Αποκλιμάκωση... μετ’ εμποδίων

Σε κρίσιμη φάση, τουλάχιστον στο διπλωματικό παρασκήνιο, δείχνει να εισέρχεται ο μαραθώνιος διαβουλεύσεων –φαινομενικά τύπου… σπασμένου τηλεφώνου– μεταξύ του «τριγώνου» ΗΠΑ-Ε.Ε.-Ρωσίας για την αποκλιμάκωση της κρίσης, που έχει επίκεντρο το ουκρανικό, αλλά στην ουσία της αφορά την αρχιτεκτονική ασφαλείας στην ίδια την Ευρώπη.

Βήματα «προόδου στην οικοδόμηση της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή» διαπίστωσε ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν (η χώρα του οποίου ασκεί το τρέχον εξάμηνο την προεδρία της Ε.Ε.), μετά τις συναντήσεις που είχε προχθές με τον Ρώσο ομόλογό του Πούτιν, στη Μόσχα, και χθες με τον Ουκρανό ομόλογό του Ζελένσκι, στο Κίεβο.

Δις μέσα στη χθεσινή ημέρα, μάλιστα, επανέλαβε ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν τον διαβεβαίωσε «ότι δεν θα κλιμακώσει την κατάσταση. Νομίζω αυτό έχει σημασία».

Διά του εκπροσώπου του, το Κρεμλίνο έσπευσε να πάρει αποστάσεις. «Στην παρούσα κατάσταση, η Μόσχα και το Παρίσι δεν μπορούν να κάνουν συμφωνία», τόνισε ο Ντμίτρι Πεσκόφ – αν και ο Ρώσος πρόεδρος δήλωσε ότι παραμένει ανοιχτός σε διαπραγματεύσεις. «Η Γαλλία είναι μέλος της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ. Η Γαλλία δεν ηγείται του ΝΑΤΟ», υπογράμμισε με νόημα ο Πεσκόφ, δείχνοντας για πολλοστή φορά προς την κατεύθυνση της Ουάσινγκτον για τη συνολική διευθέτηση της κρίσης.

Τούτων λεχθέντων, ο Γάλλος πρόεδρος εξασφάλισε τη στήριξη στα λόγια της Μόσχας και του Κιέβου –αν και σε κλίμα αμοιβαίας καχυποψίας– ως προς την τήρηση των ειρηνευτικών συμφωνιών του Μινσκ.

Αυτές πάντως αφορούν μόνο τα ταραγμένα ανατολικά ουκρανικά εδάφη και θα τεθούν αύριο εκ νέου στο τραπέζι των τετραμερών συνομιλιών, στο πλαίσιο του «σχήματος της Νορμανδίας» και σε επίπεδο προεδρικών συμβούλων Ρωσίας, Ουκρανίας, Γαλλίας. Το κρίσιμο ραντεβού έχει δοθεί στο Βερολίνο.

Τριμερής

Εκεί εν τω μεταξύ είχαν αργά χθες έτερο γύρο κρίσιμων διαβουλεύσεων οι ηγέτες του λεγόμενου «Τριγώνου της Βαϊμάρης». Ητοι:

● Ο Γερμανός καγκελάριος Σολτς, άρτι αφιχθείς από τον Λευκό Οίκο (όπου στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπάιντεν απέφυγε ακόμη και να προφέρει το όνομα του γερμανο-ρωσικού αγωγού Nord Stream 2), ενώ ετοιμάζει τώρα «βαλίτσες» για τη δική του διπλή επίσκεψη σε Κίεβο και Μόσχα, την ερχόμενη εβδομάδα.

● Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν, κομίζοντας τα μηνύματα που πήρε πρωτίστως από το Κρεμλίνο.

● Ο Πολωνός πρόεδρος Ντούντα, ως ο μοναδικός ηγέτης της Ε.Ε. που μετέβη στο Πεκίνο για την έναρξη των Χειμερινών Αγώνων και είχε συνάντηση με τον Κινέζο πρόεδρο Σι.

«Ο κοινός μας στόχος είναι να αποφύγουμε έναν πόλεμο στην Ευρώπη», είπε ο Σολτς στους δημοσιογράφους λίγο πριν από την έναρξη των τριμερών συνομιλιών, έχοντας στο πλευρό του τους άλλους δύο Ευρωπαίους ηγέτες.

«Θέλουμε να αποκλιμακώσουμε την κατάσταση, πρέπει να διαπραγματευτούμε και να βρούμε μια λύση», πρόσθεσε, σε πλήρη σύμπνοια με τον Γάλλο πρόεδρο, που κάλεσε σε συνομιλίες με τη Μόσχα για την ασφάλεια, προκειμένου να τονίσει το απαραβίαστο των συνόρων της Ευρώπης. Ο Μακρόν επανέλαβε δε τα περί «νέων προτάσεων», χωρίς να διευκρινίσει.

«Μιλάμε με μία φωνή», συμπλήρωσε ο Ντούντα, τονίζοντας και αυτός την ανάγκη αποκλιμάκωσης. «Είμαι πεπεισμένος», τόνισε, «ότι θα μπορέσουμε να το πετύχουμε».

Ζητείται... σύμπνοια

Στο επίκεντρο αυτής της κλειστής συνάντησης ήταν ο συντονισμός μιας κοινής ευρωπαϊκής στάσης απέναντι στην ουκρανική κρίση, κόντρα στο γεγονός ότι η στάση που τηρεί στο θέμα το δίπολο Παρισιού-Βερολίνου απέχει… έτη φωτός από αυτήν της αντιρωσικού μένους Βαρσοβίας.

Δίνοντας πάντως το στίγμα της συνάντησης, αλλά και του γενικότερου διακυβεύματος της κρίσης, ο Εμανουέλ Μακρόν είχε μιλήσει λίγες ώρες νωρίτερα από το Κίεβο περί «συλλογικής παγίδας που έστησε» ο Πούτιν, στέλνοντας στις ΗΠΑ –και μέσω αυτών στο ΝΑΤΟ– τα προσχέδια με τις ρωσικές αξιώσεις περί «εγγυήσεων ασφαλείας».

Παρά τις έγγραφες απαντήσεις των Συμμάχων, με απόρριψη των βασικών αιτημάτων του Κρεμλίνου, ο Πούτιν (που δεν έχει ακόμη στείλει τη δική του έγγραφη ανταπάντηση), εμφανίστηκε στο πλευρό του Μακρόν αμετακίνητος στην αξίωση να μην ενταχθεί η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ.

Εάν γίνει αυτό και το Κίεβο επιχειρήσει να ανακαταλάβει την Κριμαία, «η Ευρώπη μπορεί να συρθεί σε μεγάλη σύρραξη», προειδοποίησε για πολλοστή φορά ο Ρώσος πρόεδρος, παραμονές των μεγάλων στρατιωτικών γυμνασίων που αρχίζει αύριο από κοινού η χώρα του με τη Λευκορωσία, βόρεια των ουκρανικών συνόρων.

«Θέλετε η Γαλλία να πολεμήσει απέναντι στη Ρωσία;» έθεσε ο Πούτιν ρητορικά το ερώτημα προς τους παρόντες στο Κρεμλίνο Γάλλους δημοσιογράφους. «Αυτό θα συμβεί», υπογράμμισε. «Και δεν θα υπάρχουν νικητές»…