Η εταιρεία που θα αποφασίζει πώς θα βλέπουμε

Οταν ο δημοσιογράφος του «Guardian», Σαμ Νάιτ, άρχισε να συγκεντρώνει δηλώσεις και συνεντεύξεις για τον Λεονάρντο ντελ Βέκιο, τον πατριάρχη της εταιρείας οπτικών Luxoticca, έλαβε και την εξής απάντηση από έναν ανταγωνιστή της εταιρείας: «Φυσικά και μπορείς να αναφέρεις το όνομά μου στο κείμενό σου, αρκεί να φαίνεται ότι παίρνω πίπες στον Ντελ Βέκιο».

Ο δημιουργός της Luxottica δεν είναι ένας τυχαίος επιχειρηματίας. Φίλοι και εχθροί τον αντιμετωπίζουν σαν τον «νονό» της βιομηχανίας οπτικών, λόγω των ιδιαίτερα επιθετικών εξαγορών με τις οποίες απορρόφησε ή διέλυσε ορισμένα από τα μεγαλύτερα ονόματα του χώρου – όπως την αμερικανική εταιρεία Oakley.

Οταν, μάλιστα, ο Ντελ Βέκιο ανακοίνωσε, πριν από περίπου έναν χρόνο, τη συγχώνευση της εταιρείας του με τη γαλλική πολυεθνική κατασκευής φακών Essilor (η οποία με τη σειρά της είχε απορροφήσει άλλες 250 εταιρείες σε διάστημα δυο δεκαετιών), ο κόσμος των οπτικών πάγωσε.

Αν δεν ανήκετε στους επαγγελματίες του χώρου, πιθανότατα κάθε μάρκα γυαλιών οράσεως και ηλίου που έχετε ακούσει στη ζωή σας ανήκει ολοκληρωτικά ή εν μέρει στον γίγαντα της EssilorLuxottica: Τα Ray-Ban, τα Vogue, τα Prada, τα Oakley, τα Persol, τα Armani, τα Ralph Lauren, τα Chanel, τα Dolce & Gabbana, τα Polo, τα Versace και πιθανότατα οτιδήποτε άλλο κρέμεται από τη βάση της μύτης σας. Σύμφωνα με τον «Guardian», το νέο μεγαθήριο παράγει τα γυαλιά που φορούν αυτή τη στιγμή 1,4 δισ. άνθρωποι στον πλανήτη και με το νέο επιχειρηματικό σχήμα θα κατασκευάζει ένα δισεκατομμύριο ζευγάρια τον χρόνο.

Το μόνο που έλειπε για την απόλυτη κυριαρχία της EssilorLuxottica στην παγκόσμια αγορά οπτικών ήταν ο περαιτέρω έλεγχος και των δικτύων λιανικής πώλησης. Και αυτό επιτεύχθηκε την περασμένη εβδομάδα με την εξαγορά, έναντι 7,3 δισ. ευρώ, της ολλανδικής αλυσίδας GrandVision με 7.000 καταστήματα σε περίπου 40 χώρες.

Κάπου εδώ όμως ξεκινούν οι πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις από τον έλεγχο των γυαλιών οράσεως. H ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με αυτό που αρκετοί επιστήμονες αποκαλούν «επιδημία μυωπίας», καθώς δισεκατομμύρια νέοι άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη βλέπουν την όρασή τους να επιδεινώνεται ραγδαία σε διάστημα μιας γενιάς.

Αν και τα αίτια αυτού του φαινομένου παραμένουν σε σημαντικό βαθμό άγνωστα, το περιοδικό «Nature» υποστήριζε ότι οφείλεται στο γεγονός πως οι άνθρωποι περνούν όλο και περισσότερο χρόνο στο εσωτερικό κτιρίων. Στην Κίνα το 90% των εφήβων και των νέων αντιμετωπίζουν μυωπία (σε σχέση με το 10-20% πριν από 60 χρόνια), ενώ στη Νότια Κορέα το ποσοστό ξεπερνά το 96%. Αντίθετα, στον αναπτυγμένο κόσμο, όπου η επιδημία της μυωπίας έχει σχετικά μικρότερες διαστάσεις, παρατηρείται γήρανση του πληθυσμού – η οποία και πάλι αυξάνει το ποσοστό των διοπτροφόρων σε κάθε χώρα.

Συνολικά, το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού, δηλαδή πάνω από 2,5 δισ. άνθρωποι θα χρειαστούν κάποια βοήθεια από γυαλιά οράσεως μέχρι το τέλος της δεκαετίας, ενώ 2,5 δισ. αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν οφθαλμίατρο ή να αγοράσουν τα γυαλιά που χρειάζονται. Σε έναν πλανήτη, δηλαδή, που χρειάζεται όλο και περισσότερα γυαλιά, οι φακοί και οι σκελετοί κατασκευάζονται και διανέμονται από όλο και λιγότερες εταιρείες – σχεδόν μία, την EssilorLuxottica.

Η εξάρτηση, όμως, από μια πολυεθνική μπορεί να έχει τρομακτικές επιπτώσεις στην οικονομία ολόκληρων χωρών, καθώς τα συστήματα υγείας θα καλούντα να συνδράμουν οικονομικά στην αγορά γυαλιών για ένα συνεχώς αυξανόμενο τμήμα του πληθυσμού τους.

Το πρόβλημα είναι ότι τα κράτη έχουν απέναντί τους μια βιομηχανία, συνολικής αξίας 100 δισ. δολαρίων, η οποία έχει εθιστεί σε ποσοστά κέρδους που παραπέμπουν στα κέρδη των μεγάλων εμπόρων ναρκωτικών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το ποσοστό κέρδους από την πώληση ενός ζευγαριού γυαλιών μπορεί να φτάσει το 800%, καθώς, σύμφωνα με τον Σαμ Νάιτ του «Guardian», το κόστος κατασκευής ακόμη και του πιο ακριβού συνδυασμού φακών και σκελετού δεν ξεπερνά συνήθως τα 30 ευρώ.

Το αν, λοιπόν, η ολιγοπωλιακή αγορά των οπτικών θα συνεργαστεί με τα φτωχότερα έθνη του πλανήτη προσφέροντας φθηνά προϊόντα ή αν θα συνεχίσει τη «χυδαία» κερδοσκοπία της, θα μπορούσε να επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό τον κρατικό προϋπολογισμό αρκετών χωρών αλλά ακόμη και την πορεία της ιδιωτικής οικονομίας. Και αυτό γιατί η καλή όραση συνδέεται άμεσα με την παραγωγικότητα των εργαζομένων, ιδιαίτερα στις συνθήκες της σύγχρονης οικονομίας, όπου το εργατικό δυναμικό έχει μετακινηθεί από το ύπαιθρο σε κλειστά γραφεία με υπολογιστές.

Ο κόσμος μας βρίσκεται αντιμέτωπος με μια ακόμη συνθήκη που θα μπορούσε να δημιουργήσει πολίτες και εργαζόμενους δύο ταχυτήτων – αυτούς που βλέπουν καλά και αυτούς που βλέπουν το μέλλον τους θολό. Το πρόβλημα, βέβαια, θα μπορούσε να λυθεί άμεσα με την παροχή γυαλιών αξίας 5 δολαρίων σε κάθε κάτοικο αυτού του πλανήτη. Οχι όμως στο σημερινό οικονομικό σύστημα.

info-war.gr