Πάνος Σκουρολιάκος: «Οι καπιταλιστές γίνονται οι ίδιοι πρωθυπουργοί σήμερα και κάνουν πολέμους χωρίς πολιτική διαμεσολάβηση»

Στην παράσταση «Ήρωες» που ανεβαίνει στο Θέατρο Από Μηχανής, ο Πάνος Σκουρολιάκος ενσαρκώνει τον Γουσταύο, έναν βετεράνο στρατιώτη που, παρά τα χρόνια του, αρνείται να συμβιβαστεί με τη μοίρα του. Μέσα από το χιούμορ και τη συγκίνηση, η παράσταση αναδεικνύει τη συντροφικότητα, την ανάγκη για ελευθερία και τη διαχρονική ανθρώπινη επιθυμία να ορίζει κανείς τη ζωή του. Ο γνωστός ηθοποιός μιλά για τη μοναδική ισορροπία κωμωδίας και δράματος, τη δύναμη του θεάτρου να καθρεφτίζει την κοινωνία και τη σημασία των αξιών σε έναν κόσμο που αλλάζει.

Πρωταγωνιστείτε στην παράσταση «Ήρωες» στο θέατρο Από Μηχανής. Ποια στοιχεία του χαρακτήρα σας θεωρείτε πιο ενδιαφέροντα;

Ο «Γουσταύος», τον οποίο υποδύομαι, δεν συμβιβάζεται με ένα «αξιοπρεπές τέλος» στο Ίδρυμα για Βετεράνους Στρατιωτικούς, όπου τον βρίσκουμε. Λαχταρά να πάρει ξανά τη ζωή στα χέρια του, όπως έκανε και στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Από τις ταράτσες του κτιρίου που τον φιλοξενεί, αγναντεύει τον λόφο με τις λεύκες απέναντι και τις χήνες που σχηματίζουν ένα σμήνος έτοιμο να αναχωρήσει για τον Νότο. Αυτή δεν είναι και η λαχτάρα όλων μας; Να ορίζουμε τον εαυτό μας και τη ζωή μας; Το ταξίδι μας;

Ποιο είναι το κύριο μήνυμα που θέλετε να μεταφέρετε στο κοινό μέσω αυτής της παράστασης;

Ένα από τα βασικά μηνύματα είναι η συντροφικότητα των τριών βετεράνων και η συνεργασία τους μέσα από επίπονες – κωμικές και δραματικές – διεργασίες. Ένα άλλο είναι η αποδοχή του ενός από τους άλλους και η προσπάθεια προσαρμογής τους στις νέες εποχές που έρχονται με την αυγή της δεκαετίας του ’60, μιας εποχής γεμάτης κοινωνικές εξάρσεις, όπως ο Μάης του ’68, καθώς και η κοινωνική και σεξουαλική απελευθέρωση.

Η παράσταση συνδυάζει δραματικά και κωμικά στοιχεία. Πώς βρίσκετε την ισορροπία μεταξύ του χιούμορ και της συναισθηματικής έντασης σε έναν χαρακτήρα που έχει περάσει μέσα από τόσα τραύματα;

Αυτή η γοητευτική ισορροπία μεταξύ χιούμορ και συναισθηματικής έντασης αποτελεί μεγάλη πρόκληση. Στους Ήρωες βιώνουμε τη χαρά αυτής της πρόκλησης, τόσο ως ηθοποιοί όσο και ως σκηνοθέτες. Η ικανοποίηση ότι αυτή η μετάβαση επιτυγχάνεται, έρχεται από το ίδιο το κοινό: δευτερόλεπτα μετά από ένα ξεκαρδιστικό αστείο, νιώθουμε την απόλυτη σιωπή στην αίθουσα, όπου δεν ακούγεται ούτε ανάσα, και βλέπουμε πολλά μάτια να βουρκώνουν.

Πιστεύετε ότι ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι το χιούμορ έχει αλλάξει; Είναι εύκολο ή δύσκολο να κάνεις τον κόσμο να γελάσει σήμερα;

Νομίζω πως αυτό που αλλάζει με το πέρασμα του χρόνου είναι τα εργαλεία διατύπωσης της κωμωδίας. Στον Αριστοφάνη, για παράδειγμα, το ίδιο αστείο θα διατυπωνόταν διαφορετικά στην αρχαιότητα, διαφορετικά σε μια μετάφραση των αρχών του 20ού αιώνα, αλλιώς σε μια του 1960 ή του 1980, και αλλιώς σε μια σημερινή εκδοχή της ίδιας σκηνής, του ίδιου έργου. Στα καθ’ ημάς, οι «Ήρωες» έχουν ξαναπαιχτεί, αλλά θεωρώ πως στη δική μας παράσταση υπάρχει μια πιο «μοντέρνα» εκδοχή, πιο «σημερινή». Γι’ αυτό, βασικό στοιχείο της δουλειάς μας ως ηθοποιοί και σκηνοθέτες είναι η παρατήρηση και η συνάφεια με τους ανθρώπους και την εποχή μας. Και πραγματικά, αυτό κάνουμε – και ο Κώστας Αρζόγλου και ο Χρήστος Βαλαβανίδης και εγώ.

Στην παράσταση υποδύεστε έναν χαρακτήρα που έχει βιώσει τον πόλεμο. Σε ένα κόσμο που βιώνει σύγχρονες συγκρούσεις, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η γενοκτονία στη Γάζα, πιστεύετε ότι οι σκοτεινοί καιροί που ζούμε έχουν αλλάξει την αντίληψη του ανθρώπου για αξίες όπως η ανθρωπιά, η διεκδίκηση, η αλληλεγγύη, ο αγώνας;

Οι «Ήρωες» έχουν βιώσει δύο Παγκόσμιους Πολέμους, όπου ο κόσμος πολεμούσε για ιδανικά. Ιδίως στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, υπήρχε ένας ξεκάθαρος αγώνας ενάντια στον φασισμό και τον ναζισμό. Μήπως ζούμε σήμερα έναν Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, σε μικρότερη κλίμακα, αλλά με την ίδια ένταση και φανατισμό; Έναν κρυφό πόλεμο, χωρίς ιδεολογικό πρόσημο, ή μάλλον με αιτία πολέμου το χρήμα και το κέρδος; Μέχρι τώρα, οι πολιτικοί εξυπηρετούσαν τους καπιταλιστές κάνοντας πολέμους. Τώρα, οι ίδιοι οι καπιταλιστές γίνονται πρόεδροι και πρωθυπουργοί, ώστε να διεξάγουν αυτούς τους πολέμους μόνοι τους, χωρίς… «πολιτική διαμεσολάβηση».

Όσο για τις πανάρχαιες αξίες, όπως η ανθρωπιά, η διεκδίκηση, η αλληλεγγύη και ο αγώνας… ε, αυτά τα έχει αναλάβει το Χόλυγουντ. Για να καταναλωθούν και να ξεθυμάνουν – ή για να δαιμονοποιηθούν.