Ο άδικος θάνατος της 22χρονης Αμινί έγινε η «σπίθα» για μια άνευ προηγουμένου έκρηξη του γυναικείου κινήματος σε μια χώρα με ασφυκτική νομοθεσία, ελέγχους και μεγάλη καταστολή.
Οι διαδηλώσεις που ξέσπασαν με αφορμή τον θάνατο της νεαρής κοπέλας λίγες ημέρες μετά τη σύλληψή της, πραγματοποιούνται, πλέον, σε πανεθνικό επίπεδο, παρά την σκληρή αντίδραση του καθεστώτος και τους φόβους για αιματοκύλισμα.
Στην πρώτη γραμμή γυναίκες που αψηφούν την καταστολή και τον συντηρητισμό και δε διστάζουν να βροντοφωνάξουν για τα δικαιώματά τους, ενώ αρκετές βγάζουν και καίνε της μαντίλες ή κόβουν τα μαλλιά τους δημοσίως.
Η οργή δεν συγκρατείται
Το θλιβερό αυτό περιστατικό, όμως, ήταν αρκετό για να ξεσπάσουν οι πιο δυναμικές και μαζικές κινητοποιήσεις των τελευταίων ετών στη χώρα, με επίκεντρο τις βορειοδυτικές περιοχές, όπου πέθανε η Αμινί και κατοικεί κουρδικός πληθυσμός, αλλά έχουν εξαπλωθεί και στην πρωτεύουσα και σε τουλάχιστον άλλες 50 πόλεις.
Φωτογραφίες και βίντεο έχουν καταγράψει αυτές τις ημέρες τις διαμαρτυρίες, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις οι διαδηλωτές αντεπιτίθενται με την αστυνομία να υποχωρεί.
Στα βορειοανατολικά διαδηλωτές φώναζαν: «Θα πεθάνουμε, θα πεθάνουμε αλλά θα πάρουμε πίσω το Ιράν», κοντά σε ένα αστυνομικό τμήμα το οποίο πυρπολήθηκε, σύμφωνα με βίντεο που αναρτήθηκε στο Twitter. Ακόμη ένα αστυνομικό τμήμα πυρπολήθηκε στην Τεχεράνη. Οι διαδηλωτές εξέφρασαν επίσης την οργή τους εναντίον του ανώτατου πνευματικού ηγέτη του Ιράν, του αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.
Στο βόρειο Ιράν πλήθος ανθρώπων που κρατούσαν ξύλα και πέτρες επιτέθηκαν εναντίον δύο μελών των δυνάμεων ασφαλείας που επέβαιναν σε μοτοσικλέτα, υπό τις επευφημίες του πλήθους. Σύμφωνα με τις αρχές, από τις ταραχές έχουν χάσει τη ζωή τους εννέα άνθρωποι, ανάμεσά τους και τρία μέλη των σωμάτων ασφαλείας, ωστόσο η φύση της ιρανικής κυβέρνησης και ο ασφυκτικός έλεγχος στα ΜΜΕ δεν επιτρέπουν τη διασταύρωση των αριθμών. Η κουρδική οργάνωση προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Hengaw ανέφερε ότι τρεις διαδηλωτές σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις ασφαλείας χθες, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των νεκρών 31.
Καθώς οι κινητοποιήσεις δεν φαίνεται να μειώνονται σε ένταση, οι αρχές περιόρισαν την πρόσβαση στο διαδίκτυο, όπως κατήγγειλε η Hengaw, κάτοικοι και ο ιστότοπος NetBlocks, γεγονός που εγείρει φόβους για επικείμενο αιματοκύλισμα.
Προς το παρόν, σήμερα, στην Τεχεράνη πραγματοποιήθηκε μεγάλης έκτασης στρατιωτική παρέλαση ως επίδειξη ισχύος, με αφορμή την επέτειο του πολέμου ανάμεσα στο Ιράν και το Ιράκ. Οι Αρχές της πόλης έχουν προσπαθήσει να τρομοκρατήσουν τους πολίτες στέλνοντας μηνύματα σε κινητά και ζητώντας τους να μείνουν στα σπίτια τους μέχρι να «αντιμετωπιστούν οι ταραξίες».
Εκδηλώσεις συμπαράστασης και διαδηλώσεις έχουν πραγματοποιηθεί ήδη και σε άλλες μουσουλμανικές χώρες όπως η Τουρκία και ο Λίβανος, αλλά και στην Ευρώπη.
Ο άδικος θάνατος που τα ξεκίνησε όλα
Όλα ξεκίνησαν μετά τον θάνατο της 22χρονης Μαχσά Αμινί, η οποία συνελήφθη στην Τεχεράνη επειδή φορούσε ανάρμοστα ρούχα. Η άτυχη κοπέλα έπεσε σε κώμα μετά τη σύλληψή της και πέθανε τρεις ημέρες αργότερα.
Ακτιβιστές καταγγέλλουν ότι η Αμινί είχε τραυματιστεί στο κεφάλι όσο βρισκόταν υπό κράτηση, κατηγορίες που, όπως αναμενόταν η ιρανική αστυνομία απορρίπτει και απαντά ότι θα… ερευνήσει. Ο πατέρας, επίσης, έχει δηλώσει πως δεν υπήρχε πρόβλημα με την αμφίεσή της, ενώ καταγγέλλει ότι στο σώμα της υπήρχαν μελανιές.
Στο Ιράν οι γυναίκες είναι υποχρεωμένες να καλύπτουν τα μαλλιά τους όταν βρίσκονται σε δημόσιους χώρους. Επίσης η αστυνομία ηθών απαγορεύει στις γυναίκες να φορούν κοντά παλτό, πάνω από το γόνατο, στενά παντελόνια και τζιν με σκισίματα καθώς και ρούχα με έντονα χρώματα, μεταξύ άλλων.
Ντοκουμέντα καταστολής, αγώνα και αλλαγής
«Ήμουν εκεί όταν έπεσαν τα δακρυγόνα. Ένιωσα το στήθος και τον λαιμό μου να καίγονται. Άξιζε και με το παραπάνω. Είδα την εκπληκτική σκηνή όταν άλλα κορίτσια κουνούσαν τις μαντίλες τους στον αέρα και φώναζαν: Γυναίκα, ζωή και ελευθερία» λέει η Πούρι για τα όσα συμβαίνουν στο Ιράν τις τελευταίες ημέρες.
«Σε αντίθεση με άλλες διαμαρτυρίες, σήμερα οι άνθρωποι φωνάζουν συνθήματα και βάζουν σε κίνδυνο της ζωής τους για ένα σημαντικό κοινωνικό ζήτημα που είναι το τέλος της υποχρεωτικής μαντίλας και της καταπίεσης των γυναικών» σημειώνει αναλυτής αναδεικνύοντας τις διαφορές με προηγούμενες εκφράσεις διαμαρτυρίας στη χώρα, προσθέτοντας ότι στις τωρινές κινητοποιήσεις συναντώνται άνθρωποι από όλες τις τάξεις, με διαφορετικό τρόπο σκέψης, αλλά με κοινό σκοπό.
Άλλοι αναλυτές, πάντως, εκτιμούν ότι οι στόχοι του κινήματος δεν είναι ξεκάθαροι, καθώς άλλοι επιθυμούν κατάργηση των συγκεκριμένων νόμων, άλλοι θέλουν να σταματήσει η αστυνομική ασυδοσία, ενώ άλλοι αποζητούν ανατροπή του καθεστώτος.
«Ακόμη και οι πιο θρησκευόμενοι και εκείνοι που είναι πιστοί στην ισλαμική δημοκρατία έχουν συγκινηθεί από την βία της αστυνομίας κατά της Μαχσά Αμινί και εκφράζουν μιας μορφής συμπάθειας προς τους διαδηλωτές» σημειώνει.
Η 43χρονη Φάρα διαφωνεί με την υποχρεωτική μαντίλα, σημειώνοντας ότι η συμπεριφορά του καθεστώτος της Τεχεράνης «προσβάλλει ολόκληρο το Ισλάμ», επισημαίνοντας ότι ακόμη και όσες φορούν μαντίλα μπορεί να αντιμετωπιστούν ως υποστηρικτές του κράτους.
Αλλά και ανάμεσα στους συντηρητικούς επικρατεί διχασμός για το θέμα του θανάτου τους Αμινί, με ορισμένους να βλέπουν κυβερνητική πρόκληση ώστε να προχωρήσει σε καταστολή και να στείλει μηνύματα, ενώ άλλοι θεωρούν ότι η κατάσταση πάει να ξεφύγει εκτός ελέγχου και θα πρέπει να ελεγχθεί.
Υπάρχουν, όμως και διασημότητες που αρχίζουν να παίρνουν θέση για το περιστατικό. Για παράδειγμα ο Αλί Καράμι, θρυλική φιγούρα του ιρανικού ποδοσφαίρου αποκάλεσε «μπάσταρδους» τους αστυνομικούς που χτυπούσαν μια γυναίκα στον δρόμο.
Διεθνείς αντιδράσεις
Η Ουάσινγκτον ανακοίνωσε σήμερα την επιβολή οικονομικών κυρώσεων σε βάρος της ιρανικής αστυνομίας ηθών καθώς και σε πολλούς αξιωματούχους των υπηρεσιών ασφαλείας, με αφορμή «τη βία εναντίον διαδηλωτών» αλλά και τον θάνατο της Αμινί. Οι κυρώσεις αυτές «αποδεικνύουν τη σαφή δέσμευση της κυβέρνησης Μπάιντεν-Χάρις να υπερασπιστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα των γυναικών στο Ιράν και σε όλον τον κόσμο», ανέφερε η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν στην ανακοίνωσή της.
Από την πλευρά της, η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμποκ κατήγγειλε «τη βάναυση επίθεση εναντίον των θαρραλέων γυναικών» που διαδηλώνουν τις τελευταίες ημέρες στο Ιράν. Την χαρακτήρισε μάλιστα «προσβολή στην ανθρωπότητα» και πρόσθεσε ότι το Βερολίνο σκοπεύει να θέσει το ζήτημα των δικαιωμάτων των γυναικών στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας