«Ζούμε σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από μόνιμη ανησυχία, χωρίς ωστόσο αυτό να μπαίνει σε λέξεις ή να μας κινητοποιεί προς την αλλαγή»

Φέτος κλείνει τα 16 του χρόνια, αλλά όχι μόνο δεν γιορτάζει τα "sweet sixteen", αλλά το Διεθνές Φεστιβάλ Σύγχρονου Χορού «ARC for Dance» της ομάδας DAN.C.CE Unitiva επέλεξε τη λέξη "Ανησυχία", ως τον κεντρικό άξονά του. Ανήχυσα δεκαέξι, λοιπόν, και ήδη περνάμε στις τελευταίες μέρες των παραστάσεων - όλες με ελεύθερη είσοδο, αλλά και με προκράτηση θέσης.

Το φεστιβάλ ξεκίνησε στις 28 Μαΐου και ολοκληρώνεται την Κυριακή 8/06, ενώ συμμετέχουν 70 καλλιτέχνες/ιδες από 10 χώρες, παρουσιάζοντας 15 παραστάσεις - τόσο ζωντανά όσο και διαδικτυακά. «Εστιάσαμε στην αν-ησυχία ως καταστατική ορμή του χορού, φιλοξενώντας παραστάσεις Ελλήνων/ίδων και ξένων δημιουργών ως ουσιαστικές κοινές χειρονομίες ενδιαφέροντος, αλληλεγγύης, αμφισβήτησης των βεβαιοτήτων και του συμβιβασμού» μάς λένε οι διοργανωτές. Και επειδή η οπτική τους είναι ιδιαίτερη και οι παραστάσεις, μία και μία, αποφασίσαμε να συζητήσουμε με την καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ, κ. Φρόσω - Μαρίνα Τρούσα.

Η " ανησυχία" είναι μια επαναστατική λέξη. Γιατί κρύβει μέσα της αμφισβήτηση, προβληματισμό και κίνηση. Επίσης είναι ερωτική, καθώς "έρως" σημαίνει εροήν, ροή δηλαδή, άρα κίνηση. Και η κίνηση αλλάζει τα πάντα. Είναι έτσι για σας; Που επιλέξατε μάλιστα αυτή τη λέξη ως την κεντρική του Φεστιβάλ.

Η επιλογή της λέξης «ανησυχία» ως κεντρική θεματική του φετινού ARC for Dance Festival δεν είναι τυχαία. Ζούμε σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από μόνιμη ανησυχία, τόσο σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο όσο και σε υπαρξιακό, χωρίς ωστόσο αυτό να εκδηλώνεται, να μπαίνει σε λέξεις ή να μας κινητοποιεί προς την αλλαγή. Αυτή η ανησυχία που τείνει να μας μουδιάζει, κρίνω ότι είναι μια δυναμική ενέργεια που μπορεί να προκαλέσει αναταραχή, αμφισβήτηση και σταδιακά να μεταμορφώσει το περιβάλλον στο οποίο ζούμε καθώς και εμάς τους ίδιους. Πρόκειται για έναν «πόνο» που, παρά το βάρος του, μάς ωθεί προς τη δράση, γι' αυτό και η σχέση της με τη ροή δεν είναι περιστασιακή: και οι δύο αναδεικνύουν τη ζωτικότητα που φέρνει η αλλαγή.

Σε όλο αυτό, ο χορός έρχεται να ενσαρκώσει την ανησυχία, να της δώσει σώμα, ρυθμό και διέξοδο. Στα μάτια μου δεν αποτελεί απλώς μια «εκδήλωσή» της, αλλά έναν τρόπο να την μεταχειριστούμε, να τη μετατρέψουμε σε κίνηση, συνείδηση και τελικά σε αντίσταση. Επειδή ο χορός, στην ουσία του, είναι πράξη ελευθερίας—μια συλλογική έκφραση που μεταφράζει το απροσδιόριστο συναίσθημα σε δράση. Αντιστοίχως, οι καλλιτέχνες, μέσα από αυτή τη διαδικασία, δεν εκφράζουν μόνο την ανησυχία, αλλά την αμφισβητούν, την αναδεικνύουν και τελικά ίσως και να την υπερβαίνουν.

Ξέρουμε για το θέατρο και για το σινεμά, αλλά ο χορός αν δεν συμμετέχεις σε αυτόν, πώς μπορεί να περάσει στον θεατή όσα οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες θέλουν να εκφράσουν; Πώς σταματάει να είναι απλώς ένα «θέαμα»;

Ο χορός, πράγματι, δεν είναι απλώς ένα «θέαμα»· είναι μια συναισθηματική και σωματική διάδραση μεταξύ καλλιτέχνη και θεατή, που λειτουργεί μέσω της ενσώματης γλώσσας. Η χορογραφία γίνεται ένα μέσο που επικοινωνεί μηνύματα με σύμβολα, ρυθμούς, δυναμικές και χωρικές σχέσεις. Μέσα από την ένταση ή την απαλότητα μιας κίνησης, την παύση ή τη ροή, ο δημιουργός αφηγείται ιστορίες, μεταδίδει συναισθήματα, αγγίζει αναμνήσεις. Συνδέεται με το υποσυνείδητο του θεατή και προκαλεί σωματική σύνδεση. Δημιουργεί έτσι μια συμμετοχική εμπειρία μέσω της εν-συναίσθησης. Σίγουρα δεν συμβαίνει πάντα — αλλά όταν συμβεί, το νιώθεις αμέσως και ακλόνητα. Και ναι, αυτό μπορεί να ισχύει και για άλλες μορφές τέχνης, όμως ο χορός το πετυχαίνει με έναν πρωτόγονο και κυτταρικό τρόπο, καθώς το σώμα κουβαλάει μνήμες.

Σε μια εποχή όπου η ανασφάλεια κ η αβεβαιότητα περισσεύουν, η Τέχνη και μάλιστα η σωματοποιημένη όπως είναι ο χορός, με τι τρόπο μπορεί και σε τι ποσοστό να μας "ανησυχήσει";

Ο χορός έχει την ικανότητα να εκφράζει ασυνείδητες αγωνίες και συναισθήματα που η γλώσσα μπορεί να μην καταφέρει να καταγράψει και να αποδώσει πλήρως. Αυτή η ασάφεια μπορεί να προκαλεί δυσφορία, αλλά ταυτόχρονα ανοίγει νέους δρόμους σκέψης. Μέσα από την κίνηση, το σώμα αποκαλύπτει τραύματα, ευαισθησίες ή ακόμη και κοινωνικές ανασφάλειες και φόβους που κρύβονται στη συλλογική συνείδηση. Με άλλα λόγια, αποκαλύπτει την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Ενα ζωντανό και παλλόμενο σώμα που κινείται στον χώρο θυμίζει την ευθραυστότητα της ύπαρξής μας, την ανάγκη για σύνδεση και για μοίρασμα — μια ανατριχιαστική σκέψη σε μια εποχή όπου κυριαρχεί η ψηφιακή αποξένωση...Ετσι, η «ανησυχία» που προκαλεί ο χορός δεν είναι κάτι αρνητικό. Αντίθετα, είναι ένα σημάδι ότι η τέχνη αγγίζει πραγματικά ευαίσθητα σημεία, καλώντας μας να παραμείνουμε παρόντες και να αντιμετωπίσουμε τα σκοτάδια της εποχής μας.

Πώς μπορείτε και συνεχίζετε να υπηρετείτε μια τέχνη που, στην Ελλάδα έστω, δεν χαίρει ιδιαίτερης στήριξης; Τι σας κάνει (σε πρακτικό αλλά και προσωπικό επίπεδο) να συνεχίζετε;

Πιστεύω πυρηνικά στη δύναμη που ενέχει ο χορός. Οταν βλέπω μια καλή παράσταση, όλα τα κύτταρα μου ενεργοποιούνται και αυτό μού δίνει δύναμη και αναζωπυρώνει την ενέργειά μου. Αυτό, μαζί με το πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό χορογράφων και χορευτών στη χώρα μας, αποδεικνύεται η μεγαλύτερη κινητήριος δύναμη απέναντι στις δυσκολίες που προκύπτουν συχνά: την απουσία συλλογικού προγραμματισμού και συντονισμού σε βάθος χρόνου, την έλλειψη υποδομών ή τις αποσπασματικές επιχορηγήσεις. Κανείς δεν θα αμφισβητούσε ότι είναι δύσκολο να ασχολείσαι με τον χορό στη χώρα μας. Αλλά και ποιος θα σταματούσε την ενασχόληση μαζί του, όταν διατηρείται η ελπίδα ότι οι επόμενες γενιές θα συνεχίσουν αυτό το κοινό αφήγημα, δίνοντας στον χορό τη θέση και την αξία που δικαιούται;

-------------
INFO

Εως 8 Ιουνίου. Στα θέατρα «Άννα και Μαρία Καλουτά» (Τιμοκρέοντος 6A, τηλ. 2109344131) και «Δίπυλον» (Καλογήρου Σαμουήλ 2 & Διπύλου, Κεραμεικός, τηλ.: 2103230803). Οι παραστάσεις παρουσιάζονται ανά ημέρα ως μία ενότητα. Είσοδος δωρεάν με απαραίτητη προκράτηση θέσης στο ticketservices.gr. Ωρα προσέλευσης: 20.00. Ωρα έναρξης: 20.30. Ολοι οι χώροι διεξαγωγής του Φεστιβάλ είναι προσβάσιμοι σε χρήστες/στριες αναπηρικών αμαξιδίων ή σε άτομα με κινητικές αναπηρίες.