Αναζητώντας τον τάφο του Μεγαλέξανδρου…

Τον Φεβρουάριο του 1992 (πριν από 30 xρόνια), σε επιστημονικό συνέδριο στο Κάιρο, η Ελληνίδα αρχαιολόγος Λιάνα Σουβαλτζή ανακοίνωσε ότι σε ανασκαφική έρευνα που έκανε, με άδεια των αρμόδιων αιγυπτιακών αρχών, στην όαση Σίουα (620 χιλιόμετρα από το Κάιρο), ανακάλυψε τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου! Πανηγυρισμοί στην Ελλάδα (αλλά και ανά τον κόσμο), με εντυπωσιακά δημοσιεύματα, που αν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα, θα επρόκειτο για τη σημαντικότερη αρχαιολογική ανακάλυψη – διεθνώς.

Το πράγμα, όπως καταφάνηκε, ενόχλησε τις αρμόδιες αιγυπτιακές αρχές, οι οποίες απαγόρευσαν την Ελληνίδα αρχαιολόγο να συνεχίσει τις ανασκαφές, καθώς απέκλειαν το ενδεχόμενο να έχει ταφεί εκεί ο Αλέξανδρος. Μελετητές επίσης από όλο τον κόσμο αντιτάχθηκαν στους ισχυρισμούς της Σουβαλτζή, ενώ ομάδα Ελλήνων αρχαιολόγων της ελληνικής κυβέρνησης επισκέφθηκε την τοποθεσία, για να καταλήξει ότι δεν υπήρχαν στοιχεία ότι είχε βρεθεί ο τάφος. Σύμφωνα με κιτάπια, άλλωστε, ο Αλέξανδρος είχε επισκεφθεί σ’ ένα κοπιαστικό ταξίδι το 333 τη Σίουα, προκειμένου να υποβάλει τα σέβη του στο εκεί μαντείο του Αμμωνα Δία. Και άντε να ξέμειναν κάποιοι από τους συνοδούς του.

Στη Σίουα

Συνέβη να ακολουθήσω, για λογαριασμό της «Ελευθεροτυπίας», τον Σεπτέμβριο του 1992, το συνεργείο του αρχιτέκτονα και ερευνητή Νίκου Σοφιανού, για σειρά ντοκιμαντέρ, βασισμένα στις διαδρομές του Αλέξανδρου (έχει προβληθεί επανειλημμένα από την τηλεόραση), οπότε βρέθηκα σε κείνη την όαση και στα ερείπια του μαντείου. Μια περιοχή σε πρωτόγονη κατάσταση, με γυναίκες να μην κυκλοφορούν στους δρόμους, παιδάκια κακοντυμένα να τρέχουν ξοπίσω μας (εκεί που κάποια εφημερίδα οργάνωνε ταξίδια, λες και επρόκειτο για τουριστικό θέρετρο!). Και ήταν ένα απόβραδο που συναντήσαμε τη Λίανα Σουβαλτζή, η οποία αρνήθηκε να δώσει οποιαδήποτε πληροφορία, επικαλούμενη απαγόρευση των αιγυπτιακών αρχών. Εκανε όμως μια υποχώρηση σχετικά με τις αρχικές ανακοινώσεις της: «Δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι είναι θαμμένος εδώ, αλλά ο τάφος που ανακάλυψα κατασκευάστηκε γι’ αυτόν».

Τα σχετικά κιτάπια πάντως (σε μερικά από τα οποία αναφέρθηκα στα σχετικά δημοσιεύματα στην εφημερίδα) συμφωνούν ότι η ταφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου –όνειρο κάθε αρχαιολόγου, αλλά και, κυρίως, τυμβωρύχου– πρέπει να έγινε στην Αλεξάνδρεια.

Μεταξύ των υποστηριχτών της Λιάνας Σουβαλτζή ήταν και ο γνωστός, τότε, ως τηλεοβιβλιοπώλης –και νυν υπουργός Ανάπτυξης στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας– Αδωνις Γεωργιάδης, από τις εκδόσεις του οποίου είχε κυκλοφορήσει και το βιβλίο της Λιάνας Σουβαλτζή «Ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη Σίουα». Ο οποίος απέστειλε σχετική επιστολή στον συντάκτη των δημοσιευμάτων στην «Ελευθεροτυπία» (που συμβαίνει να είναι και ο συντάκτης του παρόντος). Η επιστολή δημοσιεύθηκε με απάντηση του συντάκτη, οπότε υπήρξε δεύτερη επιστολή του κ. Γεωργιάδη, με τους ίδιους ισχυρισμούς. Από τη δεύτερη (δισέλιδη δακτυλογραφημένη) επιστολή, την οποία αρχίζει με εγκώμιο προς την εφημερίδα «που δικαίωσε τον τίτλο της», το ακόλουθο απόσπασμα:

Του Αδωνη

«Οι διάφορες απόψεις ξένων που αναφέρατε εξηγούνται πολύ εύκολα, έχουν ίδιον συμφέρον να σφάλει η κα Σουβαλτζή, μια και οι ίδιοι ψάχνουν τον τάφο στην Αλεξάνδρεια. Φανταστείτε την απογοήτευση των ιδίων και των χρηματοδοτών τους ο τάφος να είναι τελικώς 600 χιλιόμετρα μακρύτερα και να αποκαλυφθεί από μια Ελληνίδα με πενιχρά μέσα. Αλλωστε σας επαναλαμβάνω ότι η κα Σουβαλτζή όλο αυτό το διάστημα έχει δεχθεί άκρως δελεαστικές προτάσεις για να παραχωρήσει σε άλλους το έργο, άρα και αυτοί που τις κάνουν (δεν νομιμοποιούμαι να αποκαλύψω εγώ λεπτομέρειες) πιστεύουν στο έργο».

Αφού, προφανώς, ο κ. Γεωργιάδης πιστεύει στο έργο της Λιάνας Σουβαλτζή, γιατί δεν αναλαμβάνει, τώρα που είναι στα πράγματα, πρωτοβουλία για την αναψηλάφηση του θέματος; (Ή δεν «πουλάει» πλέον)…

Στο πλαίσιο

☞ Τέλειωσαν όπως όπως οι γιορτές. Με την πανδημία να κυριαρχεί απτόητη, την αναγκαστική κλεισούρα, τους απόβλητους που θαλασσοπνίγονται, αυτούς που αγωνιούν για κάποιον πάσχοντα ή θρηνούν την απώλεια προσφιλούς τους, την ανέχεια. Αλλά τι να κάνουμε (η καρτερική άποψη) – αυτά γινόντουσαν πάντα… Γιατί είναι και ο καημός όσων οι απαγορεύσεις δεν τους επέτρεψαν να ρεβεγιονάρουν. Αυτό, όντως, δεν αντέχεται…

☞ Το τηλεοπτικό «Ράδιο Αρβύλα», πάντως, επανήλθε, μετά την ντροπιαστική απώλεια μέλους του, εκτιμώντας, όπως ομολογήθηκε, ότι η σάτιρα πρέπει να υπάρχει (ειδικότερα όταν έχει ως στόχο τους κρατούντες). Σάτιρα και διακωμώδηση άλλωστε υπήρχαν ανέκαθεν, ακόμα και σε δύσβατους καιρούς, και είναι κρίμα που στις μέρες μας τείνουν να εξαφανιστούν. Οπότε σωστά επανήλθε το «Ράδιο Αρβύλα», μολονότι εκτιμώ ότι το γέλιο των παρουσιαστών του θυμίζει το «κονσερβαρισμένο» κάποιων αμερικανικών σειρών –«εδώ γελάνε»– που μιμήθηκαν και δικοί μας.

☞ Εν τω μεταξύ, στους δρόμους και πάλι οι επαγγελματίες της τέχνης, που δοκιμάζονται από την πανδημία – με άδηλα έσοδα από τους πολίτες που ενισχύουν τις επιδόσεις τους κι ένα αδιάφορο κράτος, που καμώνεται ότι συμβάλλει (όταν…) με ψίχουλα.

☞ Και κάτι που φαίνεται καλό – αν περπατήσει… Εδώ και λίγες ημέρες ο Δήμος Αγίας Παρασκευής κατέχει τη μελέτη ανάπλασης του, λεηλατημένου στα χρόνια της εγκατάλειψης, ακινήτου Ιόλα, που δημοπρατήθηκε και χρηματοδοτήθηκε από την προηγούμενη δημοτική αρχή, επί δημάρχου Γιάννη Σταθόπουλου. Οπότε σε 2-3 το πολύ χρόνια αναμένεται να παραδοθεί στο κοινό ένας εξαιρετικός πολιτιστικός χώρος. Αμποτες.

ΚΑΙ… Για να λες ότι είμαστε συνάδελφοι, έτσι θα ’ναι. Αλλωστε, λίγο-πολύ, όλοι συνάδελφοι είμαστε σήμερα.