Η Dolce Vita στα χρόνια της ακμής του ιταλικού σινεμά

Υπήρξε ένας από τους επιφανέστερους ηθοποιούς -του θεάτρου και ειδικότερα του κινηματογράφου, απ’ όπου έγινε ευρύτερα διεθνώς γνωστός και δημοφιλής-, αντιπροσωπευτικός εκπρόσωπος του κυρίαρχου ιταλικού (και ευρωπαϊκού) σινεμά, πριν ενσκήψει ο αμερικανικός και τα σαρώσει όλα… Είναι ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι (γεννημένος το 1924), που στις 19 Δεκεμβρίου συμπληρώνονται 25 χρόνια από τότε (1996) που έφυγε από τη ζωή, χτυπημένος από καρκίνο, στα 72 του.

Για το ελληνικό -αλλά και το διεθνές- κινηματογραφόφιλο κοινό ο Μαστρογιάνι επιβλήθηκε ως ο νέος και ωραίος δημοσιογράφος στην ταινία του Φεντερίκο Φελίνι «Dolce Vita» («Γλυκιά ζωή»), 1960 – απ' όπου και η νυκτερινή σκηνή με τη σαγηνευτική Σουηδή ηθοποιό Ανίτα Εκμπεργκ (έφυγε από τη ζωή το 2015 στα 84 της) να «μπανιαρίζεται» με αποκαλυπτική ένδυση στην περίφημη Φοντάνα ντι Τρέβι με… συμπαραστάτη τον Μαστρογιάνι. Μια ταινία που προκάλεσε αρνητικά σχόλια από Βατικανό και συντηρητικούς, από τη μια, κι από την άλλη, Χρυσό Φοίνικα στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ Κανών και Οσκαρ κοστουμιών στο Χόλιγουντ και κυρίως ενθουσιώδη αποδοχή από το κοινό.

130 ταινίες

Δεν ήταν η μοναδική ταινία του Φελίνι με πρωταγωνιστή τον Μαστρογιάνι. Ακολούθησαν: «8½» (1963), «Ρώμη» (1972), «Η πόλη των γυναικών» (1980), «Τζίντζερ και Φρεντ» (1986), «Η συνέντευξη» (1987). Επαιξε επίσης σε ταινίες των Βιτόριο ντε Σίκα, Λουκίνο Βισκόντι, Ζυλ Ντασσέν, Μικελάντζελο Αντονιόνι, Εντουάρντο ντε Φιλίπο, Τέρενς Γιάγκ, Ετορε Σκόλα, Ρομάν Πολάνσκι, Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι, Μάουρο Μπολονίνι, Ελιο Πέτρι, Λίνα Βερτμίλερ κ.ά. – συνολικά περί τις 130 ταινία, συν η συμμετοχή σε θεατρικές παραστάσεις.

Πρόσθετο ελληνικό ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι υπήρξε πρωταγωνιστής σε δύο ταινίες του διεθνούς μας Θόδωρου Αγγελόπουλου: «Μελισσοκόμος» (1986) και «Το μετέωρο βήμα του πελαργού» (1991), με συμπρωταγωνίστρια τη Ζαν Μορό, με τη δεύτερη ταινία να έχει προβλήματα με τον μητροπολίτη Φλωρίνης Αυγουστίνο Καντιώτη.

Ο οποίος, έχοντας κάποιες πληροφορίες για το σενάριο, αξίωσε, με τη συμπαράσταση θρησκευτικών οργανώσεων και άλλων «πιστών», την απαγόρευση του γυρίσματος της ταινίας που κατά την εκτίμησή του προσέβαλλε το έθνος και τον χριστιανισμό! Και καθώς Αγγελόπουλος και συνεργάτες, συμπεριλαμβανομένου του Μαστρογιάνι και του φημισμένου Ιάπωνα σκηνοθέτη Ακίρα Κουροσάβα, καθώς το πράγμα πήρε διεθνείς διαστάσεις, εμφανίστηκαν απτόητοι, ο μητροπολίτης προχώρησε περισσότερο: στον αφορισμό τους!

«Αφοριζέσθω»!

«…μετά λύπης αναγκαζόμεθα να καταφύγωμεν εις το έσχατον κανονικόν μέτρον της Ορθοδόξου Εκκλησίας, δηλαδή να ΑΦΟΡΙΣΟΜΕΝ τον σκηνοθέτην Θεόδωρον Αγγελόπουλον, ως και όλους εκείνους, άνδρας και γυναίκας, οι οποίοι θα παίξουν κάποιον ρόλον εις το γύρισμα της αντεθνικής και αισχράς αυτής ταινίας» αναφέρεται, μεταξύ άλλων στο σχετικό αφοριστικό. Και για να… δέσει το πράγμα με το πρόσφατο παρελθόν της εποχής εκείνης: «Ο αφορισμός δεν είναι εκδήλωσις μίσους και εκδικήσεως, αλλ’ είναι εκδήλωσις αγάπης. Είναι μια οδυνηρά χειρουργική επέμβασις προς αποκοπήν σεσηπότος μέλους του ανθρωπίνου σώματος, ίνα μη το κακόν ως γάγγραινα μεταδοθεί εις ολόκληρον το σώμα. Το Πηδάλιον της Εκκλησίας αστράπτει και βροντά από το “αφοριζέσθω”».

«Αφορισμός με τέτοιους όρους είναι τίτλος τιμής» ήταν η αντίδραση του Θόδωρου Αγγελόπουλου. (Πανεπιστημιακοί θεολόγοι πάντως εξήγησαν πως ο αφορισμός δεν ήταν έγκυρος, καθώς ο Καντιώτης δεν είχε τη σύμφωνη γνώμη της πλειοψηφίας της ιεραρχίας.)

Επιστρέφοντας στο κυρίως θέμα της σελίδας, που είναι ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, να προστεθεί ότι στην προσωπική του ζωή βίωσε έντονους έρωτες. Μολονότι παντρεμένος και με μία κόρη, συνδέθηκε με αρκετές κυρίες, με πιο γνωστές τη Φέι Ντάναγουέι και την Κατρίν Ντενέβ με την οποία επίσης απέκτησε μία κόρη. Αλλά δεν θέλησε ποτέ να πάρει διαζύγιο από την πρώτη του σύζυγο. Στις ερωτικές του κατακτήσεις οφείλεται ίσως και ο χαρακτηρισμός ως αντιπροσωπευτικού πρότυπου «Λατίνου εραστή». Για τους θαυμαστές του πάντως παραμένουν οι επιδόσεις του στις ταινίες στις οποίες πρωταγωνιστούσε.

Στο πλαίσιο

Ομολογώ πως όταν πριν από 9 και χρόνια ξεκίνησα αυτή τη στήλη, δίπλα στο κυρίως θέμα, είχα σκοπό να σχολιάζω κάποια πολιτιστικά συμβάντα, μολονότι εδώ και κάποια χρόνια έχω… αποστρατευτεί από το ρεπορτάζ, Και πορευόμουν «κατά δύναμιν», ώσπου προέκυψε η πανδημία, η οποία έκτοτε κυριαρχεί στο ξύπνιο και στον ύπνο μας και συνακόλουθα στα ΜΜΕ που ψοφάνε για συφοριασμένα θέματα…

Και να -καθημερινά- τα κρούσματα, οι διασωληνώσεις και -δυστυχώς- οι θάνατοι, η πανάκεια του εμβολιασμού και οι εμμονές των αντιεμβολιαστών, φονικά (συμπεριλαμβανομένων και άλλων γυναικοκτονιών). Κι από κοντά, θανατηφόρα και μη δυστυχήματα, κουμπούρια αστυνομικών και μαφιόζων, απάτες, διαρρήξεις κυβερνητικές αυθαιρεσίες, οικονομικό στρίμωγμα. Πού να πρωτοσταθείς;

Εννοείται ότι υπάρχουν θέματα που δεν χρειάζεται να τα μαθαίνει ο λαουτζίκος (λες και δεν τα ζει…). Γι’ αυτό αγοράστηκαν κι εξαγοράζονται τα μεγαλύτερα ΜΜΕ… Υπάρχει άλλωστε και το… ακαταμάχητο: Τα πράγματα θα ήταν χειρότερα με τους άλλους – δεν βλέπετε τις δημοσκοπήσεις (κι ας διαψεύδονται…).

Υπάρχουν ωστόσο και αυτοί -λαβωμένοι και μη- που αντιστέκονται, που βγαίνουν στους δρόμους, που φωνάζουν, που δέρνονται, που συλλαμβάνονται – που δηλώνουν εν πάση περιπτώσει ότι υπάρχει ελπίδα.

Να προσθέσω τον καλό μου λόγο για τον Πάπα, ο οποίος προφανώς δεν βολεύεται στον παπικό του θρόνο και περιέλαβε στην ανά τον κόσμο γύρα του την Ελλαδίτσα. Οπου, εκτός των άλλων, είδε και ευλόγησε τους έρμους πρόσφυγες, αναφέροντας και τη (μετέωρη λόγω κυβερνητικού ακροβατισμού) Συμφωνία των Πρεσπών… Κι όπου χρειαζόταν όχημα, ένα απλό Φιατάκι. Απ’ το ολότελα;

ΚΑΙ… Εκανες πλάκα εις βάρος του αφεντικού; Πού ζεις;