Μια μουσική βόλτα σε ένα ψυχοτοπίο

Αυτός ήταν ένας αριστοκρατικά μεγαλωμένος, άριστα μορφωμένος, μοναχογιός υπουργού, ανανεωτής της παράδοσης, ανοιχτά ομοφυλόφιλος, συνοδοιπόρος των κομμουνιστών, τοξικομανής, αυτόχειρας, «παρακμιακός» και «περιπλανώμενος»: ο Ναπολέων Λαπαθιώτης (1888-1944). Αυτή είναι μια σύγχρονη θεατρική ομάδα που έχει δημιουργήσει ένα εντελώς ξεχωριστό καλλιτεχνικό ιδίωμα το οποίο παίζει κρυφτό με την πατριαρχία για να την αποκαλύψει, «παρεκκλίνοντας» και ακροβατώντας ανάμεσα στην υψηλή αισθητική και τη διαφορετικότητα: η bijoux de kant. Η δεύτερη διαβάζει στους στίχους του πρώτου το διαχρονικό αίτημα για έρωτα, «τις σκοτεινές κι ανείπωτες λαχτάρες, όλες τις γνώριμες φωνές των Περασμένων, μέσα σ’ αλάλητες αυγές χαμένων παραδείσων». Και ογδόντα χρόνια μετά την αυτοχειρία του στήνει μια μουσική παράσταση ωδή στη νοσταλγική αναπόληση και την έκσταση στην οποία οδηγεί ο ακραίος ερωτισμός που βασίζεται στην ποίησή του. Τα μελοποιημένα ποιήματα του «καταραμένου» ποιητή «ντύνει» μουσικά ο συνθέτης Χρίστος Θεοδώρου, σκηνοθετεί ο Γιάννης Σκουρλέτης και ερμηνεύει ο Ody Icons με τη συνοδεία του Αλέξανδρου Αβδελιώδη στο πιάνο μόνο για δώδεκα παραστάσεις στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο της bijoux de kant στο Μοναστηράκι.

Το «Κάπου περνούσε μια φωνή» αυτοσυστήνεται ως μια μουσική παράσταση «για την αισθητική της ερωτικής επιθυμίας». Περί τίνος πρόκειται; ρωτήσαμε τον ερμηνευτή της Ody Icons ζητώντας να μας εξηγήσει τι είναι και τι δεν είναι η παράσταση.

«Το “Κάπου περνούσε μια φωνή” είναι μια μουσική παράσταση. Μια βόλτα σε ένα ψυχοτοπίο όπου ο ερμηνευτής συναντά μέσα από κάθε τραγούδι τη μνήμη –τους παλιούς του έρωτες. Εκεί όπου οι πεθαμένοι έρωτες είναι ζωντανοί για πάντα. Εκεί όπου αναβιώνεται η ερωτική επιθυμία. Μια υπερβατική ερωτική επιθυμία που έχει χαραχτεί στη μνήμη ανεξίτηλα και κάθε που βραδιάζει ανασύρεται, για να χορέψει αμέριμνη έναν χορό για το τραύμα που επουλώνει μα φαίνεται θαμπό κάτω από το δέρμα. Δεν είναι δηλαδή μια παράσταση που αντλεί από τα γεγονότα της ζωής του Λαπαθιώτη. Δεν είναι μια παράσταση που εξηγεί ιστορικά και αναδρομικά. Δεν είναι μια ιστορία με αρχή, μέση και τέλος. Αλλωστε δεν υπάρχει τέλος σε καμία ερωτική σχέση. Η παράσταση επιχειρεί μια κάθετη βουτιά από τον πολύ γκρεμνώδη, και φτιαγμένο από σκληρά πούπουλα, βράχο της ποίησης του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη. Είναι μια μουσική –κυριολεκτικά– περιπλάνηση στα δαιδαλώδη σημεία της πόλης, εκεί όπου ο έρωτας γεννιέται, ανθεί και ζει για ένα βράδυ, άντε δύο το πολύ, μα η επίδρασή του διαρκεί για μια ζωή. Τα ποιήματα που μελοποιήθηκαν από τον Χρίστο Θεοδώρου μιλούν για μια ένταση, μια επιθυμία αδιαπραγμάτευτα ικανή να “σε πάρει και να σε σηκώσει”, να σου αλλάξει ιδιοσύσταση ως άτομο και να σε περιφέρει μετά λάφυρό της. Μιλούν για αυτή την τόσο αφελή απόφαση της νιότης -της νιότης κάθε ηλικίας- να παραδοθεί εν λευκώ στο άγνωστο. Στον άγνωστο. Στην άγνωστη. Σε αυτό το άτομο που για κάποιο λόγο ξεπρόβαλε την κατάλληλη στιγμή και άνοιξε το δωμάτιο. Και μπήκε φως και αέρας και βροχή ορμητικά απ’ τα παράθυρα».

●  Ποια είναι η δική σας σχέση με την ποίηση του Λαπαθιώτη; Τι φέρνετε στη σκηνή, πώς καταφέρνετε να την επικοινωνήσετε;

Εγώ συναντιέμαι με την ποίηση αυτή επί σκηνής για πρώτη φορά. Μέχρι τώρα ούτε έχω ερμηνεύσει, ούτε έχω γράψει ερωτικά τραγούδια. Είναι η πρώτη φορά που έρχομαι σε επαφή με αυτή την πλευρά μου καλλιτεχνικά. Λειτούργησε και για μένα σαν ένα παιχνίδι με τη μνήμη. Ανέσυρα τους δικούς μου έρωτες και χρειάστηκε να δώσω στο κάθε τραγούδι ονοματεπώνυμο. Εκανα το κάθε τραγούδι προσωπικό μέσα μου, για να μπορεί στην παράσταση να γίνει συλλογικό. Να το μοιραστούμε. Να το κοινωνήσουμε. Σαν μια εκκλησιαστική λειτουργία, όπως λέει και ο σκηνοθέτης μας Γιάννης Σκουρλέτης. Να συναντήσει ο κάθε θεατής τα δικά του κλειστά παράθυρα. Τα δικά του δάκρυα. Οπως τα δάκρυα που ως Ody Icons φέρω συνάντησαν πρώτα τα δάκρυα του Λαπαθιώτη. Η αναπολογητικότητά μου τη δική του. Την αφοσίωση, το πάθος και τη δίψα για τον έρωτα. Είναι μια έκπληξη πως οι άνθρωποι αυτοί που πέρασαν κατοικούν εκεί, στα σπίτια της μνήμης μας, και περιμένουν να τους ανασύρουμε ώστε να γίνουν για μια βραδιά ένα τραγούδι, ένας δρόμος, ένα ποίημα ή μια τυχαία λέξη στο στόμα μας. Και είναι πάντα μια έκπληξη ποιος στίχος και ποια μελωδία θα ανασύρει ποιο πρόσωπο. Ποιο σώμα.

● Είναι δηλαδή τυχαία η συνάντησή σας με τον ποιητή;

Νιώθω πως αυτή η συνάντηση δεν είναι τυχαία τη δεδομένη στιγμή. Ούτε με τον Γιάννη Σκουρλέτη, ούτε και με τον Χρίστο Θεοδώρου. Χρειάζεται να έχει διανύσει κανείς μια πρώτη διαδρομή για να μπορέσει να συναντηθεί με αυτό που έχουν οραματιστεί οι δημιουργοί της παράστασης. Και εγώ νιώθω έτοιμος αλλά και κατάλληλος να πω αυτά τα τραγούδια. Η σύντομη αλλά πυκνή διαδρομή μου τόσο προσωπικά όσο και καλλιτεχνικά, η περσόνα με τα δάκρυα-κοσμήματα και τα μελαγχολικά και ειλικρινή τραγούδια νιώθω πως ενέπνευσε τους δημιουργούς της παράστασης αλλά και συνέβαλε στο να φτιαχτεί ένα σύμπαν όπου να μπορέσει να αναβιώσει η έντονη και ανεξάντλητη ερωτική επιθυμία της ποίησής του Λαπαθιώτη, μαζί με τις μελωδίες του Χρίστου, τις εικόνες του Γιάννη και το πιάνο του Αλέξανδρου. Είναι ένα ταίριασμα που με ωριμάζει καλλιτεχνικά αλλά κυρίως προσωπικά και ανυπομονώ να γίνετε και εσείς κοινωνοί του.

♦ Πληροφορίες: Hood art space (Πολυκλείτου 21, Αθήνα): «Κάπου περνούσε μια φωνή»
Στίχοι: Ναπολέων Λαπαθιώτης
Μουσική: Χρίστος Θεοδώρου
Σκηνοθεσία: Γιάννης Σκουρλέτης
Σκηνογραφία: Κωνσταντίνος Σκουρλέτης
Φωτισμοί: Γιώργος Μαρουλάκος
Δραματουργική επεξεργασία: Ασημένια Ευθυμίου
Κίνηση: Διονύσης Νικολόπουλος
Video: Γιώργος Αποστολόπουλος
Ερμηνεύει ο Ody Icons. Στο πιάνο ο Αλέξανδρος Αβδελιώδης
Σάββατο, Κυριακή & Δευτέρα στις 21.00 έως 3/3. Εισιτήρια 12-14€. Προπώληση more.com. Πληροφορίες: 6942259779.