Η Gen Z είναι τα παιδιά της κρίσης – το έχουμε πει με χίλιους τρόπους, το υφίστανται με άλλους τόσους. Είναι επίσης οι εργαζόμενοι, ψηφοφόροι, καταναλωτές που εισέρχονται με φόρα στο προσκήνιο. Αυτοί οι ψηφιακοί ιθαγενείς επικοινωνούν με άλλους κώδικες – εξ ου και ολόκληρο το πολιτικό σύστημα υποκλίνεται με αμφίβολο αποτέλεσμα στο ΤikΤok, ενώ ως κληρονόμοι ενός φλεγόμενου από την κλιματική κρίση πλανήτη έχουν εντελώς διαφορετικές ιεραρχήσεις από αυτές των γονιών τους.
Καθόλου τυχαία, λοιπόν, μια σειρά από επιστημονικές έρευνες προσπαθούν να «φωτίσουν» πλευρές αυτής της πρώτης τόσο παγκοσμιοποιημένης γενιάς – εν προκειμένω, οι συνάδελφοι του Pulse έθεσαν ως πρόκληση να δούμε τους zoomers ως εργαζόμενους και ειδικότερα να ερευνήσουμε τις στάσεις και τις αντιλήψεις τους για το Δημόσιο ως εργοδότη και, καθόλου τυχαία, οι χώρες αναφοράς είναι η Ισπανία, η Ιταλία και η Ελλάδα, που δοκιμάστηκαν από την οικονομική κρίση.
Ο Ηλίας είναι εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα. Οταν ξέσπασε η οικονομική κρίση στην Ελλάδα ήταν μόλις 16 ετών. Είδε τον πατέρα του να χάνει τη μικρή επιχείρησή του και τη μητέρα του να απολύεται μετά από δεκαετίες στον ίδιο εργοδότη: «Είμαι 30 ετών και νιώθω ήδη κουρασμένος γιατί εργάζομαι από τότε που ήμουν φοιτητής. Τώρα εργάζομαι σε beach bars σε έναν ανερχόμενο τουριστικό προορισμό στη δυτική Ελλάδα κατά τη διάρκεια της σεζόν και σε εστιατόρια κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Το όνειρό μου ήταν να μαζέψω χρήματα και να ανοίξω το δικό μου μικρό κατάστημα – καθώς περνούν τα χρόνια συνειδητοποιώ ότι μάλλον δεν θα μπορέσω να πραγματοποιήσω το όνειρό μου. Ο αδελφός ζει και πάλι στην Αμερική· είχε δοκιμάσει να επιστρέψει στην Ελλάδα, αλλά οικονομικά δεν ήταν ευχαριστημένος και ξαναέφυγε. Ετσι, είτε θα φύγω κι εγώ είτε θα πρέπει να αναζητήσω κάτι πιο σταθερό στον δημόσιο τομέα».
Ο Ηλίας δεν είναι ο μόνος που βλέπει στο Δημόσιο έναν ελκυστικό εργοδότη. Στον διαγωνισμό του ΑΣΕΠ το 2022 υποβλήθηκαν 107.957 αιτήσεις, από αυτές οι 24.569 από υποψηφίους έως 30 ετών, δηλαδή μέλη της Gen Z. Πρόσφατα, στο πλαίσιο του 3ου Διεπιστημονικού Συνεδρίου της Ανεξάρτητης Αρχής που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, το Τμήμα Τεκμηρίωσης και Ανάλυσης Δεδομένων του ΑΣΕΠ παρουσίασε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έρευνα που φωτίζει ακόμα περισσότερο το προφίλ αλλά και τα κίνητρα των υποψηφίων για μια θέση στον ήλιο του ελληνικού Δημοσίου.
Η έρευνα που γίνεται για πρώτη φορά «έτρεξε» από το τμήμα τεκμηρίωσης και ανάλυσης δεδομένων του ΑΣΕΠ και αφορούσε υποψηφίους που είχαν πάρει μέρος σε προκήρυξη της Ανεξάρτητης Αρχής, όπου για μόλις 77 θέσεις είχαν σταλεί σχεδόν 16.000 αιτήσεις! Στο ανώνυμο ερωτηματολόγιο που τους εστάλη απάντησαν περισσότεροι από 5.000 υποψήφιοι, σχεδόν το 33%, και από αυτούς το 15% είναι zoomers.
Από τους υποψηφίους το 15% εκείνων που ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 21-30 ετών θα επέλεγε μια εργασία στον δημόσιο τομέα, το 16% το ελεύθερο επάγγελμα ή την αυτοαπασχόληση, το 17% την εργασία στον ιδιωτικό τομέα και από 20% θετικών απαντήσεων συγκεντρώνουν η δουλειά στο εξωτερικό και το επιχειρείν.
Στα βασικά συμπεράσματα που παρουσιάστηκαν καταγράφεται πως όσο νεότερος είναι ο υποψήφιος τόσο πιο πιθανό είναι να θεωρεί τον μισθό και τον ελεύθερο χρόνο σημαντικούς παράγοντες για την προσωπική του ζωή, καθώς και να προσμετρά στο εργασιακό κλίμα την ανατροφοδότηση για τα αποτελέσματα της προσπάθειάς του και τις προοπτικές εξέλιξής του. Οι νεαροί υποψήφιοι για το Δημόσιο δηλώνουν έτοιμοι να κάνουν αλλαγές στη ζωή τους για μια θέση, με πρώτη την αλλαγή κατοικίας (18%) κι ακολουθούν η περαιτέρω εκπαίδευση (16%), να συμβιβαστούν με μια θέση εργασίας κατώτερη των προσόντων τους (15%), να αποδεχτούν ότι θα έχουν μειωμένα εισοδήματα (13%), ενώ δεν προτίθεται να κάνει καμία αλλαγή το 13%.
Πώς όμως βιώνει την εργασία αυτή η γενιά, οι πιο αθώοι των αθώων θυμάτων των πολιτικών λιτότητας στην πτωχευμένη και έκτοτε οικονομικά δέσμια χώρα μας; Το Eteron ρίχνει φως στην εργασιακή ζούγκλα που επιβιώνουν οι νέοι 17-34 χρόνων. Η έρευνα που δημοσιοποίησε πρόσφατα το Ινστιτούτο εντάσσεται στο ερευνητικό πρόγραμμα «Youth Precarity» και πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την aboutpeople σε όλη τη χώρα τον Μάρτιο, σε δείγμα 626 ατόμων, υπαλλήλων ιδιωτικού και δημόσιου τομέα καθώς και αυτοαπασχολούμενων με μπλοκάκι. Πώς ζουν λοιπόν οι νέοι άνθρωποι;
Ενας στους δύο έχει εισόδημα μέχρι 700 ευρώ, ένας στους τρεις δυσκολεύεται αρκετά να καλύψει τις ανάγκες του μήνα και περιορίζεται στα απολύτως απαραίτητα, ένας στους τρεις αντιμετωπίζει τώρα ή έχει αντιμετωπίσει στο παρελθόν πρόβλημα με χρέη προς ΕΦΚΑ/εφορία/τράπεζες. Σχεδόν οι μισοί (37,8%) κάνουν τώρα ή έκαναν στο παρελθόν δεύτερη ή και περισσότερες δουλειές και (35,9%) εργάζονται πάνω από 40 ώρες την εβδομάδα. Και έτσι δεν είναι καθόλου παράξενο που το 37,3% σκέφτεται να φύγει στο εξωτερικό...
Με τα παραπάνω ερευνητικά δεδομένα στο μυαλό μας, μπορούμε να «διαβάσουμε» καλύτερα όσα λέει η Κατερίνα, επιτυχούσα του διαγωνισμού ΑΣΕΠ το 2022. «Για μένα είναι λογικό οι νέοι να στρέφονται στον δημόσιο τομέα. Είναι ένας αξιόπιστος εργοδότης, με καλές συνθήκες εργασίας και σεβασμό στους ανθρώπους και στις ανάγκες τους. Μετά την κρίση, η αγορά εργασίας στην Ελλάδα μοιάζει με ζούγκλα και δεν αντέχω άλλο να παλεύω σαν θηρίο. Θέλω να εργάζομαι με αξιοπρέπεια και να ζω σαν άνθρωπος».
«Στην Ελλάδα οι zoomers έχουν βιώσει με πολύ πιο άμεσο και έντονο τρόπο τις συνέπειες της κρίσης»
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Δανάη Κολτσίδα, νομικός και πολιτική επιστήμονας
Η Δανάη Κολτσίδα ήταν η υπεύθυνη για την ετήσια έρευνα του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς για τη νεολαία και την περίοδο 2020-2023 είχε συμμετάσχει στην ομάδα της ετήσιας έρευνας για την εργασία του ίδιου φορέα. Είναι λοιπόν η πλέον κατάλληλη για να συζητήσουμε πώς οι zoomers μπαίνουν στην αγορά εργασίας.
● Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Gen Z, που τώρα εισέρχεται στην αγορά εργασίας;
Προφανώς κάθε γενιά έχει κάποια διακριτά χαρακτηριστικά που την οριοθετούν, άλλωστε, η γενιά με τον τρόπο που τη χρησιμοποιούμε εδώ δεν είναι απλώς χρονολογικό μέγεθος αλλά κοινωνική έννοια. Και στο πεδίο της αγοράς εργασίας, τον κρίσιμο ρόλο παίζουν τα «διαμορφωτικά γεγονότα», οι διαφορετικές εμπειρίες που βιώνει κάθε γενιά, ιδίως στα κρίσιμα χρόνια κατά τα οποία διαμορφώνει την αντίληψή της για τα πράγματα, και καθορίζουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Με την έννοια αυτή, είναι λογικό να υπάρχουν διαφορές στη στάση της Gen Z έναντι της εργασίας, σε σύγκριση με τις προηγούμενες γενιές –ακόμα και με την αμέσως προηγούμενη γενιά των Millennials– ακριβώς γιατί άλλαξαν ριζικά τα δεδομένα.
Αυτό που διαφοροποιεί θεμελιωδώς τη Gen Z –τη νεότερη γενιά εργαζομένων που είναι ακόμα στη δεκαετία των 20– είναι το ότι μεγάλωσε αποκλειστικά μέσα σε διαδοχικές κρίσεις. Δεν έχει επομένως –ούτε καν ως παιδική ανάμνηση– την προηγούμενη «κανονικότητα» που, έστω και με φθίνοντα τρόπο, διήρκεσε ώς το 2008 και χαρακτηριζόταν από συνθήκες σχεδόν πλήρους απασχόλησης, σταθερές σχέσεις εργασίας, κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα, ισχυρό συνδικαλισμό, ανοδική κοινωνική κινητικότητα.
Η νεότερη γενιά εργαζομένων μεγάλωσε αποκλειστικά μέσα σε διαδοχικές κρίσεις. Δεν έχει επομένως –ούτε καν ως παιδική ανάμνηση– την προηγούμενη «κανονικότητα» που, έστω και με φθίνοντα τρόπο, διήρκεσε ώς το 2008 και χαρακτηριζόταν από συνθήκες σχεδόν πλήρους απασχόλησης, σταθερές σχέσεις εργασίας, κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα, ισχυρό συνδικαλισμό, ανοδική κοινωνική κινητικότητα
Η Gen Z αρχίζει να αποκτά συνείδηση του κόσμου γύρω της και –ακόμα χειρότερα– μπαίνει πλέον στην αγορά εργασίας σε μια εποχή που ο κανόνας είναι η αυξημένη ανεργία, ειδικά μεταξύ των νέων, η γενικευμένη εργασιακή επισφάλεια, η υποχώρηση των εργατικών αγώνων και το ξήλωμα των εργασιακών δικαιωμάτων, η διάλυση ή/και ιδιωτικοποίηση του κοινωνικού κράτους κ.ο.κ. Και αυτό δεν γίνεται αντιληπτό από τη γενιά αυτή ως εξαίρεση, ως παρένθεση ή, έστω, ως υποχώρηση, πολύ απλά γιατί δεν έχει γνωρίσει το προηγούμενο καθεστώς.
Αν σε αυτό το πλαίσιο προσθέσουμε το γεγονός ότι η Gen Z είναι η πρώτη που εξαρχής μεγάλωσε μέσα στο πλαίσιο της ψηφιακής τεχνολογίας (είναι δηλαδή digital natives), αλλά και την εμπειρία της πανδημίας –που εκτός του ότι επιτάχυνε τον ψηφιακό μετασχηματισμό στο πεδίο της εργασίας, ενέτεινε και τις ανισότητες ακόμα και μεταξύ των εργαζομένων, καθώς δεν ίσχυε για όλους η δυνατότητα του «μένουμε σπίτι»– είναι προφανές ότι η Gen Z προσέρχεται στον εργασιακό στίβο από μια αρκετά διαφορετική αφετηρία σε σύγκριση με τις προηγούμενες γενιές.
● Τι συνδέει τους νεαρούς zoomers ως εργαζόμενους;
Αν οι διαφορετικές συνθήκες που επικρατούν πλέον στην αγορά εργασίας, τώρα που οι zoomers εισέρχονται σε αυτή, συνδυαστούν και με άλλα κοινωνικοπολιτικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά αυτής της γενιάς (π.χ. την περισσότερο προσωπική και προσωποποιημένη πρόσληψη της πολιτικής, την πρόοδο που έχει σημειωθεί στη δημόσια συζήτηση και στη συμπερίληψη διαφορετικών ταυτοτήτων, την ανάδυση του κλιματικού επείγοντος κ.λπ.), είναι προφανές ότι διαμορφώνουν διαφορετικές συνήθειες, προτεραιότητες, ανάγκες, ενδεχομένως και διαφορετική (και εργασιακή) ηθική.
Ετσι, ζητήματα ισορροπίας προσωπικής και επαγγελματικής ζωής και ελεύθερου χρόνου, ευελιξίας ως προς τον χώρο εργασίας, αιτήματα συμπερίληψης και ορατότητας στον χώρο εργασίας, αγώνες κατά του mobbing (της παρενόχλησης δηλαδή στην εργασία), ερωτήματα σε σχέση με τις αξίες της επιχείρησης όπου εργάζονται (π.χ. περιβαλλοντική ηθική κ.λπ.), έρχονται να προστεθούν –και όχι να αντικαταστήσουν πλήρως– στις πιο «παραδοσιακές» προτεραιότητες και διεκδικήσεις προηγούμενων γενεών εργαζομένων.
Διότι, δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι το ζήτημα των μισθών, για παράδειγμα, παραμένει κυρίαρχο διαγενεακά, αφού –ανεξάρτητα από άλλες παραμέτρους– η συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων όλων των ηλικιών αποζητά ικανοποιητικές απολαβές από την εργασία της κατ’ απόλυτη προτεραιότητα.
● Τι χαρακτηριστικά έχουν οι Ελληνες και Ελληνίδες zoomers σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους;
Οι Ελληνες και Ελληνίδες zoomers έχουν βιώσει με πολύ πιο άμεσο και έντονο τρόπο τις συνέπειες της κρίσης, η οποία έπληξε μεν, αλλά σε πολύ διαφορετικό βαθμό τους συνομηλίκους τους σε άλλες χώρες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια πολύ ισχυρότερη πρωτοκαθεδρία των υλικών ανησυχιών και του ζητήματος της εργασίας και του μισθού, σε σύγκριση με όσα ξέρουμε για την Gen Z διεθνώς που έχει και άλλες, μεταϋλιστικές –όπως συνήθως λέγονται– ανησυχίες ή προβάλλει εντονότερα ταυτοτικού/πολιτισμικού χαρακτήρα διεκδικήσεις. Αυτή η οικονομική και εργασιακή πραγματικότητα, το γεγονός λ.χ. ότι η Ελλάδα παραμένει πρωταθλήτρια στην Ε.Ε. στην ανεργία, τόσο συνολικά όσο και στην ανεργία των νέων, εξηγεί και γιατί διεθνείς τάσεις, όπως η «μεγάλη παραίτηση», δεν εκφράστηκαν με την ίδια ένταση στη χώρα μας, παρά το γεγονός ότι υπήρξαν κάποιες συναφείς εκδηλώσεις του φαινομένου, ιδίως στον χώρο του τουρισμού.
Η ειδική συνθήκη που βίωσε η ελληνική κοινωνία –που έπληξε βάναυσα και τα δικαιώματα και τα εισοδήματα των γενεών που είχαν ήδη εδραιωθεί στην αγορά εργασίας– προκαλεί μια διαγενεακή συναίνεση στη χώρα μας, σε ό,τι αφορά στις ανησυχίες για τους μισθούς πριν και πάνω από όλα. Παράλληλα, δημιουργεί προβληματισμούς και αποστασιοποίηση από την προηγούμενη προσήλωση στην εργασία ως εργαλείο όχι απλά επιβίωσης αλλά αυτοπραγμάτωσης και στους μεγαλύτερους σε ηλικία εργαζόμενους και εργαζόμενες.
● Οπότε, μήπως η Gen Z στην Ελλάδα επιζητά περισσότερο την εργασιακή ασφάλεια σε σύγκριση με τους συνομηλίκους της σε άλλες χώρες; Στον τελευταίο μεγάλο διαγωνισμό του ΑΣΕΠ το 30% των συμμετασχόντων ήταν έως 30 ετών – πώς να «διαβάσουμε» αυτό το δεδομένο;
Ενας μεμονωμένος διαγωνισμός –έστω και με μεγάλο πλήθος θέσεων– δεν αρκεί για να βγάλουμε συμπεράσματα. Αν ψάξει κανείς πιο αναλυτικά τα στατιστικά στοιχεία που δημοσιεύει το ΑΣΕΠ, θα δει ότι υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις ανάλογα με τον διαγωνισμό, προφανώς γιατί παίζουν ρόλο και οι ειδικότεροι όροι της κάθε προκήρυξης. Οι λόγοι για τους οποίους θα μπορούσε να στραφεί σήμερα ένας άνθρωπος πριν από τα 30 του στην εργασία στο Δημόσιο έχουν, προφανώς, να κάνουν με τη γενικευμένη εργασιακή ανασφάλεια ειδικά στη χώρα μας, όμως δεν θα έλεγα ότι έχει καταγραφεί ακόμα ως μαζική τάση κάτι τέτοιο.
Αλλωστε, είναι αδύνατον να έχουμε συγκριτικά δεδομένα με το άμεσο παρελθόν, καθώς η αμέσως προηγούμενη γενιά (οι μεγαλύτεροι Millennials καθώς και οι νεότεροι της Gen X) δεν είχαν την επιλογή απασχόλησης στον δημόσιο τομέα στην αντίστοιχη ηλικία λόγω του παγώματος των προσλήψεων επί σχεδόν μία δεκαπενταετία.
Αυτό που έχει αξία να καταγράψουμε –και θα φανεί προσεχώς αν αποτελεί κάποια ευρύτερη τάση ή όχι– είναι ότι η νέα γενιά στη χώρα μας φαίνεται θετική απέναντι στα δημόσια αγαθά και στις δημόσιες υπηρεσίες και αναγνωρίζει τον ρόλο του κράτους, ειδικά μετά την εμπειρία της πανδημίας (Ερευνα Νεολαίας ΙΝΠ/Prorata, 2021). Αν αυτό την οδηγήσει –με δεδομένο ότι στην εργασιακή της συμπεριφορά εμφιλοχωρούν όπως είδαμε και αξιακά/ηθικά κριτήρια– στο να αναζητήσει πιο μαζικά εργασία στο Δημόσιο, και μάλιστα όχι με όρους απλής εργασιακής αποκατάστασης, αλλά ως συνειδητή θετική επιλογή, μένει να φανεί.
Ισπανία
Οι νέοι το έχουν ξεκαθαρίσει: το να ζεις το ισπανικό όνειρο σημαίνει να γίνεις δημόσιος υπάλληλος. Οι νέοι αποτελούν το θεμέλιο του μέλλοντος μιας χώρας, σε όλες τις πτυχές του: κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική κ.λπ. Και μια πρόσφατη κοινωνική ανάλυση δείχνει ότι σχεδόν το 50% της ισπανικής νεολαίας φιλοδοξεί να εργαστεί για την κυβέρνηση. Ο κύριος λόγος; «Η σταθερότητα, αυτό είναι το κλειδί», λέει η Carmen, μια νεαρή δημόσια υπάλληλος που εργάζεται στο ταχυδρομείο. «Ενας ασφαλής μισθός, μια σταθερή δουλειά και ένα πρόγραμμα που δεν απαιτεί υπερωρίες, που σου επιτρέπει να απολαμβάνεις τη ζωή – αυτός είναι ο τρόπος ζωής που προσελκύει τις νέες γενιές».
Ούτε το να γίνεις πλούσιος ούτε το να γράψεις ιστορία ούτε το να αφήσεις μια κληρονομιά είναι πλέον το ζητούμενο. «Δεν πρόκειται για έλλειψη φιλοδοξίας, αλλά για εξυπνάδα», υποστηρίζει ο Iván Castro, ένας νεαρός που άρχισε να προετοιμάζεται για τις εισαγωγικές εξετάσεις της Εθνικής Αστυνομίας πριν από λιγότερο από έναν χρόνο. «Είναι το όνειρό μου να γίνω αστυνομικός; Λοιπόν, όχι· είναι περίπλοκο να ορίζει κανείς τα όνειρά του.
Αυτό που ξέρω είναι ότι η ευτυχία μου βρίσκεται σε μια ζωή που μου επιτρέπει να ζω ειρηνικά και να έχω ένα εξασφαλισμένο μέλλον».
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν Ισπανοί νέοι που θέλουν να γίνουν επιχειρηματίες. Η μακρο-έρευνα που διεξήγαγε η Spain Mejor σε περίπου 11.000 νέους, αποκαλύπτοντας ότι το 45% αυτών φιλοδοξεί να γίνει δημόσιος υπάλληλος, δείχνει ότι το 28% θα ήθελε να γίνει επιχειρηματίας.
Ιταλία
Ενώ στους Ιταλούς της Γενιάς Z αρέσει η σταθερότητα στην εργασία, υπάρχουν άλλοι παράγοντες τους οποίους εκτιμούν σημαντικά περισσότερο: επιδιώκουν την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, εκτιμούν την ευελιξία και προτιμούν θέσεις εργασίας που τους επιτρέπουν να διαχειρίζονται ανεξάρτητα τον χρόνο και τις ευθύνες τους.
Τείνουν να επιλέγουν την εργασία από το σπίτι ή το ευέλικτο ωράριο, που ταιριάζουν με τις προσωπικές τους ανάγκες και προτεραιότητες, αντί για σταθερές θέσεις εργασίας. «Η ευελιξία και η αυτονομία είναι κρίσιμα κριτήρια για τους Gen Zers, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να αποδεχτούν μια θέση εργασίας», δήλωσε η Claudia Manzi, καθηγήτρια στο τμήμα Ψυχολογίας του Università Cattolica del Sacro Cuore στο Μιλάνο.
Σε μια έρευνα του 2023 από την Area Studi Legacoop και την Ipsos, οι Gen Zers κατέταξαν την αμοιβή ως το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό μιας εργασίας (παρόμοια με τις άλλες γενιές), ακολουθούμενη από τον ελεύθερο χρόνο, την ευελιξία και την αυτονομία. Η σταθερότητα της εργασίας κατατάχθηκε μόνο ως το τέταρτο πιο σημαντικό χαρακτηριστικό.
Για τους νέους εργαζόμενους, οι πιο ελκυστικοί παράγοντες της εργασίας είναι η αμοιβή, η ευκαιρία απόκτησης εμπειρίας και η ύπαρξη ενός διευθυντή που ακούει και αναγνωρίζει τις αρετές τους. Η Manzi εξήγησε ότι οι νέοι επιλέγουν θέσεις εργασίας που τους επιτρέπουν να αισθάνονται «αποτελεσματικοί και ικανοί» και ότι μαθαίνουν συνεχώς. Κάθε φορά που αυτό δεν ισχύει πλέον, λειτουργούν ως «job hoppers», μετακινούνται στην επόμενη θέση (συνήθως κάθε ένα ή δύο χρόνια).
Αναζητούν επίσης θέσεις εργασίας γεμάτες «νόημα», προτιμώντας την εργασία που έχει κοινωνικό αντίκτυπο. Η καθηγήτρια πρόσθεσε ότι ο μισθός κατέχει την πρώτη θέση για τις περισσότερες γενιές, δεδομένων των σημερινών δύσκολων οικονομικών συνθηκών και ότι πρόκειται επομένως για κοινωνικοοικονομικό δείκτη και όχι για δείκτη γενεών. Οταν ρωτήθηκε αν οι Gen Zers στρέφονται ειδικά σε θέσεις εργασίας στη δημόσια διοίκηση για μεγαλύτερη σταθερότητα, απάντησε «απολύτως όχι».
* Το άρθρο αυτό γράφτηκε στο πλαίσιο του προγράμματος PULSE, μιας ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας που διευκολύνει τη διεθνή δημοσιογραφική συνεργασία και στην οποία συμμετέχει κατ’ αποκλειστικότητα στην Ελλάδα η «Εφ.Συν.». Για το ρεπορτάζ αυτό συνεργάστηκαν οι Silvia Martelli (Il Sole 24 Ore), Lino Vargas (El Confidencial)
Η ομάδα του PULSE
Εφ.Συν.- Ελλάδα
OBCT [1] - Ιταλία
Delfi [2] - Λιθουανία
Deník Referendum [3] - Τσεχία
Der Standard [4] - Αυστρία
El Confidencial [5] - Ισπανία
Gazeta Wyborcza [6] - Πολωνία
Hotnews [7] - Ρουμανία
HVG [8] - Ουγγαρία
Il Sole 24 Ore [9] - Ιταλία
Mediapool [10] - Βουλγαρία
n-ost [11] (Γερμανία)
VoxEurop [12] (Γαλλία)
Links:
------
[1] https://www.balcanicaucaso.org/eng/
[2] https://www.delfi.lt/
[3] https://denikreferendum.cz/
[4] https://www.derstandard.at/consent/tcf/
[5] https://www.elconfidencial.com/
[6] https://wyborcza.pl/0,75247.html
[7] https://www.hotnews.ro/
[8] https://hvg.hu/
[9] https://www.ilsole24ore.com/
[10] https://www.mediapool.bg/
[11] https://n-ost.org/
[12] https://voxeurop.eu/it/
[13] https://drive.google.com/drive/folders/1YXurKE3SX7Lz6ekPFiYxPoXjHS6yZsab?usp=sharing
[14] https://ec.europa.eu/regional_policy/information-sources/logo-download-center_en
[15] http://www.efsyn.gr
[16] http://www.miir.gr
Τα περιεχόμενα του προγράμματος Pulse διανέμονται με άδεια Creative Commons BY-NC-ND 2.5 IT. Η αναδημοσίευση προϋποθέτει υποχρεωτική αναφορά στους συντάκτες και στο πρόγραμμα με έναν άμεσο ενεργό σύνδεσμο προς την αρχική σελίδα του άρθρου.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας