Αθήνα, 9°C
Αθήνα
Αραιές νεφώσεις
9°C
9.6° 7.4°
3 BF
57%
Θεσσαλονίκη
Ελαφρές νεφώσεις
9°C
10.0° 8.2°
4 BF
55%
Πάτρα
Αραιές νεφώσεις
12°C
13.7° 11.0°
3 BF
43%
Ιωάννινα
Σποραδικές νεφώσεις
10°C
9.9° 9.9°
2 BF
43%
Αλεξανδρούπολη
Αίθριος καιρός
7°C
8.5° 6.9°
4 BF
36%
Βέροια
Αραιές νεφώσεις
8°C
9.0° 8.5°
2 BF
75%
Κοζάνη
Ελαφρές νεφώσεις
5°C
5.4° 5.4°
0 BF
36%
Αγρίνιο
Αραιές νεφώσεις
11°C
10.7° 10.7°
1 BF
38%
Ηράκλειο
Αραιές νεφώσεις
10°C
10.2° 9.8°
4 BF
87%
Μυτιλήνη
Ελαφρές νεφώσεις
8°C
7.9° 7.3°
3 BF
51%
Ερμούπολη
Σποραδικές νεφώσεις
9°C
9.8° 8.8°
5 BF
49%
Σκόπελος
Αυξημένες νεφώσεις
4°C
4.0° 4.0°
4 BF
60%
Κεφαλονιά
Ελαφρές νεφώσεις
13°C
12.9° 10.3°
3 BF
50%
Λάρισα
Ελαφρές νεφώσεις
10°C
9.9° 7.3°
2 BF
43%
Λαμία
Αραιές νεφώσεις
7°C
7.5° 7.3°
2 BF
76%
Ρόδος
Αίθριος καιρός
13°C
13.2° 12.8°
4 BF
38%
Χαλκίδα
Αραιές νεφώσεις
8°C
8.8° 7.3°
2 BF
62%
Καβάλα
Ελαφρές νεφώσεις
7°C
7.3° 6.6°
3 BF
53%
Κατερίνη
Αραιές νεφώσεις
9°C
9.2° 8.7°
3 BF
59%
Καστοριά
Αυξημένες νεφώσεις
6°C
5.7° 5.7°
0 BF
60%
ΜΕΝΟΥ
Τρίτη, 11 Φεβρουαρίου, 2025
parastasi-kilaidoni
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
Γιασεμί Κηλαηδόνη

«Μιλάω για κάποιες που ζήσανε αλλιώς...»

Μοναδική ερμηνεύτρια στη σκηνική μεταφορά στο «Μεταξουργείο» του περίφημου μυθιστορήματος της Αλκης Ζέη, «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα», η ηθοποιός δανείζεται τους στίχους από «Το εμβατήριο της σιωπής» του πατέρα της Λουκιανού Κηλαηδόνη εξηγώντας σε ποιους και γιατί αφιερώνει αυτή την παράσταση.

«Κανείς από τη γενιά μας δεν πρόλαβε. Μας προλάβαιναν άλλα. Πόλεμος, Δεκέμβρης, Εμφύλιος, δικτατορία. Ολο τα παλιά θυμόμαστε. Μας βαριούνται. Δεν λέμε να τα ξεχάσουμε, είναι όλη μας η ζωή. Πόσες φορές είπαμε να τη φτιάξουμε από την αρχή! Δεν είναι το κουράγιο που μας έλειψε...».
«Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα», Αλκη Ζέη

Είναι μια γενιά που έζησε μια ζωή μεγαλύτερη από την ίδια τη ζωή. Εναν τρικυμιώδη βίο που ταυτόχρονα αντανακλά και την ιστορία ενός τόπου. Δεκαετίες προτού το προσωπικό κατοχυρωθεί και ως πολιτικό. Ανθρωποι που μέσα από το ανθρώπινο κατάφεραν να αγγίξουν κάτι το παγκόσμιο. Σαν να μεγάλωσαν το μπόι του ανθρώπου τόσο όσο να χωρέσει και τα όνειρά του. Οχι επειδή πήραν θέση τη δύσκολη ώρα, αλλά επειδή η θέση που πήραν ήταν η δύσκολη: αυτή του αγώνα για μια λεύτερη ζωή. Η Αλκη Ζέη, που το όνομά της έγινε συνώνυμο του πολιτικού βιβλίου για τα παιδιά παγκοσμίως, θέλησε να αποτυπώσει όσα σημαντικά έζησε η γενιά της από φόβο μην ξεχαστούν όταν αυτή η γενιά θα είχε φύγει. Ομως μας άφησε παρακαταθήκη και αυτοβιογραφικά βιβλία, περιγράφοντας τη ζωή στην Κατοχή, την αντίσταση στον κατακτητή, την εξορία στο «σοβιετικό παράδεισο» και μετά πάλι την εξορία την περίοδο της χούντας στο Παρίσι. «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» έχει χαρακτηριστεί ρέκβιεμ για τη γενιά της νικηφόρας επανάστασης που χάθηκε, το μπόλιασμα της τέχνης με την Ιστορία. Σε αυτό η Ελένη, που φτάνει μέχρι την άκρη της γης, τη σοβιετική Τασκένδη, για να συναντήσει τον καπετάνιο Αχιλλέα, τον αρραβωνιαστικό της, αναπλάθει εμπειρίες από την προπολεμική Ελλάδα, τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου, την Κατοχή, την Αντίσταση, τον Εμφύλιο, τη μετεμφυλιακή περίοδο και τη χούντα των συνταγματαρχών, αλλά και από τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα.

Η Γιασεμί Κηλαηδόνη δίνει πνοή στη φωνή της Αλκης Ζέη μεταφέροντας για πρώτη φορά στο θεατρικό σανίδι αυτή τη σπάνιου ήθους παρακαταθήκη. Ζωντανεύει την προσωπική και συλλογική περιπέτεια, από τα μεγάλα οράματα μέχρι τη διάψευση, στις ταραγμένες δεκαετίες του νεοελληνικού βίου (1940-1970). Φέρνοντας στο σήμερα μια γενιά που επέλεξε -με βαρύ τίμημα- να αλλάξει τον κόσμο, ο γάργαρος θεατρικός μονόλογος σου παίρνει την ανάσα καθώς σε ταξιδεύει στους σταθμούς περιπλάνησης μιας γυναίκας που συμβολίζει πολλά περισσότερα από το φύλο της: Αθήνα, Ρώμη, Μόσχα, Τασκένδη, Παρίσι.

Η παράσταση δεν ευτυχεί απλώς ερμηνευτικά με τη δοκιμασμένη Γιασεμί, παλιότερα στο «Μαράν Αθά». Τη διασκευή του μυθιστορήματος, εκτός από τις Κλεοπάτρα Τολόγκου και Στέλλα Κρούσκα, υπογράφει και ο άνθρωπος που έχει μεταφέρει στο θέατρο το εμβληματικό «Κιβώτιο» του Αρη Αλεξάνδρου, ο Φώτης Μακρής, που το έχει σκηνοθετήσει κιόλας.

● «Πώς σας γεννήθηκε η ιδέα για τη θεατρική μεταφορά αυτού του έργου;» ρωτήσαμε την κ. Κηλαηδόνη.

Η ιδέα για τη μεταφορά αυτού του εμβληματικού μυθιστορήματος στο θέατρο ήταν κάτι που το επιθυμούσα εδώ και πολλά χρόνια. Το κουβαλούσα ως προσωπικό χρέος απέναντι σε αυτή τη γενιά, αυτή που βίωσε την Κατοχή, τον Εμφύλιο, αλλά και τις πολιτικές και κοινωνικές αναταραχές που σημάδεψαν την Ελλάδα. Το βιβλίο της Ζέη και κατ’ επέκταση η παράστασή μας δεν είναι μόνο μια προσωπική μαρτυρία, αλλά και ένα πολύτιμο ντοκουμέντο για την ιστορία της χώρας μας γραμμένο με τρόπο που συνδυάζει τη συγκίνηση με την ιστορική αλήθεια.

● Πόσο εύκολο ήταν σε ένα μνημειώδες έργο να βρείτε τι θα... αφήσετε απέξω;

Στη σκηνική μεταφορά του οι πολύτιμοι συνεργάτες μου που ανέλαβαν το κομμάτι της διασκευής εστίασαν ιδιαίτερα στη μοναδική ικανότητα της Αλκης Ζέη να συνδέει το προσωπικό με το συλλογικό. Μέσα από το διαρκές ταξίδι της κεντρικής ηρωίδας, της Ελένης, βλέπουμε πώς τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα εισβάλλουν στην καθημερινότητα διαμορφώνοντας τις επιλογές, τις σχέσεις και τις ζωές των ανθρώπων. Η πρόκληση ήταν να αποδώσουμε στη σκηνή την πολυπλοκότητα των χαρακτήρων και των καταστάσεων που περιγράφει η Ζέη και μέσα από τον λόγο, την κίνηση και τη μουσική να φέρουμε τους θεατές αντιμέτωπους με τις αλήθειες της εποχής εκείνης, αλλά και να τους προκαλέσουμε να αναρωτηθούν για τις δικές τους αξίες και επιλογές στο παρόν.

● Η Ζέη στο βιβλίο αναφέρεται στην τριπλή της εξορία. Θέλετε να μας το εξηγήσετε;

Η Ελένη φτάνοντας στην Τασκένδη και συναντώντας τον Αχιλλέα ύστερα από σχεδόν 10 χρόνια απουσίας βιώνει αυτή την τριπλή θα λέγαμε εξορία. Ο Αχιλλέας της Αντίστασης και του βουνού είναι στην Τασκένδη ένα πέρα για πέρα ασήμαντο κομματικό μέλος, με χαμένη όλη τη λάμψη και την αίγλη της προϊστορίας του. Μαζί θα έρθουν όλα τα άλλα: οι αντιμαχόμενες μερίδες των Ελλήνων κομμουνιστών σε σοβιετικό έδαφος, ο θάνατος του Στάλιν και η πτώση του Νίκου Ζαχαριάδη. Η Ελένη νιώθει διπλά απομονωμένη: απόβλητη από τη γη και την πατρίδα της, αλλά και εξόριστη από τον πολιτικό μύθο της νιότης της όπως είχε συμπυκνωθεί στο πρόσωπο του Αχιλλέα. Στην πραγματικότητα όμως η ηρωίδα υποφέρει και από ένα τρίτο είδος εξορίας. Τι είναι η Ελένη στην Τασκένδη, αλλά και λίγο πιο πριν; Μα τίποτε άλλο από την «αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» –μια γυναίκα που κερδίζει την επωνυμία της μόνο στο πλάι του ανδρός της, μια μορφή καταδικασμένη να υπάρχει και να αναπνέει μόνο στο περιθώριο.

● Πώς συνομιλεί αυτό το έργο με το σήμερα;

«Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» συνομιλεί με το σήμερα, γιατί οι θεματικές που θίγει παραμένουν εξαιρετικά επίκαιρες. Η Αλκη Ζέη μιλά για τον διχασμό, την απώλεια, την ανάγκη για ελευθερία και την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον, ζητήματα που δεν περιορίζονται σε μια συγκεκριμένη εποχή. Αντίθετα, είναι θέματα που μας απασχολούν διαχρονικά και δυστυχώς συνεχίζουν να εμφανίζονται με διαφορετικούς τρόπους και στο σήμερα. Ο πολιτικός διχασμός που περιγράφεται στο έργο, για παράδειγμα, θυμίζει τις εντάσεις και τις αντιπαραθέσεις που συναντάμε σήμερα όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και παγκοσμίως. Είτε μέσα από πολιτικές ιδεολογίες, είτε μέσα από κοινωνικές συγκρούσεις η ανθρώπινη τάση για πόλωση είναι πάντα παρούσα. Το έργο μάς καλεί να στοχαστούμε πώς μπορούμε να γεφυρώσουμε αυτές τις διαφορές και να επιδιώξουμε τη συνύπαρξη, ακόμα και όταν οι συνθήκες μοιάζουν αντίξοες. Επιπλέον η ιστορία της Ελένης, η οποία προσπαθεί να βρει τον εαυτό της και να σταθεί στα πόδια της μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο ανασφάλεια και αλλαγές, συνομιλεί με τη σύγχρονη πραγματικότητα. Σήμερα πολλοί νέοι άνθρωποι βιώνουν την αβεβαιότητα λόγω οικονομικών, κοινωνικών ή περιβαλλοντικών κρίσεων.

● Τι ξεχωρίζετε ιδιαίτερα από αυτήν την παρακαταθήκη ζωής και αγώνα;

Τη σύνδεση της ατομικής μοίρας με τη συλλογική ιστορία. Η Ελένη ζει μέσα από τις αντιφάσεις μιας εποχής γεμάτης συγκρούσεις –ανάμεσα στο παλιό και το νέο, στις παραδόσεις και τις αλλαγές, στην υποταγή και την ελευθερία. Αυτή η σύγκρουση μας θυμίζει ότι κάθε γενιά καλείται να αντιμετωπίσει τις δικές της προκλήσεις και να βρει τον δικό της τρόπο να παλέψει για τις αξίες της.

● Πιστεύετε ότι δικαιώθηκε αυτή η γενιά;

Αφιερώνω την παράσταση αυτή στη μνήμη του παππού μου Τάκη Κηλαηδόνη, που ήταν από τους τελευταίους πολιτικούς εξόριστους που βγήκαν από τη Μακρόνησο μην υπογράφοντας ποτέ του δήλωση μετάνοιας. Και φυσικά στον μπαμπά μου τον Λουκιανό για τη στάση που κράτησε σε όλη τη ζωή του. Απαντώ στην ερώτησή σας με τους στίχους του τραγουδιού του Λουκιανού «Το εμβατήριο της σιωπής» (https://www.youtube.com/watch?v=I7z-P0eNSJ8): «Μιλάω για κάποιους που ζήσανε αλλιώς/ Και που έτυχε στις μέρες τους να ‘ρθουν τα πίσω μπρος/ Που κάνανε πράγματα αντρίκια και ζεστά/ Που εκείνοι τα πιστέψαν για σωστά/ Που δώσαν τη ζωή τους με λύπη, με χαρά/ Και τώρα αναρωτιούνται για ποιαν Αριστερά/ Και μ’ όλα αυτά που είδαν ρωτούν εντός κι εκτός/ Ηταν ή δεν ήταν υπαρκτός/ Μιλάω για κάποιες που ζήσανε αλλιώς/ Και που έτυχε στις μέρες τους να ‘ρθουν τα πίσω μπρος/ Που κάνανε πράγματα αντρίκια και ζεστά/ Που εκείνες τα πιστέψαν για σωστά/ Που δώσαν την ψυχή τους, που ήταν πάντα εκεί/ Και τώρα μπαίνει σπίτι τους η πληροφορική/ Που σπούδασαν παιδιά κι αυτές με χρέη και δανεικά/ Κι αισθάνονται σαν βλάκες ξαφνικά/ Που δώσαν τη ζωή τους, που ήταν πάντα εκεί/ Και τώρα σκοτάδι κι απέραντη σιωπή/ Και δώσαν τη ζωή τους και ήταν πάντα εκεί/ Και κάποιος πρέπει κάτι να τους πει...».

Google News ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS
«Μιλάω για κάποιες που ζήσανε αλλιώς...»

ΣΧΕΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.

Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.

Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.

Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.

Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας