«Συμβαδίζω πια με την ηλικία μου»

Πάει καιρός από τότε που έκλεισε τους λογαριασμούς της στο θέμα έρωτας. Ακόμη και για τα ερωτικά τραγούδια -που με τόσο πάθος έχει ερμηνεύσει- δείχνει πια μια αποστροφή. Παρά ταύτα, η επιστροφή της στη σκηνή, τη θεατρική αυτή τη φορά, σηματοδοτείται μ΄ένα έργο - ύμνο στο καθοριστικό αυτό αίσθημα.

Η Τάνια Τσανακλίδου υποδύεται τη μάνα στην κατά Ακη Δήμου «Πρώτη Αγάπη» του Ιωάννη Κονδυλάκη που «ξαναδιαβάζουν» για το Θέατρο Τέχνης οι Bijoux de Kant. Ενας ρόλος που, όπως παραδέχεται, «ντύνεται με την ψυχή μου». «Το βρίσκω πιο λογικό, τώρα στα 63 μου, να παίζω περισσότερο στο θέατρο, παρά να τραγουδάω. Κι αυτή η γυναίκα που συναντώ στο έργο με ιντριγκάρει να την προσεγγίσω.

»Εχουμε κάτι κοινό εμείς οι δύο. Κουβαλάμε πάνω μας το πένθος μιας ηθελημένης ερωτικής ακύρωσης. Για άλλους λόγους, βέβαια, η καθεμία. Εγώ ξεμπέρδεψα με τον έρωτα λόγω μιας βαθιάς προσωπικής ανάγκης να συμβαδίσω με την ηλικία μου. Μια ανάγκη για υπερηφάνεια και αυτοπροστασία».

Ερωτας και θάνατος είναι κοντά, δηλαδή; «Ερωτευόμαστε για να νικήσουμε τον θάνατο που τόσο πολύ φοβόμαστε. Και τον νικάμε. Εγώ δεν ξέρω ερωτευμένο που να σκέφτεται τον θάνατο όταν ζει δίπλα στο αντικείμενο του πόθου του. Ομως, κάθε φορά που ερωτεύεσαι, ένα κομμάτι του εαυτού σου πρέπει να πεθάνει, αν θες να τον ζήσεις στην ένταση που σου πρέπει και του πρέπει», λέει και αφήνεται σε μια μεγάλη σιωπή.

«Ποτέ, όμως, δεν θα απέτρεπες κανέναν απ΄το να τον ζήσει», της λέει ο Γιάννης Παπαδόπουλος που κάθεται δίπλα της. Ο νεαρός ηθοποιός με το εκφραστικό πρόσωπο (θα τον θυμάστε στην ταινία «Το αγόρι τρώει το φαγητό του πουλιού» σε σκηνοθεσία Ε. Λυγίζου) κρατά τον ρόλο του γιου της. Η γνωριμία τους στις πρόβες ήταν η απαρχή μιας ιδιαίτερης επικοινωνίας και μιας «παράξενης φιλίας».

«Νιώθω ευλογία που γνώρισα αυτό το παιδί», λέει η Τσανακλίδου. «Δεν έχω δει στη ζωή μου άλλον ηθοποιό να τιμά τόσο πολύ τη στιγμή που είναι πάνω στη σκηνή. Τον βλέπω σαν δάσκαλο γιατί μου δίνει βάθος». «Η Τάνια φωνάζει "τσαλακώσου"», την διακόπτει εκείνος. «Κι αυτό ταιριάζει απόλυτα στο πώς εγώ βουτώ στον έρωτα. Με όλο το παρελθόν ενεργό στη μνήμη μου και ταυτόχρονα με τα μούτρα».

• Αλλάζει η οπτική μας στον έρωτα όσο μεγαλώνουμε;

Τ.Τσανακλίδου: Σίγουρα. Εχω την αίσθηση ότι οι νέοι φοβούνται να πάρουν την ευθύνη μιας σχέσης. Μόνο οι γενναίοι πλέον θέλουν να καεί η γούνα τους στον έρωτα. Δεν ακούω κανέναν νέο να λέει «θα πάω κι ας πεθάνω». Φοβάστε να γρατζουνιστείτε. Είναι η λατρεία στην εικόνα σας που σας εμποδίζει. Εσείς ερωτεύεστε πρώτα τον καθρέφτη σας και μετά τον άλλον. Εμείς ζητούσαμε να καθρεφτιστούμε μέσα απ΄τα μάτια του άλλου.

Γ. Παπαδόπουλος: Εδώ πάντα διαφωνούμε με την Τάνια και στις κατ΄ιδίαν κουβέντες μας. Εγώ την έλλειψη γενναιότητας την εντοπίζω όχι στο να μπούμε σε μια σχέση, όσο στο κατά πόσο μπορούμε να μετατοπιστούμε μέσα σ΄αυτή. Λείπει ο ελιγμός πάνω σε κάτι κοινό που έχουμε συναποφασίσει να δημιουργήσουμε.

• Η σχέση μητέρας - παιδιού επηρεάζει τον τρόπο που λειτουργούμε σε μια ερωτική σχέση;

Τ.Τ.: Καταρχάς, εγώ πάντα θεωρούσα τις γυναίκες που έχουν γίνει μάνες πιο πλούσιες από εμάς που δεν φέραμε στον κόσμο ένα παιδί. Καμιά φορά σκέφτομαι «άραγε, πώς θα ήμουν σαν μάνα;». «Σκέτος τύραννος», μου απαντώ. Στο έργο έχουμε να κάνουμε με μια υπερπροστατευτική, κλασική Ελληνίδα μάνα, που ακυρώνει τη δική της ζωή για χάρη του παιδιού της, ποδηγετώντας τον στο δικό της θέλω. Αυτό, όμως, που νιώθω να ξεπηδά πιο καθαρά απ΄το κείμενο είναι μια βασική νοσταλγία, όταν ζοριζόμαστε στη ζωή, να επιστρέφουμε στη μήτρα της μάνας μας. Είναι η πιο καθοριστική νοσταλγία στη ζωή του ανθρώπου και δεν υπάρχει κορεσμός ποτέ.

Γ.Π.: Η μάνα είναι πάντα ένα σημείο αναφοράς. Από το πώς ερωτευόμαστε μέχρι το πώς κάνουμε σεξ. Νομίζω πως περισσότερο ζητάς την αγάπη της μάνας, σαν όπλο, για να κυνηγήσεις την ερωτική αγάπη. Σαν μια υποσυνείδητη ανάγκη για έγκριση.

• Ο Δήμου «ξαναδιαβάζει» τον Κονδυλάκη και πάει ένα βήμα παρακάτω. Βάζει τον ήρωα να ερωτεύεται εκτός από μία γυναίκα και έναν άνδρα.

Τ.Τ.: Αυτό είναι και το ωραίο. Ο Δήμου προσθέτει μια ανθρώπινη πραγματικότητα, όχι για να τη συγκρίνει, αλλά για να αποκαλύψει όλες τις εκφάνσεις του έρωτα. Για μένα αυτό συμβολίζει το αρχέγονο, το αρχετυπικό. Το σώμα είναι ένας Θεός που αισθάνεται τη γοητεία και την έλξη ενός άλλου σώματος, ανεξαρτήτως φύλου. Κι αυτό είναι μια πραγματικότητα που αν δεν μπορείς να αντιληφθείς, μάλλον εθελοτυφλείς.

Γ.Π.: Σίγουρα έχουμε να κάνουμε με κάτι που είναι πολύ πιο πέρα από μια απλή ομοφυλοφιλία. Εχει να κάνει με το σώμα και τις επιλογές του, οι οποίες είναι προσωπικές και δεν επιδέχονται κριτικής. Κι αυτό προβάλλεται μέσα από έναν υπέροχο, ποιητικό λόγο. Ντυνόμαστε με τον λόγο στην παράσταση και δεν αφήνουμε στην άκρη ούτε «και».

Info: Στο Θέατρο Τέχνης (Φρυνίχου 14, Πλάκα, 210 3222464). Εως 21/2.