Χάρτινο το καλαμάκι, «ζούγκλα» η ακρογιαλιά

Το πόσο ειλικρινείς είναι όλες οι πλευρές που συμμετέχουν σ’ αυτόν τον δημόσιο διάλογο μένει να αποδειχτεί, αν και υπάρχουν δείγματα γραφής. Οι «γραφικοί αριστεροί-οικολόγοι» και οι «αναρχοάπλυτοι» που είναι κατά της κατάληψης των παραλιών από μπιτσόμπαρα και ομπρέλες, είναι αυτοί που δυστυχώς δικαιώνονται. H κινητοποίηση των πολιτών της Πάρου για ελεύθερες παραλίες, που εξαπλώνεται και σε άλλα νησιά, προκάλεσε την παρέμβαση της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου Γεωργίας Αδειλίνη, η οποία ζητά να διερευνηθούν οι καταγγελίες για αυθαιρεσίες επιχειρήσεων στο νησί («Εφ.Συν.» 2/8/2023).

Από την άλλη πλευρά, τα σχέδια εκκενώσεων από τις φλεγόμενες περιοχές φυσικά και αποτρέπουν μεγαλύτερες τραγωδίες, ωστόσο δεν αποτελούν ολιστικό σχέδιο πολιτικής προστασίας και προστασίας του περιβάλλοντος και δεν αναβαθμίζουν το τουριστικό προϊόν. Ειδικά σε ό,τι αφορά το τελευταίο, η σχετική συζήτηση μοιάζει τις περισσότερες φορές άνευ ουσίας καθώς ο καθένας -από υπουργούς μέχρι επιχειρηματίες, εργαζόμενους και τους ίδιους τους τουρίστες- αντιλαμβάνεται διαφορετικά την έννοια της αναβάθμισης. Και αυτοί που μένουν συνήθως εκτός συζήτησης είναι οι μόνιμοι κάτοικοι που αντιμετωπίζονται σαν κομπάρσοι σε ένα, όχι πάντα ειδυλλιακό, σκηνικό «λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και τ’ αγόρι μου» που στήνεται για μερικούς ηλιόλουστους μήνες.

Και αντί να συζητάμε κυρίως για την πορεία των ταξιδιωτικών εισπράξεων και αν θα πιάσουμε τις επιδόσεις του 2019 (προσεγγίζοντας τα 18 δισ. ευρώ), αποτελεί πλέον επιτακτική ανάγκη να δούμε τη μεγάλη εικόνα και να πάψουμε να μετράμε τις επιδόσεις της βαριάς βιομηχανίας μόνο σε ευρώ και δολάρια.

Σε μια εποχή που όπου βρεθείς και όπου σταθείς ακούς περί «βιωσιμότητας» και στα κλασικά κριτήρια δανειοδοτήσεων των επιχειρήσεων έχουν προστεθεί τα κριτήρια ΕSG, δηλαδή περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εταιρικής διακυβέρνησης, στην Ελλάδα συζητάμε αν μπορούν να γίνονται «εκπτώσεις» και «λάστιχο» η νομοθεσία -πολυδαίδαλη στις περισσότερες περιπτώσεις- για το περιβάλλον και τα εργασιακά ζητήματα και αν τελικά η λεγόμενη «τουριστική βιομηχανία» είναι ένα διαφορετικό κράτος μέσα στο ίδιο το κράτος, που λειτουργεί εντός των τοπικών κοινωνιών αλλά χωρίς καμία σύνδεση με αυτές.

Το «πράσινο» επιχειρείν μπορεί να είναι της μόδας καθώς ολοένα και περισσότερο αυξάνεται διεθνώς η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για το περιβάλλον και για το θέμα της κλιματικής αλλαγής.

Ωστόσο προκαλεί… τραγέλαφο να διαβάζεις σημειωματάκια στο μπάνιο του ξενοδοχείου που σε προτρέπουν να χρησιμοποιείς παραπάνω από μία φορά τις πετσέτες για να συμβάλεις στην εξοικονόμηση νερού και ενέργειας και την ίδια στιγμή το ίδιο ξενοδοχείο να καταλαμβάνει όλη την παραλία, όχι απλώς με ξαπλώστρες και ομπρέλες αλλά με μίνι κατασκευές, λίγο μικρότερες από γκαρσονιέρα. Η απλωμένη ψάθα κάτω από τα αλμυρίκια –που τα ξεπαστρεύουν, άγνωστο για ποιο λόγο– συναντάται όλο και πιο σπάνια και πολλοί, όχι μόνο επιχειρηματίες αλλά και τοπικοί άρχοντες, θεωρούν ότι όσο απομακρύνονται από την αυθεντικότητα τόσο πιο πολύ προσεγγίζουν στο δικό τους κοντόφθαλμο αφήγημα «περί αναπτύξεως» που είναι όμως και παρωχημένο και καταστροφικό μεσο-μακροπρόθεσμα, τόσο για τις τοπικές κοινωνίες όσο και για τον ίδιο τον τουρισμό.

Αλλά ακόμα και σε εκείνες τις περιπτώσεις που οι επιχειρηματίες του τουριστικού κλάδου δείχνουν σεβασμό στο περιβάλλον, την κοινωνία και τους εργαζόμενους και τηρούν τη νομοθεσία χωρίς εκπτώσεις, το υπόλοιπο «οικοσύστημα» πάσχει σοβαρά· σε πολύ λίγους -αν όχι ελάχιστους- προορισμούς οι υποδομές, όπως οδικό δίκτυο, μαρίνες, μπορούν να υποστηρίξουν τον τουρισμό, το πρόβλημα των απορριμμάτων παραμένει δυσεπίλυτο κ.λπ., κ.λπ.

Και τελικά η χώρα έχει υπουργείο Τουρισμού ή υπουργείο Τουριστών, εξωτερικού κατά κύριο λόγο; Μπορεί ένα υπουργείο, ανεξάρτητα από το τι γράφει η ταμπέλα, να ασκήσει τουριστική πολιτική οριζόντια χωρίς να υπάρχει ολιστικός σχεδιασμός, χωρίς να υπάρχει συναντίληψη με συναρμόδια υπουργεία (όλα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο συναρμόδια είναι), την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους φορείς (ΣΕΤΕ, ΞΕΕ κ.λπ.); Πόσοι από τους εμπλεκόμενους γνωρίζουν ποιες είναι οι διεθνείς τάσεις, τι ζητάνε από έναν προορισμό οι επισκέπτες, είτε έχουν βαρύ πορτοφόλι είτε όχι; Εχει δικαίωμα ο δήμαρχος ενός μικρού νησιού να κάνει το… όραμά του πραγματικότητα και να μετατρέψει τον «μικρό παράδεισο» σε μια μικρή κακή εκδοχή της Μυκόνου;

Η υπουργός Τουρισμού, Ολγα Κεφαλογιάννη, στο πλαίσιο των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης στη Βουλή στις αρχές Ιουλίου, έθεσε ως κορυφαία πρόκληση για τον τουρισμό αυτή της κλιματικής αλλαγής «γιατί κάθε χρόνος που περνάει, θα επηρεάζει το πού και πώς θα ταξιδεύουμε» όπως είπε. Αμέσως μετά στη λίστα των «προκλήσεων» είναι ο υπερτουρισμός και τα σημαντικά προβλήματα που δημιουργεί στη ζωή πολλών ανθρώπων, στη λειτουργία πολλών προορισμών «αλλά και στο ίδιο το τουριστικό μας προϊόν».

Το ποια θα είναι η «απάντηση» σε αυτές τις δύο κορυφαίες προκλήσεις εξαρτάται από την κατεύθυνση και την υλοποίηση πολιτικών-μεταρρυθμίσεων ενός άλλου υπουργείου, εν προκειμένω του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ο υπουργός Θεόδωρος Σκυλακάκης στο πλαίσιο των προγραμματικών μίλησε για την ολοκλήρωση του βασικού χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας «που αποτελεί ανεκπλήρωτο ζητούμενο σε όλη τη σύγχρονη Ιστορία του νέου ελληνικού κράτους». Και με ορίζοντα διετίας προγραμματίζεται, όπως είπε, η ολοκλήρωση των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων -μεταξύ των οποίων και για τον τουρισμό- και θεσμοθετούνται μέχρι το 2026 τα τοπικά και ειδικά πολεοδομικά σχέδια.

Και φυσικά προβλέπονται μεγάλα έργα για την προστασία των δασών από τις απειλές της κλιματικής κρίσης, όπως είπε ο υπουργός. Σε εξέλιξη βρίσκεται πρόγραμμα έργων αναδάσωσης και πρόληψης με φυτεύσεις σε 165.000 στρέμματα ώς το 2025 «με έμφαση σε ανθεκτικά στις νέες συνθήκες είδη». Κάτι παραπάνω δηλαδή από τα 135.000 στρέμματα «καθαρού» δάσους που κάηκαν στη Ρόδο, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τα καυτά καλοκαίρια κάνουν τη Μεσόγειο λιγότερο ελκυστική

Ο ξένος Τύπος, με αρκετές δόσεις υπερβολής ίσως, αναφέρεται στις επιπτώσεις που θα έχει στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον η κλιματική αλλαγή και ειδικότερα η άνοδος της θερμοκρασίας στο τουριστικό προϊόν της Ελλάδας και γενικότερα της Μεσογείου.

O διευθυντής του Ινστιτούτου Τουριστικής Ερευνας του γερμανικού Πανεπιστημίου Χαρτς, καθηγητής Χάραλντ Τσάις, μιλώντας στην εφημερίδα Die Welt, υποστήριξε ότι μεσοπρόθεσμα η άνοδος της θερμοκρασίας θα επηρεάσει τον τουρισμό στη Μεσόγειο. Οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν στη Βόρεια και τη Βαλτική Θάλασσα, καθιστώντας τη Μεσόγειο λιγότερο ελκυστική το καλοκαίρι και περισσότερο την άνοιξη και το φθινόπωρο. Αλλά σίγουρα θα περάσουν μερικά χρόνια ακόμα μέχρι οι μεγάλες μάζες να σταματήσουν να την επιλέγουν.

Γιατί χτύπησαν φέτος «καμπανάκια» στη Μύκονο

Χρειάστηκε ο ξυλοδαρμός του Μανώλη Ψαρρού, αρχαιολόγου της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, από μέλη της επονομαζόμενης «μαφίας της Μυκόνου» για να πέσουμε όλοι μαζί, και κυρίως οι αρμόδιοι, από τα σύννεφα για τα όσα συμβαίνουν στο πανέμορφο νησί των Κυκλάδων και έναν από τους πλέον δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως.

Οι τοπικοί άρχοντες, βουλευτές, υπουργοί που κατά καιρούς έχουν περάσει έστω και ένα Σαββατοκύριακο στη Μύκονο «για λίγες ανάσες δροσιάς», δεν είχαν υποψιαστεί ότι μπορεί να είναι αυθαίρετες οι κατασκευές σε γνωστά κοσμικά beach bars. Iσως να μην είχαν προλάβει να τα επισκεφτούν γιατί είχαν προτιμήσει μια ξενάγηση στη Δήλο.

Και σαν να μην έφτανε το πλήγμα της κατεδάφισης, η Μύκονος βρέθηκε για ακόμα μια φορά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος για τις εξωπραγματικές τιμές, με επισκέπτες που δεν είναι Σαουδάραβες κροίσοι να «ανεβάζουν», όχι για καλό, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποδείξεις εξωφρενικών λογαριασμών ταβέρνας-εστιατορίου που σε κάνουν να αναφωνείς «μα τι στο δι@ολο έχει μέσα το milk shake και το χρεώνουν 38 ευρώ; Το καλαμάρι ήταν σπάνιο γιγάντιο καλαμάρι;».

H πτώση της τουριστικής κίνησης στη Μύκονο ήταν αξιοπρόσεκτη τους προηγούμενους μήνες -όχι όμως και καταστροφική- και έκανε πολλούς επιχειρηματίες του νησιού να προχωρήσουν σε εκλογίκευση των τιμών τους καθώς φέτος, και έχοντας αφήσει πίσω μας την πανδημία, η διάθεση για διακοπές και «δεν με νοιάζει πόσα θα ξοδέψω, αρκεί να περάσω καλά» έχει μειωθεί αφού το κόστος της ενέργειας και ο υψηλός πληθωρισμός επέφεραν σημαντικό πλήγμα στο διαθέσιμο εισόδημα και των ξένων επισκεπτών.

Το χάσμα μεταξύ της σημασίας που πραγματικά δίνουν οι ταξιδιώτες στη βιωσιμότητα και του τι πιστεύουν για το θέμα αυτό οι ελληνικές επιχειρήσεις, είναι ένα από τα ευρήματα της πρωτογενούς έρευνας της Deloitte και του ΙΝΣΕΤΕ αναφορικά με βασικά θέματα και ζητήματα βιωσιμότητας στον ελληνικό τουρισμό με τίτλο «Sustainability in the Greek tourism market - Paving the way for sustainable tourism growth».

H μελέτη βασίστηκε σε πρωτογενή έρευνα που έτρεξε την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2023, ενώ συμμετείχαν σε αυτήν περισσότερες από 200 τουριστικές επιχειρήσεις, μέλη του ΣΕΤΕ, που δραστηριοποιούνται στο σύνολο της αλυσίδας αξίας του τουρισμού.

«Ενώ διεθνείς έρευνες (Expedia) δείχνουν ξεκάθαρα την έμφαση που δίνουν οι ταξιδιώτες στα θέματα βιωσιμότητας (το 90% αναζητά βιώσιμες επιλογές όταν ταξιδεύει), μόνο το 45% των ελληνικών τουριστικών επιχειρήσεων θεωρεί ότι οι ταξιδιώτες βασίζουν τις επιλογές τους σε κριτήρια βιωσιμότητας. Αντίστοιχα, μόνο το 42% των ερωτηθέντων εκτιμά ότι οι πελάτες τους είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν υψηλότερες τιμές για βιώσιμες υπηρεσίες και προϊόντα. Παρ’ όλα αυτά, το βασικότερο κίνητρο που αναγνωρίζουν οι ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις για να προχωρήσουν σε επιπλέον επενδύσεις και δράσεις στον τομέα της βιωσιμότητας είναι η βελτίωση της εμπειρίας και ικανοποίησης των πελατών (64%), με τη μείωση κόστους (62%) και τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία (43%) να ακολουθούν».

Ακόμα λοιπόν και αν ένας επιχειρηματίας του τουρισμού αλλά και οι τοπικές κοινωνίες προτάσσουν το κέρδος έναντι της προστασίας του περιβάλλοντος και της κοινωνικής υπευθυνότητας, είναι πλέον φανερό ότι η βιωσιμότητα αποτελεί δυνατό «εμπορικό χαρτί».

Η παγκόσμια αγορά βιώσιμου τουρισμού αποτιμάται ήδη στα 3,3 τρισ. δολάρια και προβλέπεται να φτάσει τα 11,4 τρισ. δολάρια μέχρι το όχι και τόσο μακρινό 2032, με τον ετήσιο ρυθμό αύξησης στο 14% από το 2023-2032, σύμφωνα με την Allied Market Research, εταιρεία παγκόσμιων αναλύσεων. Το τμήμα του νησιωτικού τουρισμού –και αυτό έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα– προβλέπεται να έχει τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 14,3% μέχρι το 2032.

Με βάση διεθνείς δείκτες και κατατάξεις, ο ελληνικός τουρισμός φαίνεται να υστερεί σε σχέση με βασικούς ανταγωνιστές στη Μεσόγειο ως προς τις επιδόσεις του στον τομέα της αειφορίας και της βιωσιμότητας παρά την ανοδική πορεία των τελευταίων ετών.

Πολλές αφίξεις, λίγες διανυκτερεύσεις

ΚΡΗΤΗ

Στην Κρήτη οι αριθμοί, ειδικά ως προς τις αφίξεις, φαίνεται και φέτος να ευημερούν, ωστόσο οι τουριστικοί επιχειρηματίες αντιμετωπίζουν με επιφυλάξεις την κατάσταση περιμένοντας στο τέλος της σεζόν να κάνουν ταμείο. Η εκτίναξη του λειτουργικού κόστους (ενέργεια, πρώτες ύλες κ.λπ.) έχει οδηγήσει σε αυξημένες τιμές, παραδέχεται στην «Εφ.Συν.» ο Νίκος Χαλκιαδάκης, πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Ηρακλείου, τονίζοντας πως ακόμα και τα φτηνά ξενοδοχεία αναγκάστηκαν πλέον να γίνουν ακριβά για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν. Ο ίδιος πάντως τονίζει πως ο Ιούλιος κατέγραψε νέο ρεκόρ αφίξεων στο αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης», φτάνοντας περίπου στις 750.000, ενώ οι πληρότητες για τον Αύγουστο αγγίζουν το 90%.

«Υπάρχει ένα μεγάλο μέρος των αφίξεων αυτών που δεν τις βλέπουμε ποτέ», λέει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων Κρήτης, Μιχάλης Βλατάκης, αναφερόμενος στην αύξηση των κρουαζιερόπλοιων που έχουν ως home port το Ηράκλειο και συνεπώς μεγάλο μέρος των αφίξεων κατευθύνεται εκεί και δεν περνά από τα ξενοδοχεία. «Εχουμε τις ίδιες περίπου πληρότητες με πέρυσι, ωστόσο έχουμε πια λιγότερες διανυκτερεύσεις και πολύ μικρότερη κατανάλωση εκτός ξενοδοχείων και γι’ αυτό υπάρχει η σχετική δυσαρέσκεια και γκρίνια στον ευρύτερο τουριστικό κλάδο» επισημαίνει.

Ο ίδιος τονίζει στην «Εφ.Συν.» πως ο μέσος όρος των διανυκτερεύσεων έχει πέσει στη μία εβδομάδα (από 10-12 μέρες που ήταν μέχρι πρότινος) και σε αυτό συμβάλλει το αυξημένο κόστος, που επηρεάζει όχι μόνο τις τιμές των πακέτων αλλά και τον προϋπολογισμό των Βορειοευρωπαίων που επίσης πλήττονται από το ενεργειακό κόστος και τον πληθωρισμό. «Ταμείο θα κάνουμε τον Νοέμβριο ενώ σημαντικό ρόλο θα παίξουν και οι κρατήσεις last minute εφόσον είναι ευνοϊκές και οι καιρικές συνθήκες το φθινόπωρο» αναφέρει ο κ. Βλατάκης.

Μεγαλύτερη πτώση καταγράφουν τα μικρά καταλύματα, όπως εξηγεί ο Γιώργος Χριστοδουλάκης, πρόεδρος της Ενωσης Επιχειρηματιών Ενοικιαζόμενων Διαμερισμάτων και Δωματίων Ν. Ηρακλείου «Η Φιλοξενία». «Ο Μάιος και ο Ιούνιος κατέγραψαν μείωση 15-25% σε σχέση με πέρυσι παρά το γεγονός ότι καταγράφηκαν αυξήσεις στις αφίξεις στα αεροδρόμια», λέει ο ίδιος ενώ τονίζει πως μεγάλο μέρος της αγοράς κατευθύνεται στις βραχυχρόνιες μισθώσεις για τις οποίες δεν υπάρχει κανένας έλεγχος, τη στιγμή που οι μικροί επιχειρηματίες έχουν προσπαθήσει να απορροφήσουν το αυξημένο λειτουργικό κόστος, ειδικά μετά την πανδημία. Και στον συγκεκριμένο κλάδο καταγράφεται μείωση των διανυκτερεύσεων ενώ, όπως αναφέρει ο κ. Χριστοδουλάκης, σημειώνεται έντονος ανταγωνισμός με χώρες όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος, η Τυνησία και το Μαρόκο που έχουν το περιθώριο να ρίξουν πάρα πολύ τις τιμές και να επιτύχουν μεγαλύτερες πληρότητες.

Για το θέμα των πυρκαγιών και της κλιματικής κρίσης και οι τρεις συνομιλητές αναφέρουν στην «Εφ.Συν.» πως τουλάχιστον μέχρι στιγμής δεν έχει φτάσει στην Κρήτη ο απόηχος των καταστροφών στη Ρόδο, στην Κέρκυρα και αλλού και δεν είναι κάτι που φαίνεται να απασχολεί τους επισκέπτες του νησιού.

Ο επισκέπτης φέτος ξοδεύει λιγότερα

ΚΕΡΚΥΡΑ

Με συγκρατημένη αισιοδοξία αντιμετωπίζει ο κόσμος του τουρισμού της Κέρκυρας τον στόχο για ακόμα καλύτερες επιδόσεις στο τέλος της χρονιάς, σε σχέση με αυτές του 2022 που ήταν μια πολύ καλή χρονιά. Τουλάχιστον για τις αφίξεις που κυμάνθηκαν πέρυσι για το αεροδρόμιο στα επίπεδα άνω του 1,6 εκατ. ατόμων ενώ φέτος τον Ιούνιο έδειχναν τάση σημαντικής ανόδου.

Οσο για τον τζίρο, θα δείξει ο απολογισμός τον Δεκέμβριο, σε μια χρονιά που για ακόμα μια φορά την τελευταία πενταετία καλείται να αντιμετωπίσει και μεγάλες διεθνείς προκλήσεις. Ενας από τους σημαντικότερους προορισμούς της χώρας με τεράστιο όνομα παγκόσμια φέτος, μετά την πανδημία ή τις συνέπειες του πολέμου ώς πέρυσι, έχει να αντιμετωπίσει την πληθωριστική κρίση σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης από όπου προέρχονται και οι περισσότεροι τουρίστες (Μ. Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία κ.ά.).

Είναι αξιοσημείωτο ότι από τις περισσότερες πλευρές της αγοράς στην Κέρκυρα μας μετέφεραν την αίσθηση πως ο επισκέπτης φέτος ξοδεύει λιγότερα, κάτι που επηρεάζει προφανώς πολύπλευρα την τοπική οικονομία.

Η σεζόν, από τη μεριά κυρίως των ξενοδοχείων που έχουν και πιο καθαρή εικόνα των τάσεων, κινούνταν ενθαρρυντικά ώς τον Ιούλιο. Το τελευταίο διάστημα καταγράφεται μια μικρή τάση μείωσης της ροής στις κρατήσεις, κυρίως στους μεμονωμένους επισκέπτες και στις κρατήσεις της «τελευταίας στιγμής» (last minute).

Εκτιμάται πάντως ότι θα μπορούσε να καλυφθεί αυτή η υστέρηση ώς το τέλος του μήνα που μαζί με τον Ιούλιο είναι οι σημαντικότεροι για την πορεία της χρονιάς. Το διεθνές κλίμα που διαμορφώθηκε από τις ειδήσεις για τις φωτιές στην Ελλάδα ενδέχεται να επηρέασε αυτού του είδους τις κρατήσεις, ενώ ως προς την απάντηση της αγοράς εκτιμάται ότι μεμονωμένες ξενοδοχειακές μονάδες θα μπορούσαν να προσελκύσουν επιπλέον πελάτες με προσφορές, όπως υπάρχουν σκέψεις και για πρωτοβουλίες προς κάποια έκτακτη διαφημιστική καμπάνια.

Ενας πιο μακροπρόθεσμος στόχος για διεύρυνση της τουριστικής περιόδου κυρίως στους μήνες μετά τον Οκτώβριο με την αύξηση της κρουαζιέρας ή των επισκεπτών που ενδιαφέρονται για τη σπάνια πολιτιστική κληρονομιά του νησιού και τη φυσική ομορφιά του, έχει μπει στη συζήτηση, θεωρείται όμως σήμερα ότι απαιτεί ευρύτερες συνεργασίες των τοπικών και κεντρικών φορέων και περνά μέσα από τη βελτίωση των βασικών υποδομών του νησιού, με το οδικό δίκτυο και το πάρκινγκ στην πόλη της Κέρκυρας να είναι ζητήματα αιχμής.

Στον τουρισμό όλων των εποχών ποντάρει η Ηπειρος

Μικρό το μερίδιο της Ηπείρου στην ελληνική αγορά, αλλά δυναμικό με ανερχόμενους συνέχεια τους δημοφιλείς προορισμούς του παραλιακού μετώπου (Σύβοτα, Πάργα κ.λπ.), ποντάρει πάντως και στον τουρισμό των 12 μηνών και στον συνδυασμό με τους ορεινούς προορισμούς για ένα θετικό κλείσιμο της χρονιάς. Οι βροχές Μαΐου και Ιουνίου στην περιοχή επηρέασαν κυρίως την εστίαση, αλλά υπάρχει συνολική ανάκαμψη ενώ αξιοσημείωτη είναι η τάση για φυσιολατρικό τουρισμό (π.χ. από το Ισραήλ) και ο συνδυασμός με επισκέψεις σε μνημεία (Νικόπολη κ.α.).

Αγώνας δρόμου για αναχαίτιση των ακυρώσεων

ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ

Πριν από τις καταστροφικές πυρκαγιές στην Κεντρική και Νότια Ρόδο οι πληρότητες στα ξενοδοχεία κινούνταν πάνω από το 90%, ενώ οι αφίξεις βρίσκονταν σε τροχιά-ρεκόρ. Πλέον το στοίχημα για όλους στο Νησί των Ιπποτών είναι η επανεκκίνηση με σκοπό να περιοριστούν οι συνέπειες από το παροδικό κύμα ακυρώσεων και να συνεχιστεί τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο η δυναμική με την οποία είχε ξεκινήσει η σεζόν. Εκτός από τα μεγάλα πακέτα των tour operators του εξωτερικού, ο Δήμος Ρόδου στοχεύει στην προσέλκυση εσωτερικών επισκεπτών, με τη Διεύθυνση Τουρισμού να ξεκινά καμπάνια ζητώντας παράλληλα από το κράτος επιδότηση στα μεταφορικά και άλλα κίνητρα για τους Ελληνες. Προς το παρόν ο πρωθυπουργός σε συνέντευξή του στο βρετανικό ITV υπόσχεται δωρεάν διακοπές μιας εβδομάδας στους τουρίστες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη Ρόδο.

Οπως τονίζει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Ρόδου, Μανώλης Μαρκόπουλος, στο νησί έχουν διαμορφωθεί δύο «ζώνες», με αρνητικές συνέπειες να καταγράφονται και στις περιοχές της Βόρειας Ρόδου που δεν επηρεάστηκαν από τις φωτιές εξαιτίας της εικόνας καταστροφής που έκανε τον γύρο των ΜΜΕ παγκοσμίως.

«Κάνουμε τα πάντα για να έχουμε φέτος την επανεκκίνηση και στις πυρόπληκτες περιοχές. Ελάχιστα ξενοδοχεία παραμένουν κλειστά λόγω της φωτιάς», αναφέρει χαρακτηριστικά. «Δεν ήταν λίγες οι μονάδες που από πληρότητες της τάξης του 100% έπεσαν ακόμα και στο 20-30%, όμως η εικόνα έχει ήδη ξεκινήσει να αντιστρέφεται και οι ακυρώσεις έχουν σταματήσει. Προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε ότι ο προορισμός λειτουργεί κανονικά. Ο μέσος πελάτης έχει βομβαρδιστεί από πολύ δυνατές εικόνες και πρέπει να πειστεί ότι όλα στις διακοπές του θα είναι καλά», προσθέτει ο κ. Μαρκόπουλος. Νότα αισιοδοξίας, καταλήγει, αποτελεί ακόμη το ότι αρκετοί παλιοί και επαναλαμβανόμενοι επισκέπτες της Ρόδου, που έρχονται συνήθως τον Σεπτέμβριο, έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον να επιστρέψουν στο νησί που προτιμούν όλα αυτά τα χρόνια.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας ΤUI, που επικαλείται η εφημερίδα «Δημοκρατική» της Ρόδου, περίπου 1 στους 5 επισκέπτες με πακέτα της στη Ρόδο επηρεάστηκε από τις φωτιές στο νησί. Σύμφωνα με ορισμένους υπολογισμούς περίπου 70.000 τουρίστες είτε ακύρωσαν είτε διέκοψαν τις διακοπές τους. Πάντως, από αυτήν την εβδομάδα το κλίμα έχει αρχίσει να αντιστρέφεται με τις αφίξεις στο αεροδρόμιο «Διαγόρας» να ξεπερνούν και πάλι αριθμητικά τις αναχωρήσεις.

Το υπουργείο Τουρισμού και ο ΕΟΤ ανακοίνωσαν ότι προχωρούν στην εφαρμογή προγράμματος για την προώθηση της Ρόδου. Αυτό μεταξύ άλλων περιλαμβάνει τη διοργάνωση ταξιδιών δημοσιογράφων και opinion makers από το εξωτερικό εντός Αυγούστου, την επανεκκίνηση προγραμμάτων συνδιαφήμισης με μεγάλους tour operators και αεροπορικές εταιρείες που είχαν διακοπεί λόγω πυρκαγιών, όπως και την επεξεργασία σχεδίου μακροπρόθεσμης προβολής του νησιού.

Οσον αφορά τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα, πολύ ικανοποιητική εικόνα με πληρότητες άνω του 90% σε ξενοδοχεία και καταλύματα καταγράφεται σε Αστυπάλαια, Κάσο, Κάρπαθο, Κάλυμνο και Λειψούς.

Επιστροφή στην κανονικότητα με συν και πλην

ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ

Ανάκαμψη της τουριστικής κίνησης στη Χαλκιδική βλέπουν ξενοδόχοι και ιδιοκτήτες ενοικιαζόμενων δωματίων, στηριζόμενοι όμως κυρίως στις αφίξεις εξωτερικού. Αντιθέτως, ενοχλημένοι είναι οι Ελληνες επισκέπτες τόσο από τις τιμές για διαμονή όσο και από τα υψηλά κόστη στα εστιατόρια, τις οργανωμένες παραλίες και τα μπιτς μπαρ.

Οι Ελληνες που πηγαίνουν για διακοπές στη Χαλκιδική είναι κυρίως άνθρωποι που έχουν εξοχικά, είτε φιλοξενούνται σε συγγενείς και φίλους για μερικές ημέρες. Αυτό περιορίζει σημαντικά τις δαπάνες τους, όμως και πάλι δεν λείπει η δυσαρέσκεια για… «μυκονοποίηση» της περιοχής, ειδικά στο πρώτο πόδι.

«Δεν μπορεί μια μακαρονάδα σε εστιατόριο στη Θεσσαλονίκη να την πληρώνεις 6-8 ευρώ και στα 100 χιλιόμετρα, στη Χαλκιδική, το ίδιο πιάτο να έχει τη διπλάσια, ενίοτε και την υπερδιπλάσια τιμή. Και δεν μιλάμε καν για ψάρι…», αναφέρουν.

Περίπου η ίδια κατάσταση ισχύει και με τις ξαπλώστρες. Στις παραλίες τα περισσότερα μπιτς μπαρ έχουν πολιτική χρέωσης της ξαπλώστρας και ελάχιστη κατανάλωση από το μπαρ! Είναι σύνηθες ένα ποσό ελάχιστης παραγγελίας των 30 ευρώ ανά άτομο ή 50 ευρώ το ζευγάρι, ενώ σε κάποιες όχι και τόσο δημοφιλείς παραλίες ο επισκέπτης είναι υποχρεωμένος να πάρει απλώς έναν καφέ και νεράκι με 5-6 ευρώ κατ’ άτομο.

Η Χαλκιδική πάντως είναι δημοφιλής προορισμός και για τους Ελληνες επισκέπτες που έχουν δικαίωμα κοινωνικού τουρισμού. Οι δικαιούχοι μπορούν να πραγματοποιήσουν έως έξι διανυκτερεύσεις σε τουριστικό κατάλυμα που επιλέγουν από το «Μητρώο Παρόχων» της ΔΥΠΑ, κατόπιν απευθείας συνεννόησής τους με τον πάροχο. Μεταξύ 1 και 13 Ιουλίου, ενεργοποιήθηκαν σε όλη τη χώρα 102.932 επιταγές για φθηνές διακοπές μέσω του προγράμματος κοινωνικού τουρισμού, με πιο δημοφιλή προορισμό την Εύβοια και τη Χαλκιδική να ακολουθεί στη δεύτερη θέση.

Οσον αφορά τους ξένους τουρίστες, στη μετά Covid περίοδο φαίνεται πως έχουν αρχίσει να επανακάμπτουν.

«Η σεζόν φέτος έχει παρουσιάσει μια επιστροφή στην κανονικότητα, με τα θετικά και τα αρνητικά της», λέει στην «Εφ.Συν.» ο επί σειρά ετών πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Χαλκιδικής, Γρηγόρης Τάσιος, και εξηγεί:

«Οσον αφορά τον οδικό τουρισμό, τους Βαλκάνιους τουρίστες δηλαδή, στις 15 Ιουνίου δεν είχαμε τις αφίξεις που εμφανίστηκαν το 2019. Φέτος έχουμε επισκέπτες κυρίως από Ρουμανία, Βουλγαρία και Σερβία. Σε ό,τι αφορά τις αεροπορικές αφίξεις βρισκόμαστε περίπου στα νούμερα του 2019, με επισκέπτες κυρίως από Γερμανία, Μ. Βρετανία ενώ παρατηρούμε και μια επαναφορά της πολωνικής αγοράς. Στα περίπου 540 ξενοδοχεία του νομού βλέπουμε επιστροφή στην κανονικότητα, στα ενοικιαζόμενα δωμάτια είμαστε λίγο κάτω. Ο Ιούλιος έκλεισε με μέση πληρότητα 80% κι ο Αύγουστος φαίνεται ότι θα ανέβει στο 90%. Υπολογίζουμε κάπου 1,2 εκατ. αφίξεις, πλησιάζοντας τους αριθμούς του 2019, με αεροπορικές και οδικές αφίξεις να είναι περίπου στο 50-50».

Βλέποντας πώς εξελίσσεται η σεζόν για τη Χαλκιδική, ο κ. Τάσιος εκτιμά ότι και ο Σεπτέμβριος θα πάει καλά!

Ρωτήσαμε τον πρόεδρο της Ενωσης Ξενοδόχων Χαλκιδικής για το πρόβλημα των περιφραγμένων παραλιών από ξενοδοχειακές μονάδες, τις ακτές που έχουν καταληφθεί από ξαπλώστρες και γενικά τη δυσκολία πρόσβασης στις παραλίες όπου αναπτύσσονται ιδιωτικά συμφέροντα εκμετάλλευσης. Ιδού τι μας είπε σχετικά με το «κίνημα για ελεύθερες παραλίες»:

«Η παραχώρηση του αιγιαλού διέπεται από συγκεκριμένη νομοθεσία που χρειάζεται επικαιροποίηση. Ο νόμος πρέπει να εφαρμόζεται. Ωστόσο πρέπει να προσέξουμε την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό, διότι πρόκειται για μια λεπτή ισορροπία. Αλλο πράγμα η εφαρμογή της νομοθεσίας κι άλλο πράγμα οι διαδηλώσεις στις παραλίες…».