Ιδιες αιτίες για την παραλίγο μετωπική

Τρία χιλιόμετρα μακριά από τον κεντρικό σταθμό των Αθηνών κινδύνεψαν χθες το πρωί να συγκρουστούν μετωπικά δύο τρένα του προαστιακού σιδηροδρόμου, γεμάτα επιβάτες. Μια λάθος εντολή του σταθμάρχη του ΟΣΕ στο Σιδηροδρομικό Κέντρο Αχαρνών (ΣΚΑ) έστειλε δύο τρένα σε αντίθετες πορείες και η τραγωδία αποφεύχθηκε μάλλον τυχαία, επειδή άλλοι εμπλεκόμενοι άκουσαν στον ασύρματο τις συνομιλίες και κατάλαβαν πως κάτι δεν πάει καλά.

Η παραλίγο νέα τραγωδία δεν ξύπνησε μόνο μνήμες από το έγκλημα των Τεμπών, αφού τα σύγχρονα συστήματα ελέγχου της κυκλοφορίας συνεχίζουν να μη λειτουργούν δίπλα στην Αθήνα. Ταυτόχρονα έξυσε και πληγές που είχε πρόσφατα ανοίξει η επιθετική ρητορική από την πλευρά του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Χρήστου Σταϊκούρα εις βάρος του Σωματείου των Μηχανοδηγών (ΠΕΠΕ) και ειδικά του προέδρου του, Δημήτρη Κουτσιαύτη. Το περιστατικό, που αποκαλύφθηκε πρώτα από το site της «Εφ.Συν.» (efsyn.gr), επιβεβαίωσε αργότερα με ανακοίνωσή του ο ΟΣΕ που είναι και ο αρμόδιος για τη διαχείριση της κυκλοφορίας. Οπως ανέφερε ο ΟΣΕ:

● «Περί τις 09:13 η αμαξοστοιχία 1210, με προορισμό το Αεροδρόμιο, έλαβε σήμα αναχώρησης από τον σταθμό Αθηνών. Ενόσω η αμαξοστοιχία 1210 είχε αρχίσει να κινείται προς τον σταθμό Αγίων Αναργύρων (ο πρώτος μετά την Αθήνα), έλαβε εντολή από το ΣΚΑ να ξεκινήσει με κατεύθυνση προς ΣΣ Αθηνών η αμαξοστοιχία 1307 προερχόμενη από το Κιάτο». Σημειωτέον ότι σε αυτό το τμήμα του δικτύου η δρομολογιακή ταχύτητα είναι 60 χιλιόμετρα ανά ώρα, άρα δύο τρένα κινούμενα αντίθετα καλύπτουν απόσταση 1.000 μέτρων σε 30 δευτερόλεπτα.

● Σύμφωνα με τον ΟΣΕ, «ο Σταθμάρχης των Αθηνών και ο μηχανοδηγός της 1210, ακούγοντας την εντολή αναχώρησης που έδωσε το ΣΚΑ στην αμαξοστοιχία 1307, επικοινώνησε ο πρώτος μέσω GSM-R με το ΣΚΑ, όπου και δόθηκε άμεσα εντολή ακύρωσης της εντολής κίνησης της αμαξοστοιχίας 1307 προς ΣΣ Αθηνών, ενώ ταυτόχρονα και ο μηχανοδηγός της 1210 (σ.σ. ο πρόεδρος των μηχανοδηγών Δ. Κουτσιαύτης) επικοινώνησε μέσω VHF με τον μηχανοδηγό της 1307 και τον ενημέρωσε ότι ήδη κινείται προς ΣΣ Αγίων Αναργύρων». Με άλλα λόγια, ο ΟΣΕ παραδέχεται ότι συνέβη ένα τόσο σοβαρό σφάλμα την ώρα που το συγκεκριμένο τμήμα δικτύου εποπτεύεται από δύο σταθμάρχες, στο ΣΚΑ και στην Αθήνα.

● Ο ΟΣΕ παραλείπει εντέχνως να αναφέρει την απόσταση στην οποία βρέθηκαν οι δύο αμαξοστοιχίες πριν σταματήσουν. Επίσης, λέει ότι η 1307 σταμάτησε 500 μέτρα «προτού» μπει σε μονή γραμμή, σε μια εμφανή προσπάθεια να υποδηλώσει ότι δεν υπήρχε κίνδυνος μετωπικής σύγκρουσης. Πάντως, ο ίδιος ΟΣΕ στην επίσημη Δήλωση Δικτύου που έχει αναρτημένη στο site του δηλώνει ευθέως ότι στο τμήμα Αθήνα έως τους Αγίους Αναργύρους λειτουργεί «μονή γραμμή» και με «τηλεφωνικό αποκλεισμό», δηλαδή χωρίς τα συστήματα τηλεδιοίκησης-σηματοδότησης και φυσικά χωρίς το αυτόματο σύστημα φρεναρίσματος ETCS των συρμών. Υπενθυμίζεται ότι τα ίδια αυτά συστήματα δεν λειτουργούσαν και στα Τέμπη στις 28 Φεβρουαρίου 2023.

Οι ομοιότητες του χθεσινού περιστατικού με εκείνο των Τεμπών θα μπορούσαν να μη σταματούν στις ελλείψεις των συστημάτων. Ομως, τα χειρότερα αποτράπηκαν επειδή λειτούργησε καλύτερα ο ασύρματος VHF και επέτρεψε στον μηχανοδηγό της 1210 να ακούσει τη λάθος εντολή από το ΣΚΑ. Δυστυχώς, στα Τέμπη, ο μηχανοδηγός της επιβατικής αμαξοστοιχίας δεν μπόρεσε να ακούσει τη λάθος εντολή του σταθμάρχη της Λάρισας προς το εμπορικό που κατέβαινε από Θεσσαλονίκη και να αντιληφθεί τη θανάσιμη πορεία που είχε ξεκινήσει.

Πάντως, ο ΟΣΕ στην ανακοίνωση δηλώνει ότι ο σταθμάρχης του ΣΚΑ τέθηκε σε αργία και παραπέμφθηκε στο Πειθαρχικό, υπόσχεται διερεύνηση του περιστατικού αλλά και «περαιτέρω ενίσχυση της εκπαίδευσης του προσωπικού».

Το σωματείο

Επί του περιστατικού τοποθετήθηκε με ανακοίνωσή της και η Πανελλήνια Ενωση Προσωπικού Ελξης (ΠΕΠΕ), δίνοντας και μια κάπως διαφορετική εκδοχή από τον ΟΣΕ: «Η σύγκρουση αποσοβήθηκε καθώς ο μηχανοδηγός της αμαξοστοιχίας 1210 αντιλήφθηκε το λάθος στις εντολές που δόθηκαν στα δύο τρένα όταν ο μηχανοδηγός της 1307 προχώρησε σε εκφώνηση της διέλευσής του από τον σταθμό των Αγίων Αναργύρων», αναφέρει και συνεχίζει: «Στο σημείο αυτό θα πρέπει να ενημερώσουμε ότι ο μηχανοδηγός της 1210, που αντιλήφθηκε το λάθος και απέτρεψε τη σύγκρουση, είναι ο Πρόεδρος του Σωματείου μας, ο οποίος πριν λίγους μήνες δέχθηκε προσωπική επίθεση από το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών».

Η επίθεση είχε εκδηλωθεί τον περασμένο Ιούνιο έπειτα από σειρά ανακοινώσεων στις οποίες η ΠΕΠΕ κατήγγελλε σοβαρές ελλείψεις στο σιδηροδρομικό δίκτυο. Τότε, ο υπουργός Χ. Σταϊκούρας, αντί να απαντήσει επί της ουσίας, σημείωνε ότι δεν μπορεί κάποιος να υπογράφει ανακοινώσεις για την ασφάλεια των επιβατών όταν ως μηχανοδηγός έχει παραβιάσει σηματοδότη, αναφερόμενος σε περιστατικό πριν από τα Χριστούγεννα του 2023 επίσης στο ΣΚΑ Αχαρνών. Ο υπουργός ζητούσε τότε από τη Hellenic Train να «πράξει τα δέοντα» με τον πρόεδρο των μηχανοδηγών, ενώ χθες η ΠΕΠΕ ζήτησε από το υπουργείο να τοποθετηθεί στην παραλίγο σύγκρουση.

«Κανείς στην κυβέρνηση δεν πήρε το παραμικρό μάθημα και τα πάντα επαφίονται ακόμα στον επαγγελματισμό των εργαζομένων», αναφέρει σε ανακοίνωσή της με αφορμή το συμβάν η Νέα Αριστερά, καταλήγοντας: «Μετά και από αυτό το περιστατικό μπορεί ο καθένας πια να συμπεράνει πως η πολιτική της κυβέρνησης για τους σιδηροδρόμους παραμένει η ίδια, πριν και μετά τα Τέμπη: πάμε κι όπου βγει...».

● Ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών Αντώνης Ελευθεριάνος παρήγγειλε χτες προκαταρκτική εξέταση για να διερευνηθεί το αδίκημα των επικίνδυνων παρεμβάσεων στη συγκοινωνία μέσων σταθερής τροχιάς. Η ΓΑΔΑ, υπό την εποπτεία της εισαγγελέως Πρωτοδικών Αγγελικής Τριανταφύλλου, θα ζητήσει πορίσματα του ΟΣΕ, τα ηχητικά ντοκουμέντα και θα πάρει καταθέσεις.