αυτού.

Ως εκ τούτου, η κατάποση ήταν απαραίτητη, μια επιτακτική ανάγκη, με το φαγητό να παίζει τον ρόλο του συνδετικού κρίκου. Αντί να έχουν επαφή με τα συναισθήματά τους, είχαν επαφή με το φαγητό. Να ήταν ετούτο άραγε το κενό για το οποίο τόσο συχνά μιλούσαν στις συναντήσεις μας; Μήπως η εξομολογητική δήλωση «τρώω γιατί νιώθω κενό» προσπαθούσε να περιγράψει αυτήν ακριβώς την απόσταση;

Η Fr. Dolto στο βιβλίο της «Η ασυνείδητη εικόνα του σώματος» (μτφρ. Ελισάβετ Κούκη, εκδόσεις Εστία, 1999) αναφέρει:

«Στα μεταβατικά αντικείμενα μεταθέτουν την παρωχημένη σχέση του ενήλικου μαζί τους, όταν, του ενήλικου αυτού, αισθάνονται μερικά αντικείμενα.

Τα μεταβατικά αντικείμενα τους είναι απαραίτητα σε περίπτωση κινδύνου που απειλεί να τα αποκόψει από τον μητρικό τόπο ασφαλείας.

Τότε έχουν ανάγκη το αντικείμενο που ονομάζεται μεταβατικό, ένα μεταξύ άλλων, το οποίο εκπροσωπεί τη σχέση που ανακαλούν στη μνήμη τους, του εαυτού τους όταν ήταν μικρά, με τον ενήλικο που δίνει απόλυτη σιγουριά».

Αναρωτιόμουν κατά πόσο η τροφή μπορεί να αποτελούσε και αυτή ένα μεταβατικό αντικείμενο, έναν τόπο όπου οι άνθρωποι οδηγούνταν προκειμένου να αισθανθούν ασφαλείς και ήσυχοι.

Συνομιλούσαν άραγε με τον εαυτό τους μέσω του φαγητού; Μήπως είχε γίνει η λαλιά και ο λόγος τους; Ενας δρόμος προς την ασφάλεια;

Εκείνη την εποχή διάβαζα Winnicott (ήδη είχα γεννήσει, οπότε ενδιαφερόμουν και για το μωρό μου). Στο βιβλίο του «Συζητήσεις με τους γονείς» (μτφρ. Γιώργος Καλομοίρης, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, 1995), στο κεφάλαιο «Αντικείμενα που τα μωρά πιπιλάνε» αναφέρει: «Το παιδί είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει αντικείμενα που συμβολίζουν, όπως θα λέγαμε, τη μητέρα ή κάποια ιδιότητά της και είναι ικανό να απολαμβάνει πράξεις που δεν είναι τίποτε άλλο από παιχνίδι και είναι λιγότερο ή περισσότερο αποστασιοποιημένες από τις ενστικτώδεις πράξεις, δηλαδή τη λήψη της τροφής».

Πιστεύω πως εκείνη τη μέρα άρχισα να βρίσκω απάντηση στο μόνιμο ερώτημά μου: «Τι είδους “μαγικός δεσμός” είναι αυτός που με συνδέει τόσο πολύ με τους θεραπευόμενούς μου; Τι είναι αυτό που παίρνουν από εμένα;» – ερώτημα που έμενε αναπάντητο όταν αναλογιζόμουν τον σύνδεσμο που αναπτυσσόταν μεταξύ μας. «Τι ήταν αυτό που προσλάμβαναν το οποίο τους βοηθούσε τόσο ώστε να τολμούν να προχωρούν στο άγνωστο που πρότεινα; Μήπως το ότι τους καλούσα να αντέχουν να ανατρέπουν τους φόβους για τις βουλιμίες τους;».

Πιστεύω πως αυτό που παρείχα στους πελάτες μου ήταν «ένα άλλο είδος τροφής»: τους παρείχα φροντίδα. Ενδιαφερόμουν πολύ γι’ αυτούς –ίσως πιο πολύ από τους ίδιους– και συνέχιζα να σκέφτομαι και να παρατηρώ αδιάκοπα τη συμπεριφορά και τις επαναλαμβανόμενες αντιδράσεις τους, οι οποίες συχνά ήταν κοινές και πανομοιότυπες εκφράσεις που περιείχαν ίδια αιτήματα. Ολοι συνήθιζαν να αντιμετωπίζουν τον εαυτό τους με παρόμοιο τρόπο: αυστηρά, απαιτητικά, ελεγκτικά.*

*Από το βιβλίο μου, «Εγώ και η ανάγκη μου για τροφή – μετά τις στερητικές δίαιτες», εκδόσεις OPERA, 2014.

Κυδωνιά
Cydonia oblonga

Η κυδωνιά είναι οπωροφόρο δέντρο της οικογένειας των Ροδοειδών και αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα φυτά του ανατολικού και μεσογειακού χώρου. Η καταγωγή της είναι από την περιοχή του Καυκάσου ή του Ιράν.

Το όνομά της προέρχεται από την περιοχή των αρχαίων Κυδωνιών, όπου ενδημούσε μια εξαιρετική ποικιλία.

Ο Διοσκουρίδης μάλιστα πρότεινε για καθημερινή χρήση τις εξής συνταγές: φέτες κυδωνιού έμεναν για έναν μήνα και μούσκευαν μέσα σε μούστο ή φέτες κυδωνιού κλείνονταν για έναν ολόκληρο χρόνο μέσα σε ένα βαρέλι γεμάτο με μέλι.

Γενικά η ανάμιξη χυμού από κυδώνι με μέλι έχει θεραπευτικές και τονωτικές ιδιότητες: ανοίγει την όρεξη, διευκολύνει την ηπατική και νεφρική λειτουργία και αναζωογονεί τον οργανισμό.

Απομακρύνει την κούραση και την ατονία και βοηθά στην ανάρρωση. Ηρεμεί το στομάχι και όλο το πεπτικό σύστημα.

Λειτουργεί ως εξαιρετικό τονωτικό με πολλές βιταμίνες, κυρίως του συμπλέγματος B και D.*

● Πληροφορίες από την ιστοσελίδα «Η τροφή μας το φάρμακό μας».