USAID: Το τέλος της αμφιλεγόμενης αμερικανικής βοήθειας

Εχουν περάσει τρεις μήνες από τη στιγμή που ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ σόκαρε εκατοντάδες ανθρωπιστικές οργανώσεις και δημοσιογραφικούς οργανισμούς παγκοσμίως με την απόφασή του να εξαερώσει με συνοπτικές διαδικασίες τον μεγαλύτερο δωρητή ανθρωπιστικής βοήθειας παγκοσμίως, την Αμερικανική Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης (USAID), για την οποία δήλωσε ότι διοικείται από «ριζοσπαστικούς, αριστερούς τρελούς» (radical left lunatics). Μόνο το 2023 οι ΗΠΑ πρόσφεραν 72 δισ. δολάρια βοήθεια σε όλο τον κόσμο, σε προγράμματα που κάλυπταν υπηρεσίες υγείας για πρόσφυγες, ευάλωτες γυναίκες, πρόσβαση σε καθαρό νερό, θεραπείες για τον ιό HIV/AIDS, ενεργειακή ασφάλεια και «αντιμετώπιση της διαφθοράς». Το 2024 η υπηρεσία πρόσφερε το 42% του συνόλου της ανθρωπιστικής βοήθειας που καταγράφεται από τον ΟΗΕ. Οι συνέπειες του παγώματος των κονδυλίων έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται ορατές και στην Ευρώπη με δραματικό τρόπο.

Παράλληλα, σε μια ζοφερή ειρωνεία των καιρών, ενώ η USAID επικρίνεται διαχρονικά -και ορθά- από την Αριστερά ως πανίσχυρο εργαλείο του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, ως μια βιτρίνα ήπιας διπλωματίας της CIA και του Πενταγώνου με αντιδημοκρατικές επιχειρήσεις μυστικών υπηρεσιών σε δεκάδες χώρες ανά τον κόσμο, τους τελευταίους μήνες είναι κυρίως οι ακροδεξιοί και η λαϊκιστική, συντηρητική Δεξιά στην Ευρώπη που πανηγυρίζουν για την απόφαση του Τραμπ να συρρικνώσει δραματικά τα κονδύλια και τις επιχειρήσεις της. Το μείγμα όσων επιδοκιμάζουν την απόφαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης -ακόμα και στη χώρα μας- περιλαμβάνει από δεξιούς «πατριώτες», κρυφοναζί, εθνικιστές, αντι-ΛΟΑΤΚΙ, αντιεμβολιαστές, συνωμοσιολόγους, μακεδονομάχους, «πατριώτες αριστερούς» και οπαδούς του Πούτιν.

Χαμογελά η (Ακρο)Δεξιά

«Πολύ καλά έκανε ο Τραμπ και ξήλωσε τη USAID γιατί πέραν όλων των δράσεων που είχε αναπτύξει και με τη woke ατζέντα και με την εμπλοκή της στον κορονοϊό, είχε και δράση στην Ελλάδα με χρηματοδότηση πολλών εκατομμυρίων σε διάφορες τσέπες, τις οποίες θα αποκαλύψουμε!» είπε τον Φεβρουάριο ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκος Βελόπουλος, χωρίς βέβαια να αποκαλύψει μετά -ως συνήθως- τίποτα. «Πῶς ἡ USAID τοῦ State Department δωροδοκοῦσε δικαστές, δημοσιογράφους, δημοσκόπους, στάρ τοῦ Χόλλυγουντ για να προωθοῦν βελούδινα πραξικοπήματα ἀνατροπῆς κυβερνήσεων. Ἡ προώθηση τῆς ΛΟΑΤΚΙ ἀτζέντας, τῆς προπαγάνδας τοῦ Ζελένσκυ, τῶν ἠλεκτρικῶν ΙΧ και ἡ χειραγώγηση τῶν μαζῶν» έγραφε σε πρωτοσέλιδο στην «Εστία» ο Μανώλης Κοττάκης, σε μια τοποθέτηση-χυλό ψευδών ειδήσεων ανακατεμένων με μικρές δόσεις αλήθειας.

Χιλιάδες είναι οι αντίστοιχες αναρτήσεις από λογαριασμούς στα ελληνικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης τους τελευταίους μήνες με κοινό αφήγημα ότι «η USAID δρομολόγησε κεφάλαια σε αιτίες ευθυγραμμισμένες με τον Σόρος, τρομοκράτες και drag queens»...

Το σκοτεινό παρελθόν

Ο Οργανισμός των Ηνωμένων Πολιτειών για τη Διεθνή Ανάπτυξη (USAID) ιδρύθηκε από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζ.Φ. Κένεντι με εκτελεστικό διάταγμα το 1961. «Το έκανε όχι από καθαρή φιλανθρωπία, όχι από την αίσθηση ότι υπήρχε φτώχεια στον κόσμο και οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν την ευθύνη να την αντιμετωπίσουν», λέει ο ανταποκριτής των New York Times στον Λευκό Οίκο, Michael Crowley, σε πρόσφατο podcast. «Ηταν θέμα εθνικής ασφάλειας. Ο Κένεντι αισθανόταν πως οι Ηνωμένες Πολιτείες έπρεπε να αποδείξουν ότι δεν εκμεταλλευόμαστε τον κόσμο γύρω μας, αλλά ότι νοιαζόμαστε για την ευημερία του. Και τελικά να επιλέξει εμάς και όχι τη Σοβιετική Ενωση».

Η USAID δεν είναι μια τυχαία οργάνωση. Αποδεδειγμένα, εκτός από το τεράστιο ανθρωπιστικό της έργο, έχει λειτουργήσει ως μηχανισμός αποσταθεροποίησης εχθρικών για τις ΗΠΑ κυβερνήσεων, ενώ έχει χαρακτηριστεί και σαν «βιτρίνα της CIA». Στις περισσότερες περιπτώσεις δρούσε σε απόλυτο συγχρονισμό με το περίφημο Εθνικό Ταμείο για τη Δημοκρατία (NED), το οποίο επίσης χρηματοδοτεί αντικαθεστωτικές ομάδες. Τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 η -δημιουργηθείσα το 1961- USAID είχε τον ρόλο της εκπαίδευσης στη «δημοκρατία» των αστυνομικών και ανακριτικών σωμάτων όλων των αμερικανοκίνητων δικτατοριών στη Λατινική Αμερική και την Ασία. Η δράση της, τότε, γινόταν σε συνεργασία με το Γραφείο Δημόσιας Ασφάλειας της CIA.

Ο ομογενής Ρεπουμπλικανός Αντριου Νάτσιος διηύθυνε τη USAID για πέντε χρόνια, επί προεδρίας Τζορτζ Μπους του νεότερου. Ηταν ο υπεύθυνος για το περίφημο πρόγραμμα... ανοικοδόμησης του Ιράκ και πρώην επιτελικό στέλεχος του Πενταγώνου κατά τις κρίσεις του 1993 στη Βοσνία και τη Ρουάντα.

Στο Ιράκ η USAID δεν είχε μόνο ανθρωπιστικό έργο, αλλά «είχε αναλάβει, επίσης, και καθαρά πολιτικά καθήκοντα. “Φτιάξαμε τοπικές αρχές σε όλη τη χώρα”, εξηγεί χαρακτηριστικά ο Νάτσιος στη New York Post (7.5.2004). “Οι προσπάθειές μας έχουν καταλήξει στον σχηματισμό συμβουλίων σε 16 κυβερνεία, 78 επαρχίες, 192 πόλεις και 392 συνοικίες, που αντιπροσωπεύουν το 80% του πληθυσμού”. Φυσικά, δεν πρόκειται για εκλεγμένα σώματα αλλά για εγκάθετους των κατακτητών» (Ιός, «Ελευθεροτυπία», 4/7/2004).

Ο ρόλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ

Σε πρόσφατη συνέντευξή του στην «Καθημερινή» (24/2/2025) ο Νάτσιος ανέφερε πως «Θα μετανιώσουμε (σ.σ. οι ΗΠΑ) για τη USAID», επικρίνοντας τον Τραμπ. Ο ίδιος πάντως αποκαλύπτει -απενοχοποιημένα πια- τον τρόπο λειτουργίας της οργάνωσης: «Αρκετοί μελετητές έχουν υποστηρίξει ότι τα χρήματα του οργανισμού χρησιμοποιήθηκαν για διεφθαρμένους δικτάτορες, και αυτό είναι πράγματι αλήθεια, ότι σε αρκετές χώρες, όπως στη Σομαλία υπό τον Σιάντ Μπαρέ ή στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό υπό τον Μομπούτου, υπήρχαν προγράμματα της υπηρεσίας. Αλλά εκείνη την εποχή εστιάζαμε στην Ασία λόγω της απειλής της κομμουνιστικής Κίνας, στην Ταϊβάν και στον εκσυγχρονισμό της Κορέας.[...] Αυτό που είπε ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, ότι η USAID δεν κάνει αυτό που θέλει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, μπορώ να πω ότι είναι μια ανοησία, καθώς η υπηρεσία έκανε ακριβώς αυτό που ήθελε το υπουργείο. [...] Η βοήθεια δεν μπορεί να δοθεί χωρίς την έγκριση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Επομένως, κάθε κονδύλι, κάθε έργο και κάθε πρόγραμμα ελέγχεται».

Ο «ανεξάρτητος» Τύπος

«Το πάγωμα της εξωτερικής βοήθειας προκαλεί παγκόσμιο χάος στη δημοσιογραφία» ανέφερε η οργάνωση Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα. Στο ίδιο μήκος κύματος και το Columbia Journalism Review έκανε λόγο για «τη USAID και τα μίντια στην εποχή των τεράτων». Σύμφωνα με ενημερωτικό δελτίο της USAID, το 2023 η οργάνωση χρηματοδότησε την κατάρτιση και την υποστήριξη 6.200 δημοσιογράφων, στήριξε 707 μη κρατικά ειδησεογραφικά πρακτορεία και 279 οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, του τομέα των Μέσων Ενημέρωσης - που είναι αφιερωμένες στην ενίσχυση των «ανεξάρτητων ΜΜΕ» σε 30 χώρες σε όλο τον κόσμο. Σε αντίθεση με την ακροδεξιά ρητορική, στην Ελλάδα οι περικοπές των κονδυλίων της USAID δεν επηρεάζουν το -προβληματικό για άλλους λόγους- τοπίο των ελληνικών ΜΜΕ. Εξάλλου εδώ και μήνες σέρνεται μια φήμη ότι θα αποκαλυφθεί μια υποτιθέμενη κρυφή λίστα Ελλήνων δημοσιογράφων και ΜΜΕ που έχουν επωφεληθεί απευθείας από προγράμματα της USAID.

Στη βάση δεδομένων της «εξωτερικής βοήθειας» των ΗΠΑ αναφέρεται η δαπάνη μόλις 345.000 δολαρίων από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην Ελλάδα για το 2023. Ωστόσο, σε άλλο έγγραφο για το 2023, με τίτλο «Ετήσια Εκθεση για τη δημόσια διπλωματία και τις διεθνείς ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές», αναφέρεται ότι στην Ελλάδα δαπανήθηκαν από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και την πρεσβεία στην Αθήνα 1,62 εκατ. δολάρια («Ριζοσπάστης», 15/2/2025).

Το γεγονός παραμένει ότι τα κονδύλια που έχουν λάβει οργανισμοί στη χώρα μας είναι αμελητέα συγκριτικά με άλλες χώρες σε πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Δεν είναι υπερβολή να πούμε, για παράδειγμα, πως η συντριπτική πλειονότητα των ουκρανικών ΜΜΕ είναι τα τελευταία χρόνια χρηματοδοτούμενα από τις ΗΠΑ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Για την Oksana Romaniuk, διευθύντρια του Ινστιτούτου Μαζικής Πληροφόρησης (IMI) στην Ουκρανία, αυτή η χρηματοδότηση ήταν μόνο θετική. Σύμφωνα με την ίδια, η USAID συνεργάστηκε με περίπου το 80% των ουκρανικών μέσων ενημέρωσης. Με προϋπολογισμό 75 εκατομμυρίων δολαρίων, το πρόγραμμα Media -που δημιουργήθηκε χάρη στην υποστήριξη της USAID το 2018 και υλοποιήθηκε από την Internews- αποτέλεσε τη μεγαλύτερη ξένη επένδυση στην ουκρανική δημοσιογραφία. Τα τελευταία χρόνια το πρόγραμμα υποστήριξε «ανεξάρτητες» εφημερίδες, καταπολέμησε την παραπληροφόρηση και ενίσχυσε οργανώσεις που προστατεύουν την ελευθερία του Τύπου στη χώρα. Επίσης, χάρη σε αυτές τις προσπάθειες, η ελευθερία του Τύπου έχει σημειώσει σημαντικές βελτιώσεις στην Ουκρανία, η οποία πλέον ξεπερνά ακόμη και ορισμένες χώρες της Ε.Ε. στην ετήσια κατάταξη των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα.

Η USAID έχει διαθέσει 1,7 δισεκατομμύρια δολάρια στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων τα τελευταία τέσσερα χρόνια, εκ των οποίων περισσότερα από 400 εκατομμύρια δολάρια για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Οι ΗΠΑ έχουν συνολικά επενδύσει περίπου δύο δισεκατομμύρια δολάρια στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη την περίοδο 1995-2024. Μόνο το 2024, η χρηματοδότηση που χορηγήθηκε στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη ανήλθε σε περίπου 40 εκατομμύρια δολάρια, ενώ τα προηγούμενα έτη ήταν ακόμη υψηλότερη. Σημαντικό μέρος των πόρων αυτών κατευθύνθηκε για τη στήριξη «ανεξάρτητων» και ερευνητικών μέσων ενημέρωσης και «έργων κατά της διαφθοράς».

Ορισμένοι οργανισμοί μέσων ενημέρωσης στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη χρηματοδοτούνται πλήρως ή εν μέρει με κονδύλια της USAID.

Σύμφωνα με πληροφορίες που παρείχαν στο OBCT εκπρόσωποι των μέσων ενημέρωσης και των επαγγελματικών ενώσεων, αρκετές εφημερίδες δεν μπόρεσαν να καταβάλουν τους μισθούς του Φεβρουαρίου στους υπαλλήλους τους, ενώ ορισμένες αναγκάζονται ακόμη και να παραιτηθούν από τις υπηρεσίες λογιστικής υποστήριξης για να μειώσουν κόστη. Παράλληλα η ερευνητική δημοσιογραφία στην περιοχή πλήττεται ιδιαίτερα.

Δύο μεγάλα προγράμματα από το Internews και ένα από το Κέντρο για την Προώθηση της Κοινωνίας των Πολιτών (CPCD), τα οποία σχεδιάστηκαν για να στηρίξουν τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, έχουν τώρα επίσης σταματήσει.

Μία από τις πιο ηχηρές και αντιφατικές περιπτώσεις χρηματοδότησης «ανεξάρτητων» ΜΜΕ από τη USAID ήταν αυτή του πολυβραβευμένου OCCRP (Organised Crime and Corruption Reporting Project / «Πρότζεκτ Ενημέρωσης για το Οργανωμένο Εγκλημα και τη Διαφθορά»), ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα «ερευνητικής» δημοσιογραφίας, με 71 ΜΜΕ σε 52 χώρες στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Ευρώπη, στην Κεντρική Ασία, αλλά και στην Αφρική, στη Λατινική Αμερική και στον Ειρηνικό. 

Οπως αποκάλυψε πρόσφατη έρευνα του γαλλικού Mediapart (σε συνεργασία με τους Reporters United, το Drop Site News από τις ΗΠΑ και την εφημερίδα Il Fatto Quotidiano από την Ιταλία), που δίχασε τον δημοσιογραφικό κόσμο, η κυβέρνηση των ΗΠΑ χρηματοδότησε με 43 εκατ. δολάρια (το 52% του μπάτζετ του από το 2014 ώς το 2023) το OCCRP. To ερώτημα είναι εύλογο: πόσο ανεξάρτητοι μπορεί να είναι δημοσιογραφικοί οργανισμοί, όσο εξαιρετική δουλειά και αν κάνουν, όταν χρηματοδοτούνται απευθείας από κυβερνήσεις; Σημειώνεται πάντως ότι αντίστοιχα δίκτυα επιρροής χρησιμοποιούν και άλλες υπερδυνάμεις, όπως η Κίνα και η Ρωσία.

Ακόμη και αν υπάρχουν ορισμένοι μηχανισμοί για την προστασία της συντακτικής ανεξαρτησίας, η δυνατότητα των μέσων ενημέρωσης να δέχονται χρηματοδότηση από δημόσιους χορηγούς εξακολουθεί να συζητείται έντονα εντός της ίδιας της δημοσιογραφικής κοινότητας και της κοινότητας των μέσων ενημέρωσης, που πασχίζουν να επιβιώσουν.

«Ναι, η δημοσιογραφία χρειάζεται δημόσια χρηματοδότηση», αναφέρει πρόσφατο άρθρο του δικτύου OBTC (εταίρου της «Εφ.Συν.» στο Pulse), σχολιάζοντας πως η ξαφνική περικοπή της αμερικανικής στήριξης για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θέτει επίσης πολλά μέσα ενημέρωσης σε κρίση, ιδίως σε Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Μπορεί πράγματι τα προγράμματα για τα μέσα ενημέρωσης που προωθεί η Ε.Ε. να παραμένουν σε λειτουργία, ωστόσο η Ε.Ε. διαθέτει ένα πολύ μικρό μέρος του προϋπολογισμού της στον τομέα αυτό, σημειώνει το OBCT.

Οταν στερεύει η βοήθεια...

ΜΚΟ υπό πίεση, ευάλωτοι και δικαιώματα σε κίνδυνο

Η απόφαση του Τραμπ να κλείσει ή να ψαλιδίσει τα χρηματοδοτικά προγράμματα της USAID έχει ήδη τρομακτικό κόστος σε ανθρώπινες ζωές. Φάρμακα, επισιτιστική βοήθεια, πρόσβαση σε πόσιμο νερό, περίθαλψη για χιλιάδες ασθενείς HIV σε δεκάδες χώρες χάνονται.

«Η απότομη διακοπή της USAID θα σκοτώσει εκατομμύρια ανθρώπους και θα καταδικάσει εκατοντάδες εκατομμύρια άλλους σε συνθήκες απάνθρωπης φτώχειας. Πρόκειται για μια απάνθρωπη προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, η οποία θα προκαλέσει απέραντη δυστυχία», δήλωσε ο Alistair Dutton, γενικός γραμματέας της Caritas Internationalis. «Η παγκόσμια συναίνεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα καταρρέει υπό το βάρος αυταρχικών (ηγετών), ισχυρών ανδρών και ολιγαρχών. Η εποχή των “δικτατόρων” που διέπραξαν φρικτά εγκλήματα “ενδέχεται να επιστρέψει”», ανέφερε ο ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Φόλκερ Τουρκ. Στο τέλος Απριλίου η Υπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες (UNHCR) στο Μεξικό ανακοίνωσε το κλείσιμο τεσσάρων γραφείων της στη χώρα, επικαλούμενη τις περικοπές στη διεθνή βοήθεια, ενώ ήδη περισσότεροι από 190 υπάλληλοι έχουν απολυθεί, σε μια περιοχή κρίσιμη για τις μεταναστευτικές ροές.

To μεγαλύτερο θύμα

Η υποσαχάρια Αφρική είναι η περιοχή που θα υποφέρει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη μετά την παύση της βοήθειας. Οι ΗΠΑ έδωσαν στην περιοχή περισσότερα από 6,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε ανθρωπιστική βοήθεια το 2024, στην ήπειρο την οποία έχει κυριολεκτικά λεηλατήσει η Δύση. Οι οροθετικοί ασθενείς στην Αφρική που έφτασαν σε κλινικές οι οποίες χρηματοδοτήθηκαν από ένα αναγνωρισμένο πρόγραμμα των ΗΠΑ, που βοήθησε στην καταπολέμηση της παγκόσμιας επιδημίας του AIDS της δεκαετίας του 1980, βρίσκουν πλέον κλειδωμένες πόρτες.

Σύμφωνα με το Associated Press, καταγράφονται ήδη επιπτώσεις στη Λατινική Αμερική. Στην Κολομβία, στην Κόστα Ρίκα, στον Ισημερινό και στη Γουατεμάλα, τα λεγόμενα «Γραφεία Ασφαλούς Κινητικότητας», όπου οι μετανάστες μπορούν να υποβάλουν αίτηση για να εισέλθουν νόμιμα στις ΗΠΑ, έχουν κλείσει.

Στην Ελλάδα, οι περικοπές εφαρμόζονται ήδη. Πολλές οργανώσεις των πολιτών που χρηματοδοτούνται από την Υπατη Αρμοστεία σταματάνε τα προγράμματά τους για τη νομική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη αιτούντων άσυλο και προσφύγων. Πάνω από δέκα οργανώσεις που εκτελούσαν σε συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς (Υπατη Αρμοστεία, ΔΟΜ, UNICEF, μεταξύ άλλων) προγράμματα για το προσφυγικό αλλά και ευάλωτες ομάδες, όπως παιδιά και γυναίκες, είναι σήμερα μετέωρες, καθώς η χρηματοδότησή τους προερχόταν σε μεγάλο ποσοστό από τη USAID.

Οι συνέπειες στην Ελλάδα

Για την Υπατη Αρμοστεία οι ΗΠΑ είναι μακράν ο μεγαλύτερος χρηματοδότης της καθώς καλύπτει 40% του συνολικού προϋπολογισμού της (σ.σ. η Υπατη Αρμοστεία δεν χρηματοδοτείται από την USAID αλλά απευθείας από το αμερικανικό Κράτος μέσω του υπουργείου Εξωτερικών). «Εχει δημιουργηθεί πολύ μεγάλη ανησυχία γιατί υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ των πολύ μεγάλων αναγκών που υπάρχουν στο πεδίο και των διαθέσιμων πόρων. Οι δράσεις που επηρεάζονται άμεσα αφορούν νομική βοήθεια, υποστήριξη σε θύματα και επιζήσασες έμφυλης βίας, ψυχοκοινωνική υποστήριξη, διερμηνεία, υποστήριξη σε νεαρούς πρόσφυγες στη μετάβασή τους από την εφηβεία στην ενηλικίωση, υπηρεσίες απασχολησιμότητας, ακόμα και ένα πρόγραμμα που έχουμε και αφορά εκπαιδευτικές δράσεις στα σχολεία για ευαισθητοποίηση πάνω σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δικαιωμάτων των προσφύγων» εξηγεί στην «Εφ.Συν.» η Στέλλα Νάνου, υπεύθυνη επικοινωνίας της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα.

Τη ρωτάμε ποιες είναι οι άμεσες συνέπειες στη χώρα μας. «Στην πράξη περίπου 1.550 άνθρωποι που ζητούν άσυλο ή πρόσφυγες που θέλουν να επανενωθούν με μέλη της οικογένειάς τους θα παραμένουν χωρίς βοήθεια -το μεταφράζω λίγο αυτό σε τι σημαίνει, πώς επηρεάζεται η ζωή των ανθρώπων, των προσφύγων, γιατί η νομική βοήθεια δεν είναι απλά συμβουλές, είναι ένα πρόγραμμα το οποίο αλλάζει και βελτιώνει τη ζωή των προσφύγων, διαφυλάσσει βασικά πράγματα, δηλαδή είναι κάτι που προβλέπεται από την ελληνική νομοθεσία, από το Ευρωπαϊκό Δίκαιο, απλά χρειάζεται και κάποια βοήθεια που την προσφέρει με τέτοιου είδους προγράμματα μετά. Πάνω από 125 επιζώντες έμφυλης και άλλων μορφών βίας δεν θα λάβουν εκπροσώπηση στο δικαστικό σύστημα. Πάνω από 100 πρόσφυγες δεν θα μπορέσουν να έχουν πρόσβαση σε προγράμματα ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και συμβουλευτικής - αυτό είναι ένα πρόγραμμα που μάλιστα απασχολεί και πρόσφυγες οι οποίοι προσφέρουν υποστήριξη σε άλλους πρόσφυγες αφού λάβουν την κατάλληλη κατάρτιση και εκπαίδευση.

»Αναγκαστικά θα αλλάξουμε τον τρόπο που παρέχουμε διερμηνεία και μάλλον από διερμηνεία με φυσική παρουσία θα χρειαστεί να περάσουμε σε τηλεδιερμηνεία, το οποίο δημιουργεί, όπως καταλαβαίνετε, σοβαρά προβλήματα. Επιπλέον, τουλάχιστον 3.000 πρόσφυγες δεν θα έχουν πια την απαραίτητη διευκόλυνση στο να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες που βοηθούν στην ένταξή τους και στην πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας. Επίσης, δυστυχώς, βρισκόμαστε στην πάρα πολύ δύσκολη κατάσταση να πρέπει να μειωθεί και το προσωπικό της Υπατης Αρμοστείας στη χώρα μας» λέει η κ. Νάνου.

Στις ΗΠΑ η απόφαση του Τραμπ έκοψε κονδύλια ύψους 100 εκατομμυρίων δολαρίων που αφορούσαν την ενσωμάτωση μεταναστών στην Αμερική. Η διεθνής ανθρωπιστική οργάνωση Caritas, με παρουσία σε 110 χώρες, χάνει άμεσα το 40% του συνολικού της προϋπολογισμού από τις περικοπές της USAID, που μεταφράζεται σε μισό δισ. δολάρια. Το ελληνικό τμήμα της οργάνωσης, η CRS, ανακοίνωσε ότι κλείνει τα γραφεία της στη χώρα μας.

Οπως αναφέρει ο νομικός σύμβουλος της CRS στην Ελλάδα, Δημήτρης Λεβαντής, «η Caritas στην Αθήνα έχει προσλάβει δικό της προσωπικό και η Caritas για τα νησιά και για τα άλλα μέρη έχει προσλάβει δικό της. Είχαμε φτάσει συνολικά κάποια στιγμή να απασχολούμε 300 άτομα. Αυτή τη στιγμή η αμερικανική Caritas αποχωρεί οριστικά και εμείς θα κρατήσουμε τους 10 ανθρώπους που θα καταφέρουμε να πληρώσουμε από δικούς μας πόρους και θα έχουμε κάποια βοήθεια από τις ευρωπαϊκές οργανώσεις μας».

Διαφορετική είναι η κατάσταση στη Γερμανία, όπου η γερμανική Caritas εξακολουθεί να λαμβάνει τεράστιες χρηματοδοτήσεις από το κράτος και από όσους είναι εγγεγραμμένοι στην καθολική και την προτεσταντική εκκλησία (μέσω φόρων), ενώ απασχολεί μερικές εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους.

Στη γειτονική Δανία, η γενική γραμματέας του Δανέζικου Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, Σαρλότ Σλέντε, ανακοίνωσε πρόσφατα την «επείγουσα απόλυση» 2.000 μελών του προσωπικού λόγω της αποχρηματοδότησης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος δωρητής του Danish Refugee Council και τα χρήματα αυτά χρησιμοποιούνταν για τη στήριξη των εκτοπισμένων κοινοτήτων σε ορισμένες από τις περιοχές που πλήττονται περισσότερο από τις ανθρωπιστικές κρίσεις παγκοσμίως. Ως αποτέλεσμα, περισσότεροι από δύο εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο κινδυνεύουν να χάσουν την πρόσβαση σε σωτήρια βοήθεια έκτακτης ανάγκης από το Δανέζικο Συμβούλιο Προσφύγων.

*Το άρθρο γράφτηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος PULSE, στο οποίο συμμετέχει κατ’ αποκλειστικότητα η «Εφ.Συν.». Συνεργάστηκαν οι Lola García-Ajofrín (El Confidencial - Ισπανία), Darko Kurić, Lorenzo Ferrari (OBCT-Ιταλία) και Emma Louise Stenholm (Føljeton-Δανία)