Kαταδίκη Γερμανίας και Ελλάδας στο ΕΔΔΑ για την επιστροφή πρόσφυγα

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου έκρινε πως η άμεση απέλαση 31χρονου σήμερα Σύρου συνιστά παραβίαση των διαδικαστικών εγγυήσεων της απαγόρευσης της εξευτελιστικής και απάνθρωπης μεταχείρισης, καθώς μάλιστα κρατήθηκε σε πράγματι εξευτελιστικές συνθήκες στη χώρα μας

Η επιστροφή ενός πρόσφυγα από τη Γερμανία στην Ελλάδα το 2018, στο πλαίσιο της ελληνογερμανικής συμφωνίας για τον περιορισμό της δευτερογενούς ροής προσφύγων, συνιστά παραβίαση των δικαιωμάτων του καθώς εξαιτίας της υποβλήθηκε σε εξευτελιστικές συνθήκες κράτησης, σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Ο Η.Τ., σήμερα 31 ετών, από τη Συρία, έφτασε στην Ελλάδα τον Ιούνιο του 2018 και ζήτησε άσυλο, αλλά έφυγε αμέσως από τη χώρα και προσπάθησε να εισέλθει στη Γερμανία από την Αυστρία στις αρχές Σεπτεμβρίου του 2018 με κλεμμένη ταυτότητα. Ζήτησε εκ νέου άσυλο στη Γερμανία, αλλά οι γερμανικές αρχές δεν κατέγραψαν το αίτημά του, καθώς είχε ξαναζητήσει άσυλο στην Ελλάδα. Αντιθέτως, τον συνέλαβαν και τον επέστρεψαν αυθημερόν στην Ελλάδα με την ταχεία διαδικασία που προέβλεπε η αμφιλεγόμενη ελληνογερμανική συμφωνία.

Στην Ελλάδα συνελήφθη και τέθηκε σε διοικητική κράτηση με σκοπό την απέλαση. Κρατήθηκε για περισσότερο από δύο μήνες στα κρατητήρια του Α.Τ. Λέρου, κατά τη διάρκεια των οποίων υπέβαλε ξανά αίτημα ασύλου και διαγνώστηκε από ψυχίατρο ότι πάσχει από μετατραυματικό στρες. Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Ρόδου απέρριψε την προσφυγή του κατά της κράτησης, παρ’ όλο που ο πρόσφυγας επικαλούνταν τις τελείως ακατάλληλες συνθήκες του κρατητηρίου, που προβλέπεται μόνο για ολιγόωρη κράτηση.

Στα τέλη Νοεμβρίου αφέθηκε ελεύθερος καθώς αποφασίστηκε ότι θα εξεταζόταν το αίτημά του για άσυλο με την κανονική διαδικασία και όχι με την ταχύρρυθμη διαδικασία συνόρων. Ο Η.Τ. αναγνωρίστηκε πρόσφυγας στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 2020. Στο μεταξύ είχε προσφύγει στη γερμανική Δικαιοσύνη κατά της απόφασης του γερμανικού κράτους να επιστραφεί στην Ελλάδα το 2018. Η προσφυγή του έγινε δεκτή και του επέτρεψε να ξαναζητήσει άσυλο στη Γερμανία.

Μάλιστα, οι γερμανικές αρχές αποφάσισαν να μην απορρίψουν το αίτημά του, καθώς έκριναν ότι η αναγνώρισή του ως πρόσφυγα στην Ελλάδα τον εκθέτει σε κίνδυνο απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης, λόγω της έλλειψης πολιτικών ένταξης και αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης για τους πρόσφυγες στην Ελλάδα. Ο πρόσφυγας πήρε καθεστώς επικουρικής προστασίας στη Γερμανία, όπου είχε πάει στο μεταξύ για να ζήσει, και στη συνέχεια διέκοψε τη γερμανική διαδικασία ασύλου.

Το Δικαστήριο του Στρασβούργου επιδίκασε στον Η.Τ., που προσέφυγε μέσω των δικηγόρων του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, Ελένης Κουτσουράκη, Αλέξανδρου Κωνσταντίνου και Βασίλη Παπαδόπουλου, αποζημίωση ηθικής βλάβης 6.500 ευρώ στην Ελλάδα και 8.000 ευρώ στη Γερμανία, κρίνοντας ότι η ελληνογερμανική συμφωνία δεν παρείχε επαρκείς εγγυήσεις για την προστασία των δικαιωμάτων των προσφύγων.

Το ΕΔΔΑ αποφάσισε ότι η άμεση απέλαση του πρόσφυγα στην Ελλάδα από τη Γερμανία χωρίς εκτίμηση κινδύνου συνιστά παραβίαση των διαδικαστικών εγγυήσεων της απαγόρευσης της εξευτελιστικής και απάνθρωπης μεταχείρισης, καθώς μάλιστα κρατήθηκε σε πράγματι εξευτελιστικές συνθήκες στην Ελλάδα.