Αστυνομικά κυκλώματα προσφύγων-σκλάβων

Συγκλονιστικές αποκαλύψεις για τη συγκρότηση και τη λειτουργία κυκλώματος δουλεμπορίας προσφύγων-σκλάβων στο εσωτερικό της ΕΛ.ΑΣ. στον Εβρο έφερε στο φως η πολύμηνη δημοσιογραφική έρευνα πέντε ευρωπαϊκών μέσων ενημέρωσης, από τα εγκυρότερα (Spiegel, Guardian, Le Monde, Lighthouse Reports, ΑRD), αποκαλύπτοντας αδιανόητες για δημοκρατικό κράτος δικαίου πρακτικές, που έχουν μετατρέψει τον Εβρο σε ζώνη κρατικής ανομίας και βαρβαρότητας.

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, η αστυνομία του Εβρου, συνεργαζόμενη στενά με δίκτυα διακίνησης, στρατολογεί πρόσφυγες από την Κωνσταντινούπολη, τους οποίους φέρνει στην Ελλάδα, τους κρατά σε συνθήκες σκλαβιάς και τους αναθέτει την πιο βρόμικη δουλειά των επιχειρήσεων επαναπροώθησης. Το αντάλλαγμα είναι να μην επαναπροωθηθούν οι ίδιοι, αλλά να βγάλουν άδεια προσωρινής διαμονής ώστε να συνεχίσουν το ταξίδι τους στην Ευρώπη.

Αναφορές για συνεργασία της ΕΛ.ΑΣ. με πρόσφυγες σε επιχειρήσεις επαναπροώθησης έχουν υπάρξει ξανά τα τελευταία χρόνια σε σποραδικές εκθέσεις οργανώσεων, με πιο αναλυτική αυτήν της Human Rights Watch πέρσι. Για πρώτη φορά όμως αποκαλύπτονται και τεκμηριώνονται οι ανατριχιαστικές λεπτομέρειες.

Στη συνταρακτική του μαρτυρία, ο Σύρος πρόσφυγας Μπασέλ Μ., που έζησε τρεις μήνες σαν σκλάβος-συνεργάτης της ΕΛ.ΑΣ. στο αστυνομικό τμήμα του Τυχερού στον Εβρο, περιγράφει τη στρατολόγησή του. Είχε επιχειρήσει μάταια να έρθει στην Ελλάδα για να ζητήσει άσυλο εννιά φορές. Τη δέκατη φορά, στα τέλη του 2020, οι ελληνικές αρχές τον συνέλαβαν μαζί με άλλους, τους χτύπησαν και τους κράτησαν σε κελί στο Τυχερό. Ο αστυνομικός που τον ανέκρινε του είπε πως επειδή μιλά αγγλικά θα θεωρηθεί εγκέφαλος δικτύου διακίνησης και θα περάσει τη ζωή του στη φυλακή, εκτός αν δεχτεί να συνεργαστεί.

Του ανατέθηκε να συνοδεύει τις βάρκες με τους πρόσφυγες που επαναπροωθούνται με τη βία στην Τουρκία. Αποκαλύπτει ότι μια φορά χτύπησε με το κουπί της βάρκας μια ομάδα Αφγανών που διαμαρτυρήθηκαν και ότι έχει δει με τα μάτια του πρόσφυγες να πνίγονται στον Εβρο.

Αλλά και ο ίδιος δεχόταν απειλές και ξύλο από τους αστυνομικούς, όταν δεν εκτελούσε γρήγορα τις εντολές, ενώ ζούσε σε συνθήκες πραγματικής σκλαβιάς: απαγορευόταν να βγαίνει από το αστυνομικό τμήμα χωρίς συνοδεία, ενώ το φαγητό ήταν λιγοστό και δεν δινόταν τακτικά.

Τα δημοσιεύματα επικαλούνται μαρτυρίες και άλλων προσφύγων-σκλάβων, που ζουν σε τουλάχιστον τρία αστυνομικά τμήματα κατά μήκος του Εβρου και βοηθούν τους αστυνομικούς στο εγκληματικό έργο τους, κάτι που είναι κοινό μυστικό στην περιοχή, όπως δηλώνουν ντόπιοι. Επικαλούνται επίσης μαρτυρίες τουλάχιστον έξι προσφύγων που επαναπροωθήθηκαν.

Σύμφωνα με μαρτυρίες, φωτογραφίες και έγγραφα που αποκαλύπτουν οι δημοσιογραφικές ομάδες, επικεφαλής της στρατολόγησης προσφύγων-σκλάβων είναι άλλος Σύρος, με το ψευδώνυμο Μάικ, ο οποίος στο παρελθόν εμπλεκόταν σε κυκλώματα διακίνησης ανθρώπων και ναρκωτικών στη Χομ της Συρίας. Ο Μάικ διαμένει σε λευκό κοντέινερ δίπλα στο Συνοριακό Φυλάκιο του Νέου Χειμωνίου και στρατολογεί πρόσφυγες-σκλάβους απευθείας από την Κωνσταντινούπολη, οι οποίοι πληρώνουν περίπου 5.000 ευρώ. Τους υποδέχεται ο ίδιος στην ελληνική όχθη συνοδεία αστυνομικών, τους αφαιρεί χρήματα και τιμαλφή και τους παραδίδει στην αστυνομία για να ζήσουν σε συνθήκες σκλαβιάς, ενώ ο ίδιος διατηρεί σπίτι και πολυτελές αυτοκίνητο στη Γαλλία, σύμφωνα με αναρτήσεις της συζύγου του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Αντιδράσεις από Βρυξέλλες - Βερολίνο

Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ζήτησε από την Ελλάδα να πραγματοποιήσει χωριστή έρευνα για τις αποκαλύψεις και σημείωσε ότι η Κομισιόν παίρνει σοβαρά υπόψη της όλους τους ισχυρισμούς για επαναπροωθήσεις στα σύνορα και συνεργάζεται με την κυβέρνηση για να δημιουργηθεί αξιόπιστος και ανεξάρτητος μηχανισμός διερεύνησης. Από την πλευρά της, η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών, Αναλένα Μπέρμποκ, μίλησε για μη ανεκτά φαινόμενα και ζήτησε να διαλευκανθούν πλήρως τα γεγονότα και οι καταγγελίες. Για «ανατριχιαστικές αποκαλύψεις» και «διεθνή διασυρμό της Ελλάδας» έκανε λόγο ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Αρβανίτης και ζήτησε απαντήσεις.

Καμία απάντηση δεν υπήρξε, ωστόσο, από την κυβέρνηση. Πηγές της αστυνομίας και του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη επαναλάμβαναν στην «Εφ.Συν.» το γνωστό μάντρα, ότι «η ΕΛ.ΑΣ. φυλάσσει τα σύνορα της Ελλάδας και της Ευρώπης σεβόμενη τα ανθρώπινα δικαιώματα».