Επτά Πολιτείες θωρακίζουν το δικαίωμα στην άμβλωση

Μετά τη σαρωτική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές της 5ης Νοεμβρίου, ένα από τα λίγα ευοίωνα για τους Δημοκρατικούς αλλά και τη δημοκρατία στις ΗΠΑ γεγονότα είναι ότι σε επτά από τις δέκα Πολιτείες όπου διεξήχθη δημοψήφισμα για να θωρακιστεί το δικαίωμα στην άμβλωση, νίκησε με σημαντική διαφορά το ΝΑΙ. Αριζόνα, Κολοράντο, Μέριλαντ, Μιζούρι, Μοντάνα, Νέα Υόρκη και Νεβάδα το κατοχύρωσαν, αντίθετα από Φλόριντα, Νεμπράσκα και Νότια Ντακότα που απέρριψαν σχετικές τροπολογίες των πολιτειακών Συνταγμάτων.

Αυτές οι νίκες -που θα χρειαστεί χρόνος για να ενσωματωθούν στις πολιτειακές νομοθεσίες- είναι ένα σημαντικό ανάχωμα στους ακραίους περιορισμούς που Ρεπουμπλικανοί κυβερνήτες έχουν επιβάλει μετά τη ζοφερή απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου το 2022, που κατάργησε το δικαίωμα στην άμβλωση σε ομοσπονδιακό επίπεδο, αφήνοντάς το στην κρίση των Πολιτειών.

Σταθμός θεωρείται κυρίως η έκβαση στο Μιζούρι, καθώς η τροπολογία που εγκρίθηκε βάζει τέλος σε μια από τις πιο ακραίες νομοθεσίες κατά των αμβλώσεων που επέβαλλε απαγόρευσή τους σε κάθε στάδιο της εγκυμοσύνης: τώρα θα επιτρέπεται ώς τη στιγμή που θεωρείται βιώσιμο το έμβρυο, περίπου ώς την 22η-24η εβδομάδα της κύησης.

Η άμβλωση βρέθηκε στο επίκεντρο της εκστρατείας της Κάμαλα Χάρις, που εμφανίστηκε ως προασπίστρια των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των γυναικών, ιδίως μετά την απόφαση του 2022, που πήγε τα δικαιώματα των γυναικών 50 χρόνια πίσω. Αλλά, αν τότε στάθηκε καταλυτική η συμβολή των γυναικών για να διασώσουν τους Δημοκρατικούς στις ενδιάμεσες εκείνης της χρονιάς, τώρα η στήριξή τους δεν στάθηκε ικανή να αποτρέψει μια νίκη του πιο σεξιστή και μισογύνη προέδρου που έχουν γνωρίσει οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Η στρατηγική της Κάμαλα Χάρις να επικεντρωθεί στην ψήφο και στις ανησυχίες των γυναικών είχε βάσιμους λόγους. Από το 1980 οι Αμερικανίδες συνολικά ψηφίζουν περισσότερο από τους άνδρες συμπατριώτες τους και σύμφωνα με το Κέντρο για τις Αμερικανίδες και την Πολιτική (CAWP) του Πανεπιστημίου Rutgers, σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις από το 1996 η πλειοψηφία τους στηρίζει Δημοκρατικό υποψήφιο. Εξίσου αλήθεια είναι ότι από τις εκλογές του 2000 οι λευκές γυναίκες προτιμούν Ρεπουμπλικανούς υποψηφίους, ενώ η πλειοψηφία μαύρων, Λατίνων και Ασιατών στον γυναικείο πληθυσμό στηρίζει Δημοκρατικούς. Και σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση, σύμφωνα με δημοσκόπηση των New York Times, η Χάρις είχε ένα πλεονέκτημα 16 μονάδων ανάμεσα στις γυναίκες ενώ οι άντρες στήριζαν περισσότερο τον Τραμπ κατά 11 μονάδες.

Μαζικά στις κάλπες

Ολες οι έρευνες έδειξαν πως η συμμετοχή των γυναικών σε αυτές τις εκλογές θα ξεπεράσει κάθε προηγούμενο, κυρίως λόγω της ανησυχίας τους για το θέμα των πρωτοφανών περιορισμών που κυρίως Ρεπουμπλικανοί κυβερνήτες έχουν επιβάλει στα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά τους δικαιώματα: σύμφωνα με το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων οι γυναίκες αποτέλεσαν τη μεγαλύτερη ομάδα εγγεγραμμένων ψηφοφόρων. Οχι τυχαία, καθώς δημοσκοπική ανάλυση του CBS News δείχνει πως κατά σειρά οι μεγαλύτερες ανησυχίες των Αμερικανών σε αυτές τις εκλογές ήταν η κατάσταση της δημοκρατίας, η οικονομία και το δικαίωμα στην άμβλωση, που βρίσκεται στην ίδια θέση με τη μετανάστευση. Αν αυτό ισχύει για τον γενικό πληθυσμό, για τις γυναίκες κάτω των 45 ετών, πρώτη ανησυχία ήταν οι αμβλώσεις.

Αυτές οι συνθήκες αποτελούσαν εξαιρετικά γόνιμο έδαφος για τους Δημοκρατικούς, που αγνόησαν ωστόσο πως η γυναικεία ψήφος δεν είναι μονόδρομος ούτε μονολιθική και πως μπορεί να ψηφίζουν τον Τραμπ και συγχρόνως να προσέρχονται στην κάλπη για να υπερασπιστούν το δικαίωμα στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και ελευθερία, όπως δείχνουν τα αποτελέσματα των δημοψηφισμάτων.

Και στις επτά Πολιτείες που κατοχύρωσαν το δικαίωμα της άμβλωσης, με μεγάλα μάλιστα ποσοστά, ο Τραμπ αύξησε αισθητά την εκλογική του δύναμη από τις προηγούμενες προεδρικές. Ηρθε δε πρώτος σε τέσσερις από αυτές, Μιζούρι, Μοντάνα, Αριζόνα και Νεβάδα, δύο Πολιτείες οι τελευταίες στις οποίες είχε χάσει από τον Μπάιντεν το 2020 και τώρα τις ανέκτησε. Αντίθετα, η Χάρις, ακόμη και σε Κολοράντο, Μέριλαντ και Νέα Υόρκη, όπου ήρθε πρώτη, επικράτησε με μικρότερα ποσοστά από εκείνα που είχε ο Μπάιντεν το 2020.

Η στρατηγική των Δημοκρατικών δεν ήταν λανθασμένη. Υπάρχει σαφώς ένα χάσμα φύλου και σε αυτές τις εκλογές. Απλά δεν προσμέτρησαν όλες τις παραμέτρους ενώ τα ελλείμματα στις προτάσεις της Χάρις για άλλα καίρια προβλήματα -που επίσης απασχολούν τις γυναίκες- υπονόμευσαν το αποτέλεσμα που προσδοκούσε. Πόσο μάλλον μπροστά στον οδοστρωτήρα της ισοπεδωτικής προπαγανδιστικής εκστρατείας του Τραμπ, που έχει αλλάξει τον τρόπο που ασκείται η πολιτική με κύρια απεύθυνση στους απογοητευμένους από το σύστημα άνδρες.

Ετσι οι ΗΠΑ μπαίνουν στην εποχή του αυταρχισμού, του υπερσυντηρητικού λαϊκισμού, των «δυνατών», αήθων και ανδροποιημένων και ανδροκρατούμενων κυβερνήσεων της Ακρας Δεξιάς, γράφει ο Ξαβιέ Μας ντε Ζαζάς στην Vanguardia. «Οι Αμερικανοί έφεραν πίσω στον Λευκό Οίκο τον Τραμπ για πολλούς λόγους, αλλά και γιατί είναι άντρες, ιδίως λευκοί (αλλά και μαύροι και Λατίνοι), που έχουν εξεγερθεί κατά αυτού που αποκαλούν ελιτίστικο προοδευτισμό: αυτόν που θεωρούν πως περιφρονεί τη μη ακαδημαϊκή τους μόρφωση και υπονομεύει τον ανδρισμό τους. Η εποχή των γυναικών, του δικαιώματος να είναι μόνο αυτές -κι όχι το κράτος- κυρίαρχες στο σώμα και στην αναπαραγωγική τους υγεία (αυτό το κύμα κοινωνικής δικαιοσύνης στο οποίο ηγήθηκε η Χάρις) ηττήθηκε από τον συντηρητισμό κάποιων ανδρών που διεκδικούν την κουλτούρα της φαλλοκρατίας, την πατριαρχία ως μια φυσική ιεραρχία του κόσμου».