Μια πολύ σημαντική παράσταση...

Αν η έκλειψη ηλίου είναι ένα κοσμικό γεγονός επειδή Ηλιος - Σελήνη - Γη βρίσκονται σε ευθυγράμμιση, το «Οταν έκλαψε ο Νίτσε» είναι ένα θεατρικό γεγονός. Ευθυγραμμίζονται τρία κοσμικά επιστημονικά φαινόμενα: Νίτσε - Φρόιντ - Γιάλομ.

Μισοσκόταδο. Οπως είναι και ο ψυχισμός τους. Ελάχιστος φωτισμός. Χωρίς σκηνικό. Τρεις ηθοποιοί στη σκηνή φωτίζουν τη ζωή μας. Αφωνοι, καθηλωμένοι οι θεατές, παρακολουθούν την παράσταση που λειτουργεί σαν οθόνη όπου προβάλλουμε πάνω της εικόνες από μέσα μας.

Σιωπές, λόγια, μοναξιά, συγκρούσεις, φόβοι, αποδοχές, απορρίψεις, αμφισβητήσεις, κενά… κομμάτια του εαυτού μας. Ο κόσμος μας. Είμαστε συμφιλιωμένοι με όλα αυτά; Γιατί μόνο έτσι συνυπάρχουμε. Είναι δύσκολο να γίνουν βήματα γιατί είμαστε εγκλωβισμένοι στην παγίδα της υποκειμενικότητάς μας. Η θεραπεία είναι το «καθάρισμα της καμινάδας», όπως έλεγε ο Νίτσε. Η συνάντηση του Νίτσε (Κωνσταντίνου Αβαρικιώτη) στην αρχή με τον Φρόιντ (Θάνο Λέκκα) και αργότερα με τον μέντορά του γιατρό Μπρόιερ (Γιάννη Κότσιφα) είναι οι ανθρώπινες σχέσεις.

Ζουν σε μια άλλη διάσταση. Αυτό το μεταδίδουν άριστα. Σοφοί. Επιστήμονες. Οι θεωρίες τους στιγμάτισαν την ανθρωπότητα. Ομως είναι στραπατσαρισμένοι ψυχολογικά. Δεν μπορούν να λειτουργήσουν και στα τρία επίπεδα που χρειάζεται ο ισορροπημένος άνθρωπος. Στο κοσμικό, κοινωνικό, οικογενειακό.

Κι όμως, ενώ ο Νίτσε και ο Μπρόιερ έχουν ανάγκη να πιαστούν χέρι χέρι για να φύγουν από την απελπισία τους, το πρώτο βήμα της συνάντησής τους είναι η αμφισβήτηση. Είναι δύσκολη η επαφή. Λέει ο Νίτσε: «Η ζωή που δεν έζησες, θα φουσκώνει μέσα σου στην αιωνιότητα. Ασε ελεύθερα τα συναισθήματά σου. Οταν καταπίνεις την οργή σου, αρρωσταίνεις. Οι φόβοι μας δεν γεννιούνται στο σκοτάδι. Είναι σαν τα αστέρια. Τα κρύβει το φως της μέρας».

Ο Νίτσε είχε κάτι ακαταμάχητο, όπως και ο ηθοποιός Κ. Αβαρικιώτης. Νομίζεις πως βλέπεις τη μετεμψύχωση του Νίτσε. Με εντυπωσίασε η ερμηνεία του και έψαξα το παρελθόν του. Στο Αβαρίκο γεννήθηκε, σε ένα χωριό με λίγους κατοίκους κοντά στο Αγρίνιο. Περνούσαν βδομάδες χωρίς να μιλάει σε κανέναν. Ηταν μοναχικός. Τον απέρριπταν οι θεατρικές σχολές. Τον περίμενε όμως η σχολή «Εμπρός» και πήγε μπροστά. Σ’ αυτό το έργο μετέτρεψε τον ψυχισμό του σε τέχνη. Η φωνή του, οι κινήσεις, το σώμα, τα χέρια του, όλα είναι ο Νίτσε, ο οποίος έλεγε: «Ισως το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας το ζούμε με τα ένστικτά μας. Η ψυχολογική θεραπεία ελαφρύνει το φορτίο της ζωής».

Ο Αυστριακός γιατρός τού ζητάει αντάλλαγμα. «Εγώ θα θεραπεύσω το σώμα σας, κύριε Νίτσε, εσείς την ψυχή μου. Να με θεραπεύσετε από την απόγνωση». Και του απαντά: «Ενας φιλόσοφος της ζωής δεν θεραπεύει την απόγνωση. Γράφω γι’ αυτήν. Μερικές φορές βλέπω με τα μάτια κλειστά».

Η Ευαγγελία Ανδριτσάνου, που έκανε εξαιρετική διασκευή, γράφει ότι ο Νίτσε βοήθησε τον Μπρόιερ να ξαναβρεί το νόημα της ζωής και να κατακτήσει την εσωτερική ελευθερία για να το εκπληρώσει. Και ο Νίτσε μαθαίνει πως το να ακουμπάς στον συνάνθρωπο δεν σε υποτάσσει στην εξουσία του.

Οι διακεκριμένοι σκηνοθέτες Ακύλλας Καραζήσης και Νίκος Χατζόπουλος με απλό, εξαιρετικό τρόπο και μέσα από τις υπέροχες ερμηνείες όλων μάς άνοιξαν τα συρματοπλέγματα της ζωής για να συμφιλιωθούμε με την ανθρώπινη μοίρα. Να βρισκόμαστε σε ψυχική και πνευματική εγρήγορση. Να καταλάβουμε ότι για να συνυπάρξουμε πρέπει να εμπιστευόμαστε. Η παράσταση συνεχίζεται για δεύτερη χρονιά στο Θέατρο Οδού Κυκλάδων «Λευτέρης Βογιατζής».