Φρένο του... βεζίρη στο τραμ του Ελληνικού

Tη... δόξα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο οποίος, ως υπουργός Δημοσίων Εργων, ξήλωσε το 1953 τις γραμμές του τραμ από την Αθήνα, φαίνεται πως ζήλεψε ο υφυπουργός Υποδομών Νίκος Ταχιάος. Οπως αποκαλύπτεται σε υπηρεσιακό έγγραφο, ο κ. Ταχιάος έχει δώσει «εντολή» να μην κατασκευαστεί το τραμ που εδώ και 10 χρόνια προβλέπεται να εξυπηρετεί τον Μητροπολιτικό Πόλο Ελληνικού με κόστος 15-20 εκατομμυρίων και να μελετηθεί η επέκταση γραμμής μετρό, με πολλαπλάσιο κόστος - άνω των 300 εκατομμυρίων.

Η εξυπηρέτηση της «εμβληματικής επένδυσης» του Ελληνικού από γραμμή τραμ προβλέπεται εδώ και 10 χρόνια καθώς περιλαμβάνεται στο Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας (νόμος 4277/2014) και με ακόμη μεγαλύτερη σαφήνεια στο Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΣΟΑ) του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού-Αγίου Κοσμά Περιφέρειας Αττικής που εγκρίθηκε με προεδρικό διάταγμα τον Μάρτιο του 2018.

Ομως ο κ. Ταχιάος φαίνεται να πιστεύει ότι μπορεί να καταργήσει νόμους και Π.Δ. με μια απλή εντολή. Ισως και να ελπίζει ότι με αυτή του την πρωτοβουλία, που ανεβάζει ακόμη περισσότερο τις αξίες γης στο Ελληνικό αλλά και το ανεκτέλεστο για τους εργολάβους του μετρό, μπορεί να έχει την τύχη του Κωνσταντίνου Καραμανλή που, αφού ξήλωσε το τραμ το 1953, έγινε δύο χρόνια αργότερα πρωθυπουργός.

Στην αποκάλυψη για τις προθέσεις Ταχιάου προχώρησε με ανακοίνωσή του το Σωματείο Ηλεκτροδηγών Τραμ Αττικής (ΣΗΤΑ). Το Σωματείο υπενθυμίζει ότι ο κ. Ταχιάος πριν γίνει υφυπουργός Υποδομών ήταν «επιτυχημένος» πρόεδρος στην «Ελληνικό Μετρό» (πρώην «Αττικό Μετρό»), τον φορέα που αναθέτει όλα τα έργα για τα μέσα σταθερής τροχιάς. Επικαλείται το έγγραφο που παραθέτουμε, με ημερομηνία 12 Ιουλίου 2024, το οποίο απευθύνει η «Ελληνικό Μετρό» στην εταιρεία ΑΒΑΞ η οποία εκτελεί έργα στο Ελληνικό. Εκεί αναφέρεται ότι ο κ. Ταχιάος ήδη από τον Απρίλιο του 2024 έχει δώσει «εντολή για τη μη υλοποίηση και κατασκευή αστικής γραμμής τραμ που θα διασχίζει τον Μητροπολιτικό Πόλο Ελληνικού» αλλά και ότι ζητά να μελετηθεί η κατασκευή γραμμής και σταθμού Μετρό μέσα στο Ελληνικό.

Ο ΣΗΤΑ υπενθυμίζει ότι υπάρχει στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης ψηφισμένο το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας που αναγράφει τις επεκτάσεις της γραμμής τραμ αλλά και το προεδρικό διάταγμα με την έγκριση του ΣΟΑ που αναγράφει ρητά την εμπορική γραμμή τραμ με τις νέες στάσεις και τη σύνδεσή του με το Μετρό στη λεωφόρο Βουλιαγμένης. «Υπάρχει επίσης και απόφαση από το Συμβούλιο της Επικρατείας για μείωση του ποσοστού των θέσεων στάθμευσης στον χώρο του Ελληνικού, λόγω της ύπαρξης των στάσεων του Μετρό και του τραμ στην περιοχή, που θα εξυπηρετούν τον κόσμο», προσθέτουν οι εργαζόμενοι, τονίζοντας ότι το τραμ θα μπορούσε να συνδέσει την περιοχή με τον Πειραιά και με το πάρκο στο Ιδρυμα Σ. Νιάρχος. «Δεν θα επιτρέψουμε την απαξίωση της γραμμής τραμ που προσπαθούν με τέτοια εμμονή να πετύχουν. Θα προστατεύσουμε με κάθε τρόπο την εργασία μας και την εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού και θα αντισταθούμε στα κοστοβόρα-φαραωνικά έργα που ο κύριος υφυπουργός (μόνο;) προωθεί», καταλήγει η ανακοίνωση.

Πάντως, η αναφορά της «εντολής Ταχιάου» στο υπηρεσιακό έγγραφο δεν προκάλεσε τεράστια έκπληξη στους γνωρίζοντες όσα γίνονται στον χώρο των δημόσιων έργων. Η επένδυση στο Ελληνικό έχει επικεντρωθεί στο real estate και αυτό σημαίνει πως μια κίνηση, όπως η σύνδεση με το Μετρό, ανεβάζει ακόμη περισσότερο τις αξίες γης και ευνοεί τη Lamda Development που κρατά στα χέρια της αυτό το φιλέτο γης και το πουλάει ακριβά.

Ενα πρόσθετο θέμα είναι ότι με βάση τον νομοθετημένο σχεδιασμό, το κόστος της νέας γραμμής τραμ, περίπου 15-20 εκατομμύρια ευρώ, θα το αναλάμβανε η Lamda που έχει ήδη εγκατεστημένο εργολάβο την εταιρεία ΑΒΑΞ με ένα συνολικό πακέτο 300 εκατομμυρίων για διάφορα έργα. Εάν όμως αποφασιστεί να γίνει μια υπόγεια γραμμή Μετρό κάτω από το πρώην αεροδρόμιο, με στόχο να επεκταθεί στη συνέχεια προς Γλυφάδα, το κόστος θα μεταβιβαστεί στον Ελληνα φορολογούμενο. Μια τέτοια γραμμή με έναν ή δύο σταθμούς (ώστε ο ένας να αφορά το καζίνο) και μήκος 1,5-2 χιλιόμετρα εκτιμάται ότι μπορεί να ξεπεράσει σε κόστος τα 300 εκατομμύρια ευρώ εάν ληφθεί υπόψη ότι η επέκταση της γραμμής προς Ιλιον (4 χιλιόμετρα-3 σταθμοί) υπεγράφη πρόσφατα με κόστος 682 εκατομμυρίων ευρώ!

Υπενθυμίζεται ότι πολύ κοντά στον χώρο της επένδυσης, πάνω στη λεωφόρο Βουλιαγμένης, λειτουργούν ήδη δύο σταθμοί Μετρό (Αργυρούπολη-Ελληνικό) οι οποίοι μπορούν άνετα να εξυπηρετούν όλες τις εγκαταστάσεις (εμπορικά κέντρα, κτίρια γραφείων κ.λπ.) που κατασκευάζονται εκεί. Φαίνεται όμως ότι ο κτηματομεσιτικός πόλος του Ελληνικού και όσοι ελέγχουν εκεί την κατάσταση δεν επιθυμούν την υλοποίηση όσων έχουν θεσμοθετηθεί, ίσως να τα βρίσκουν και πολύ μίζερα για το μέλλον που ονειρεύονται:

• Με βάση τον σχεδιασμό, η νέα γραμμή τραμ θα ξεκινούσε κάθετα από την παραλιακή λεωφόρο Ποσειδώνος στον Αγιο Κοσμά, θα κατευθυνόταν ανατολικά προς τη Βουλιαγμένης μέσα από τον τεράστιο πεζόδρομο που θα διασχίζει τον χώρο πρασίνου, μετά θα έστριβε βόρεια για να πλησιάσει την Αλίμου και να καταλήξει στο νέο αμαξοστάσιο του τραμ.

• Στο ΣΟΑ αναφέρεται ότι «η διασύνδεση με τον άξονα της λεωφόρου Βουλιαγμένης γίνεται μέσω κοινόχρηστων χώρων που περιλαμβάνουν πεζόδρομο, ποδηλατόδρομο, τη νέα χάραξη της γραμμής τραμ καθώς και ανοιχτούς χώρους και χώρους πρασίνου, μέσω των οποίων εξασφαλίζονται η σύνδεση και η απρόσκοπτη κίνηση από και προς το Μητροπολιτικό Πάρκο». Προβλέπει ακόμη «συμπληρωματικό εσωτερικό δίκτυο λεωφορειακών γραμμών», «ώστε να εξυπηρετούν επαρκώς τον σταθμό Μετρό Ελληνικού μέσω των κόμβων της λεωφόρου Βουλιαγμένης με την είσοδο του πρώην Ανατολικού Αεροσταθμού και με τη λεωφόρο Ιασωνίδου». Δεν διευκρινίζεται εάν τα λεωφορεία θα κινούνται στους ίδιους δρόμους με τις λιμουζίνες των προνομιούχων της επένδυσης…

• Σημειώνεται, πάντως, ότι μια γραμμή Μετρό εκτός από το πολλαπλάσιο κόστος απαιτεί και πολύ περισσότερο χρόνο για να υλοποιηθεί, ακόμη και αν η ΑΒΑΞ είναι εκείνη που κατασκευάζει τη νέα γραμμή 4 Αλσος Βεΐκου-Γουδή. Πώς θα εξυπηρετούνται στο μεσοδιάστημα οι δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που αναμένεται να φτάνουν στο Ελληνικό για να επισκέπτονται τα εμπορικά κέντρα, το καζίνο και το πάρκο;

Το παραπάνω εμπόδιο δεν είναι το μοναδικό για την υλοποίηση του έως τώρα κρυφού σχεδιασμού της κυβέρνησης. Το τραμ δεν μπορεί να αποπεμφθεί από τον χώρο του Ελληνικού καθώς εκεί βρίσκεται εγκατεστημένο το αμαξοστάσιό του και τώρα κατασκευάζεται νέο, μεγαλύτερο αμαξοστάσιο από τη ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ. Από την άλλη πλευρά, οι προθέσεις της κυβέρνησης και ειδικά του κ. Ταχιάου δεν μπορεί να πει κάποιος ότι ήταν εντελώς κρυμμένες. Τον περασμένο Ιούλιο, η κυβέρνηση οργάνωσε φιέστα στον χώρο του αμαξοστασίου για να γιορταστούν τα 20 χρόνια λειτουργίας του τραμ. Εκεί, όλοι οι ομιλούντες πολιτικοί υποσχέθηκαν για το τραμ «λαμπρό μέλλον» και επεκτάσεις, παρά το γεγονός ότι στην πράξη έχουν όλες μπλοκαριστεί. Ομως, ο Νίκος Ταχιάος είπε ωμά να ξεχάσουμε το τραμ ως ανταγωνιστικό μέσο στα Ι.Χ. αυτοκίνητα και τόνισε ότι ως μέσο είναι «συμπληρωματικό του Μετρό». Προς το παρόν, πάντως, τα έργα Μετρό απορροφούν εκατοντάδες εκατομμύρια (2 δισ. για τη γραμμή 4 και την επέκταση προς Ιλιον), ενώ το τραμ παραμένει ο φτωχός συγγενής. Που πρέπει να φύγει από τα σαλόνια των πλουσίων...