Στο πόδι μια ολόκληρη πόλη για τον Λόφο Κοπανά

Μια πόλη σηκώνεται στο πόδι για να παραμείνει δημόσιος ένας χώρος-όαση πολιτισμού, αθλητισμού και αναψυχής, με σημασία για ολόκληρο το Λεκανοπέδιο. Ο λόγος για τον Λόφο Κοπανά, έναν χώρο 104 στρεμμάτων που ανήκει στην Β’ Ζώνη Υμηττού, με δύο ιστορικά θέατρα, το «Μελίνα Μερκούρη» και το «Άννα Συνοδινού», αθλητικές εγκαταστάσεις, το αναψυκτήριο «Άστρα», καθώς και άλλους ανοιχτούς χώρους που ανέκαθεν αποτελούσαν πόλο έλξης για τους κατοίκους, όχι μόνο των κοντινών γειτονιών, αλλά ευρύτερα της Αττικής.

Σήμερα το πρωί (9.30) εκδικάζεται στον Άρειο Πάγο η αίτηση αναίρεσης που έχουν καταθέσει οι Δήμοι Βύρωνα και Δάφνης-Υμηττού κατά της απόφασης του Εφετείου Αθηνών που παραχωρεί τον Λόφο Κοπανά σε 17 ιδιώτες, φερόμενους ως ιδιοκτήτες της έκτασης, αναγνωρίζοντάς τους τίτλους που χρονολογούνται επί εποχής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η υπόθεση έχει βάθος δεκαετιών και οι τελευταίες δικαστικές εξελίξεις ήταν για την τοπική κοινωνία εντελώς απρόσμενες.

Η έκταση λογιζόταν πάντα ως δημόσια. Έπειτα από μεγάλες κινητοποιήσεις, που ξεκίνησαν το 1979, επί δημαρχιακών αρχών Δημήτρη Νικολαΐδη (Βύρωνας) και Αντρέα Λεντάκη (Υμηττός), κατοχυρώθηκε η χρήση της εγκαταλειμμένης -τότε- έκτασης των λατομείων «Εργάνη» υπέρ των δήμων και των δημοτών. Το 1981, επί θητείας Μελίνας Μερκούρη στο υπουργείο Πολιτισμού, τα νταμάρια πέρασαν στον Δήμο Βύρωνα (αργότερα αναγνωρίστηκε ότι ένα μέρος ανήκει στον Δήμο Υμηττού) και το 1986 το Θέατρο Βράχων φιλοξένησε τις πρώτες μεγάλες παραστάσεις, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του προγράμματος «Αθήνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης». Τα δύο θέατρα γρήγορα εξελίχθηκαν σε σημείο αναφοράς για τον πολιτισμό. Με τους αγώνες των τοπικών κοινωνιών, οι χώροι των παλιών λατομείων σε διάστημα λίγων χρόνων «μετατράπηκαν από εστία μόλυνσης σε πηγή ζωής και δημιουργίας για την περιοχή», όπως τονίζεται σε σχετικό ψήφισμα του δημοτικού συμβουλίου Βύρωνα.

Η διεκδίκηση της έκτασης από ιδιώτες ξεκινά το 2003, οπότε κατατέθηκαν οι πρώτες αγωγές από την πλευρά τους. Η πρώτη δικαστική απόφαση βγαίνει το 2016 και το Πρωτοδικείο Αθηνών παραχωρεί την έκταση των 104 στρεμμάτων στο Ελληνικό Δημόσιο, με χρήση στους Δήμους Βύρωνα και Δάφνης-Υμηττού. Οι ιδιώτες εφεσιβάλλουν το 2017 και το Εφετείο τούς δικαιώνει με απόφαση που εξέδωσε το 2020, αιφνιδιάζοντας την τοπική κοινωνία.

Αμέσως μόλις έγινε γνωστή η απόφαση, οι δύο δήμοι κατέθεσαν στον Άρειο Πάγο αίτηση αναίρεσης της απόφασης του Εφετείου. Εν όψει της σημερινής εκδίκασης της υπόθεσης, ο Δήμος Βύρωνα ετοιμάζει συγκέντρωση έξω από τον Άρειο Πάγο, ενώ ορισμένες από τις υπηρεσίες του (το Δημαρχείο, η δημοτική συγκοινωνία, τα Τμήματα Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού) θα είναι κλειστές. Τέσσερα λεωφορεία της δημοτικής συγκοινωνίας Βύρωνα είναι έτοιμα να ξεκινήσουν το πρωί (8.30) από το Δημαρχείο προς τον Άρειο Πάγο, μεταφέροντας εργαζόμενους και πολίτες στο δικαστήριο, προς υποστήριξη του αγώνα για τη διατήρηση του Λόφου Κοπανά στο Δημόσιο. Εκτός από τη δημοτική αρχή Βύρωνα, κάλεσμα για συμμετοχή στη συγκέντρωση έχει απευθύνει και το Σωματείο Εργαζομένων Δήμου Βύρωνα.

«Πιστεύουμε ότι η ελληνική Δικαιοσύνη θα κάνει το καθήκον της, ώστε να παραμείνει στο Δημόσιο και στην κοινωνία ο εμβληματικός αυτός χώρος. Σε κάθε περίπτωση, μαζί με το Ελληνικό Δημόσιο, οι δύο δήμοι θα αξιοποιήσουμε κάθε νόμιμο μέσο, ώστε να πετύχουμε τον σκοπό αυτό προς όφελος των δημοτών μας, αλλά και όλων των κατοίκων του Λεκανοπεδίου», τονίζει στην «Εφ.Συν.» ο δήμαρχος Βύρωνα, Γρηγόρης Κατωπόδης.

Οι δύο δημοτικές αρχές έχουν ενημερώσει τους βουλευτές όλων των κομμάτων για την υπόθεση και τους κινδύνους που εγκυμονεί για την τοπική κοινωνία, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό -στις αθλητικές εγκαταστάσεις της «Εργάνης» στεγάζονται πέντε αθλητικά σωματεία, ανάμεσά τους και οι ιστορικές ομάδες του Αθηναϊκού και της Δόξας Βύρωνα- και το περιβάλλον, ενώ ερωτήσεις για το θέμα έχουν καταθέσει στη Βουλή ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ. Στο πλευρό των δύο δήμων και του Ελληνικού Δημοσίου, «προκειμένου ο χώρος να συνεχίσει να είναι ένας υπερτοπικός πνεύμονας πρασίνου, αθλητικό και πολιτιστικό πάρκο, υπόδειγμα ελεύθερου χώρου αναγκαίου για την ποιότητα ζωής των κατοίκων της περιοχής», έχει ταχθεί με ομόφωνη απόφασή του το περιφερειακό συμβούλιο Αττικής.

Προκειμένου να κλείσει οριστικά το θέμα του Λόφου Κοπανά, αίτημα της τοπικής κοινωνίας είναι η κατάθεση νομοθετικής ρύθμισης, με την οποία το Δημόσιο θα παραχωρεί στους δήμους τις εκτάσεις.