Η OLAF ερευνά τις επαναπροωθήσεις

Ανοιχτό παραμένει στην Ε.Ε. το ζήτημα της εμπλοκής της Frontex σε παράνομες επιχειρήσεις επαναπροώθησης στο Αιγαίο. Μετά τις ανεπαρκείς απαντήσεις της έρευνας της Frontex και του ελληνικού Λιμενικού, η οποία αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία, τη σκυτάλη της έρευνας παίρνει τώρα η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης, η γνωστή OLAF, η οποία αναμένεται να βάλει στο μικροσκόπιο τους χειρισμούς του διευθυντή της Frontex Φαμπρίς Λετζέρι.

Στο μικροσκόπιο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης ο διευθυντής της Frontex

Σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό Spiegel και την εφημερίδα ευρωπαϊκών θεμάτων euobserver, που επικαλούνται ανώνυμες πηγές, αξιωματούχοι της OLAF επισκέφτηκαν την έδρα της Frontex στη Βαρσοβία στις αρχές Δεκεμβρίου, πήραν συνεντεύξεις από αξιωματούχους και ερεύνησαν τα γραφεία, μεταξύ των οποίων το γραφείο του κ. Λετζέρι και άλλων ανώτατων αξιωματούχων. 

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή έκδοση του διαδικτυακού ενημερωτικού μέσου Politico, το οποίο επικαλείται τέσσερις αξιωματούχους της Ε.Ε. που μίλησαν με τον όρο της ανωνυμίας, η OLAF ερευνά καταγγελίες για επαναπροωθήσεις προσφύγων και μεταναστών όπως και καταγγελίες για παρενόχληση και ανάρμοστη συμπεριφορά σε βάρος αξιωματούχων της Frontex, κάποιοι από τους οποίους έφυγαν από τον οργανισμό τους τελευταίους μήνες, μεταξύ αυτών και ένας στα ανώτατα κλιμάκια.

Οι καταγγελίες για παρενόχληση και ανάρμοστη συμπεριφορά συμπίπτουν χρονικά με τις αποκαλύψεις ερευνητικών και δημοσιογραφικών ομάδων τον Οκτώβριο για συμμετοχή της Frontex σε τουλάχιστον έξι επιχειρήσεις επαναπροώθησης στο Αιγαίο από την άνοιξη και μετά, όπως και για συστηματική προσπάθεια συγκάλυψης και υποβάθμισης των αναφορών σχετικά με επιχειρήσεις επαναπροώθησης του ελληνικού Λιμενικού.

Η OLAF επιβεβαίωσε την έρευνα, χωρίς άλλες διευκρινίσεις, καθώς η υπόθεση βρίσκεται σε εξέλιξη, και συμπλήρωσε την πάγια θέση της ότι η έρευνα «δεν σημαίνει ότι τα εμπλεκόμενα πρόσωπα/φορείς έχουν κάνει κάποια παρατυπία/απάτη».

Από την πλευρά της, η Frontex σημείωσε σε ανακοίνωση ότι συνεργάζεται πλήρως με την OLAF και επιχείρησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία. «Οι επισκέψεις της OLAF σε ευρωπαϊκές υπηρεσίες, θεσμούς και φορείς αποτελούν μέρος της κανονικής διαδικασίας της καλής διακυβέρνησης [...] είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τέτοιες επισκέψεις δεν υπονοούν απαραίτητα κάποιο περιστατικό κακοδιοίκησης. Μπορεί επίσης να προκαλούνται από τη διοίκηση των ίδιων των ευρωπαϊκών οργάνων», παρατήρησε.

Σφίγγει ο κλοιός

Ωστόσο, η εμπλοκή της OLAF, που έχει αρμοδιότητα να ερευνά περιπτώσεις σοβαρών παραπτωμάτων στα ευρωπαϊκά όργανα, δείχνει ότι όχι μόνο δεν έχει κλείσει το θέμα στην Ευρώπη, όπως είχε προσπαθήσει ο κ. Λετζέρι, αλλά και ότι αντιθέτως σφίγγει ο κλοιός γύρω από τους χειρισμούς του.

Ο διευθυντής του οργανισμού ισχυρίστηκε σε δύο έκτακτες συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου ότι η εσωτερική έρευνα της Frontex δεν εντόπισε παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων, καθώς αυτή ήταν η ετυμηγορία του ελληνικού Λιμενικού, που ανέλαβε να διερευνήσει τα περιστατικά, μια και η Frontex δεν έχει δικαιοδοσία για έρευνα στα κράτη-μέλη.

Ωστόσο τα ίδια τα στοιχεία της Frontex βοούν για οφθαλμοφανείς παραβιάσεις, όσο κι αν θέλησε να τις αγνοήσει ο κ. Λετζέρι. Αλλωστε, οι εξηγήσεις του στην Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών του Ευρωκοινοβουλίου κρίθηκαν ανεπαρκείς, με τις ευρωομάδες των Σοσιαλιστών - Δημοκρατών και της Αριστεράς να ζητούν την παραίτησή του και την ευρωομάδα των Πρασίνων να ζητά σύσταση εξεταστικής επιτροπής.

Σε πλήρη αναντιστοιχία με τη στάση των ευρωπαϊκών πολιτικών δυνάμεων, κανένα κόμμα στην Ελλάδα δεν έχει ζητήσει την παραίτηση του αρχηγού του Λιμενικού και του υπουργού Ναυτιλίας, ενώ η κυβέρνηση συνεχίζει να κάνει σαν να συνέβαιναν όλα αυτά σε άλλη χώρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι o πρώτος σταθμός της επίσκεψης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Πορτογαλία ήταν το Πολεμικό Ναυτικό της χώρας, από όπου συνομίλησε με τηλεδιάσκεψη με τη μονάδα του πορτογαλικού ναυτικού που συμμετέχει στη δύναμη της Frontex στη Λέσβο και εξήρε το έργο της διάσωσης και της «φύλαξης» των συνόρων. Το ίδιο έκανε άλλωστε κατά την επίσκεψή του στο Λιμενικό της Λέσβου μέσα στις γιορτές.

Ωστόσο, οι ευρωπαϊκές εξελίξεις στο θέμα της Frontex δεν μπορεί παρά να επηρεάσουν άμεσα την Ελλάδα. Το είχε παραδεχτεί εμμέσως ο υπουργός Μετανάστευσης Νότης Μηταράκης, όταν χαιρέτιζε τη διενέργεια έρευνας από τη Frontex και δήλωνε βέβαιος ότι θα λάμψει η αλήθεια και θα δικαιωθεί η κυβέρνηση. Μέχρι στιγμής, πάντως, οι εξελίξεις κάθε άλλο παρά δικαίωση της κυβέρνησης δείχνουν.