Γνωριστήκαμε στα χρόνια της δικτατορίας, εκεί στα ξένα. Αυτός, δάσκαλος ελληνικών σε σχολείο της Κοινότητας, ενώ συμμετείχε σε θεατρικές παραστάσεις, με σκηνοθέτη τον Νίκο Περέλη, που κι αυτός βρισκόταν στα ξένα. Ελόγου μου σε μια υπηρεσία για τους Ελληνες μετανάστες. «Δουλειές του ποδαριού», όπως θα έλεγε και ο Μποστ, δεδομένου ότι αυτός είχε σπουδάσει ηθοποιός (σχολή Πέλου Κατσέλη), ενώ ο υπογραφόμενος είχε αρχίσει να δημοσιογραφεί σε μια από τις εφημερίδες που έκλεισαν λόγω χούντας.
Επιστρέψαμε σε κάποια από τα… γενναιόδωρα ανοίγματα της δικτατορίας, λίγο πριν από την πτώση της. Εκτοτε συνδεθήκαμε οικογενειακώς, ώσπου πληροφορήθηκα ότι ο Κώστας Κλεφτόγιαννης (γιατί περί αυτού πρόκειται), που τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας (μολονότι πρόσεχε στο έπακρο), έφυγε από τη ζωή στα 75 του.
Δεν είναι ο μόνος –φίλος, συγγενής– που φεύγει (και λιγοστεύουμε…). Εχω άλλωστε αναφερθεί από αυτή τη σελίδα σε αρκετές απώλειες. Συνέπεσε όμως τις ημέρες αυτές να σκέπτομαι ένα αφιέρωμα γι’ αυτούς που εκδημούν ως αριθμοί, οπότε η περίπτωση του Κώστα ας θεωρηθεί ελάχιστη «αναφορά μνήμης» για όλους…
Ο καλλιτέχνης
Ο Κώστας Κλεφτόγιαννης, εκτιμώ, θα μπορούσε να είναι αστέρι του θεάματος αν «κυνηγούσε» την προβολή, δεδομένου ότι και υποκριτικό ταλέντο διέθετε και εμφάνιση. (Επρεπε να φύγει από τη ζωή για να του αναγνωριστούν –με κατεβατά– από τα κυρίαρχα ΜΜΕ.) Μεταξύ εκείνων που τον ήξεραν ήταν ο σκηνοθέτης και φίλος του Παντελής Βούλγαρης, που τον είχε αξιοποιήσει σε τέσσερις ταινίες – μεταξύ των οποίων και η «Ψυχή Βαθιά» (2009), με θέμα τον Εμφύλιο. Σε δύο μικρούς αλλά χαρακτηριστικούς ρόλους, με τον Θανάση Βέγγο (που για τους θαυμαστές του παραμένει ο ερημοσπίτης που τρέχει για τον επιούσιο ενώ, όπως καταδείχθηκε στην ταινία του Βούλγαρη, ήταν άξιος και για άλλους ρόλους). Ο δε Κλεφτόγιαννης δεν έγινε ευρύτερα γνωστός, προφανώς, επειδή δεν έπαιζε σε ελληνικές κωμωδίες και τηλεοπτικές σειρές.
Στα περίπου 40 χρόνια της καλλιτεχνικής του διαδρομής, προτιμούσε να συνεργάζεται με σημαντικούς ομοτέχνους σε αρχαίο και σύγχρονο, ελληνικό και ξένο, θέατρο. Οντας κάτοικος Αμαρουσίου, δημιούργησε με τη σύζυγό του, επίσης ηθοποιό, Αταλάντη Κλαπάκη, το «Αθμόνιο Θέατρο», όπου παρουσίαζαν κυρίως νεοελληνικά έργα. Ως αντιπρόεδρος και στη συνέχεια καλλιτεχνικός διευθυντής του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αμαρουσίου, διοργάνωσε θερινό φεστιβάλ στο Θέατρο Αναβρύτων και μετέτρεψε τον δήμο σε Υπαίθρια Γλυπτοθήκη, με έργα κορυφαίων εικαστικών. Παράλληλα επιμελήθηκε έκθεση με έργα κορυφαίων εικαστικών, ως φόρο τιμής στον Μαρουσιώτη ολυμπιονίκη Σπύρο Λούη. Και όχι μόνο…
Συνέγραψε το βιβλίο-λεύκωμα «Τσαρούχης» με έργα, μαρτυρίες και ντοκουμέντα από τη συνεργασία του με τον ζωγράφο, ενώ το 2000 ήταν παραγωγός και παρουσιαστής της ραδιοφωνικής εκπομπής «Αγαθόν το εξομολογείσθαι», όπου ανθολογούσε κείμενα του Γιάννη Τσαρούχη. Εργασιομανής και τελειομανής επιπλέον, είχε πάθος με τη φωτογραφία –και ειδικότερα την ασπρόμαυρη– συν μαραθωνοδρόμος με διακρίσεις. Μοναχοκόρη του, η δημοσιογράφος Ιωάννα Κλεφτόγιαννη.
Ο φίλος
Ως άνθρωπος, ο Κώστας Κλεφτόγιαννης ήταν ανιδιοτελής, έντιμος, πιστός φίλος, με χιούμορ, «έξω καρδιά». Αξέχαστες οι συνάξεις στα σπιτικά μας – ειδικότερα τέτοιες, αποκριάτικες ημέρες, όπου ο ίδιος και η σύζυγός του ήταν ασυναγώνιστοι σε μεταμφιέσεις. «Σαββατόβραδο στο σπίτι των Κλεφτογιαννέων στο Μαρούσι, η παρέα μεγάλη, όλες οι ηλικίες», θυμάται ο Βούλγαρης. «Η θαλπωρή εξασφαλισμένη.
Ωραίος άνθρωπος, ήπιος, σεμνός… Θαύμασα την ποιότητα στη σκηνή του με τον Θανάση Βέγγο. Ημασταν στα βουνά της Καστοριάς, μέσα στο κρύο και την αγωνία και το γύρισμα. Στα μάτια του Κλεφτόγιαννη, λατρεία και σεβασμός για τον Θανάση. Οταν συναντώνται τα βλέμματα των καλλιτεχνών, ανάβει μια πραγματική σπίθα. Την είδαμε όσοι ήμασταν εκεί – συνεργεία, κομπάρσοι και κόσμος που είχε ανεβεί από την πόλη για να παρακολουθήσει το γύρισμα».
Στο πλαίσιο
«Τύμπανα πολέμου», σε διαρκή έξαρση με ημερομηνία μάλιστα έναρξης. Σε σημείο να ξεχνάμε τα τρέχοντα δικά μας. (Την πανδημία, που εξακολουθεί να καλπάζει, παρά τη χαλαρότητα των μέτρων, την ακρίβεια…) Εκείνοι που σίγουρα αδημονούν είναι οι έμποροι των όπλων, οι κάθε είδους καιρ(δ)οσκόποι.
Γράφοντας παραδίπλα για τον Κώστα Κλεφτόγιαννη αναφερόμουν στον Θανάση Βέγγο – πόσο αναλώθηκε σε ρόλους που του στέρησαν τη δυνατότητα να δοκιμαστεί και ως δραματικός. Ευτυχώς που τον πρόλαβε –στα τελευταία του έστω– ο Παντελής Βούλγαρης. Το ίδιο θα έλεγα και για τον Ντίνο Ηλιόπουλο - Δράκο στην ταινία του Νίκου Κούνδουρου. Και τόσους άλλους.
Μικρός και στενός ο δρόμος, αλλά αυτό δεν τον εμπόδιζε να τρέχει με το όχημά του. Την ίδια στιγμή ένα γατί έτρεχε προς το απέναντι πεζοδρόμιο. Απτόητος ο εποχούμενος πέφτει πάνω στο έρμο τετράποδο – και πάει… Αφαντος ο φονιάς.
«Εξαφανίστηκε – μπορείτε να βοηθήσετε;», η έκκληση μετά φωτογραφίας από τηλεοράσεως, ενίοτε για κάποιο νεαρό πρόσωπο. Ποτέ όμως αν βρέθηκε – και πώς…
«Δεν φταίνε τα παιδιά, φταίμε εμείς, που τα μάθαμε στο “λαβείν” και όχι στο “δούναι”», γράφει, μεταξύ άλλων ο Κ.θ., συνταξιούχος καθηγητής, προσθέτοντας σε πρόσφατο σημείωμά μου.
Και… Ατέλειωτος αυτός ο χειμώνας…
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας