Πού καταλήγουν οι εξαφανισμένες γυναίκες στο Περού;

Πέντε κρούσματα πριν από την πανδημία, οχτώ στη διάρκεια της καραντίνας το 2020, δεκαέξι τώρα. Το Περού μετρά αποτρόπαιες στατιστικές, με τον αριθμό των εξαφανισμένων γυναικών και κοριτσιών να έχει αυξηθεί στο πρώτο επτάμηνο φέτος κατά 16% από το ίδιο διάστημα πέρσι. Οι καταγγελίες έφτασαν τις 3.425, εκ των οποίων οι 1.243 αφορούν ενήλικες και 2.182 ανήλικες.

«Τι τους συνέβη; Πού καταλήγουν οι γυναίκες όταν εξαφανίζονται;». Απάντηση δίνει η ομώνυμη έκθεση του Συνηγόρου του Λαού, αλλά και η πραγματικότητα και οι πολύχρονες αναζητήσεις των συγγενών τους, που αποκαλύπτουν πως πολλές δεν θα βρεθούν ποτέ, μένοντας αιχμάλωτες στα δίκτυα διακίνησης γυναικών, στη σκλαβιά ή δολοφονημένες από νυν ή πρώην συντρόφους και θαμμένες κάπου που να μην τις βρουν ποτέ.

«Οικειοθελώς»

Το Περού έχει άλλωστε ένα βαρύ ιστορικό βίας κατά των γυναικών που όλο και επιδεινώνεται: φέτος έως τον Ιούλιο διαπράχθηκαν 92 γυναικοκτονίες (συνολικά πέρσι είχαν σημειωθεί 138), 79 απόπειρες και 23 βίαιοι θάνατοι γυναικών. Οι οικογένειες των θυμάτων καταγγέλλουν ότι αστυνομία και εισαγγελικές αρχές δεν σπεύδουν να ερευνήσουν αυτές τις υποθέσεις θεωρώντας πως τα θύματα έφυγαν «οικειοθελώς» και αρκούνται σε αμφιλεγόμενες μαρτυρίες για να κλείνουν γρήγορα τις υποθέσεις.

Οπως έγινε με τη Νέλι Σέρνα, που εξαφανίστηκε το 2017 και η υπόθεσή της έκλεισε με μόνη τη μαρτυρία του συντρόφου της: κατέθεσε πως εκείνη έφυγε ταξίδι για δουλειές, παρότι δεν είχε πάρει μαζί της ούτε το κινητό της ούτε κάποια ρούχα, και ότι επέλεξε να μην επιστρέψει. «Είναι τόσο άδικο που έκλεισαν την υπόθεση. Είναι σαν να μην έχει υπάρξει η Νέλι, γιατί κανείς δεν κάνει τίποτα», λέει η Αλίσια Σέρνα, αδελφή της αγνοούμενης.

Την ανικανότητα ή απροθυμία να διαλευκάνουν αυτές τις υποθέσεις καταγγέλλει και η 56χρονη Νόρμα Ριβέρα που αναζητά την κόρη της Σίρλεϊ. Εξαφανίστηκε αφότου πήγε με τρεις συμφοιτητές της σε αγώνα ποδοσφαίρου τον Μάρτιο του 2017. Μέρες μετά κι έπειτα από σωρεία αντιφατικών καταθέσεων, οι συμφοιτητές της είπαν πως μετά τον αγώνα πήγαν στη θάλασσα και η Σίρλεϊ πνίγηκε γιατί είχε πιει πολύ αλκοόλ.

Το πτώμα της δεν βρέθηκε ποτέ και οι αρχές έκλεισαν την υπόθεση -καταδικάζοντας τους άντρες με αναστολή απλά για άρνηση παροχής βοήθειας- παρότι καμιά ένδειξη δεν υπήρχε που να στηρίζει την εκδοχή τους. Η Νόρμα συνεχίζει να ψάχνει την κόρη της και πηγαίνει συστηματικά σε παραλίες φορώντας μια μάσκα που γράφει «Πληθαίνουν οι εξαφανισμένες, σκέψου τις, αναζήτησέ τις».

Δεν ψάχνουν

Αναζήτησέ τις χωρίς σταματημό είναι αυτό που καλεί την κοινωνία να κάνει και η Ροσάριο Αϊμπάρ, μητέρα της Σoλσιρέτ Ροντρίγκες, μιας νεαρής φεμινίστριας που εξαφανίστηκε τον Αύγουστο του 2016 και της οποίας η σορός βρέθηκε τον Φεβρουάριο του 2020 στο σπίτι της συντρόφου του κουνιάδου της: την είχαν σκοτώσει και ακρωτηριάσει.

«Οι αρχές αντιμετώπισαν την κόρη μου με μια διαδικασία απόλυτα εξευτελιστική επειδή ήταν νέα και ακτιβίστρια. Οταν κατήγγειλα την εξαφάνισή της, ο αστυνομικός διευθυντής μου είπε, “τι ψάχνεις, είναι θερμόαιμη, θα έφυγε με άλλον”. Απαιτούνται βούληση για έρευνα και αυστηρά πρωτόκολλα, γιατί δεν ψάχνουν», λέει η Ροσάριο, που δεν έπαψε να αναζητά την κόρη της μέχρι να οδηγήσει στους ενόχους. «Οι γυναίκες που εξαφανίζονται δεν φεύγουν επειδή έτσι θέλουν, τις εξαφανίζουν».