Όσο πλησιάζει η πρώτη επέτειος από τον θάνατο της Κούρδισσας Μαχσά Αμινί, τόσο πληθαίνουν οι συλλήψεις, οι καταδίκες και οι διώξεις στο Ιράν, καθώς η κυβέρνηση επιχειρεί να αποτρέψει ένα νέο κύμα διαδηλώσεων που θα αμφισβητήσει το θεοκρατικό καθεστώς.
Την περασμένη εβδομάδα καταδικάστηκαν σε τρία χρόνια φυλακή οι δημοσιογράφοι Νεγκίν Μπαγκερί και Ελνάζ Μοχαμαντί για «συνωμοσία» και «σκευωρία». Και οι δύο γυναίκες θα κάνουν μόνο έναν μήνα στη φυλακή, ενώ η υπόλοιπη ποινή αναστέλλεται για πέντε χρόνια, με απαγόρευση εξόδου από τη χώρα και υποχρέωση παρακολούθησης σεμιναρίων «επαγγελματικού ήθους». Η Μοχαμαντί, που τον περασμένο Φεβρουάριο κρατήθηκε για μία βδομάδα στη φυλακή Εβίν, είχε καλύψει τον θάνατο της Αμινί και τις μετέπειτα διαμαρτυρίες, ενώ η επίσης δημοσιογράφος αδελφή της, που είχε καλύψει την κηδεία της άτυχης νεαρής, βρίσκεται στη φυλακή σχεδόν έναν χρόνο τώρα, σύμφωνα με την Guardian.
Πριν από λίγες μέρες, η δημοσιογράφος Ναζίλα Μαρουφιάν, που είχε δημοσιεύσει συνέντευξη με τον πατέρα της Αμινί, στην οποία κατηγορούσε την κυβέρνηση ότι ψεύδεται για τον θάνατό της, συνελήφθη ξανά -μόλις στις αρχές Αυγούστου είχε αποφυλακιστεί με καταβολή εγγύησης- επειδή αψήφησε τον αυστηρό ενδυματολογικό κώδικα και δεν φορούσε μαντίλα. Η δε πρώτη ρεπόρτερ που έγραψε και δημοσίευσε φωτογραφία της Αμινί, η Νιλουφάρ Χαμεντί, βρίσκεται στη φυλακή από τον περασμένο Σεπτέμβριο. Η Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων εκτιμά πως τουλάχιστον 98 δημοσιογράφοι και μπλόγκερ έχουν συλληφθεί μετά τον θάνατο της Αμινί, απ’ όταν άρχισαν οι διαδηλώσεις.
Στα τέλη Αυγούστου ξεκίνησε και η δίκη του δικηγόρου της Μαχσά Αμινί, Σαλέχ Νικμπάχτ, που έχει υπερασπιστεί πολλούς επώνυμους Ιρανούς, ανάμεσά τους και τον σκηνοθέτη Τζαφάρ Παναχί. Τον κατηγορούν για προπαγάνδα κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας γιατί μίλησε σε εθνικά και διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα, επικρίνοντας το πώς διαχειρίστηκαν οι Αρχές τον θάνατό της.
Παντού στη χώρα ο κατάλογος των συλληφθέντων αυξάνει. Στα μέσα Αυγούστου, 11 ακτιβίστριες για τα δικαιώματα των γυναικών συνελήφθησαν στην επαρχία Γκιλάν, σύμφωνα με την ιρανική οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων HRANA: τους απαγγέλθηκαν κατηγορίες ότι σχεδίαζαν να υποκινήσουν «χάος και βανδαλισμούς» και ότι χρηματοδοτούνται από ξένες μυστικές υπηρεσίες.
Ανάμεσα στους συλληφθέντες του Αυγούστου είναι ο γνωστός τραγουδιστής Μεχντί Γιαραχί, συνθέτης ενός τραγουδιού το οποίο επαινούσε τις γυναίκες που απορρίπτουν το χιτζάμπ, με τις Αρχές να τον κατηγορούν ότι έγραψε ένα «παράνομο τραγούδι που αψηφά τα ήθη και τους κανόνες της ισλαμικής κοινωνίας». Ανάλογη τύχη είχε και ο ράπερ Ντόρτσι, που συνελήφθη για τραγούδι με το οποίο επικρίνει τις καταχρήσεις εξουσίας και τη διαφθορά. Στις δε 16 Αυγούστου, o σκηνοθέτης Σαΐντ Ρουσταγί και ο παραγωγός Τζαβάντ Νορουζμπεγκί καταδικάστηκαν σε έξι μήνες φυλακή και αποχή για πέντε χρόνια από κάθε κινηματογραφική ενασχόληση για «προπαγάνδα κατά του ισλαμικού καθεστώτος» για την ταινία τους «Η Λεϊλά και τα αδέλφια της» που παρουσίασαν πέρσι στις Κάνες, χωρίς την έγκριση της κυβέρνησης.
Η Διεθνής Αμνηστία καταγγέλλει πως συγγενείς των δολοφονημένων διαδηλωτών στη διάρκεια της καταστολής έχουν υπάρξει «θύματα προσαγωγών και αυθαίρετων συλλήψεων από τις Αρχές, στην προσπάθειά τους να επιβάλουν τη σιωπή και την ατιμωρησία, ενώ ακτιβιστές που συμμετείχαν στις διαδηλώσεις και άλλοι που είχαν φυλακιστεί, δέχονται κλήσεις να παρουσιαστούν σε αστυνομικά τμήματα, όπου τους προειδοποιούν να μην ξανακατέβουν στους δρόμους».
Όπως έλεγε σε ρεπορτάζ της Le Monde η 40χρονη Σίμα που συνελήφθη τον περασμένο Σεπτέμβριο και έμεινε τρεις μήνες στη φυλακή, «με κάλεσαν στην αστυνομία και μου ζήτησαν να υπογράψω κείμενο ότι δεσμεύομαι να μην πάρω μέρος στις διαδηλώσεις. Και πολλοί ακόμη από όσους συνελήφθησαν τότε, έχουν εξαναγκαστεί να το υπογράψουν».
Παράλληλα, έχει υπάρξει ένα κύμα απολύσεων από Πανεπιστήμια ακαδημαϊκών που στήριξαν τις διαμαρτυρίες. Σύμφωνα με την εφημερίδα Etemad, τον τελευταίο χρόνο, τουλάχιστον 50 πανεπιστημιακοί απολύθηκαν με τελευταίο θύμα τον Σαρίφι Ζαρχί, διαπρεπή καθηγητή Βιοπληροφορικής και Τεχνητής Νοημοσύνης του Πανεπιστημίου Σαρίφ –φυτώριο της επιστημονικής αφρόκρεμας της χώρας. Το Al Jazeera γράφει πως στο πλαίσιο της «κάθαρσης των Πανεπιστημίων» τοποθετούνται φιλοκυβερνητικοί άσχετοι με την ακαδημαϊκή ζωή -ανάμεσά τους και γνωστοί τηλεπαρουσιαστές- που αναλαμβάνουν να κάνουν μαθήματα «ισλαμικής επανάστασης» στους φοιτητές. Τακτικές που καταδίκασε ο Ιρανός μετριοπαθής πρώην πρόεδρος Χασάν Ρουχανί, χαρακτηρίζοντάς τες «αδικία για την επιστήμη και τη χώρα», ενώ η κυβέρνηση τις αποκαλεί «αξιέπαινο επαναστατικό καθήκον».
Η οργή είναι παρούσα
Ο θάνατος της Κούρδισσας Μαχσά Αμινί από εγκεφαλική αιμορραγία στις 16 Σεπτεμβρίου πέρσι, τρεις μέρες μετά την προσαγωγή της σε αστυνομικό τμήμα γιατί δε φορούσε σωστά τη μαντίλα, προκάλεσε μήνες διαδηλώσεων που στάθηκαν η σημαντικότερη απειλή κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας από το 2009, όταν ένα παρόμοιο κύμα συγκλόνισε τη χώρα με κατηγορίες για νοθεία στις εκλογές.
Η κοινωνική έκρηξη, της οποίας ηγήθηκαν γυναίκες και κορίτσια, αψηφώντας με τα ξεσκέπαστα κεφάλια τους και τη μαχητική τους στάση την κυβέρνηση, δεν αφορούσε πλέον μόνο τη μαντίλα, αλλά τους περιορισμούς στα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα και το γενικευμένο αίτημα για δημοκρατική αλλαγή στο πολιτικό σύστημα. Η απάντηση ήταν η απαράμιλλη βία: ιρανικές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν καταγράψει 537 νεκρούς, ανάμεσά τους 68 ανήλικοι, και περισσότερους από 20.000 συλληφθέντες.
Η καταστολή σώπασε τις φωνές στους δρόμους. Αλλά στα κοινωνικά δίκτυα η κραυγή «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία», που επί μήνες ακουγόταν σε ολόκληρη τη χώρα, συνεχίζεται και η καμπάνια για δικαιοσύνη για την Αμινί και για ελευθερίες παραμένει ζωντανή, παρά τους περιορισμούς που έχουν επιβληθεί και στο Internet.
Γι’ αυτό και η επέτειος θεωρείται μια κρίσιμη στιγμή για το ισλαμικό καθεστώς, που προετοιμάζεται να προλάβει ένα νέο μαζικό κοινωνικό ξέσπασμα, όπως έλεγε στους New York Times ο Ομίντ Μεμαριάν, αναλυτής της οργάνωσης Δημοκρατία για τον Αραβικό Κόσμο: «Η ενέργεια, η οργή, η απογοήτευση είναι εκεί και μόλις εμφανιστεί μια ρωγμή θα έρθει ξανά στην επιφάνεια». Ή όπως το εξέφρασε σε όρους καθημερινότητας η 36χρονη Σαμίν στη Le Monde: «Θέλουν να μας φοβίσουν. Αλλά ο κόσμος είναι οργισμένος. Και το υψηλό κόστος ζωής είναι ακόμη ένας παράγοντας πίεσης. Μια νέα έκρηξη δεν μπορεί να αποκλειστεί».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας