Την ανάγκη βελτίωσης της ποιότητας εξαερισμού σε όλους τους κλειστούς χώρους με τη χρήση όλων των πρόσφορων μέσων, ειδικά μετά την επανέναρξη της λειτουργίας του λιανικού εμπορίου και άλλων δραστηριοτήτων μέσα στη χειμερινή περίοδο, αναδεικνύει η Ελληνική Εταιρεία Ερευνας Αερολυμάτων. Για το διεπιστημονικό κείμενο που υπογράφουν 6 διακεκριμένα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας και υποστηρίζουν το Δ.Σ. και τα μέλη της ΕΕΕΑ και για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν από την πολιτεία για την αύξηση του επιπέδου προστασίας από τη μεταδοτικότητα του νέου κορονοϊού μίλησε στην «Εφ.Συν.» ο Κωνσταντίνος Ελευθεριάδης, πρόεδρος της εταιρείας και διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Πυρηνικών και Ραδιολογικών Επιστημών και Τεχνολογίας, Ενέργειας και Ασφάλειας, στο ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος.
Αντίδοτο στην πανδημία ο σωστός εξαερισμός των κτιρίων
Οπως αναφέρει η ΕΕΕΑ, τα σταγονίδια που εκπέμπονται από το φτάρνισμα, τον βήχα και την ομιλία ενός ατόμου παραμένουν ως αερολύματα, αόρατα στο γυμνό μάτι, να αιωρούνται στον αέρα για πολλές ώρες ειδικά εντός κλειστών χώρων. Ετσι, ταξιδεύουν ελεύθερα μεταφέροντας ιικό φορτίο δεκάδες μέτρα από το σημείο εκπομπής τους. Στο ανοιχτό περιβάλλον η διαδικασία μίξης και αραίωσης αποτρέπει τη μόλυνση ατόμων που δεν είχαν έρθει σε άμεση επαφή με τον ασθενή. Ομως, σε κλειστούς χώρους, το αερόλυμα που φέρει τον ιό SARS-CoV-2 με το σημαντικό ιικό φορτίο παραμένει αιωρούμενο επί μακρόν και η απλή εισπνοή αερολυμάτων αποτελεί σημαντικό μηχανισμό μετάδοσης, ο οποίος μέχρι πρόσφατα δεν ήταν προφανής.
Τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα κινούνται σίγουρα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν θεωρούνται 100% αποτελεσματικά. Για παράδειγμα, ενώ η μάσκα είναι εξαιρετικά αποτελεσματική για τη σημαντική μείωση εκπομπών από φορείς του ιού και παραμένει αναγκαία η καθολική χρήση της, μια διαρροή μόλις 2% στην εφαρμογή μάσκας και προσώπου μειώνει την αποτελεσματικότητα κατακράτησης σωματιδίων σε επίπεδα χαμηλότερα του 50%. Για τον λόγο αυτό η ΕΕΕΑ συνιστά να προστεθούν όσο το δυνατόν περισσότερα επίπεδα προστασίας που μειώνουν την έκθεση του πληθυσμού σε συγκεντρώσεις ιικού φορτίου, που αποτελεί και τη βάση του «μοντέλου του ελβετικού τυριού» ενάντια στις επιδημίες. Ποια είναι, λοιπόν, τα ενδεδειγμένα μέτρα;
Η διεπιστημονική προσέγγιση πέραν του αντικειμένου των λοιμωξιολόγων εστιάζει στο να προστεθούν όσο το δυνατόν περισσότερα επίπεδα προστασίας που μειώνουν την έκθεση του πληθυσμού σε συγκεντρώσεις ιικού φορτίου, κάτι που αποτελεί και τη βάση του «μοντέλου του ελβετικού τυριού». Σ’ όλα αυτά μάς εισάγει ο συνομιλητής μας, διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Πυρηνικών και Ραδιολογικών Επιστημών και Τεχνολογίας, Ενέργειας και Ασφάλειας του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»
● Η γνώση που έχει η επιστημονική κοινότητα έναν χρόνο μετά την εμφάνιση του κορονοϊού SARS-Cov-2 επιτρέπει τη λήψη πληρέστερων μέτρων ανάσχεσης της μεταδοτικότητάς του; Ποια είναι αυτά;
Το έργο μας είναι δύσκολο καθώς δεν υπάρχει δυνατότητα να ελεγχθούν εύκολα σενάρια μεταδοτικότητας, ενώ η πρότερη εμπειρία με τον ιό SARS-Cov-1, για παράδειγμα, έδειχνε ότι δεν μεταδιδόταν με εναέρια μεταφορά. Από την πλευρά της επιστήμης του αερολύματος, η εμπειρία από την προϋπάρχουσα βασική γνώση και τη συλλογή νέων στοιχείων δείχνει ότι στην παρούσα πανδημία η συγκέντρωση αερολύματος στον αέρα που παράγεται από άτομα-φορείς του ιού είναι ο κύριος μηχανισμός μετάδοσης.
Η ανάσχεση απαιτεί συνδυασμό των γνωστών μέτρων (τήρηση φυσικών αποστάσεων, πλύσιμο και συχνή απολύμανση των χεριών, αποφυγή συνωστισμού και συγχρωτισμού πολιτών, χρήση μάσκας προσώπου), αλλά, όπως αναφέρεται και στις προτάσεις που ανακοινώθηκαν από την ΕΕΕΑ, είναι ανάγκη να προσθέσουμε όσο το δυνατόν περισσότερα επίπεδα προστασίας που μειώνουν την έκθεση του πληθυσμού, ειδικά σε εσωτερικούς χώρους όπου η παρουσία δυνητικών φορέων αυξάνει τη συγκέντρωση του ιικού φορτίου.
Η αύξηση του εξαερισμού όπου αυτό είναι δυνατόν (ανοιχτά παράθυρα, πόρτες κ.λπ.) μπορεί να προκαλέσει δραστική μείωση του ιικού φορτίου σε εσωτερικούς χώρους όπου υπάρχουν ένας ή περισσότεροι φορείς. Ο μηχανικός εξαερισμός (με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη χρήση νωπού αέρα), σε συνδυασμό με την απομάκρυνση του σωματιδιακού φορτίου από πιστοποιημένα φίλτρα είτε σε κεντρικές εγκαταστάσεις μεγάλων κτιρίων (πολυκαταστήματα, μέσα μαζικής μεταφοράς, νοσοκομεία, σχολικά και πανεπιστημιακά κτίρια, χώροι παραγωγής κ.ά.) είτε με τη χρήση φορητών καθαριστών αέρα (portable air purifiers) σε μικρότερους χώρους, είναι πολύ σημαντικός.
● Τις προτάσεις σας συνέταξε ένα ευρύ φάσμα επιστημόνων, πέρα από τους λοιμωξιολόγους που έχουν κυριαρχήσει στον δημόσιο διάλογο το τελευταίο διάστημα. Χρειάζεται διεπιστημονική προσέγγιση για την αντιμετώπιση του κορονοϊού;
Υπάρχει μερική συνάφεια του προβλήματος που αντιμετωπίζουμε με ευρύ φάσμα επιστημών. Οι προτάσεις μας απορρέουν από το πεδίο της επιστήμης και τεχνολογίας του αερολύματος, το οποίο στη δεδομένη συγκυρία είναι ένα στενό αλλά, όπως αποδεικνύεται, κρίσιμο κομμάτι του παζλ της κατανόησης της μετάδοσης και αντιμετώπισης του κορονοϊού SARS-Cov-2. Είμαστε στο πλευρό της κοινότητας των λοιμωξιολόγων και της πολιτείας σε ό,τι απαιτείται για την εξειδίκευση των μέτρων και τη συνδρομή μας στο πεδίο αυτό.
● Μετά την επανεκκίνηση του λιανεμπορίου, σειρά θα πάρουν τα σχολεία της δευτεροβάθμιας, η εστίαση ακόμα και σε κλειστούς χώρους και χώροι ψυχαγωγίας όπως κινηματογράφοι, θέατρα κ.ά. Θεωρείτε ότι η χρήση φορητών καθαριστών αέρα θα συντελέσει σημαντικά στη μείωση του ιικού φορτίου και της μεταδοτικότητας και με ποια άλλα μέτρα πρέπει να συνδυαστεί;
Βρισκόμαστε εν μέσω της χειμερινής περιόδου και έχουμε απολέσει το πλεονέκτημα του φυσικού αερισμού και της ευχέρειας για μειωμένη συσσώρευση ιικού φορτίου που μας προσφέρουν οι ανοιχτοί χώροι, εκεί όπου συγκεντρώνεται ο πληθυσμός για τις καθημερινές ασχολίες. Αυτή είναι και η αιτία που υπήρξε έκρηξη των κρουσμάτων στο τέλος Οκτωβρίου ειδικά στη Β. Ελλάδα από τη μετάδοση στην κοινότητα ενός αριθμού φορέων του ιού που μέχρι τότε διατηρούνταν σε χαμηλά επίπεδα. Ολοι οι μεγάλοι χώροι εμπορικής εκμετάλλευσης και οι χώροι παραγωγής συνήθως διαθέτουν κεντρικές μονάδες αερισμού και κλιματισμού οι οποίες λογικά βρίσκονται σε λειτουργία.
Εχουν ήδη γίνει συστάσεις από τον ΕΟΔΥ να βελτιωθεί ο αερισμός σε τέτοια κτίρια και εμείς θα θέλαμε να τονίσουμε την εξαιρετική σημασία αυτών των συστάσεων οι οποίες θα πρέπει να εφαρμοστούν στο μάξιμουμ. Δηλαδή μεγιστοποίηση της κυκλοφορίας αέρα στο εσωτερικό των κτιρίων, μεγιστοποίηση του ποσοστού νωπού (εξωτερικού) αέρα στο κύκλωμα και διήθηση (φιλτράρισμα) του αέρα που τίθεται σε ανακυκλοφορία.
Σε μικρότερους χώρους, απουσία κεντρικών μονάδων αερισμού-κλιματισμού, η χρήση φορητών καθαριστών αέρα (portable air purifiers) θα συντελέσει σημαντικά στη μείωση του ιικού φορτίου εάν -όπως προκύπτει από υπολογισμούς- τηρούνται και περιορισμοί με κάποιο μέγιστο αριθμό ατόμων για δεδομένο χώρο.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας