Αφγανιστάν: απαγορεύονται παράθυρα με θέα γυναίκες

Παράθυρα σφαλιστά. Να μην τις βλέπει οποιοσδήποτε και σκανδαλίζεται. Να μη βλέπουν κι εκείνες, ακόμη και τον στενό ορίζοντα του αντικρινού κτιρίου: τη μόνη οπτική επαφή τους με τον έξω κόσμο.

Ακόμη ένα βήμα προς την κόλαση είναι το διάταγμα του ανώτατου ηγέτη του Αφγανιστάν, μουλά Αχουντζάντα, να απαγορεύσει στα καινούργια κτίρια να υπάρχουν παράθυρα που βλέπουν προς σπίτια με χώρους (αυλές, κουζίνες, κοινά πηγάδια κ.λπ.) όπου κινούνται γυναίκες, ώστε η θέα τους «να μην προκαλεί λάγνες σκέψεις ή πράξεις». Οσο για τα υφιστάμενα κτίρια, οι Ταλιμπάν καλούν τους ενοίκους να φροντίσουν να τα σκεπάσουν ή ακόμη και να τα χτίσουν ώστε να μην «ενοχλούνται οι γείτονες». Στόχος; Ξανά η αποτροπή της φαυλότητας!

Ετσι οποιοδήποτε σπίτι μπορεί να καταλήξει με σφραγισμένα παράθυρα με πρόφαση ότι σε αυτό ζει ένας άντρας που θα μπορούσε να δει τις γειτόνισσές του. Κι έτσι επίσης οι Αφγανές που συγκατοικούν μαζί του, ήδη αιχμάλωτες στο σπίτι τους, μπορεί να καταλήξουν να ζουν στο σκοτάδι των απαγορευμένων και κλειστών παράθυρων.

Από την επιστροφή τους στην εξουσία τον Αύγουστο του 2021 οι Ταλιμπάν έχουν εκδώσει περισσότερα από 100 διατάγματα καταργώντας δικαιώματα των γυναικών και εξοστρακίζοντάς τες όλο και περισσότερο από τη δημόσια και τώρα και από την ιδιωτική ζωή. Ενα καθεστώς που τα Ηνωμένα Εθνη έχουν καταγγείλει ως «απαρτχάιντ φύλου», με απόλυτο διαχωρισμό των γυναικών από κάθε σφαίρα εκτός του σπιτιού, αφού όλες οι υπόλοιπες ανήκουν αποκλειστικά στους άντρες.

Πλέον οι Αφγανές δεν μπορούν σχεδόν να εργάζονται, να πηγαίνουν σε πάρκα, παιδικές χαρές, γυμναστήρια, κομμωτήρια, ούτε να βγουν από το σπίτι χωρίς άντρα συνοδό. Ούτε να πηγαίνουν πλέον σε δημόσια λουτρά, που για την πλειονότητα ήταν οι μόνοι χώροι όπου μπορούσαν να κάνουν ένα μπάνιο με ζεστό νερό, αφού σύμφωνα με την Unicef πέντε στους δέκα Αφγανούς δεν έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες υγιεινής.

Υποχρεωτική μπούρκα

Τον Αύγουστο με νόμο του υπουργείου Προαγωγής της Αρετής και Πρόληψης της Φαυλότητας απαγορεύτηκε στις γυναίκες να δείχνουν το πρόσωπό τους ανάγοντας σε εθνική γυναικεία στολή την μπούρκα (με όλο το σώμα δηλαδή καλυμμένο με φαρδιές ρόμπες από το κεφάλι ώς τις πατούσες), για να μη «θέτουν σε πειρασμό» τους άντρες. Οπως τους απαγόρευσαν να μιλούν, να απαγγέλλουν ή να τραγουδούν δημόσια, αφού προηγουμένως είχαν προγράψει και το γέλιο.

Στις αρχές Δεκεμβρίου άλλο διάταγμα του Αχουντζάντα απαγόρευσε στις γυναίκες να εκπαιδεύονται σε επαγγέλματα υγείας, από τα τελευταία που τους απέμεναν για να σπουδάσουν ή εργαστούν. Χωρίς γυναίκες γιατρούς, μαίες και νοσοκόμες πολλές καταδικάζονται να μην έχουν ιατρική περίθαλψη γιατί σε κάποιες περιοχές δεν επιτρέπεται σε άντρες γιατρούς να τις εξετάζουν, όπως καταγγέλλει το διεθνές Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Η έκθεση Προφίλ Φύλου 2024 της οργάνωσης του ΟΗΕ, Γυναίκες, αποκαλύπτει πως μετά την απαγόρευση των κοριτσιών άνω των 12 ετών από τις αίθουσες, το 80% των κοριτσιών σχολικής ηλικίας (2,5 εκατ.) ήταν εκτός σχολείων και πάνω από 100.000 φοιτήτριες βρέθηκαν εκτός Πανεπιστημίων. Η παύση των σπουδών και του σχολείου σχετίζεται με αύξηση κατά 25% των παιδικών γάμων και κατά 45% των παιδικών κυήσεων και εκτιμάται πως έχει συνεισφέρει κατά 50% στην αύξηση της μητρικής θνησιμότητας.

Ενα 28,7% των γυναικών 20-24 ετών είχε παντρευτεί πριν από τα 18 και το 9,6% πριν από τα 15. Οι παιδικοί γάμοι πλέον είναι ξανά κανονικότητα λόγω έλλειψης ευκαιριών και φτώχειας. Η οργάνωση Too Young To Wed (Πολύ μικρή για να παντρευτεί) αντιμετωπίζει σπαρακτικές ιστορίες προσπαθώντας να πείσει τους γονείς να μη δίνουν τα κορίτσια τους: όπως οι γονείς της 12χρονης Μερβάς οι οποίοι, εκτοπισμένοι με έξι παιδιά που δεν μπορούν να θρέψουν, αποφάσισαν να την παντρέψουν για να πάρουν 2.500 ευρώ από τον γαμπρό, αλλά όταν εκείνη σχεδόν αρρώστησε από το κλάμα, αποφάσισαν να δώσουν τη μικρότερη αδελφή της, 8 ετών. Η μητέρα της απαρηγόρητη έλεγε: «Αναγκαστήκαμε. Με αυτά τα λεφτά ίσως καταφέρουμε να επιβιώσουν τα άλλα πέντε παιδιά μας για κάποιους μήνες».

Θαμμένες ζωντανές στα σπίτια τους οι Αφγανές βυθίζονται στην κατάθλιψη και άλλες σοβαρές ψυχικές διαταραχές. Η έκθεση της οργάνωσης ΟΗΕ, Γυναίκες, σημειώνει πως το 68% των ερωτηθέντων ξέρει κάποια γυναίκα που πάσχει από αγχώδη διαταραχή ή κατάθλιψη και το 8% κάποια που αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει.

Σε ρεπορτάζ της «El País» ο ψυχίατρος Γκαφούρ, του τμήματος ψυχικής υγείας του νοσοκομείου της Χεράτ, έλεγε πως το τμήμα του υποδέχεται κάπου 250 ασθενείς την ημέρα και το Τμήμα Ψυχοθεραπείας κάπου 20 με 25 περιπτώσεις απόπειρας αυτοκτονίας ή λιποθυμικών επεισοδίων την ημέρα, αριθμός σχεδόν τριπλάσιος απ’ ό,τι πριν από την επάνοδο των Ταλιμπάν. «Γυναίκες που δεν ξέρουν πια τι να κάνουν με τη ζωή τους ή πιεσμένες από τις οικογένειές τους να παντρευτούν τώρα που πια δεν συνεισφέρουν οικονομικά».

Βαριά κατάθλιψη

Σαν την 25χρονη Νουρ, πτυχιούχο Νομικής, που ονειρευόταν να δουλέψει στη Γενική Εισαγγελία και τώρα επιβιώνει με χάπια. Ο ψυχίατρος της είπε πως «πρέπει να αποδεχτεί την κατάσταση» και της έδωσε ψυχοφάρμακο που την κρατά κοιμισμένη σχεδόν όλη μέρα. Αλλά η κατάθλιψή της βάθυνε ακόμη περισσότερο όταν η αδελφή της αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει, γιατί η εταιρεία όπου δούλευε την κατηγόρησε ότι δεν φορούσε σωστά τη μαντίλα και η αστυνομία του ήθους την απείλησε με φυλάκιση.

Δύο μέρες πριν εκπνεύσει το 2024 το καθεστώς διέταξε όλες τις εθνικές και ξένες ΜΟΚ να απολύσουν όσες γυναίκες απασχολούν στο Αφγανιστάν απειλώντας να αναστείλουν την άδεια λειτουργίας τους, κάτι που θα είχε δραματικό αντίκτυπο όχι μόνο για τις γυναίκες, αλλά για το σύνολο του πληθυσμού που μαστίζεται από την ακραία φτώχεια και την πείνα. Το μέτρο θα υπονομεύσει τη δυνατότητα των 23,7 εκατ. Αφγανών που χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια για να επιβιώσουν να μπορούν να τη λαμβάνουν.