Οσοι βρεθήκαμε εκείνο το μαγικό δειλινό στον ερειπιώνα της Δήλου, ζήσαμε την ύψιστη αισθητική εμπειρία της ζωής μας. Ο σκηνοθέτης Νίκος Διαμαντής, με φαντασία, έμπνευση και δημιουργικό πνεύμα, «έστησε» ένα θεατρικό ορατόριο με τον τίτλο «Εξαγωγή» και εμείς, ως θεατές, «κατασκευάζουμε» τις δικές μας προσωπικές ανεμόσκαλες, για να φθάσουμε στο Απόλυτο.
Ας εξετάσουμε, όμως, σε τρία επίπεδα (σε τρεις σφαίρες) τι ακριβώς έκανε ο Νίκος Διαμαντής και πώς εμείς οι θεατές τον ακολουθήσαμε. Στο πρώτο αφηγηματικό επίπεδο, ο σκηνοθέτης επεξεργάσθηκε μια κειμενική «συνήχηση», όπως χαρακτηριστικά γράφει ο ίδιος στο συνοδευτικό έντυπο της παράστασης. Δύο θεμελιώδη κείμενα: το ένα από την τραγωδία του Ιουδαίου Εζεκιήλ και το άλλο με τα αποσπάσματα από τη Βίβλο, με θέμα την έξοδο του Μωυσή, αφηγούνται την ιστορική πορεία του ανθρώπου προς το φως της ελευθερίας και του αυτοπροσδιορισμού του. Η αφηγηματική δομή συμπληρώνεται με κείμενα του Χρήστου Χρυσόπουλου.
Η σκηνική δραματουργία αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα: σ’ ένα αναλυτικό και σ’ ένα συνθετικό. Αυτά όμως τα επίπεδα συγκροτούν ένα ενιαίο σύνολο, στο οποίο, θεατρική πράξη, μουσική σύνθεση και εικαστική παρέμβαση συνυπάρχουν και θα έλεγα ότι μεταξύ τους διαμεσολαβούνται.
Η αναλυτική δραματουργία του Διαμαντή διαμεσολαβείται με την εικαστική παρέμβαση του Θανάση Μακρή, ο οποίος έχει τοποθετήσει στον ερειπιώνα της Δήλου πίνακες που απεικονίζουν τις πληγές του Φαραώ. Το θεατρικό αναλόγιο του Καταλειφού και οι πίνακες συγκροτούν μια ιδιαίτερη αισθητική ενότητα εντός του συνολικού αισθητικού αποτελέσματος.
Οταν, όμως, εξετάσει κανείς από τη σκοπιά της αισθητικής εμπειρίας το θεατρικό ορατόριο του Νίκου Διαμαντή στο επίπεδο της ερμηνευτικής σύνθεσης, τότε θα διαπιστώσει ότι ο άνθρωπος, είτε ως άτομο είτε ως μέλος ενός κοινωνικού συνόλου, επιδιώκει την έξοδο από όλους τους ετεροπροσδιορισμούς που ορίζουν τη ζωή του. Ο άνθρωπος βρίσκεται διαρκώς στο καθεστώς της «εξαγωγής», της συνάντησής του με το Απόλυτο.
Ο Νίκος Διαμαντής μ’ αυτό το θεατρικό ορατόριό του στον ερειπιώνα της Δήλου φθάνει στο απόγειο της σκηνοθετικής δημιουργίας του και εμείς ή τέλος πάντων όσοι συμμετέχουμε στην αισθητική εμπειρία αγγίζουμε το Απόλυτο. Για όλους μας ισχύει αυτό που έγραψε ο Friedrich Hölderlin: «Πώς έφτασα κοντά στους ουρανίους να κοιτάξω».
*Καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας και Θεωρίας της Τέχνης στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας