Αποτελούν οι 1.388 κάμερες πανάκεια για την οδική ασφάλεια;

Το κυβερνητικό σχέδιο για την εγκατάσταση 1.388 σύγχρονων καμερών επιτήρησης που θα ξεκινήσουν να λειτουργούν στους δρόμους της Αττικής από το καλοκαίρι του 2025 παρουσιάστηκε χθες από τους υπουργούς Προστασίας του Πολίτη, Υποδομών και Μεταφορών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, όπως και τον περιφερειάρχη Αττικής, παρουσία του κυβερνητικού εκπροσώπου.

Τα κυβερνητικά στελέχη κάνουν λόγο για ένα σύγχρονο σύστημα που θα αυξήσει την οδική ασφάλεια, καταγράφοντας παραβάσεις όπως η υπέρβαση του ορίου ταχύτητας, η παραβίαση του «κόκκινου», η χρήση κινητού και η μη χρήση ζώνης κατά την οδήγηση, η παράνομη χρήση της ΛΕΑ κ.ά., με την ενημέρωση για τις παραβάσεις να έρχεται μέσω sms και τις κλήσεις να βρίσκονται σε θυρίδα του gov.gr. Βέβαια, παραμένουν αρκετά αδιευκρίνιστα σημεία για τον ακριβή τρόπο λειτουργίας, το χρονοδιάγραμμα και την ουσιαστική σκοπιμότητα της εγκατάστασης του διευρυμένου δικτύου καμερών. Ειδικά όταν αυτό το υπερσύγχρονο και πολυδιαφημισμένο ακόμα και πριν τεθεί σε λειτουργία δίκτυο έρχεται ως ένα μέσο επιβολής και εφαρμογής ενός θεσμικού πλαισίου του ΚΟΚ που εδώ και χρόνια η κυβέρνηση ευαγγελίζεται την επικαιροποίησή του, χωρίς όμως τελικά να προχωρά.

Ευρύτερη κουλτούρα

Πρώτος τοποθετήθηκε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, που μεταξύ άλλων τόνισε ότι η δράση ψηφιακής διαχείρισης των παραβάσεων, σε συνδυασμό με την ενεργοποίηση καμερών, στοχεύει στην εμπέδωση της αποτρεπτικής επίδρασης των κυρωτικών κανόνων του ΚΟΚ και την οικοδόμηση μιας ευρύτερης κουλτούρας οδικής ασφάλειας. Μάλιστα, αναφέρθηκε και στο ευρωπαϊκό vision zero για μηδενικό αριθμό θυμάτων από τροχαία έως το 2050.

Το οξύμωρο στην εισήγηση του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη που ακολούθησε ήταν τα ιδιαίτερα αυξημένα νούμερα κλήσεων και παραβάσεων που καταλόγισε η Τροχαία Αττικής το 2024 έναντι του 2023. Οπως είπε, «έχουμε μια αύξηση των παραβάσεων και των κυρώσεων πάνω από 70%. Ενδεικτικά φέτος έχουμε μέχρι στιγμής 320.682 παραβάσεις, ενώ πέρυσι το ίδιο διάστημα ήταν 193.000. Είναι μια αύξηση, παραγωγή έργου της Τροχαίας Αττικής».

Εάν πρόκειται για κίνηση εισπρακτικού χαρακτήρα ή για ουσιαστική αύξηση της αστυνόμευσης στο οδικό δίκτυο δεν είναι βέβαιο. Οπως επίσης δεν υπάρχει απάντηση στο ερώτημα εάν η χρήση των καμερών θα έχει τελικά ουσιαστικό αντίκτυπο στην οδική ασφάλεια. Σύμφωνα με τον υπουργό ΠΡΟ.ΠΟ., ο ανθρώπινος παράγοντας δεν μπορεί να καλύψει το σύνολο της παραβατικής οδηγικής συμπεριφοράς κι έτσι ως λύση προκρίνεται αυτή της έξυπνης αστυνόμευσης με τη χρήση νέων τεχνολογικών μέσων, όπως οι κάμερες κυκλοφορίας και άλλες εφαρμογές.

Το «κόκκινο»

Ο Νίκος Χαρδαλιάς από την πλευρά του αναφέρθηκε στην τοποθέτηση των πρώτων 388 καμερών για λογαριασμό της Περιφέρειας Αττικής (σ.σ. έχει υπογραφεί η σύμβαση από την Περιφέρεια), οι οποίες αρχικά θα καταγράφουν την παραβίαση του «κόκκινου». Επισήμανε ακόμη ότι η Περιφέρεια επωμίζεται τη συντήρηση ενός τεράστιου οδικού δικτύου, μήκους 1.733 χλμ.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το ότι η συντήρηση του τεράστιου δικτύου καμερών που θα εγκατασταθούν θα γίνεται από τον ανάδοχο και όχι κρατικούς φορείς. «Οι ανάδοχοι θα αναλάβουν τη συντήρηση και τη λειτουργία. Ο διαγωνισμός αναμένεται να είναι στον αέρα ώς το τέλος Ιανουαρίου 2025. Ο ανάδοχος δεν θα πληρώνεται με τον αριθμό των καμερών που απλά έβαλε, αλλά με τον αριθμό των καμερών οι οποίες δουλεύουν», τόνισε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, περιγράφοντας για άλλη μία φορά ένα δόγμα «κόστους-οφέλους», με επίδικο τη συντήρηση ενός δικτύου καμερών δημόσιας -και όχι μόνο- οδικής ασφάλειας. Να υποθέσουμε ότι, εάν η συντήρηση κάποιας κάμερας σε κρίσιμο αλλά δύσκολο σημείο κριθεί ασύμφορη, αυτή θα έχει την ίδια μοίρα με τις κάμερες που είχαν τοποθετηθεί παλιότερα, ειδικά κατά την περίοδο των Ολυμπιακών του 2004;

Το γενικότερο κυβερνητικό σχέδιο εγείρει αρκετά ερωτήματα, ωστόσο η παρουσίαση ήταν άλλος ένας επικοινωνιακός μονόλογος, με τους συναρμόδιους υπουργούς και τον περιφερειάρχη Αττικής να μη δέχονται καν ερωτήσεις από τους δημοσιογράφους, κυρίως από τηλεοπτικά μέσα, που ήταν παρόντες. Αναφέροντας κάποια ερωτήματα έστω για λόγους δημοσιογραφικής καταγραφής, στεκόμαστε στο πώς θα εξασφαλιστεί η αποτελεσματική συντήρηση αυτού του νέου δικτύου υψηλής τεχνολογίας, με ποιον τρόπο και εάν βοηθά στην επίλυση του κυκλοφοριακού, όπως και πώς θα προστατευθούν τα προσωπικά δεδομένα όλων των οδηγών από τον «μεγάλο αδελφό», παρά τις χθεσινές διαβεβαιώσεις περί του αντίθετου.

Σε ένα γενικότερο πλαίσιο οδικής ασφάλειας τίθεται επίσης το ερώτημα εάν μιλάμε για ένα κατασταλτικό μέσο και όχι για ευρύτερες δράσεις πρόληψης, όπως και τελικά εάν η επιτήρηση μέσω τεχνητής νοημοσύνης θα προκαλέσει περισσότερο κομφούζιο και ενστάσεις των οδηγών που θα αμφισβητούν τις αποφάσεις του ηλεκτρονικού συστήματος. Ολα αυτά θα φανούν στην πράξη από το καλοκαίρι του 2025 και μετά, εάν προχωρήσουν και ολοκληρωθούν στην ώρα τους οι σχετικοί διαγωνισμοί...