12 μήνες φυλακή γιατί έδωσε νερό σε πρόσφυγες!

Στην πρωτοφανή, εκτός ορίων του κράτους δικαίου, ποινικοποίηση της πιο απλής πράξης αλληλεγγύης και ανθρωπιάς προχώρησαν οι αρχές της Λέσβου, διώκοντας και καταδικάζοντας Καναδό υπήκοο σε 12 μήνες φυλάκιση με αναστολή επειδή τον βρήκαν να προσφέρει νερό σε πρόσφυγες που βρίσκονταν σε δασική έκταση και περίμεναν τις αρχές προκειμένου να ζητήσουν άσυλο.

Σύμφωνα με την πρωτοφανή απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Μυτιλήνης, η πράξη συνιστά το αδίκημα της «διευκόλυνσης παραμονής αλλοδαπών που στερούνται εγγράφων» και το οποίο συνίσταται στην απλή παρουσία του ανθρώπου αυτού στο μέρος όπου βρίσκονταν οι πρόσφυγες και στο γεγονός ότι τους έδωσε ένα μπουκαλάκι νερό. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα στελέχη του Λιμενικού εξέφρασαν στο δικαστήριο την απορία τους για το γεγονός ότι ο Καναδός εντόπισε τους πρόσφυγες πριν από αυτούς. Γεννιέται εύλογα το ερώτημα: Αν η απλή παρουσία του κατηγορούμενου και ο εντοπισμός των νεοαφιχθέντων τιμωρούνται ποινικά ως διευκόλυνση παραμονής, τότε τι σκόπευε το Λιμενικό να κάνει τους ανθρώπους αυτούς; Δεν θα διευκόλυνε την παραμονή τους προκειμένου να ζητήσουν άσυλο; Δεν θα τους έδινε ούτε νερό; Και σε τι εμπόδισε η παρουσία του κατηγορουμένου το Λιμενικό να ακολουθήσει την προβλεπόμενη διαδικασία;

Εξάλλου, στην περίπτωση που δεν ζητούσαν άσυλο οι νεοαφιχθέντες, το Λιμενικό είχε κάθε περιθώριο να ακολουθήσει τη νόμιμη διαδικασία σύλληψης και απέλασης, χωρίς να επηρεαστεί στο παραμικρό από την παρουσία τρίτου. Μήπως η παρουσία του κατηγορούμενου απέτρεψε άλλη μια παράνομη επιχείρηση επαναπροώθησης και αυτός είναι ο λόγος της δίωξης και της εξωφρενικής καταδίκης του;

Εξαντλώντας, αν όχι υπερβαίνοντας, κάθε όριο αυστηρότητας, το δικαστήριο καταδίκασε τον κατηγορούμενο σε άλλους δύο μήνες φυλάκιση με αναστολή για «απείθεια», επειδή αρνήθηκε να δώσει το κινητό του στους Λιμενικούς, ενώ οι αρχές κατάσχεσαν κινηματογραφικό εξοπλισμό αξίας πολλών χιλιάδων ευρώ από την κατοικία όπου διέμενε, καθώς είναι ερασιτέχνης κινηματογραφιστής.

Το... έγκλημά του

Ο 45χρονος Καναδός προσήχθη το απόγευμα της Τρίτης 17 Νοεμβρίου από Λιμενικούς της Μήθυμνας Λέσβου και από την Ασφάλεια του Κεντρικού Λιμεναρχείου Μυτιλήνης που επιχειρούσαν στο βουνό πάνω από την παραλία Παλιός στον Μανταμάδο. Οι αρχές βρέθηκαν στο σημείο, καθώς από τα ξημερώματα της ίδιας μέρας είχαν πληροφορηθεί από την οργάνωση Agean Boat Report και την Υπατη Αρμοστεία ότι κάποιοι πρόσφυγες είχαν αποβιβαστεί στην ακτή τα μεσάνυχτα της Δευτέρας προς Τρίτη και είχαν διανυκτερεύσει στο βουνό, εκτεθειμένοι στις καιρικές συνθήκες και φοβούμενοι για την ασφάλειά τους.

Οπως έγραψε η «Εφ.Συν.» («Ερωτήματα για την περίεργη κράτηση νεοεισερχόμενων προσφύγων στη Μυτιλήνη», 18.11.2020), προκαλεί ερωτήματα η παρουσία των λιμενικών αρχών στην περιοχή αργά το απόγευμα, δεδομένου ότι γνώριζαν από τα ξημερώματα την άφιξη των προσφύγων και είχαν στη διάθεσή τους το γεωγραφικό τους στίγμα. Σύμφωνα με ανακοίνωση του Λιμενικού, οι πρόσφυγες εντοπίστηκαν και συνελήφθησαν το απόγευμα, ενώ παράλληλα εντοπίστηκε αλλοδαπός που δεν έφερε ταξιδιωτικά έγγραφα, αν και ο ίδιος ισχυρίζεται ότι τους έδειξε το διεθνές δίπλωμα οδήγησης και βεβαίως διαθέτει διαβατήριο.

Οσα ακολούθησαν δίνουν τη ζωηρή εντύπωση του ευτελισμού των αρχών του κράτους δικαίου. Ο 45χρονος Καναδός προσήχθη, υποβλήθηκε σε προανάκριση και συνελήφθη με τη διαδικασία του αυτόφωρου για παραβίαση του άρθρου 87 παρ. 6 του Ποινικού Κώδικα, που τιμωρεί όποιον διευκολύνει την παράνομη διαμονή αλλοδαπών ή δυσχεραίνει τις έρευνες των αστυνομικών αρχών για τον εντοπισμό, σύλληψη και απέλασή τους.

Πρόκειται για διάταξη που έχει χαρακτηριστεί «αντισυνταγματική» και πάντως αντίκειται στην κοινή λογική, καθώς τιμωρεί ποινικά τη διευκόλυνση της παραμονής ανθρώπων χωρίς χαρτιά, τη στιγμή που η ίδια η παραμονή τους δεν συνιστά ποινικό αδίκημα, αλλά διοικητικό παράπτωμα. Αλλά και η εφαρμογή της διάταξης στο συγκεκριμένο περιστατικό προκαλεί τη λογική και το αίσθημα δικαίου, καθώς ούτε η παρουσία του κατηγορούμενου ούτε η προσφορά νερού μπορεί να δικαιολογήσει διευκόλυνση παραμονής ή παρεμπόδιση των νόμιμων ενεργειών των Λιμενικών.

Φαίνεται ότι το Λιμεναρχείο Μυτιλήνης και το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Μυτιλήνης έσπευσαν να επιβεβαιώσουν με τον χειρότερο τρόπο τις παρατηρήσεις της έκθεσης-κόλαφος της Επιτροπής Κατά των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης λίγα εικοσιτετράωρα μετά τη δημοσιοποίησή της. Μεταξύ άλλων, η Επιτροπή εξέφραζε σοβαρές επιφυλάξεις για τους χειρισμούς της Δικαιοσύνης σε υποθέσεις παράνομης εισόδου: δίκες-παρωδία, μεροληπτικές και εκφοβιστικές πρακτικές κατά των κατηγορούμενων. Ενώ απηύθυνε σύσταση-ράπισμα στις ελληνικές αρχές να «διασφαλίσουν ότι όλοι οι Εισαγγελείς και τα Δικαστήρια Πλημμελειοδικών γνωρίζουν πλήρως τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας».

Κι άλλη προσαγωγή

Λίγα λεπτά νωρίτερα, από την περιοχή είχαν προσαχθεί και τέσσερις Γερμανοί δημοσιογράφοι που είχαν σπεύσει στην παραλία προκειμένου να εξασφαλίσουν πλάνα από την άφιξη των προσφύγων. Οδηγήθηκαν αμέσως στο Λιμεναρχείο Μυτιλήνης με τη δικαιολογία της εξακρίβωσης στοιχείων, παρότι διέθεταν όλα τα απαραίτητα έγγραφα. Εκεί κρατήθηκαν μέχρι αργά το βράδυ, όταν έγινε γνωστό ότι οι πρόσφυγες θα οδηγηθούν στη δομή καραντίνας στα Μεγάλα Θέρμα.

Την ίδια ώρα, το Λιμενικό εξακολουθεί να σιωπά και η Δικαιοσύνη να αδρανεί για το βίντεο που αποκάλυψε η «Εφ.Συν.» σχετικά με διαφαινόμενη παράνομη επιχείρηση σύλληψης και επαναπροώθησης προσφύγων στις 10 Νοεμβρίου στη Λέσβο (βλ. «Εφ.Συν.», 16/11/2020). Παρόλο που το Λιμενικό αρνήθηκε ότι γνωρίζει το παραμικρό για την παρουσία προσφύγων εκείνη τη μέρα στην περιοχή, παρουσία που ήταν γνωστή στην Agean Boat Report και στην Υπατη Αρμοστεία, το βίντεο, τραβηγμένο από πρόσφυγα που κρυβόταν, απεικονίζει δύο άντρες με στολή Λιμενικών και ένα όχημα με ασημί ταινία στα παράθυρα να επιχειρούν στο σημείο και να επικοινωνούν μέσω ασυρμάτου με τρίτους σχετικά με την τύχη ομάδας προσφύγων που είχαν εντοπίσει.